რუსთაველის გამზირზე პროტესტი 20 ივნისს დაიწყო, მას შემდეგ, რაც საქართველოს ოკუპირებული ტერიტორიების დამოუკიდებლობის ამღიარებელი რუსი დეპუტატი სერგეი გავრილოვი პარლამენტის თავმჯდომარის სკამზე დაჯდა. აქციის მონაწილეები თავდაპირველად ირაკლი კობახიძის პარლამენტის თავმჯდომარეობიდან გადაყენებასა და დეპუტატ ზაქარია ქუცნაშვილის მხრიდან მანდატის დატოვებას ითხოვდნენ. თუმცა, გვიან ღამით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს სპეციალური დანიშნულების რაზმმა აქციის დარბევა გაუფრთხილებლად, მოულოდნელად დაიწყო. აქციის მონაწილეების დასარბევად სპეცრაზმმა ჯერ რეზინის ტყვიები და ცრემლსადენი გაზი გამოიყენა, შემდეგ კი აქცია წყლის ჭავლების გამოყენებით საბოლოოდ დაშალა. რეზინის ტყვიების დამიზნებით სროლის შედეგად ცალი თვალი დაკარგა ორმა ახალგაზრდამ, ხოლო ერთი ადამიანი ამ წუთამდე მართვით აპარატზეა და მისი მდგომარეობა მძიმეა. დარბევის დროს დაშავდა 100-ზე მეტი მშვიდობიანი მოქალაქე და დააკავეს 300-ზე მეტი ადამიანი.
უკვე ერთ კვირაზე მეტია, რაც რუსთაველის გამზირზე პარლამენტის წინ ათასობით ადამიანი აქციას მართავს. მომიტინგეების 3-პუნქტიანი მოთხოვნებიდან ორი შესრულებულია _ 2020 წელს საპარლამენტო არჩევნების პროპორციული წესით ჩატარების დაპირება მიიღეს და „გავრილოვის ღამეს“ დაკავებული ადამიანები მე-7 დღეს გაათავისუფლეს. დარჩენილი ერთი მოთხოვნა _ გადადგეს შინაგან საქმეთა მინისტრი გიორგი გახარია _ კვლავ უცვლელია.

რატომ არ ასრულებს „ქართული ოცნება“ მესამე მოთხოვნას? რა რისკებს უკავშირდება ივანიშვილისთვის გახარიას გადადგომა? რამდენად დამაჯერებლად საუბრობს შს მინისტრი და ვინ მოქმედებდა მიმდინარე პროცესებში უშეცდომოდ?

აღნიშნულ თემაზე „ქრონიკა+“ ექსპერტ ლევან ალაფიშვილს ესაუბრა:
_ ბ-ნო ლევან , დავიწყოთ გავრილოვის ვიზიტით საქართველოში, მისი პარლამენტის თავმჯდომარის სავარძელში დანახვა მთელი საქართველოსთვის გამაღიზიანებელი აღმოჩნდა. როგორ შეაფასებთ ამ ფაქტს? იყო თუ არა ეს „ქართული ოცნების“ უნიათობით განპირობებული?
_ შეფასებისთვის, პრაქტიკულად, ადგილიც კი არ რჩება იმის გათვალისწინებით, რომ თვითონ „ქართული ოცნების“ წარმომადგენლებმა და საპარლამენტო ასამბლეის გენერალურმა მდივანმა, რომელიც საბერძნეთიდან არის, ღიად თქვეს, რომ 2 თუ 5 წელი საქართველოს დელეგაცია დაჟინებით მოითხოვდა ამ სესიის საქართველოში ჩატარებას. ასე რომ, ყველა კითხვაზე პასუხი გაცემულია, თუ რა მოხდა 20 ივნისამდე და მოხდა ის, რომ საქართველოს მმართველმა პოლიტიკურმა ძალამ დააორგანიზა ეს შეხვედრა, ოღონდ ეს მხოლოდ საპარლამენტო ასამბლეის დელეგაციის გადაწყვეტილება არ და ვერ იქნება, მით უმეტეს, იმ სამი ადამიანის, რომელიც დელეგაციაში შედის. საქართველოს დელეგაციაში სულ სამკაციანი შემადგენლობაა: დიმიტრი ხუნდაძე, ენძელა მაჭავარიანი და ზაქარია ქუცნაშვილი. ეს ადამიანები ამ ასამბლეის საქართველოში ჩატარებაზე გადაწყვეტილებას ვერ იღებენ. მათი კომპეტენცია ეს არ არის, მათი კომპეტენციაა: საპარლამენტო ასამბლეაზე დასწრება, საქართველოს პარლამენტის წარმომადგენლობა და ამ გაერთიანებასთან კომუნიკაცია. გადაწყვეტილების მიმღები საქართველოს ხელისუფლების სხვადასხვა დაწესებულებაა. როგორც ჩანს, ამ 2 თუ 5 წლის განმავლობაში კომუნიკაცია ამ დელეგაციას, სამდივნოსა და ხელისუფლებას შორის შედგა, რადგან ისინი აქ ჩამოვიდნენ. ანუ გადაწყვეტილება, რომ ეს ასამბლეა