თბილისის მერია ერთ-ერთი მსხვილი სახელმწიფო შემსყიდველი ორგანიზაციაა. შესაბამისად, ზუსტად ის დარღვევები და მაღალი რისკის კორუფციული ხელშეკრულებების დიდი ნაწილიც მერიაზე მოდის.

ჩვენ გვახსოვს თბილისის მერიის მიერ გაფორმებული ხელშეკრულებები გამარტივებული წესით, რომლებიც ახალგახსნილ კომპანიებსა და მეტიც, ერთი დღის კომპანიებთან ფორმდებოდა.

აგრეთვე, ის გაფლანგული თანხები, რომლებიც ქ. თბილისის მერიის მაქსიმალური ფასებით, 2015 წლის 13 ივნისის ტრაგედიის შემდგომ რეაბილიტაციის დროს, გაფორმებულ ხელშეკრულებებს მოჰყვა. აგრეთვე, გამარტივებული, უტენდეროდ, გაფორმებული ხელშეკრულებები, რომლებიც „პრავდებოდა“ სახელმწიფო შესყიდვების კანონის მე-10, მე-3 დ) მუხლით და საერთოდ არ იყო საჭიროება გადაუდებელი შესყიდვების, რაც ავტომატურად იწვევდა კორუფციის დიდი რისკის ხელშეკრულებების გაფორმებას.

ამჯერად, თქვენი ყურადღება გვინდა შევაჩეროთ მერიის მიერ ე. წ. კონკურსის შედეგად, გაფორმებულ ხელშეკრულებაზე „სითი ინსტიტუტ საქართველოსთან“, თანხით 50 000 ლარი და, აგრეთვე, მეორე ხელშეკრულებაზე, რომელიც გაფორმდა გამარტივებული (უტენდერო) შესყიდვის გზით, იმავე „სითი ინსტიტუტი საქართველოთან“, უკვე თანხით _ 2 800 000 ლარი.

მივყვეთ თანმიმდევრობით: 2015 წლის 21 მაისს ქ. თბილისის მერიის არქიტექტურის სამსახურმა გამოაცხადა კონკურსი დედაქალაქის მიწათმოქმედების გენერალური განახლების მიზნით, რომელიც აიტვირთა მერიის არქიტექტურის სამსახურისა და სახელმწიფო შესყიდვების სააგენტოს გვერდზე.

საკონკურსო დოკუმენტაციის მიხედვით (საკონკურსო პირობები, თავი მე-2, პარაგრაფი 4),

კონკურსში მონაწილეობის მიღება შეუძლია ყველა დაინტერესებულ პირს, როგორც საქართველოს, ისე სხვა ქვეყნის მოქალაქესა და ორგანიზაციას, იურიდიულ პირთა გაერთიანებას, ან საერთაშორისო ორგანიზაციას (უცხო ქვეყნების მოქალაქეებისა და ორგანიზაციებისთვის სავალდებულო მოთხოვნას წარმოადგენს ქართველი ქვეკონტრაქტორების არსებობა), რომელიც აკმაყოფილებს წინამდებარე საკონკურსო განცხადებით განსაზღვრულ მოთხოვნებს.

საკონკურსო დოკუმენტაციის მიხედვით (საკონკურსო პირობები, თავი მე-3, პარაგრაფი მე-2), კონკურსანტს უნდა წარმოედგინა:

• საკვალიფიკაციო მონაცემები
• საორგანიზაციო დოკუმენტები და პირობები
• წინასაპროექტო მოსაზრება-ხედვა.

საკვალიფიკაციო მოთხოვნების ნაწილში (საკონკურსო პირობები, თავი მე-3, პარაგრაფი 3), კონკურსანტს უნდა ჰქონოდა და წარმოედგინა შემდეგი მომსახურებების გამოცდილება:

• პროფესიული გამოცდილება (მსგავსი სახის პროექტებში მონაწილეობა, ავტორობა, თანაავტორობა, მიწათსარგებლობის გენერალური გეგმის, ტერიტორიის სივრცითი მოწყობის სქემის, ან ტერიტორიულ სივრცითი განვითარების სხვა სტრატეგიების, ტექნიკურ-ეკონომიკური კვლევების, გეგმებისა და ა. შ. შემუშავების გამოცდილება, სივრცითი დაგეგმარების შესაბამისი პროექტების ჩამონათვალითა და ძირითადი ნახაზების (ფოტოები) ჩვენებით;
• უცხოელი პარტნიორი ორგანიზაციის მონაწილეობის შემთხვევაში, მისი კვალიფიკაციისა და კონკურსში მონაწილეობის დამადასტურებელი დოკუმენტები.

ახლა ვნახოთ, თუ ვინ არის „სითი ინსტიტუტი საქართველო“ და რა გამოცდილება და კვალიფიკაცია აქვს ამ ორგანიზაციას? რა ფინანსური მართვის კუთხით გამოირჩევა? მის მენეჯმენტს რა გამოცდილება აქვს დიდი თანხის ხელშეკრულებების მართვის? და ა. შ.

