გიორგი საკარული

შვიდი წელია, ემიგრაციაშია. ესპანეთში მყოფი ქართველი მსახიობისთვის ორმაგად მტკივნეულია ის მოვლენები, რაც დღეს საქართველოში ხდება. იმედით შეჰყურებდა, რომ საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ საქართველოში რადიკალურად შეიცვლებოდა სიტუაცია, თუმცა ამაოდ. ის, ისევე როგორც ბევრი სხვა ქართველი, იმედგაცრუებულია. ამბობს, რომ ოპოზიციამ მათი ხმები ვერ დაიცვა.

საკუთარ სამშობლოში დაბრუნების ოცნება კვლავ კვლავ აუხდენელია. რჩება იმ ქვეყანაში, რომელმაც კარი გაუღო და რეალიზების საშუალება მისცა. ამ წლების მანძილზე ბევრი რამ გამოიარა. ახლა ბედნიერია, რომ სრულიად უცხო ქვეყანაში კვლავ აკეთებს საყვარელ საქმეს _ ჩამოაყალიბა საბავშვო დასი, თეატრი „ჯეო არტი“, რომელმაც ემიგრაციაში მყოფ ბავშვებს საშუალება მისცა, ზიარებოდნენ ქართულ ხელოვნებას, ეკეთებინათ ქართული საქმე და ყველასთვის დაენახვებინათ ის ნიჭი, რაც მსახიობმა თითოეულ ბავშვში აღმოაჩინა.

_ ქალბატონო ნანა, არჩევნებზე ემიგრაცია ძალიან აქტიურობდით და, ფაქტობრივად, ოპოზიციამ მოიგო ყველა უბანი. ბევრს იმედი ჰქონდა, რომ რაღაც შეიცვლებოდა, თუმცა პირიქით მოხდა, არჩევნები გაყალბდა, ვერ დადგა ის შედეგი, რაც ხალხს უნდოდა. თქვენ იყავით ერთ-ერთი, რომელიც აქტიურად ერთვებოდით ამ პროცესებში და ამასთან, ადევნებდით თვალყურს იმ მოვლენებს, რაც ზოგადად საქართველოში ვითარდებოდა. რა იყო პირადად თქვენი მოლოდინი და რამდენად იმედგაცრუებული დარჩით?

_ არ დავმალავ და მეც ვამბობდი, რომ აი, ეს იქნება ჩემი ბოლო მისვლა არჩევნებზე-მეთქი, მაგრამ, სამწუხაროდ, ვერავინ დაიცვა ჩვენი ხმები. არ ვიცი, რა ხდება, მაგრამ ფაქტია, ხალხი მუდმივად გაწბილებული რჩება, ამას ამბობს ყველა. ვიცით, რომ აქ, ბარსელონაში, ისევე როგორც ევროპის სხვა ქალაქებში, გაიმარჯვა ოპოზიციამ. რა თქმა უნდა, აქაც არის ხალხის ის უმცირესი რაოდენობა, რომელიც „ოცნების“ ამომრჩეველია, მაგრამ ახლა მათზე არ ვსაუბრობ. ვლაპარაკობ იმ ხალხზე, რომელმაც აირჩია ოპოზიცია. მე ავირჩიე ოპოზიცია, არ აქვს მნიშვნელობა, ვინ _ პეტრე თუ პავლე, აქ მნიშვნელოვანი ისაა, რომ ჩემი ხმა არავინ დაიცვა. სწორედ ამან გამოიწვია იმედგაცრუება, ემიგრანტი ცოტა სხვანაირად ხედავს საქართველოს. მაინც ბევრ რამეს ვპატიობთ ადამიანებს, ჩვენ მაინც გულაჩუყებული ვუყურებთ აქედან ამ სიტუაციებს. მიუხედავად იმისა, რომ ბევრი ფიქრობს, მაინც შორს არიან და დიდად არ აინტერესებთო, ასე არ არის.