მოეწვიათ, ხელისუფლებამ მიიღო. რაც შეეხება ორგანიზაციულ ნაწილს, მინიმუმ ამ ყველაფერში ჩართული არიან: საგარეო საქმეთა სამინისტრო, შინაგან საქმეთა სამინისტრო, სახელმწიფო დაცვის სპეცსამსახური, პარლამენტი და მთავრობა, შესაბამისად, გადანაწილებული აქვთ კიდეც პასუხისმგებლობები და იღებენ გადაწყვეტილებებს. ბუნებრივია, ეს ფილტრი უნდა გაევლო. ინფორმაცია საქართველოს მთელი ადმინისტრაციისთვის იყო ცნობილი, მათ შორის, დელეგაციების შემადგენლობის შესახებ. სწორედ ამ ნაწილშია ყველაზე საინტერესო _ იცოდნენ თუ არა, ვინ იყო მართლმადიდებლური საპარლამენტთაშორისო ასამბლეის პრეზიდენტი, ამ შემთხვევაში ვგულისხმობ არა მხოლოდ პარლამენტის თავმჯდომარეს, არამედ საქართველოს ხელისუფლებას, იცოდნენ თუ არა მათ ამის შესახებ? ამ კითხვაზე პასუხი მარტივია, _ იცოდნენ, რადგან ამის შესახებ ინფორმაცია ასამბლეის ვებგვერდზეა განთავსებული, სადაც წერია, რომ გავრილოვი ამ ასამბლეის პრეზიდენტია. ასევე ისმის მეორე კითხვა, _ შეიძლებოდა თუ არა გავრილოვი, როგორც პრეზიდენტი, დასწრებოდა სხდომას, მაგრამ სხდომა წაეყვანა გენერალურ მდივანს? შესაძლებელი იყო თუ არა, ეს საკითხი მოლაპარაკების საგანი ყოფილიყო? როგორც ჩვენი პოლიტიკოსები ამბობდნენ, შეთანხმება გვქონდა მიღწეულიო. ამ კითხვაზეც პასუხია: არა. თუკი ამ საპარლამენტთაშორისო ასამბლეის ვებგვერდზე განთავსებულ წესდებას ჩავხედავთ, იქ ღიად წერია: თუ სესიას ესწრება ასამბლეის პრეზიდენტი, იქნება ეს მორიგი თუ რიგგარეშე, სხდომა მიჰყავს მხოლოდ მას. რომ შევაჯამოთ, საქართველოს ხელისუფლებამ მოიწვია ეს ასამბლეა თავისი შემადგენლობით, ამის შემდეგ მთელმა ხელისუფლებამ შესაბამისი გადაწყვეტილებები მიიღო, მათთვის ყველაფერი თავიდანვე ცხადი იყო, ასევე ისიც ცნობილი იყო, რომ ამ სხდომას სწორედ გავრილოვი გაუძღვებოდა.
_ თუ მათთვის ეს ყველაფერი ცნობილი იყო, მაშინ რატომ წავიდნენ ამ რისკზე? მმართველი გუნდის წარმომადგენლები ამბობენ, რომ ისინი შეთანხმებულები იყვნენ და გავრილოვის ნაცვლად ბერძენ კოლეგას უნდა წაეყვანა სხდომა. რამდენად გამოდგება ეს არგუმენტი ამ შემთხვევაში?
_ რაზეც მმართველი ძალის წარმომადგენლები საუბრობენ, ეს არგუმენტი არ არის, ეს არის თავის მართლების უსუსური მცდელობა. მათ ამ ასამბლეის რეგლამენტი შეეძლოთ წაეკითხათ და რბილად შემიძლია ვთქვა, რომ მათ ეს წაკითხული აქვთ, შესაბამისად, იცოდნენ, რომ სესიას გავრილოვი გაუძღვებოდა. 20 ივნისის შემდეგ, თვითონ ამ ასამბლეის გენერალურმა მდივანმა ინტერვიუ მისცა და თქვა, რომ: არ ვიცი, რა მოლაპარაკებაზე საუბრობენ, რაც ჩვენი ორგანიზაცია არსებობს, მსგავსი რამ არ მომხდარა, რომ პრეზიდენტი სესიას დასწრებოდა და გენერალურ მდივანს წაეყვანა სხდომა, ამაზე არც შეთანხმება არსებულაო. ასე რომ, ამ ასამბლეის საქართველოში ჩატარებით საქართველოს ხელისუფლებას რა მიზანი ჰქონდა, ამასაც ვერ გეტყვით. ჩვენ განმარტებაც კი არ მოგვისმენია, რა მიზნით ჩატარდა ეს ასამბლეა თბილისში, რას ემსახურებოდა ეს ყველაფერი? არ ვაკნინებ ამ ასამბლეას, უბრალოდ მაინტერესებს, რით იყო მნიშვნელოვანი იგი? ალბათ, გავა დრო და ამ კითხვასაც გაეცემა პასუხი, ამ ყველაფრის მიზანი იყო კეთილშობილური და საქართველოში ამის ჩატარებით რაიმე მნიშვნელოვანი ზრახვა ჰქონდათ, თუ პირიქით, მართლაც განზრახვა იყო და არცთუ საქართველოს ინტერესების სასარგებლოდ მოვლენების განვითარება. ფაქტია, რომ ამ ასამბლეის ჩატარებით რაიმე სასარგებლო არ გვინახავს.
