პრეპარატები, წამლები, მედიკამენტები და ქირურგიული საშუალებები, რომელთაც ევროკავშირის ბაზრიდან არა მარტო იღებენ, არამედ მათ უკანონო გამოყენებაზე სამართალდამცველ სტრუქტურებს გადასცემენ საქმეს, საქართველოში ისევ გამოიყენება. „ქრონიკა+“ მხოლოდ რამდენიმე მაგალითს მოგიყვანთ და კარგი იქნება, თუ მას ჯანდაცვის სამინისტროს მესვეურები გაეცნობიან.

გერმანიის სამედიცინო კონტროლის ორგანოებმა მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე ცნობილ და წამყვან სპეციალისტს, რომელიც კოლოიდური ხსნარების ინოვატორია ქირურგიაში, კვლევების გაყალბებაში დასდეს ბრალი. შედეგად, ხსენებული ხსნარების გამოყენება ევროპის მთელ რიგ ქვეყნებში შეჩერებულია.
57 წლის იოჰიმ ბოლდტმა თავისი „დადასტურებული“ კვლევებით გაითქვა სახელი, რომელიც ქირურგიული ავადმყოფების მოვლისას კოლოიდურ ხსნარებს ეხებოდა. ეს გახლავთ მაღალმოლეკულური პრეპარატები, რომლებიც განკუთვნილია იმისთვის, რომ პაციენტმა ოპერაციის დროს ბევრი სისხლი არ დაკარგოს. როგორც მწარმოებლები ირწმუნებოდნენ, კოლოიდური პრეპარატების უპირატესობა დაბალმოლეკულურ ხსნარებთან (კრისტალოიდებთან) შედარებით არის ის, რომ ის ბევრად დიდხანს რჩება სისხლძარღვოვან არხში (კრისტალოიდები ერთი-ორი საათის განმავლობაში გამოდიან სისხლძარღვებიდან უჯრედშორის სითხეში).
მანამდე რამდენიმე ადრეულმა გამოკვლევამ უჩვენა, რომ ზემოთ აღნიშნული თვისებების მიუხედავად, კოლოიდების გამოყენებამ შეიძლება გამოიწვიოს ძლიერი სისხლისღვრა, თირკმლისა და გულის უკმარისობა, შესაძლო ლეტალური შედეგით. თავის მხრივ, იოაჰიმ ბოლდტი თავის პუბლიკაციებში უარყოფდა ამ თვალსაზრისს, ამტკიცებდა რა, რომ კოლოიდები (განსაკუთრებით, ჰიდროქსიეთილკრახმალი ე. წ. გეკ) არანაკლებ უსაფრთხოა, ვიდრე კრისტალოიდები. მისი ნამუშევრების საფუძველზე ბევრი რეკომენდაცია შემუშავდა ხსენებული პრეპარატის გამოყენებისთვის. სწორედ ამ რეკომენდაციებზე დაყრდნობით, მედიცინაში პრაქტიკაში შემოვიდა კოლოიდური ხსნარები (რომლებიც, ცნობისთვის, კრისტალოიდებზე ბევრად ძვირია) და მას მთელ მსოფლიოში ქირურგები მილიონობით პაციენტებზე ფართოდ იყენებდნენ.
და აი, გერმანიის ფედერაციის სამედიცინო კონტროლის სამსახურმა ეჭვი მიიტანა ბოლდტზე, რომ იგი კვლევების შედეგების ფალსიფიცირებას ახდენდა. ეს ეხებოდა ბოლო 10 წლის განმავლობაში მის მიერ გამოქვეყნებული 92 ნაშრომს. ბოლო წერტილი მას ამერიკელმა მკვლევრებმა დაუსვეს, როდესაც Anesthesia and Analgesia -ში ბოლდტის გამოქვეყნებული ფაქტები გაშიფრეს და დაასკვნეს, რომ კოლოიდების ზემოქმედების მონაცემები იმდენად გადაჭარბებულად დადებითია, რომ შეუძლებელია, მართალი იყოს.
სწორედ აქედან დაიწყო გადამოწმება.
ვინაიდან საკითხი ძალიან სერიოზულ თემას ეხებოდა _ ქირურგიაში ფართოდ გამოყენებადი ხსნარის ამოღებას, შეიქმნა სპეციალური კომისია, რომელსაც სათავეში ჩაუდგა პროფესორი აიკე მარტინა. თავიდან არსებობდა საფუძვლიანი ეჭვი, რომ ბოლდტის ყველა კვლევა ფალსიფიცირებული (ანუ საერთოდ არ იყო ჩატარებული) იყო, თუმცა გამოძიების პროცესში გამოიკვეთა, რომ რიგი კვლევებისა ნამდვილად იყო ჩატარებული. მაგრამ მონაცემები, რომელიც მის ზოგიერთ კვლევაში იყო მოყვანილი, არ შეესაბამებოდა კვლევების შედეგად მიღებულ პასუხებს.
აღნიშნული გამოძიება დღემდე გრძელდება. თუმცა ფაქტი ფაქტად რჩება _ ბოლდტი აყალბებდა კვლევების დოკუმენტებს, პრეპარატებს ცდიდა პაციენტებზე მათი ინფორმაციული თანხმობის გარეშე და თანხას ითხოვდა იმ ექსპერიმენტებზე, რომელიც მას არასოდეს ჩაუტარებია. ასევე გაირკვა, რომ ბევრი მისი კვლევა და შემდეგ ამ კვლევების შედეგების წარდგენა საერთაშორისო კონფერენციებზე კოლოიდური ხსნარების მსხვილი მწარმოებლებისგან ფინანსდებოდა _ ისეთები, როგორბიც არიან: B.Braun, Baxter da Fresenius Kabi .