ფსიქოლოგი მეკითხებოდა, როდესაც სულ ცრემლები მომდიოდა, _ კარგად ხარ, გადასარევ სიტუაციაში, რატომ იტანჯავ თავსო? მე ვუთხარი, _ არ მშორდება ფიქრი ჩემს ქვეყანაზე, ცუდად ვარ, დეპრესია მაქვს-მეთქი. მან მკითხა, _ მაინც ვერ ვხვდები, ამ ქართველებს რა გჭირთ, რატომ გაქვთ ასეთი მძაფრი შეგრძნებები ქვეყნიდან წამოსვლის შემდეგ, იმდენი სხვა ეროვნების ადამიანი მყავს, არავინაა თქვენნაირად განწყობილიო. და ეს იცით, რატომ? ჩვენ სხვანაირად განვიცდით, ნოსტალგია გვაქვს. მარტივი ხომ არ არის დედის, მამისა და დის საფლავი დავტოვე საქართველოში. იქ არის ჩემი დაბადების ადგილი, ჩემი მეხსიერება იქიდან მოდის; ყველაფერი კარგი ჩემს ქვეყანას უკავშირდება. ამიტომაა, რომ ცუდ მოგონებებს ტვინი ბლოკავს. სადაც დაიბადე და გაზიარდე, ის სითბო, სიკეთეა შენთვის ამოსავალი. ახლა უმაგრეს ქვეყანაში ვცხოვრობ, სასწაული ხალხია, მაგრამ შენს ქვეყანას მაინც არაფერი შეედრება.

_ ნამდვილად ორმაგად მტკივნეულია, როდესაც უცხო ქვეყნიდან უყურებ იმ მწარე რეალობას, რაც შენს ქვეყანაში ხდება. თქვენ ემიგრაციაში უკვე 7 წელია, ხართ და ამ წლების მანძილზე ხედავთ, რომ არაფერი შეცვლილა. პირიქით, არის არეულობა, აქციები, დაჭერები, თქვენი კოლეგების მიმართ ხორციელდება რეპრესიები. ამის ყურება ნამდვილად მტკივნეულია, მით უმეტეს, შორიდან. რა იყო თქვენ წასვლამდე, როგორია დღევანდელი სიტუაცია და, ზოგადად, როგორ შეაფასებდით იმ მოვლენებს, რაც დღეს საქართველოში ხდება?

_ როცა წამოვედი, უკვე რთული ვითარება იყო საქართველოში, მაგრამ მთლად ასეთ ამბავს არ ველოდი. უსუსურობის შეგრძნება მაქვს. ძალიან ცოდო ვარ, ამ სიტუაციას შორიდან რომ ვუყურებ, რადგან არაფერი შემიძლია. წარმოუდგენელი ამბავია. 90-იან წლებში არ ყოფილა ის, რაც ახლა ხდება. იცით, რა პერიოდში ვსწავლობდით თეატრალურში? ჩემი რეჟისორი იყო ქალბატონი ლილი იოსელიანი. ქალბატონი ლილი რომ უნივერსიტეტის წინ იჯდა და ჯაბას პროცესებს აპროტესტებდა, მეორე მხარეს ზვიადისტების აქციები მიმდინარეობდა. თეატრალურში ყველამ იცოდა, რომ ძალიან ვიხრებოდი ზვიადისკენ. ჩემ გარშემო სტუდენტებთანაც ვამბობდი და არ არსებობდა, ეს ქალბატონი ლილის ყურამდე არ მისულიყო, მაგრამ მის გვერდითაც ვიდექი სოლიდარობის ნიშნად. მეორე შვილს მეძახდა, როგორც საკუთარი შვილი, ისე ვყავდი და ვალდებულება მქონდა, მის გვერდით დავმდგარიყავი. ბარსელონაში ვმუშაობ სოციალური ქსელების მოდერატორად. ბევრი მინახავს რუსეთიდან ახალი გაშვებული ვიდეოები აქციების პერიოდში. რაც ხდება დღეს რუსეთში, ზუსტად მეორდება საქართველოში.

რაც შეეხება ჩემს კოლეგებს, დაჭერებსა და ზეწოლებს, ეს არის საშინელება. ამის შეფასება წარმოუდგენელია, გაუგონარია. ხანდახან მგონია, რომ ფილმს ვუყურებ. ამ სიტუაციას ნამდვილად არ ველოდი. 37-იანი წლები მგონია. 9 წელს და სააკაშვილს რომ გაჰყვიროდნენ, რას მელაპარაკებით? მიშა სააკაშვილი ყოფილა ანგელოზი, რასაც ესენი აკეთებენ დღეს.