_ როდესაც ვსაუბრობთ, იმაზე, რომ ასამბლეის საქართველოში ჩატარების მოტივი „ქართული ოცნების“ მხრიდან, ჯერ კიდევ, ბუნდოვანია, გავიხსენებ მამუკა მდინარაძის განცხადებას, რომ სწორედ „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ იხეირა გავრილოვის საქართველოში ვიზიტით. აქედან გამომდინარე, რა დასკვნის გაკეთება შეიძლება?
_ ჩემი აზრით, მდინარაძეს, ისევე როგორც სხვა „ახალი თაობის“ ლიდერებს, მეტი პასუხისმგებლობა რომ ჰქონდეთ, რიტორიკას შეცვლიან. მესმის მათი რთული მდგომარეობა. რეალურად, მმართველი პოლიტიკური ძალისთვის კომფორტულია, „9 წლის“, „ნაციონალური მოძრაობისა“ თუ „ევროპული საქართველოს“ მიმართულებით ისრების სროლა. ეს მათი პოლიტიკური ველია, თუმცა მე, როგორც ერთი მოქალაქე და ის ათეულ ათასობით ახალგაზრდა, რომელიც ქუჩაში დგას, ამ რიტორიკას, უბრალოდ, არ იღებს. რას ნიშნავს, ოპოზიციამ იხეირა?! რაში გამოიხატება ხეირი?! ხალხი ისევ ქუჩაშია და ხელისუფლების მიმართ მოთხოვნა აქვს, რადგან ხელისუფლება გადაწყვეტილების მიმღებია და პასუხისმგებელია იმ ყველაფერზე, რაც 20 ივნისსა და ამის შემდეგაც მოხდა. 20 ივნისს, სანამ საღამოს მიტინგი დაიწყებოდა, მანამ რას აპროტესტებდა ეს ხალხი, ხომ არ გვავიწყდება? შემთხვევით ოკუპანტის საწინააღმდეგო გამოსვლები ხომ არ იყო?! იმ ხალხს ეუბნებიან, რომ რომელიმე პოლიტიკურმა გუნდმა იხეირა? ამ დროს ეს ხალხი მათ ეუბნება: პოლიტიკა არ არის მთავარი, რომ ამ ხალხისთვის მთავარი სახელმწიფო ინტერესებია. ყველა პოლიტიკოსმა ამას უნდა დაუკორექტიროს და გაუსწოროს საკუთარი რიტორიკაც და ქმედებებიც.
_ უშუალოდ 20 ივნისის ღამე რომ გავაანალიზოთ, როგორ ხედავთ იმ ღამეს განვითარებულ პროცესებს? ამ შემთხვევაში ცალსახად ხელისუფლების პასუხისმგებლობის საკითხი დგას თუ ოპოზიციასაც აქვს გარკვეული სახის პასუხისმგებლობა ამ სისხლიან ღამეში?