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, კონკურსი გამოცხადდა 2015 წლის 21 მაისს და მიზნად ისახავდა ქ. თბილისის მიწათსარგებლობის გეგმის წინასაპროექტო მოსაზრების, საკონსულტაციო მომსახურების შეძენას. ეს კომპანია, „სითი ინსტიტუტი საქართველო“, საერთოდ, ამ დროს, ანუ 2015 წლის 21 მაისს, გაგიკვირდებათ და, საერთოდ არ არსებობდა, ის შეიქმნა სწორედ იმისთვის, რომ ეს კონტრაქტი მიეღო და დიდი საფუძველია იმისთვის, რომ საერთოდაც იმიტომ დადგა საჭიროება ამ ხელშეკრულების, რომ თანხები გაფლანგულიყო, რამეთუ არანაირი შედეგი, არანაირი კვლევა, არგუმენტირებულ გათვლები და დაანგარიშებები წარმოდგენილი არ არის და თანხები კი გადახდილია.

დიახ, „სითი ინსტიტუტი საქართველო“ შეიქმნა და დარეგისტრირდა 2015 წლის 30 ივნისს!!! ანუ კონკურსის გამოცხადების დროისთვის ეს კომპანია, რომელსაც გამარჯვება მიანიჭეს და ჯერ 50 000 ლარის ხელშეკრულება გაუფორმეს და შემდგომ 2 800 000 ლარის, შექმნილია 1,5 თვის შემდეგ და ის ბუნებაში არ არსებობდა…

ჩვენ არ ვსაუბრობთ იმ ფაქტზე, თუ როგორ მიანიჭეს ამ კომპანიას ქულათა დათვლის დროს, საერთოდ, რეიტინგი, რამეთუ არანაირი გამოცდილება მას არ გააჩნდა. გარდა ამისა, მიუხედავად იმ ფაქტისა, რომ „სითი ინსტიტუტი საქართველო“ მონაწილეობდა, როგორ რამდენიმე პარტნიორის გაერთიანება, ზემოაღნიშნული კონკურსის პირობების თანახმად, ყველა პარტნიორი უნდა აკმაყოფილებდეს საკვალიფიკაციო მოთხოვნებს, რაც „სითი ინსტიტუტ საქართველოს“ არ გააჩნია. მეტიც, ის გვევლინება არა როგორც ერთ-ერთი რიგითი პარტნიორი (ამ დროსაც კი მას უნდა ჰქონოდა, მინიმუმ, 25% იმ გამოცდილების, რაც რეკომენდაციებშია გაწერილი სახელმწიფო შესყიდვებისა და საერთაშორისო პრაქტიკით), არამედ როგორც ლიდერი კომპანია და სწორედ მას გაუფორმდა ხელშეკრულება.

რაც შეეხება სატენდერო კომისიას (ბრძანება #250, 20.05.2015), კომისიაში წარმოდგენილია ქ. თბილისის მერი დავით ნარმანია, საკრებულოს თავმჯდომარე გიორგი ალიბეგაშვილი, მერის მოადგილე დიმიტრი ქუმსიშვილი და ა.შ.). არც ერთ ამ ბატონს არ გასჩენია შეკითხვები, ისე მიაკუთვნეს ხელშეკრულება „სითი ინსტიტუტი საქართველოს“.

უნდა აღინიშნოს, რომ ამ ხელშეკრულებას, რომელიც „სითი ინსტიტუტი საქართველოს“ გაუფორმდა, თანხით 2 800 000 ლარი, წინ უძღოდა საქართველოს მთავრობის განკარგულება #2212, დათარიღებული 2015 წლის 15 ოქტომბრით, პრემიერ-მინისტრ ღარიბაშვილის ხელმოწერით. ხელშეკრულება გაფორმებულია 2015 წლის 15 ოქტომბერს, იმავე დღეს. რას ნიშნავს ეს?

არ ვიცი, სიმართლე გითხრათ, როგორ მოხერხდა, რომ ერთსა და იმავე დღეს მოხდა ეს ყველაფერი, ასე ოპერატიულად დაირაზმა მთავრობა, ქალაქის მერია, მერიის არქიტექტურული სამსახური, კონტრაქტორი, რომ დილით, ალბათ, მთავრობის სხდომაზე დაამტკიცეს და შუადღისას უკვე ხელშეკრულება გააფორმეს.

დღეის მდგომარეობით, როგორც ირკვევა, სახელმწიფო შესყიდვების გვერდიდან ამ ხელშეკრულებაზე გადარიცხულია 1 540 000 ლარი, ხელშეკრულების ღირებულების ნახევარზე მეტი.

ჩვენ გვინდა, ცოტა მეტად გავშალოთ, თუ რა ხელშეკრულებაა ეს და რას ემსახურება, რა შედეგს ველოდებით ამ ხელშეკრულებიდან.

