ირინა მაკარიძე

„ქართული ოცნება“ პარტიების გაუქმების შესახებ პროცესს იწყებს. არასამთავრობოებისა და მედიის წინააღმდეგ გამოცხადებული ომის შემდეგ ახლა საკანონმდებლო ინიციატივა მოამზადეს, რომელიც როგორც რეჟიმის სპიკერმა  მამუკა მდინარაძემ განაცხადა, „კოლექტიური ნაციონალური მოძრაობის“ მემკვიდრე პარტიების არაკონსტიტუციურად გამოცხადებას ეხება.

ამ და ქვეყანაში მიმდინარე სხვა პოლიტიკური საკითხების შესახებ „ქრონიკა+“-ს ესაუბრება „კოალიცია ცვლილებისთვის“ ერთ-ერთი ლიდერი, ანა გოგოლაძე:

_ რეალურად, ეს იყო ბიძინა ივანიშვილის ყველაზე მსხვილი დაპირება, რაც საპარლამენტო არჩევნების წინ გასცა. მან წინასაარჩევნოდ იმის შესახებ კი არ ელაპარაკა მოსახლეობას, რას გაუკეთებდა ეკონომიკის გაძლიერების, დემოკრატიის განვითარებისა თუ ჯანდაცვის გაზრდის მიმართულებით, უბრალოდ, დაჰპირდა, რომ ოპოზიციურ პარტიებსა და ოპოზიციურად მოაზროვნე, ოპოზიციური განწყობის მქონე, არათუ მხოლოდ პარტიებს, მათ შორის სამოქალაქო სექტორს, ეს „რუსული კანონი“ რასაც ეხებოდა, ყველაფერს აკრძალავდა.  გააუქმებდა და სუნთქვის საშუალებას არ მისცემდა არავის _ იქნებოდა ეს პარტია, სამოქალაქო სექტორი, თუ მედია. რეალურად, ახლა ჩვენ ამ დაპირების განხორციელებას ვუყურებთ. არჩევნების შემდეგ მოსახლეობისთვის, მათ შორის, „ქართული ოცნების“ ამომრჩევლისთვის ამ ქვეყანაში არაფერი შეცვლილა. ბიძინა ივანიშვილი და მისი რეჟიმი მთელი ეს 13 წელი იდგნენ პოლარიზაციასა და სულ იმის ძახილზე, „ვინც ჩვენთან არ არის, ჩვენი მტერია“ და ყველას მოიხსენიებდნენ „კოლექტიურ ნაცებად“ და ერთ მურიან ქვაბში ყვრიდნენ ყველა განსხვავებული აზრის მქონე ადამინს. რეალურად, მისი ძალაუფლების საყრდენია პოლარიზაცია, ვითომ დევნა. 13 წელი ჰქონდა ბიძინა ივანიშვილს, რამე გამოეძიებინა. საგამოძიებო კომისიაზე რასაც ვუყურებთ, ეს არის ყურადღების გადატანის მცდელობა იმ ძირითადი პოლიტიკური პროცესებიდან და კრიზისიდან, რაც ქვეყანაშია. მოსახლეობის 80%, მათ შორის, „ქართული ოცნების“ ამომრჩეველი, აღიარებს, რომ ქეყანაში კრიზისია. ასევე მოსალოდნელია, რომ ამ საპარლამენტო კომისიის მუშაობის დასრულების შემდეგ „ქართულმა ოცნებამ“ მართლაც მიმართოს საკონსტიტუციო სასამართლოს, როგორც აანონსებს და იქ გადაინაცვლოს ოპოზიციური პარტიების, განსაკუთრებით „ნაციონალური მოძრაობისა“ და მასთან აფილირებული პირებისა თუ მოძრაობების აკრძალვის პროცესმა.

_ ნებისმიერი მისთვის არასასურველი პარტია შეუძლია გამოაცხადოს „კოლექტიური ნაცმოძრაობის“ წევრად... განაცხადეს, რომ გიორგი გახარიასაც მოუწევს საგამოძიებო კომისიაში მისვლა და მის განცხადებებთან დაკავშირებით პასუხისგება. ამაზე რას იტყვით?