_ საზოგადოებრივი პროცესი რომელიმე ერთი ჯგუფის გარეშე არ არსებობს. ბუნებრივია, ყველას თავისი ინტერესები აქვს, პოლიტიკოსები, რომლებიც თავიანთ დღის წესრიგს ქმნიან და თავიანთი ადგილი აქვთ საზოგადოებაში, ბუნებრივია, მხარდამჭერებთან ერთან ან მონაწილეობენ ამ საზოგადოებრივ პროცესში, ან ცდილობენ, გავლენა მოახდინონ მასზე. შესაბამისად, გასაგებია, რომ პოლიტიკოსები ყველა საზოგადოებრივ პროცესში იქნებიან წარმოდგენილი. რაც შეეხება მიტინგს, მეც გახლდით იქ და ერთი რამ მინდა გავიხსენო: პარლამენტის წინ, დაახლოებით, 21:00-ზე, როდესაც, ჯერ კიდევ, პოლიტიკოსები გამოდიოდნენ, დღევანდელი აქციების ერთ-ერთი ორგანიზატორი მივიდა და თქვა, _ ეს აქცია ჩვენი დაორგანიზებულია, ჩვენ ახალი თაობა ვართ ამ აქციაზე და შესაბამისად, მოგვეცით საშუალება, ჩვენ წავიყვანოთ ჩვენი აქციაო და მართლაც ასე იყო _ ამ აქციის ორგანიზატორები სწორედ ახალგაზრდები იყვნენ. გარდა ამისა, პარლამენტის წინ, მინიმუმ, 22:30-მდე აქცია აბსოლუტურად მშვიდობიანი იყო. მახსენდება ერთ-ერთი ახალგაზრდა, რომელმაც მძაფრად გამოხატა პროტესტი პარლამენტში შესვლასთან დაკავშირებით, რაც თავისთავად მიანიშნებდა ამ ახალგაზრდების განწყობაზე. შესაბამისად, ეს ცვლის ყველაფერს, _ ორგანიზატორები, რომლებმაც ამ მასშტაბის ღონისძიება გააკეთეს, იყვნენ აბსოლუტურად მშვიდობიანი, კონსტრუქციული და პარლამენტის წინ არანაირი საფუძველი არ იყო იმისა, რომ აქცია ძალადობრივ ხასიათს მიიღებდა. როდესაც ამ აქციაზე ვსაუბრობთ და არა აქციაში ცალკეულ ინდივიდებსა და პოლიტიკოსთა ქცევაზე, ეს უნდა გავითვალისწინოთ. სწორედ ამ კონტექსტში უნდა განვიხილოთ, სამართალდამცველთა ქცევა იყო თუ არა სწორი. მთელი საქართველო ამ პროცესებს პირდაპირ ეთერში უყურებდა, ჩვენ ვხედავდით, ერთი მხრივ, შეუძლოდ გამხდარ სამართალდამცველებს, რომლებსაც მშვიდობიანად მოაცილებდნენ აქციის მონაწილეები, მაგრამ, ამავე დროს, ვხედავდით შემთხვევებს, როდესაც სამართალდამცველები აქციის მონაწილეებს მოჰკიდებდნენ ხელს და პარლამენტის შიგნით შეჰყავდათ. ვერ გეტყვით, აკავებდნენ თუ არა, მაგრამ ფაქტია, შიგნით შეჰყავდათ. ეს ჩემთვის იმის მაჩვენებელია, რომ არ იყო ყველა ზომა ამოწურული იმისთვის, რომ თუკი სადმე ძალადობა იყო, ის სხვა გზით განეიტრალებულიყო. თუნდაც ის ადამიანები, როგორც შეჰყავდათ, ისე შეეყვანათ ის მოძალადეებიც პარლამენტის შენობაში.
_ ჩვენ ვნახეთ კადრები, სადაც სამართალდამცველების მისამართით ძალადობის შემთხვევები იყო, მათ შორის, რკინის საგნების გამოყენება, ქვების სროლა და ა. შ.
_ თუკი ვიღაც ესვრის, თავს ესხმის და არის შესაძლებლობა იმ ვიღაცის იდენტიფიკაციისა და ხელის მოკიდების, ამ შემთხვევაში უფრო მასშტაბური ღონისძიების გამოყენება კითხვის ნიშნებს წარმოშობს. მაგალითად, ათი კაცი თავს დაესხა სამართალდამცველს, ამ ფაქტის გამო 10 000 კაცის მიმართ მძიმე ღონისძიების გამოყენება არ მგონია, სწორი იყოს. საინტერესო იქნება გამოძიება. ვფიქრობ, გონივრული იქნება, ამ ყველაფერზე იმსჯელოს არა ნდობადაკარგულმა პროკურატურამ ან შსს-მ, რომელსაც პოლიტიკური ნეიტრალიტეტი და ობიექტურობა დიდი ხანია, საზოგადოებაში შელახული აქვს, არამედ პარლამენტში საგამოძიებო კომისიამ, რომელშიც მუშაობის საშუალება ზუსტად ამ აქციის მონაწილეებს მიეცემათ. საგაზაფხულო სესია დამთავრდა, რიგგარეშე სესიის ფარგლებში თუ დასვამენ ამ საკითხს, ვერ გეტყვით, თუკი პირველ რიგში, ოპოზიცია დასვამს ამ საკითხს, ვფიქრობ, სწორი იქნება. გულწრფელად რომ ვთქვათ, პარლამენტში საგამოძიებო კომისიის შექმნა, პირველ რიგში, უმრავლესობას უნდა აწყობდეს, თუკი 20-21 ივნისისს მოვლენებზე საგამოძიებო კომისიაზე იმსჯელებენ, უნდა იმსჯელონ აქციაზე, ცალკეულ შემთხვევებსა და ყველა მონაწილეზე, ასევე თუ გამოიკვეთება რომელიმე პოლიტიკოსის, მინისტრისა თუ დეპუტატის პასუხისმგებლობა, ეს კომისია ვალდებული იქნება, მასზეც იმსჯელოს. გავითვალისწინოთ, რომ იმ საგამოძიებო კომისიაში უმრავლესობით უმცირესობა იქნება წარმოდგენილი. წარმოგიდგენიათ, როგორი კოზირი შეიძლება ჰქონდეს მმართველ პოლიტიკურ ძალას. როგორც ჩანს, ისინი ძალიან ხისტები და თანმიმდევრულები არიან, ამას შვრება ზუსტად კონსტიტუციური უმრავლესობა, გონს და ზომიერებას აკარგვინებს ყველა მმართველ პოლიტიკურ ძალას. ასე იყო წინა ხელისუფლების დროს და ასეა ახლაც.