_ ზოგადად, განწყობა როგორია დღეს ემიგრაციაში? რას ფიქრობენ, რას ამბობენ, რა იმედებით არიან? თუ იმედგაცრუება უფრო მეტია მათში?

_ როცა ვსაუბრობთ და ვეკითხებით ერთმანეთს, დავბრუნდებით თუ არა საქართველოში, ბევრი ამბობს, რომ დაბრუნდება, მაგრამ სად? არავინ დაბრუნდება, არავინ. ათასიდან შეიძლება ერთი კაცი დაბრუდეს, ისიც იმ შემთხვევაში, თუ აქ გამდიდრდა, თავზე საყრელად აქვს ფული და საქართველში რომ ჩავა, სადმე სოფელში მოიწყობს სახლ-კარს და მშვიდად, ჩუმად იცხოვრებს. ხალხი ფიზიკურად ვერ დაბრუნდება სამშობლოში, თორემ ამის სურვილი ყველას აქვს. როგორ მაგარ ქვეყანაშიც არ უნდა ვცხოვრობდეთ, ჩვენ გვიყვარს ჩვენი სამშობლო. ჯგუფებშიც როდესაც წერენ, 99% ამბობს, რომ ვერ დაბრუნდება საქართველოში და ვერც ვერავის გაამტყუნებ.

_ ერთია ის, რომ ბევრს არ მოსწონს ეს მთავრობა და მეორეა ის, რომ ოპოზიცია დიდი ნდობით უკვე ვეღარ სარგებლობს საზოგადოებაში. თქვენ ასე არ გეჩვენებათ?

_ მე, მაგალითად, ვისაც მივეცი ხმა, რა თქმა უნდა ოპოზიციურ პარტიას, იმას არავითარ შემთხვევაში აღარ მივცემ მომდევნო არჩევნებისას, დაველოდები სხვას. შესაძლოა,  გამოჩნდეს ისეთი, რომელიც მომეწონოს. შანსს მივცემ სხვას, ახალ ძალას. არ მინდა, ჩემი ხმა ისევ დაიკარგოს. ჩვენ გვტკივა ჩვენი ქვეყანა. მკლავს ხალხის ყოფა, მთელი საქართველო იტანჯება. ყოველ აქციებზე აქ ქართველები ვათენებდით ღამეებს და ბოლომდე ვუყურებდით მოვლენებს. ბოლო წყლის ჭავლამდე, თავში ჩარტყმამდე ვუყურებდით, განვიცდიდით და ვიტანჯებოდით ისე, როგორც მანდ. ჩემი შვილი მეუბნებოდა, დედა, ვერაფერს აკეთებ და რატომ ისტრესავ თავსო? ვერაფერს ვაკეთებ, მაგრამ არ შემიძლია, რომ მშვიდად ვიყო.

იყვნენ ადამიანები, რომლებსაც ხმაც არ ამოუღიათ, რადგან ვიღაცის ნათესავი სადღაც მუშაობს და ა. შ. ჩვენც გვთავაზობდნენ კარგ ადგილას მუშაობას. მაგალითად, სანამ საქართველოდან წამოვიდოდით, ჩემს მეუღლეს ძალიან კარგ სამსახურს, თანამდებობას სთავაზობდნენ, მაგრამ უარი თქვა და იცით, რატომ? _ 3-4 წელი ვიმუშავებ, ავიღებ კარგ ხელფასს, მაგრამ მერე? რა იქნება შემდეგ? ქვეყანა აღარ გვექნება და რა თვალით შევხედო ხალხს, შვილებს ან ჩვენ გარშემომყოფ ადამიანებსო? ძალიან ღირსეული ნაბიჯი გადადგა და სინდისთან სუფთები ვართ.

_ რთულია მოშორდე ქვეყანას, საკუთარ მიწა-წყალსა და გარემოს, მაგრამ დამეთანხმებით, რომ განსაკუთრებით რთულია, როდესაც ხელოვანი ადამიანი საყვარელ საქმეს წყდება და უცხო ქვეყანაში უწევს იძულებით გადასვლა, სხვა საქმის კეთება. თუმცა როგორც ჩემთვის ცნობილია, თქვენ პარალელურად დაიწყეთ საყვარელი საქმის კეთება და პატარა თეატრიც ჩამოაყალიბეთ. მოგვიყევით ამის შესახებ...