_ ყველას მოუძებნიან რაღაც ტიპის ბმას „ნაციონალურ მოძრაობასთან“. საერთაშორისო ორგანიზაციის კვლევით, საქართველო უკვე გამოცხადებულია ელექტორალურ ავტოკრატიად (არჩევნები ტარდება, თუმცა დემოკრატიული ნორმების დაცვის გარეშე, _ რედ.). ასეთი ტიპის რეჟიმს არ სჭირდება რეალური საფუძველი, ნებისმიერი სიცრუისგან შეუძლია საფუძველი შექმნას, შესაბამისად, იკადრებენ ყველაფერს იმისთვის, რომ ძალაუფლება შეინარჩუნონ ამ კრიზისის დროს.

_ ამის პარალელურად ქვეყანაში მიმდინარეობს უწყვეტი პროტესტი, პარტიები ბოიკოტის რეჟიმში ხართ, ქვეყანას ჰყავს პოლიტპატიმრები, 50-ზე მეტი ადამიანი სისხლის სამართლის წესით არის დაკავებული, რას იტყვით ამ პროცესების შესახებ?

_ ძალიან ბევრ კრიტიკულად განწყობილ ადამიანს ჰქონდა ის მოლოდინი, რომ ეს პროცესი, რასაც ჩვენ ვუყურებთ და 120 დღეზე მეტია უკვე მიმდინარეობს,  ჯერ კიდევ დეკემბერში დასრულდებოდა. ქვეყანას მრავალი საპროტესტო აქცია ახსოვს, მაგრამ არ ახსოვს ამ ხანგრძლივობის პოლიტიკური კრიზისი, რომელიც ქუჩაში შეიძლება გრძელდებოდეს 120 დღის განმავლობაში. დეკემბერში კიდევ არ იყო იმ დრაკონული და კაბალური კანონების შესახებ ცნობილი, რაც შემდეგ „ქართულმა ოცნებამ“ არალეგიტიმურ პარლამენტში დაამტკიცა. ამ რეპრესიული კანონების მიუხედავად, ქუჩამ შეინარჩუნა თავისი ძალა. ქუჩა არ არის არითმეტიკა, ხშირად აპელირებენ ხოლმე, რომ იმ რაოდენობის ადამიანი არ დგას. ბუნებრივია, ქუჩას აქვს თავისი ტენდენციურობა, სადღაც იქნება აღმავალ პიკში, სადღაც დაღმავალში. 31 მარტი იქნება ის დღე, რომელიც კიდევ ერთ სიცოცხლეს მისცემს ქუჩის პროტესტს. მაგრამ ქუჩა ცალკე განყენებულად არ არის, აქ მნიშვნელოვანია ოპოზიციური პარტიების ერთიანი პოზიციაც პარლამენტში არშესვლასთან, ასევე პოლიტიკურ მოთხოვნებთან დაკავშირებით, საგარეო ასპარეზზე მოთხოვნების გაძლიერებასთან და პოლიტპატიმრების გამოშვებასთან დაკავშირებით. ჩვენ გვახსოვს ევროპის საპარლამენტო ასამბლეის რეზოლუციაც, რომელიც ოპოზიციური ერთობის შედეგად მიიღეს და პირველად საპარლამენტი ასამბლეის ისტორიაში ჩაიწერა, რომ რიგგარეშე არჩევნები უნდა ჩაინიშნოს და გამოიყენეს სიტყვა _ პოლიტპატიმრები. ამ  პროცესების ერთმანეთთან თანხვედრაში ყოფნა ინარჩუნებს ქვეყანაში ამ კრიზისს, რომლის მიზანიც არის ანტიდემოკრატიული რეჟიმის ჩამომხობა, შესაბამისად, მიმდინარე პროცესია, რომელსაც სადღაც აუცილებლად უნდა ჰქონდეს კულმინაცია. თვითმართველობის არჩევნებთან დაკავშირებითაც ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების პოზიციონირება იქნება ასევე ოპოზიციის ხელში ერთ-ერთი ინსტრუმენტი, რომ შიგნით გაძლიერდეს ზეწოლა ე. წ. ხელისუფლებაზე. გარეაქტორებისთვის ეს უნდა იყოს კიდევ დამატებითი მოტივაცია, რომ სანქციები დაუწესოს ამ არალეგიტიმურ ხელისუფლებას, რომელიც არღვევს ადამიანის ძირითად უფლებებს, კონსტიტუციასა და, უბრალოდ, აწამებს თავისი ქვეყნის მოქალაქეებს. ქვეყანას ჰყავს პოლიტპატიმრები, რომლებიც არა მხოლოდ უკანონოდ არიან დაკავებულები, არამედ არადამიანური მოპყრობისა და წამების მსხვერპლები არიან. კომბინაცია ამ პოზიციონირების, დარწმუნებული ვარ, რომ აუცილებლად მოიტანს ამ ქვეყანაში პოლიტიკური მოთხოვნების შესრულებას.