_ თქვენ ახლა საუბრობდით პოლიტიკოსების პასუხისმგებლობაზე, ნიკა მელიას შემთხვევაში „ქართულმა ოცნებამ“ რამდენად სამართლიანი გადაწყვეტილება მიიღო? იყო თუ არა მათი მიზანი ოპოზიციონერი ლიდერის განეიტრალება?
_ ისევე, როგორც მართლმადიდებლური საპარლამენტთაშორისო ასამბლეის საქართველოში მოწვევასთან დაკავშირებით, ამ შემთხვევაშიც ვერ დავინახე, რა იყო მიზანი. შედეგის თვალსაზრისით კი უარესობა მიიღეს. რეალურად, ჩვენ დავინახეთ აბსოლუტურად იმიჯშელახული, დისკრედიტებული პარლამენტი, მაგრამ, ამავე დროს, მათი მცდელობის შედაგად, პრაქტიკულად, ნიკა მელია საზოგადოებას გმირად უქციეს. რაც შეეხება თვითონ პროცედურას, ეს ანტიკონსტიტუციური პროცედურა იყო. ეჭვი მაქვს, თვითონ უმრავლესობაშიც არ იყვნენ თანახმა, მხარი დაეჭირათ თავიანთი კოლეგის დაპატიმრებაზე. საკომიტეტო განხილვებსა და პლენარულ სხდომაზე ყველა გამომსვლელი ხაზს უსვამდა, რომ: ჩვენ კოლეგის დაპატიმრებას თანხმობას კი არ ვაძლევთ, არამედ პროკურატურას ვაძლევთ თანხმობას, მიმართოს სასამართლოსო, რაც აბსოლუტურად ტყუილია. სწორედ ამიტომ ვფიქრობ, რომ უმრავლესობის სხდომაზე ე. წ. ახალგაზრდა ლიდერებმა დაარწმუნეს თავიანთი კოლეგები, რომ დეპუტატის დაპატიმრებაზე არ ვიძლევით თანხმობას, პროკურატურას ვაძლევთ ნებართვასო. ამ დროს კონსტიტუციაში ასეთი რამ არ არსებობს. კონსტიტუციაში და რეგლამენტში შავით თეთრზე წერია, რომ პარლამენტი წინასწარ აძლევს თანხმობას დეპუტატის დაპატიმრებაზე. კონსტიტუციაში პროკურატურისთვის ნებართვის მიცემა არ წერია. იმ დეპუტატებს, რომელთა იმიჯი საკმაოდ შეილახა, თუკი საკუთარი ღირსების დაცვა უნდათ, თავიანთ კოლეგებს უნდა მოსთხოვონ პასუხი, რომლებმაც მოატყუეს ისინი და ცუდად გამოიყენეს. მე მათ გულწრფელად, ადამიანურად თანავუგრძნობ, თუმცა ეს მათ პასუხისმგებლობას არ უმსუბუქებს. ბოლოს და ბოლოს, წაეკითხათ კონსტიტუცია და რას ითხოვდა პროკურორი. პროკურორის წერილის ბოლო სამხაზიანი აბზაცი უნდა წაეკითხათ. იქ შავით თეთრზე ეწერა: ვითხოვთ თქვენგან თანხმობას, ნიკანორ მელიას დაპატიმრებაზეო. როგორც ჩანს, ესეც არ ჰქონდათ წაკითხული, ან არ წააკითხეს. დეპუტატები იმიტომ არიან და იმიტომ მისცა ამომრჩეველმა ხმა და უხდიან ფულს, რომ ცოტა მეტი წაიკითხონ და მეტი პასუხისმგებლობა ჰქონდეთ. მარიამ ჯაშმა განაცხადა კიდეც, უმრავლესობაში განხილვის დროს საკუთარი მოსაზრების გამოთქმის საშუალებაც კი არ იყოო.