_ სულ მინდოდა ამის გაკეთება. როცა თავიდან ჩამოვედი, მინდოდა დიდების დასი გამეკეთებინა, მაგრამ არც საშუალება მქონდა და არც შესაბამისი ფართი. მით უმეტეს იმ პერიოდში არ ვმუშაობდი და ვერაფერი გავაკეთე. უფროსმა თაობამ, ვინც გამოთქვა სურვილი, ზოგი მუშაობდა, დრო არ ჰქონდათ, ვერ მოდიოდნენ და წყალში მეყრებოდა ყველაფერი. შესაბამისად, ვერ ვაკეთებდი იმას, რაც მინდოდა და შევეშვი ამ სიტუაციას ცოტა ხანი. ფულს ვიშოვი, ფართს ვიქირავებ და შემდეგ დავიწყებ-მეთქი. მერე ვიფიქრე, რომ ჩემს ოჯახში 3 ადამიანი ვართ, ვინც შევძლებთ თამაშს კონკრეტულ პიესაში. კიდევ 5 ადამიანს დავიმატებდი და უკვე რაღაცას გავაკეთბდი. ამიტომ გადავწყვიტყე ბავშვებთან მუშაობა. გამოვაცხადე ქასთინგი. მოვიდა 9 ბავშვი, თავიდან არ მჯეროდა, რომ სამყარომ  გამომიგზავნა 9 საუკეთესო ბავშვი. დავიწყეთ მეტყველებით. დასაწყისში ბევრი სამუშაო იყო, _ კომპლექსები მეტყველებასთან დაკავშირებით. არიან ისეთი ბავშვები, რომლებიც ქართულად აღარ აზროვნებენ, ვერ იმახსოვრებენ ქართულად ვერაფერს. გარდა ამისა, ჰქონდათ დიქციის პრობლემები და მივხვდი, რომ ძალიან სწორ ადგილას ვიყავი, რადგან დიდებით კი არა, პატარებით უნდა დამეწყო ეს საქმე. ამით ბავშვებს არ მოვწყვეტდი საქართველოს, ამიტომ მთელი შემართებით შევუდექი საქმეს. გავრისკე და დავდგი პირველი პიესა. ძლიან სწრაფად გავაკეთე. თეატრალურ საზოგადოებაში ის განაცხადი, რომ 3 თვეში სპექტაკლი დადგა, ცოტა დანაშაულის ტოლფასია. დავდგი საშობაო ზღაპარი, ეს იყო რისკი. 3 ათასი ევრო მომთხოვეს დარბაზის დასაქირავებლად, ოცნება იყო სპექტაკლის გაშვება. შემდეგ ერთ ნაცნობ რეჟისორ ცოლ-ქმარს გავუზიარე ჩემი დარდი. მათ დამამშვიდეს და თავისთან თეატრში დამპატიჟეს. მათ გამაწევრიანეს თეატრში, რათა მონაწილეობის უფლება მქონოდა, ისე არავინ მიმიღებდა. ისინი ყველაფერში დახმარებას დამპირდნენ. ეს მერიის თეატრია. არ ვიცი, რატომ დამეხმარნენ, რადგან არ მიცნობდნენ პროფესიონალური კუთხით. დავდეთ კონტრაქტი ამ თეატრთან. როცა განაცხადს აკეთებ, გინიშნავენ დღეს და იმ დღეს გაქვს სპექტაკლი. სასწაული იყო ეს ჩემთვის.