_ თქვენ თქვით, რომ თვითმმართველობის არჩევნებთან დაკავშირებით ოპოზიციის პოზიციონირება იქნება რეჟიმზე ზეწოლის მექანიზმი. ეს როგორ წარმოგიდგენიათ? გარდა იმ პარტიებისა, რომლებიც ბოიკოტის რეჟიმში არიან, არსებობს სხვა ბარიერგადალახული პარტიები. არის შესაძლებლობა, კიდევ უამრავი სხვა პარტია გააჩინონ, ეს მათ არ უჭირთ. ამდენად, როგორ წარმოუდგენიათ ეს პროცესი?

_ ფსევდოოპოზიცია პარლამენტშიც შექმნეს, ორი პოლიტიკური ჯგუფი, რომელიც ოპოზიციას ეძახის ერთმანეთს და ყაველაშვილიც _ ე. წ. პროზიდენტი ამ ფსევდოოპოზიციიდან იყო წარდგენილი. ეს არის ავტოკრატიისა და დიქტატურისთვის დამახასიათებელი, რომ ყველაფერი ფსევდოა და თეატრალური წარმოდგენაა უბრალოდ. ამ ქვეყანაში როგორც მოსახლეობამ, ასევე საგარეო პოლიტიკურმა აქტორებმა, ჩვენმა პარტნიორებმა კარგად იციან, ვინ არიან რელურად ის პროდასავლური ოპოზიციური პარტიები, რომლებიც პროცესში აქტიურად ერთვებიან. რეალურად ასეთი პროდასავლური ოპოზიციური პარტია, რომელმაც არჩევნებში შეძლო 0.5 %-ზე მეტის მოპოვება, სულ 9 არის. საუბარია რეალურად პროდასავლურ პარტიებზე და არა „ქართულ ოცნებასთან“ მოთანამშრომლე იაგო ხვიჩიას „გირჩზე“. ამ პარტიების პოზიცია არის ძალიან მნიშვნელოვანი, ზუსტად მათ მხარეს არის ელექტორატის ძალიან დიდი ნაწილი. თუ ეს პარტიები მონაწილეობას არ მიიღებენ, ეს ნიშნავს, რომ ამ ქვეყანაში მოსახლეობის უმრავლესობა იმ არჩევნებში მონაწილეობას არ მიიღებს. ის ფაქტი, რომ ქვეყანაში მოსახლეობის ნახევარზე მეტი არჩევნებში მონაწილეობას არ იღებს და ბოიკოტს უცხადებს პოლიტიკურ პარტიებთან ერთად რეჟიმს, ეს იქნება და არის აუცილებელი ინსტრუმენტი რეჟიმზე გარე ზეწოლის გასაძლიერებლად.

_ პატიმრების მშობლების ერთ-ერთი მოთხოვნა ოპოზიციისადმი იყო სწორედ ეს, რომ არ მიეღოთ მონაწილეობა ადგილობრივ არჩევნებში. გარდა ამისა, მათი მოთხოვნა იყო, რომ პარტიებს თავისი ელექტორატით გაეძლიერებინათ უწყვეტი სამოქალაქო პროტესტი, თუმცა აღნიშნავენ, რომ ეს ჯერ არ შეინიშნება, ამის შესახებ რას იტყვით?