_ 20 ივნისის აქციაზე ჩვენ ვნახეთ, რომ ნიკა მელიამ მომიტინგეებს პარლამენტში შესვლისკენ მოუწოდა, რაც ასევე არაკონსტიტუციური ქმედებაა. მმართველი გუნდისგან გვესმის, რომ ისინი საკანონმდებლო ორგანოში შეჭრისა და ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლის უფლებას არავის მისცემენ. ამ მოცემულობაში და მელიას მოწოდებების გათვალისწინებით, რა დასკვნების გაკეთებაა შესაძლებელი?
_ ეს უფრო თავის მართლება და შეფუთვაა, თუმცა თუკი საზოგადოებას ცივ გონებაზე სწორად დაფიქრების საშუალება ექნება ნახავს, რომ რეალურად, ერთია, რაზე საუბრობენ, ხოლო მეორეა, რა არის გაფორმებული. ჩვენ უკვე დიდი ხანია ვისმენთ ხელისუფლების წარმომადგენლებისგან, რომ ეს იყო სახელმწიფოს გადატრიალებისა და ხელისუფლების ძალადობრივად დამხობის მცდელობა, რაზეც საუბრობენ, რომ ეს აირიდეს თავიდან. ამას სისხლის სამართლის კოდექსში კონკრეტული სახელი ჰქვია: სახელმწიფოს გადატრიალება, ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლა და ა. შ. თუკი ეს მოხდა, მაშინ ბუნებრივია, რომ ამ მუხლით უნდა იყოს აღძრული საქმე. თუმცა ამის სანაცვლოდ ჩვენ ვხედავთ, რომ მელიასთან დაკავშირებით საქმე აღძრულია 225-ე მუხლით, რაც ჯგუფურ ძალადობას გულისხმობს, ანუ ეს ისეთი ქმედებაა, რომელიც არა მხოლოდ პარლამენტთან, არამედ ნებისმიერ ადგილას რომ მოხდეს, დასჯადია. საქმე არ არის აღძრული და არ მიდის გამოძიება ხელისუფლების ძალადობრივი შეცვლის კვალიფიკაციითო. აბა, სად არის ახლა სიმართლე?! მაშინაც და შემდგომ, დღემდე აქციებმა დაადასტურა, რომ ეს არ იყო პოლიტიკოსების აქცია, აქციის მიერ არავითარი ძალადობრივი ქმედება არ იგეგმებოდა, შესაბამისად, იმ მუხლით საქმის აღძვრის საფუძველი, უბრალოდ, არ არსებობდა. ეს აქციები არ იყო ოპოზიციის მიერ ორგანიზებული, აქციაში მონაწილე ცალკეული ლიდერი კი რომც შევარდეს პარლამენტში, ძალაუფლებას ვერ შეცვლის. ანუ ეს აქცია უნდა იქცეს ჯერ ძალადობრივად, ამ ხასიათს უნდა ატარებდეს და მხოლოდ ამ კონტექსტში შეიძლება იმ მუხლზე საუბარი, რომელიც ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლას გულისხმობს. ხელისუფლებას ეშინია ახალგაზრდების და იცის, რომ კიდევ უფრო თვითდისკრედიტაციას მოახდენენ, ამიტომაც ამბობენ: 20-21 ივნისის აქცია არ იყო ძალადობრივი და მათი მიზანი არ ყოფილა ხელისუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლა, აქციაზე მყოფი პოლიტიკოსების მიზანი იყო ძალაუფლების ძალადობრივი გზით შეცვლაო. თუ აქცია მშვიდობიანი იყო და მე ვარ მომსწრე, ახალგაზრდებმა რომ გამოთქვეს პროტესტი პარლამენტში შესვლაზე, ასეთ პირობებში ეს პოლიტიკოსებს როგორ უნდა მოეხერხებინათ?!
_ პრემიერის ბრიფინგის შემდეგ მის მიერ გაცემული პასუხებით კიდევ უფრო დაზიანდა თუ არა მისი იმიჯი, როდესაც ის „ნაციონალურ მოძრაობასა“ და სააკაშვილს აბრალდებდა მომხდარს?
_ მას შემდეგ, რაც პრემიერს მთავრობაში ე. წ. უსაფრთხოების საბჭო შეუქმნეს და ამ საბჭოს ფორმატში მინისტრების ნაწილი გახარიას დაუქვემდებარეს, ამის შემდეგ ძნელი გამოსაცნობი არ არის, როგორი წონა აქვს პრემიერის სიტყვას ხელისუფლებაში. არ ვფიქრობ, რომ მას გადაწყვეტილებებზე რაიმე გავლენის მოხდენის საშუალება აქვს, განსხვავებით გახარიასგან. მით უმეტეს, უსაფრთხოების საბჭოს შექმნის შემდეგ მთავრობის მაკონტროლებელი გახდა გახარია. ნიშანდობლივია ისიც, რომ ამდენი ხნის განმავლობაში პრემიერს ფორმალურად ჰქვია, რომ საბჭოს ხელმძღვანელობს. კანონში წერია, რომ მისი სათათბირო ორგანოა. ალბათ, მან საბჭოს მოწვევა ვერც გაბედა ან არც უფიქრია, ორივე ცუდია.