ამ კაცმა მითხრა, მე უნდა ვნახო რეპეტიციაო. გავიარეთ ერთი რეპეტიცია, მაინტერესებს რას იტყვის. შემომხედა და მეუბნება, _ ნანა წინადადება მაქვს შენთან, ეს სპექტაკლი კატალონიურ ენაზეც უნდა ვითამაშოთო. ეს სერიოზული ნამუშევარია, ყველაფერში დაგეხმარეობიო. მან ყველანაირი დეკორაცია მომიგროვა. ცხოვრებაში რომ არაფერი შემიკერავს, კოსტიუმები თავად შევკერე, ღამეები ვათენეთ მე და ჩემმა შვილებმა. პირველი მკითხეს, რამდენი ადამიანის მოყვანა შეგიძლიაო? _ ალბათ, 50 კაცის-მეთქი. მერე გააკეთეს რეკლამები. აღსანიშნავია, რომ სპექტაკლის რეკლამა მერიის საიტზე გავიდა, რაც გავაზიარე ქართულ ჯგუფებში. ვწერდი, რომ დღეს დარჩა ამდენი და ამდენი ბილეთი, და ბოლოს ისე მოხდა, რომ ჩემი მეუღლისთვის, დედამთილისთვის და მამამთილისთვის აღარ მქონდა ბილეთები. გაიყიდა 200 ბილეთი და დარჩნენ ჩემი მოწვეული ადამიანები უბილეთოდ. მერე მომცეს 15 ბილეთი და მითხრეს, რომ ეს არსად დადო, იმ ადამიანებს მიეცი, ვინც უბილეთოდ დარჩაო. სპექტაკლის დღეს მოდიოდა ხალხი, შეივსო მთელი რიგები, ადგილი აღარ დარჩა. ზოგიერთმა ჩხუბიც დაიწყო, რომ არ შეხვდათ ბილეთები. ესენი კი უხსნიდნენ, რომ უსაფრთხოების გამო თეტრს არ აქვს უფლება, ერთი ადამიანიც კი ფეხზე დაეყენებინა. ხალხი გაბრაზდა, შოკში ვიყავი. ერთმა ქალბატონმა მომწერა, რომ რაღა ჩემს დროს გაგიწყდათ ყველაფერიო. მოხდა ის, რასაც არ ველოდი. ხალხი მწერდა მადლობის წერილებს. ბავშვებიც და მშობლებიც აღტაცებულები იყვნენ, ეს იყო დიდი ზეიმი.

_ ძალიან დიდი გამარჯვებაა უცხო მიწაზე, თან როცა ემსახურები შენი ქვეყნის პოპულარიზაციას და ამას ნახულობენ არა მხოლოდ ქართველი ემიგრანტები, არამედ იქ მცხოვრები ადამიანები.

_ რა თქმა უნდა. სიტყვებით ვერ გადმოგცემთ, კიდევ რა ხდებოდა იმ დღეს. ახლა შემოგვემატნენ ბავშვები, დავიწყეთ მორიგ ახალ სპექტაკლზე მუშაობა. პირველ ივნისს გვაქვს პრემიერა. სექტემბერში ჩამოვლენ საქართველოდანაც და გვექნება სპექტაკლთან ერთდ კონცერტები. აქ 5 აპრილს იმართება სამთავრობო ღონისძიებები, ფესტივალები ტარდება. 5 აპრილს „საგრადა ფამილიას“ ფესტივალზე ვართ მიწვეულები. სამი ნომერი გაგვაქვს: ერთი ცეკვა და ორი სიმღერა. მალე უნდა დავიწყოთ ასევე თარგმნა იმ სპექტაკლის, რომელიც ახალ წელს უნდა გამოვიდეს, „საშობაო ზღაპრის“, ქართულადაც უნდა ვითამაშოთ და კატალონიურადაც. ერთადერთი, რაც წყალივით გვესაჭიროება, არის სპონსორი, რომელიც უზრუნველყოფს ელემენტარული დეკორაციების, დარბაზისა და კოსტიუმების ფინანსებს. მოგეხსენებათ, ეს საკამოდ მნიშვნელოვან თანხებს უკავშირდება და ყოველთვის ჩვენი ჯიბიდან ვერ გავწვდებით ამ ყველაფერს. თავიდან რომ გაკეთდა სარეკლამო სტიკერები, იქ ეწერა ნანა კუხალეიშვილი და მისი გუნდი, ახლა კი მე მათ ვუთხარი, რომ ჩვენ სახელი გვქვია და ვართ „ჯეო არტი“. _ კარგი, მაშინ არ გვექნება სათქმელი, ნანა ვინ არის და ნანას თეატრს აღარ ვიტყვითო.