_ სანამ პოლიტპატიმრების მშობლებთან გვექნებოდა შეხვედრა, თვითმმართველობის არჩევნებთან დაკავშირებით ჩვენ გაცხადებული გვქონდა ძალიან ხისტი და მკაფიო პოზიცია, რომ ამ მოცემულობაში არჩევნებში მონაწილეობას არ ვაპირებთ, ვიდრე პოლიტიკურ დღის წესრიგში მდგარი მოთხოვნები არ იქნება დაკმაყოფილებული. რაც შეეხება ჩვენი პარტიის წარმომადგენლებისა თუ ამომრჩევლების მიერ პროტესტის გაძლიერებას, მინდა გითხრათ, რომ ივანიშვილის პოლიტპატიმრებს შორის ჩვენი პარტიის წევრები არიან, საბა სხვიტარიძე და ნიკა კაცია, რომელიც არ არის პარტიის წევრი, მაგრამ მასთან დაკავშირებულია. ასევე ჩვენი პარტიის ასეულობით წევრს, საუბარია არაა რამდენიმე კაცზე, ამჟამად აქვს ასიათასობით ლარის ჯარიმა სწორედ აქციებზე დგომის გამო. შეიძლება იყოს დღეები, როცა მეტი არის ან ნაკლები საპროტესტო აქციაზე მყოფი ადამიანების რაოდენობა, მაგრამ პარტიები ამ პროცესიდან გამოთიშული არ ვართ და ამას მოწმობს ყოველდღიურად მიღებული ათიათასობით ლარის ჯარიმა.

_ ფონდების დაყადაღებასთან დაკავშირებით რას იტყვი და რამდენად დამახასიათებელია ეს ზუსტად ასეთი ტიპის რეჟიმებისთვის?

_ „ქართული ოცნების“ პირობებში ჩვენ მივიღეთ ქვეყანა, სადაც სოლიდარობა გახდა სისხლის სამართლის პასუხისმგებლობით დასჯადი. ეს ფონდები იყო სივრცე, სადაც ადამიანები ერთმანეთს მხარში ედგნენ და იყო საყრდენი ამ აქციების, რადგან ამ კაბალური ჯარიმების ფონზე, 5 ათასი ლარი,  ხშირ შემთვევაში ერთი ადამიანის წლიური ხელფასია ამ ქვეყანაში, არაპროპორციულად დიდი ჯარიმაა და რეჟიმი ფონდების დახურვით ცდილობს, თუ რამე საყრდენი აქვს დღეს პროტესტს, გამოაცალოს. ეს აჩვენებს, რომ მცირერიცხოვანი აქციებიც კი აწუხებთ, დისკომფორტს უქმნით და ქვეყანაში არსებულ კრიზისზე მიუთითებს. ნამდვილად რთულია ფონდების გარეშე, ვერ ვიტყვით, რომ ფონდების დაყადაღება რამე სირთულეს არ იძლევა. დღეს სამოქალაქო საზოგადოება ახერხებს ამ ჯარიმების გადახდას, მაგრამ ფონდები, რომლებიც არა მარტო ჯარიმებს იხდიდნენ, ეხმარებოდნენ საჯარო სამსახურებიდან გაშვებულ ადამიანებს, ასევე ეხმარებოდნენ პოლიტპატიმრებსა და მათ ოჯახებს, შესაბამისად, ამ ფონდების როლი დიდი იყო, მაგრამ ამ ე. წ. მთავრობის პირობებში სოლიდარობა გახადა დასჯადი.

_ მინდა გკითხოთ „მეგობარი აქტის“ შესახებ, _ აშშ-ის სენატის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტმა ის განხილვაში მიიღო, რაც ნიშნავს, რომ მისი დამტკიცების პროცესი დაწყებულია. რას ცვლის ეს და რა შედეგებს უნდა ველოდოთ? 

_ ეს „მეგობარი აქტი“ არ არის ერთი რომელიმე პოლიტიკური ძალის ინიციატივა, მას აქვს ორპარტიული მხარდაჭერა, თან განიხილება სენატში, სადაც წარმოდგენილი არიან დიდი ძალაუფლების მქონე ადამიანები, სენატი კომპლექტდება თითო შტატიდან ორი წარმომადგენლით, შესაბამისად, ამ აქტის მიღება უკვე ნიშნავს პოლიტიკური ნების გამოვლენას, პოზიციის დაფიქსირებას საქართველოსთან მიმართებით ორივე პარტიის _ როგორც რესპუბლიკელების, ასევე დემოკრატების მხრიდან. ეს ასევე მნიშვნელოვანი განაცხადია აშშ-ის მოქმედი ხელისუფლების მხრიდან. აღსანიშნავია, რომ აშშ-ის ასეთი მყარი და სამედო პოზიცია დამატებით ძალას აძლევს საქართველოში არსებულ პროცესებს, საპროტესტოდ განწყობილი მოქალაქეების სასიკეთოდ.