_ გასულ კვირას გიორგი გახარიამ ჟურნალისტების კითხვებს უპასუხა, მან განაცხადა, რომ ზუსტად პასუხისმგებლობის გამო რჩება თანამდებობაზე, რომ მას ბოლომდე აქვს გამოძიება მისაყვანი. რამდენად დამაჯერებელი იყო შს მინისტრი?
_ 225-ე მუხლის გარდა პროკურატურისგან მოვისმინეთ, რომ საქმე აღძრულია ე. წ. ღონისძიებებთან დაკავშირებით, რასაც სამართალდამცველები მიმართავდნენ გამთენიისას. პოტენციური სამართალდამრღვევები შესაძლოა იყვნენ სამართალდამცველი ორგანოების წარმომადგენლები, რომლებიც ექვემდებარებიან შსს-ს. შესაბამისად, მოწმეებზე ზეგავლენის ალბათობა მაღალია. მაგალითად, პროკურატურამ რომ დაკითხოს რომელიმე სპეცრაზმელი, რომელმაც ყური მოკრა პარლამენტში, თუ ვინ გასცემდა ბრძანებებს, ასეთ სპეცრაზმელზე გავლენის მოხდენის საშუალება მე და თქვენ უფრო გვაქვს თუ მათ უშუალო ხელმძღვანელს, მით უმეტეს, მის ზემდგომს? თუკი გამოძიება მიდის და მისი ობიექტურობა გვინდა, ამ შემთხვევაში მოწმეთა ჩვენებების ობიექტურობის უზრუნველყოფის ყველა ღონისძიება უნდა იქნეს გამოყენებული და უმაღლესი თანამდებობის პირი, რომელსაც ყველაზე მეტი გავლენა აქვს ამ მიმართულებით, მინიმუმ, თანამდებობაზე ამ გამოძიების პერიოდში მაინც, არ უნდა ყოფილიყო. რაც შეეხება გახარიას ინტერვიუს ჟურნალისტებთან, დამრჩა შთაბეჭდილება, რომ აქციის დარბევა ცაიტნოტში დაიგეგმა და ჩატარდა, რომ საგნობრივი მსჯელობა და არგუმენტები ყველაზე ნაკლებად ყოფილიყო წარმოდგენილი. იქ არგუმენტები ვერ მოვისმინე. ერთი და იგივე პასუხებს ვისმენდით, ეს იყო საინფორმაციო ველის შევსების მცდელობა. რეალურად, ეს არ იყო ადეკვატური საქციელი, მით უმეტეს, იქ მისულ ჟურნალისტებსა და ჩვენც, საზოგადოებას, კითხვებზე პასუხების მიღების ნაცვლად კიდევ უფრო მეტი კითხვა გაგვიჩნდა. არაერთხელ დაისვა კითხვა, ვინ გასცა ბრძანება, თუმცა ამაზე პასუხი ვერ მივიღეთ. ხომ უნდა ვიცოდეთ, ვინ არის სამართლებრივად პასუხისმგებელი.
_ როგორ ფიქრობთ, რატომ უჭირს ბიძინა ივანიშვილს გახარიას დათმობა? ამ შემთხვევაში რა რისკები ელოდება მას?