ამ ხელშეკრულების მთავარი მიზანია, შემუშავდეს ქალაქის განვითარების გრძელვადიანი გეგმა, რომელიც ყველა იმ პრობლების გადაწყვეტას მოიცავს, რაც, დაგვეთანხმებით, თბილისს დღეს უამრავი აქვს. აქ იგულისხმება მშენებლობებისა და ქალაქის სივრცითი განვითარება, ეკოლოგიური პრობლემები, გამწვანებისა რეკრეაციული ზონების შექმნა, სატრანსპორტო კოლაფსების გადაწყვეტის გზები, აგრეთვე, ქალაქის განტვირთვისა და განვითარების სტრატეგია. მოკლედ, ის, რაც დღეს, ფაქტობრივად, გადაუჭრელი პრობლემაა.

და ასეთი მნიშვნელობის ხელშეკრულებას როდესაც ტენდერისა და კონკურსის გარეშე აფორმებ ახალგახსნილ კომპანიასთან, რომელსაც არანაირი გამოცდილება არ გააჩნია, რა თქმა უნდა (გარდა იმისა, რომ ხელშეკრულება კორუფციის დიდი რისკის შემცველია, მათი რეკომენდაციებიც კორუფციის დიდი რისკის შემცველია) ეს არის ფუჭად გადაყრილი თანხები.

ალბათ, დაგვეთანხმებით, რომ ასეთი მნიშვნელოვანი დოკუმენტის შექმნას წინ უნდა უძღოდეს საფუძვლიანი შერჩევის პროცესი: უნდა ყოფილიყო გამოყენებული ყველა საშუალება, რათა მოწვეული ყოფილიყვნენ მსოფლიოს წამყვანი ორგანიზაციები და სპეციალისტები, უნდა გამოცხადებულიყო არაერთ უცხოურ საიტებზე დაგეგმილი შესყიდვა. მაგალითად, როგორიცაა „ევროკავშირის ოფიციალური ჟურნალი“ (OჟEU).

თბილისში არსებული მდგომარეობა მართლაც მძიმეა და ისეთი კომპანია უნდა შერჩეულიყო, რომელსაც ერთი მაგალითი მაინც ექნებოდა წარმატებულად განხორციელებული გეგმის შემუშავების და კონკრეტული ქალაქების ჩამონათვალით.

ამის ფონზე ვხედავთ, რომ უკვე ტელევიზიებით და ინტერნეტგამოცემებში გაჟღერდა მათი პირველი „მოსაზრებები“, რომელთაც საერთოდ არანაირი _ არც იურიდიული და არც ფუნდამენტურ გათვლებზე დამყარებული არგუმენტები გააჩნია. ეს არის, მხოლოდ და მხოლოდ, მათი არაარგუმენტირებული სურვილები. მეტიც ჩვენ ვფიქრობთ, რომ მათ სურთ გადაფარონ არაპროფესიონალური, არაკვალიფიციური გენგეგმა, სკანდალური, სენსაციური განცხადებების ფონზე.

ასე მაგალითად: ერთი-ერთი მათი რეკომენდაციით უნდა განხორციელდეს რეკრეაციული ზონის გაშენება, იქ სადაც, დღესდღეობით, ათი ათასობით დასაქმებული ადამიანია, არის კერძო საკუთრებები და ბიუჯეტში შედის მილიონობით ლარი, სადაც ხე არ გახარებულა არასოდეს, იქ ნიადაგის თავისებურებებიდან გამომდინარე, ძალიან დიდ ხარჯთან გვექნება საქმე.

წარმოდგენილი შუალედური ანგარიშებით, როგორც ამ დარგის სპეციალისტები აღნიშნავენ, არ არის გათვალისწინებული არც გეოლოგია, არც რელიეფის თავისებურება, ბიუჯეტური გათვლები და ეკონომიკურ-ფინანსური დასაბუთება.

ნაცვლად იმისა, რომ მერიამ დაპირებული დამატებითი სამუშაო ადგილები შექმნას, მართლაც ქალაქის განვითარების დასაბუთებული გეგმა დაიდოს, მერიას უტოპიური, ყოველგვარ რეალობას მოწყვეტილი, სანახაობრივი და შოუს მაგვარი რეკომენდაციები მიეწოდება.

ეს ყველაფერი გამოწვეულია, მხოლოდ და მხოლოდ, იმით, რომ შერჩეულ კომპანიას არ გააჩნია კვალიფიკაცია და შესაბამისი გამოცდილება, შერჩევის პროცესი ადეკვატურად არ ჩატარებულა.

ჩვენი ორგანიზაცია საფუძვლიანად აპირებს შეისწავლოს ამ კონტრაქტების მინიჭების კანონიერება, რის გამოც ჩვენ ქ. თბილისის მერიას და არქიტექტურის სამსახურს მიმდინარე წლის 9 მარტს ოფიციალური წერილებით მივმართეთ და აუცილებლად მოგაწვდით ჩვენს დასკვნას. აგრეთვე, არ გამოვრიცხავთ მივმართოთ საქართველოს პროკურატურას შესაბამისი წერილით.

ა/ო შესყიდვების მონიტორინგისა და სწავლების ცენტრის

ხელმძღვანელი,

გიორგი ბაჯელიძე