ხსენებულ გამოძიებაში პოლიციაც არის ჩართული და მას ბრალს სდებენ ე. წ. თანაავტორების ხელმოწერების გაყალბებაში, რომლებიც კვლევებში საერთოდ არ მონაწილეობდნენ.
საერთაშორისო სკანდალის ფონზე, ბოლდტს ჩამოერთვა პროფესორის წოდება და დაითხოვეს ლუდვიგსხაფენის საავადმყოფოს მთავარი ანესთეზიოლოგის პოსტიდან. განიხილება საკითხი მისი სისხლისსამართლებრივი დევნის შესახებ. დიდი ბრიტანეთიდან მოწვეული ხელმძღვანელობა სისხლძარღვოვანი ხსნარების თერაპიის კუთხით, რომელიც ბოლდტის რეკომენდაციით შეიქმნა, დაშალეს, ხოლო ევროკავშირის ქვეყნების ექიმებს ურჩიეს, გამოძიების დასრულებამდე არ გამოეყენებინათ კოლოიდური ხსნარები.
საქართველოში მედიკამენტების ხარისხზე კონტროლის კუთხით სავალალო ვითარებაა. მედიკამენტების იმპორტირების მსურველი კომპანიებისთვის დღემდე პრობლემაა ხარისხის სერტიფიკატის მოპოვება, რომელიც 2009 წლამდე სავალდებულო იყო და რომელზედაც სულ რამდენიმე კომპანიას მიუწვდებოდა ხელი. კომპანიას, რომელსაც ფარმაცევტული პროდუქტების იმპორტირება სურდა, მიმწოდებლისგან უნდა მიეღო ხარისხის სერტიფიკატი, რომელიც მედიკამენტის ხარისხის გარანტიას იძლეოდა. ასეთ დოკუმენტებზე სულ რამდენიმე კომპანიას ჰქონდა წვდომა. ამის გამო ფარმაცევტულ ბაზარზე მხოლოდ 4-5 კომპანია აქტიურობდა. დგება საკითხი, _ რატომ არ მიუწვდებათ ხელი ამ დოკუმენტებზე სხვა კომპანიებს? ქვეყანაში არ არსებობს ხარისხის გარანტიები, რომლის მიზეზიც ის არის, რომ სამედიცინო საქმიანობის სახელმწიფო რეგულირების სააგენტოს ელემენტარული რესურსები არ გააჩნია.
არანაკლები სკანდალი უკავშირდება მედიკამენტების სხვა სახის ფალსიფიცირებას ფარმაკოპიაში. ალბათ ყველა ჩვენგანი აწყდება როგორც ქსელურ, ისე საცალო აფთიაქებში გაურკვეველი წარმომავლობისა და ხარისხის პრეპარატებს. ასე მაგალითად, უცხოურ მედიაში გაიჟღერა „როფლოსკ-სკანის“ მედიკამენტმა (ამ დასახელების წამალს აწარმოებს ინდური კომპანია „სკან ბიოტეკ ლიმიტედი“), რომლის შეფუთვაზეც მითითებული იყო არარსებული ლიცენზია. მსგავსი რამ მეორდება ასევე ამ კომპანიის მიერ წარმოებულ სხვა წამლების შეფუთვაზეც.
ინდური წარმოების პრეპარატები „ტროპიკამი“, „როტიმა“, „გლაუკოპტი“ (გამოიყენება ოფთალმოლოგიაში) და „როფლოკს-სკანი“ (ანტიბაქტერიული საშუალება) _ ყურადღებით შეამოწმეთ ისინი ლიცენზიის კუთხით და მხოლოდ ამის შემდეგ გამოიყენეთ.
„წამლისა და ფარმაცევტული საქმიანობის შესახებ“ კანონის მე-11 მუხლის მე-10 პუნქტის შესაბამისად, როდესაც რეგულირების სააგენტო მედიკამენტის რეგისტრაციის მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უარს აცხადებს, მან დისტრიბუტორს 10 დღის ვადაში უნდა აცნობოს, რეგისტრაციაზე დოკუმენტების არასრულად წარდგენის, ინფორმაციის ნაკლებობის გამო უთხრა უარი თუ სხვა მსგავსი მიზეზი აღმოაჩინა? თუ სააგენტო დისტრიბუტორს 10 დღის ვადაში უარის მიზეზს არ აცნობებს, დისტრიბუტორს მედიკამენტის ბაზარზე შემოტანის უფლება ეძლევა. საერთაშორისო ორგანიზაციის ანგარიშით, სააგენტოს შესაბამისი განცხადებების მიღებიდან 10 დღის ვადაში ყველა მედიკამენტის შემოწმების ფინანსური რესურსები არ გააჩნია. ის მედიკამენტები, რომელთა რეგისტრაციაზე სააგენტო უარს ამბობს, ხშირად ბაზარზე სააგენტოს მიერ დისტრიბუტორისთვის შეტყობინების დაგვიანების გამო ხვდება.
ექიმები გვაფრთხილებენ, რომ ფალსიფიცირებული მედიკამენტების გამოყენება განსხვავებულად აისახება პაციენტების მდგომარეობაზე დიაგნოზიდან და დაავადებიდან გამომდინარე. მაგალითად, დიაბეტით დაავადებულისთვის შესაძლოა, სასიკვდილო აღმოჩნდეს, თუ მან ფალსიფიცირებული ინსულინი გამოიყენა. ანდა ჩირქოვანი ანგინი დროს ფალსიფიცირებული ანტიობიოტიკი არ მუშაობს და ადამიანის მდგომარეობა უარესდება. ამ დროს შეიძლება წარმოიშვას სიცოცხლისათვის საშიში გართულება.

თამარ როსტიაშვილი