_ ჯინიანობაა, იმაზე მეტი პრეცედენტის დაშვება არ უნდათ, რომ მოთხოვნა დაკმაყოფილდა. წინა ორ მოთხოვნასთან დაკავშირებით, პირდაპირი გაგებით რა მოთხოვნაც იყო, ის არ დააკმაყოფილეს. ხელისუფლებამ მოდიფიკაციები გააკეთა. დაკავებულების განთავისუფლებასთან დაკავშირებით, პროკურატურა შევიდა, გამოაშვებინა, მაგრამ არა იმიტომ, რომ მათ დანაშაული არ ჩაუდენიათ, არამედ აღარ არიან საშიშებიო. ამით ფორმალურად დააკმაყოფილა ერთი მოთხოვნა. რაც შეეხება პროპორციულზე გადასვლას, ამ შემთხვევაშიც მოდიფიკაცია გააკეთა, პროპორციულზე წავიდა, თუმცა ნულოვანი ბარიერით. ახლა კი გახარიას მოთხოვნის დაკმაყოფილებაზე უნდა წავიდეს, სადაც მოდიფიკაცია შეუძლებელია. ერთი მოდიფიკაცია არსებობს, რაც მისთვის მარცხს უდრის და არ მგონია, რომ თუ ძალიან არ გაუჭირდა, ამაზეც არ წავიდეს. ვგულისხმობ ბახტაძის წასვლას, რომელსაც ყველა მინისტრი მიჰყვება, მათ შორის, გახარიაც, მაგრამ არა მგონია, ეს იყოს ის, რაც გადაარჩენს ხელისუფლების იმ მძიმე მდგომარეობას, რომელშიც არის. მეორე ვარიანტი რომ განვიხილოთ, თუ გახარია პოლიტიკაში არ იქნება, რა მოხდება ასეთ შემთხვევაში პარტიაში და ვისი ხდება პარტია? _ პარტია გახდება იმ პოლიტიკოსის, რომელიც ყველაზე ჩუმადაა და ესტაკატებს ხსნის. ეს პოლიტიკოსი კალაძეა და ის დარჩება ყველაზე წონიან ფიგურად, გახარიას წასვლის შემთხვევაში მას ექნება სერიოზული ამბიციები არა მხოლოდ პარტიაში, არამედ ქვეყნის მმართველობაში. რეალურად, მივიღებთ არა ბიძინა ივანიშვილის პარტიაში კახა კალაძეს, არამედ კახა კალაძის პარტიაში ივანიშვილს. 2016 წლის არჩევნების დროს განვაცხადე, რომ კალაძე თამაშობს თანმიმდევრულად და მისი დღის წესრიგია 2020 წელი, როდესაც მას ძალაუფლების განაწილების პრეტენზია ექნება-მეთქი. შესაძლოა, კალაძეს გაუჩნდეს პრემიერობის ამბიციაც. თუკი გავითვალისწინებთ ასევე ხელისუფლებაში არსებულ დაპირისპირებას, რომლის შესახებაც ინფორმაციები საჯარო გახლდათ, მაშინ საუბარი იყო გახარიასა და კალაძის დაპირისპირებაზე. გახარიას გადადგომა კალაძის სერიოზულ გაძლიერებას ნიშნავს. ეს არის მიზეზი, სავარაუდოდ, რის გამოც ვერ ელევიან გახარიას მმართველ პოლიტიკურ ძალაში. ისიც გაითვალისწინეთ, რომ კალაძეს, იმიჯის თვალსაზრისით, დღევანდელი მოცემულობით, ნაკლები ნეგატივი აქვს. თუკი გახარია უნდა წავიდეს, „ქართული ოცნებისთვის“ ერთადერთი შანსი ეს იქნებოდა პრემიერად ბიძინა ივანიშვილის დაბრუნება. მხოლოდ ამ სცენარში არ ითამაშებს კალაძე დამოუკიდებელ თამაშს, მაგრამ 2020 წლამდე როგორ მივა კალაძე, ეს უკვე საკითხავი იქნება. ამ სცენარშიც კი განვიხილავ კალაძეს საკუთარ გუნდთან ერთად (როგორც „მოქალაქეთა კავშირში“ მოხდა, სანამ საარჩევნო ფინიშს მიუახლოვდებოდნენ, ნაკლებად დისკრედიტებული და ახალი სახეებით) _ ახალი პოლიტიკური გუნდი შექმნას და შიდა ოპოზიცია გამოიჩეკოს „ქართული ოცნებიდან“.
_ „გავრილოვის ღამის“ შემდეგ დაკარგა თუ არა „ქართულმა ოცნებამ“ მორალური უპირატესობა?
_ ამ პროცესებში, 20 ივნისსა და ამის შემდგომ, ერთადერთი, ვინც უშეცდომოდ მოქმედებდა და მოქმედებს, ის ვინც გამარჯვებულია ეს არის ახალგაზრდობა, რომელიც უკვე აქ არის მოსული. ნებისმიერი მცდელობა პოლიტიკოსებისგან, რომ ისინი არ შეიმჩნიონ, უკვე ფუჭია. ახალგაზრდებმა მოიგეს, დანარჩენი შეცდომა ყველამ დაუშვა. ეს ახალგაზრდები უკვე ერთ კვირაზე მეტია ამბობენ, ჩვენ აქ ვართ და ჩვენ სხვანაირი პოლიტიკური განლაგება და სხვანაირი სახელმწიფო გვინდაო. ასე რომ, ვინ არის მოგებული ან წაგებული პოლიტიკოსებიდან, ეს ნაკლებად მნიშვნელოვანია. ვინც ნამდვილად მოგებულია და რომელმაც უშეცდომოდ წარმართა პროცესები, ეს სწორედ იქ, იმ დღეს შექმნილი და გარეთ გამოსული ახალგაზრდობა იყო.

ნენე ინჯგია