რატომ არის ლარი ბედის ანაბარა დარჩენილი? რატომ უნდა ვთქვათ უარი გაზპრომის ავანტიურაზე? ეკონომიკური ჩიხიდან რა გამოსავალს სთავაზობს ხელისუფლებას? ხედავს თუ არა მომავალში ქუჩის აქციებს უკმაყოფილო ხალხისგან? რა ფინანსებით საზრდოობს „გირჩი“ და რა აზრისაა ბიძინა ივანიშვილის ძველ და ახალ ახირებებზე?
„ქრონიკა+“ ახალი პოლიტიკური ცენტრის, „გირჩის“ ლიდერს _ ზურაბ ჯაფარიძეს ესაუბრა:
ლარი ბედის ანაბარაა მიტოვებული
_ ჩვენი ინიციატივა რაც არის, გულისხმობს, ერთი მხრივ, თავისუფალი სავალუტო რეჟიმის დაშვებას და მეორე მხრივ, ლარის კურსის ფიქსირებას.
დღეს ჩვენთან ეს კანონითაა განსაზღვრული და პირდაპირ გვიწერია, რომ საქართველოში საგადასახადო საშუალება არის ლარი. ჩვენი ინიციატივა რეალურად ნიშნავს იმას, რომ ქვეყანამ უარი უნდა თქვას საკუთარი მონეტარული პოლიტიკის გატარებაზე. საქართველო არის პატარა ქვეყანა, პატარა და გახსნილი ეკონომიკით და ეს სწორია, რომ გახსნილი ეკონომიკაა; ასეთ ქვეყანას არ სჭირდება საკუთარი მონეტარული პოლიტიკის გატარება.
ჩვენი ეკონომიკა ისედაც დოლარიზებულია, ანუ ჩვენი ექსპორტის უდიდესი ნაწილი დოლარზე გადის, ანაბრები და სესხების უდიდესი ნაწილი დოლარშია, რაც მიანიშნებს იმაზე, რომ ადამიანები, მათ შორის, ჩვენი ქვეყნის მოქალაქეები, ენდობიან უფრო სხვა ვალუტას, ვიდრე ლარს და ისედაც, მსოფლიოში რომ ნახოთ სხვადასხვა ვალუტის ისტორია, სტაბილური ისტორია აქვს შვიდ-რვა ვალუტას, ევროსაც თუ ჩავთვლით. ამიტომ სიტუაციას, როცა ლარი ისედაც ბედის ანაბარაა მიტოვებული, აჯობებს სიტუაცია, რომელსაც ჩვენ ვთავაზობთ გამოსავლის სახით...
უარი ცენტრალურ ბანკს და გადასვლა სავალუტო საბჭოზე
ჩვენ გვაქვს ღარიბი ეკონომიკა და ჩვენი დანაზოგები არ არის საკმარისი შიდა ეკონომიკის ზრდისთვის.
ერთადერთი რეცეპტი არის ის, რომ მოვიზიდოთ რაც შეიძლება ბევრი უცხოური ინვესტიცია. თუ გადავალთ თავისუფალ სავალუტო რეჟიმზე, ამით ინვესტორებს მოვუხსნით პირველ შემთხვევაში ხარჯებს, რომელიც ე. წ. ტრანზაქციული ნაწილია (ანუ ფულის გადახურდავება-გადმოხურდავებაში თანხას კარგავენ) და მეორეც, მოვუხსნით რისკებს, რომელიც დაკავშირებულია იმასთან, თუ რა მდგომარეობაში იქნება ქვეყნის ვალუტა.
ის, რომ ჩვენ გადავიდეთ თავისუფალ სავალუტო რეჟიმზე, არ ნიშნავს, რომ თუ ჩვენს ქვეყანაში ან ჩვენ გარშემო სერიოზული ეკონომიკური პრობლემები იქნება, ეს ჩვენს ეკონომიკაზე აღარ აისახება.
ლარი ქმნის ილუზიას, პენსიონერს რომ ჰქონდა 160 ლარი პენსია, თითქოს დარჩა ისევ ისე, მაგრამ ყველანი ვხვდებით, რომ ასე არ არის. ფასებმა აიწია, მსყიდველუნარიანობა დავარდა. უბრალოდ, ილუზია გვაქვს, რომ ეს ისევ ისე არის.
თუ იმ რეჟიმზე გადავალთ, რომ ფიქსირება მოხდეს და აღარ გვქონდეს ეროვნული და ცენტრალური ბანკი და გადავიდეთ სავალუტო საბჭოზე, საქართველო, როგორც საინვესტიციო გარემო, გახდება ბევრად უფრო მიმზიდველი.