წარმოიდგინეთ, როგორ მაგარ საქმეს გააკეთებს ის ადამიანი ან კომპანია, რომელიც დააფინანსებს ამ ყველაფერს. აქ ხომ ხელფასებსა და პირად გამდიდრებაზე არაა საუბარი, აქ არიან ბავშვები, რომლებმაც ქართული არ იციან წესიერად, ანუ მშობლების ძალისხმევით მოხდა ბევრი რაღაც. 2-3 ბავშვი იყო, რომლებსაც არ უნდოდა ჩვენთან მოსვლა, მაგრამ მშობლებმა მოიყვანეს. ქართველ ბავშვებთან რომ ექნებათ ურთიერთობა, ისწავლიან ყველაფერს. ქართველი ბავშვები აქ რომ ჩამოჰყავთ, ცოტა ხანი ყველას დეპრესია აქვს, რადგან მოგეხსენებათ, სხვა ურთიერთობა გვაქვს საქართველოში: ეზო, თამაში. აქ ვინ იცის ეზო და ერთმანეთთან თამაში? ეს ყველაფერი არ მინდა, ჩემს შვილს მოაკლდესო და გადაწყვიტა, რომ ჩვენს თეატრში შემოეყვანათ ბავშვები. დღეს ისინი საუკეთესოები არიან. ერთი ბავშვი მოვიდა, თავიდან ძალიან დათრგუნული იყო, საერთოდ ვერაფერს ვაკეთებინებდი, გავიდა რამდენიმე თვე და ვკითხე,  _ შენ რომ გახვიდე ჩვენი თეატრიდან, ჩვენი სტუდიიდან, რას იზამ-მეთქი? _ რას ლაპარაკობთ, ნანა მას, შეიძლება მოვკვდე, ეს ჩემი ოჯახი არისო. მე ვეუბნებოდი მშობლებს, ბავშვები სცენის მტვერს რომ გადაყლაპავენ, მანდ გამოჩნდება ყველაფერი-მეთქი და მართლაც ასე მოხდა.

ერთადერთი, რაშიც ამაყი და დარწმუნებული ვარ, არის ის, რომ მე მათ სწორად ვასწავლი. ვეცდები, იმაზე მეტი მივცე, ვიდრე სხვა პედაგოგებმა. ამას შეგნებულად ვაკეთებ და რატომ, _ ესენი ენას თავისთავად ისწავლიან, როცა ენა იცი და მსახიობის ოსტატობას დაუფლებული ხარ, შენთვის მარტივია დიდ გზაზე გასვლა. ქასთინგები, ათასი რამ შეგიძლია აკეთო, ენისა და მსახიობის ოსტატობის ცოდნა ძალიან ბევრ რამეში გაუხსნის გზას ადამიანს. ჩემებს ვეუბნებოდი, ენას კარგად რომ დახვეწ, გზა ხსნილი გაქვს. მე ენა კარგად ვიცი, ესპანურ კომპანიაში ვმუშაობ, მაგრამ მეტყველებას ვგულისხმობ. მე ქართულ მეტყველებას მთელი ცხოვრება ვხვეწდი და ახლა ესპანური ენა უნდა იცოდე ისე, როგორც მშობლიური და ამაზე აქტიურად ვმუშაობ, ყველაფერში სრულყოფილება მიყვარს. ასე რომ, ვაკეთებ ქართულ საქმეს, ბავშვებს ვუქმნი ნაიდაგს დიდი მომავლისკენ და ამით ვარ ბედნიერი. არ შეიძლება, ამ ბავშვების განვითარებას არ შეუწყო ხელი, წარმოდუგენელია.

_ დარწმუნებული ვარ, მოვა დრო, როცა ყველანი საქართველოში ჩამოხვალთ და აქ მოგიწევთ საყვარელი საქმის კეთება და ამ ბავშვებს გასტროლებზე სიარული. მადლობა საუბრისთვის და წარმატებას გისურვებთ.

_ დიდი მადლობა თქვენ, რომ იჩენთ ყურადღებას. ნამდვილად ჩვენი ოცნებაა, რომ ერთ მშვენიერ დღეს ყველანი საქართველოში დავბრუნდეთ.