ამაზე ადრე ვსაუბრობდი, მაგრამ არ გაითვალისწინეს, ახლაც ვითხოვთ გათვალისწინებას, პარლამენტიც განიხილავს ამ საკითხს, თუმცა, ვფიქრობ, რომ ,,ოცნება“ მხარს არ დაუჭერს ამ ინიციატივას. მას სჭირდება ეს ინსტრუმენტი იმისთვის, რომ ილუზია შექმნას, ვითომ ქვეყანაში ყველაფერი კარგადაა. ამიტომ, შეგვიძლია, ლარი ფორმალურად შევინარჩუნოთ. ამისთვის საჭიროა კლასიკური გაგებით, სავალუტო საბჭო, რომლის მსგავსიც ბევრი არსებობს.
მისი ფუნქცია ის იქნება, რომ დააბალანსოს მიმოქცევაში არსებული ლარის რაოდენობა, რომ ლარი არ გაუფასურდეს.
მაგალითად: აფიქსირებ კურსს, პირობითად, 1.2-ზე დოლართან ან ევროსთან და იარსებებს ეს ლარი, არ გაქრება, ოღონდ ის არ იქნება იარაღი ხელისუფლების ხელში, რომ ხელოვნურად აწიოს ფასები, ინფლაცია გამოიწვიოს, ეკონომიკის სტიმულირება მოახდინოს...
სამომავლოდ ლარს კიდევ ექნება პრობლემები
ამას ვამბობდი შარშანაც, შარშანწინაც. რეალურად, რასაც ვხედავთ, არის ის, რომ არანაირი ნაბიჯები არ იდგმება, რომ ეკონომიკა გაჯანსაღდეს, ხელისუფლებისგან გვესმის მხოლოდ ის, რომ იმეორებენ ერთსა და იმავეს: „რაღაცები ხდება რეგიონში, რა ვქნათ, რომ რეგიონში ასეა?“
სინამდვილეში, პრობლემა ისაა, რომ წარმოდგენა აქვთ ასეთი: ყველაფერი დამოკიდებულია იმაზე, რა ხდება რეგიონში და ჰგონიათ, რომ შიგნით შენ არაფერი არ უნდა გააკეთო და განცდა ასეთია, _ თუ მსოფლიო ეკონომიკა და რეგიონის ეკონომიკა წინ წავა, ჩვენც გავყვებით და წავალთ წინ; თუ იქნება პრობლემები, ჩვენ ვერაფერს ვუშველით, რაც ფუნდამენტშივე მცდარი ხედვაა. იმიტომ, რომ რეგიონის პრობლემა, ბუნებრივია, ჩვენზე აისახება, მაგრამ ამას პლუსებიც აქვს, რასაც არავინ უყურებს: მაგალითად, რუსეთში ან უკრაინაში, თუ სადაც იქნება, როცა კრიზისია, ეგ ნიშნავს, რომ იქიდან კაპიტალი გარბის და შესაძლებლობა გაქვს, რომ მიხვიდე და ეს კაპიტალი შემოატრიალო, მიხვიდე და უთხრა, რომ ჩემთან უკეთესი სიტუაციაა, სწრაფად ვიზრდებით, ნაკლები გადასახადები მაქვს... შეგიძლია ეს კაპიტალი მოიზიდო, მაგრამ ამ მიმართულებით არავინ არაფერს აკეთებს.
წინა ხელისუფლებას ხუთიანზე რაც ჰქონდა აწყობილი, ის იყო, რომ ყველა მინისტრი ფორუმებზე დადიოდა და იქ ამბობდნენ, რომ ჩვენ ვართ მაგრები, მოდით და ფული ჩადეთ ამაში და ამაში. ასეთ რამეს არავინ აღარ აკეთებს, გაჩერებული ვართ...
გამოვა თუ არა ქუჩაში ლარის გაუფასურებით უკმაყოფილო ხალხი?
ჩემი აზრით, უკმაყოფილება იზრდება. ვერ ვხედავ ვერანაირ პერსპექტივას, რომ ხელისუფლებამ რამენაირად შეძლოს მოსახლეობის კეთილგანწყობის დაბრუნება. ეს განპირბებულია იმით, რომ ეკონომიკაში გვაქვს ასეთი პრობლემები და მეორე, წლევანდელი წელი ყველაზე რთული იქნება იმ თვალსაზრისით, რომ საარჩევნო წელია და თავი რომ დავანებოთ ლართან მიმართებით ფუნდამენტურ პრობლემას, საარჩევნო წელი ნიშნავს, რომ ნებისმიერი პოტენციური ინვესტორი ან ადგილობრივი ბიზნესი ყველა მოლოდინის რეჟიმში გადადის.
ელოდებიან, არჩევნების მერე როგორი იქნება ახალი პარლამენტი, როგორი იქნება ახალი თამაშის წესები ეკონომიკაში. ეს ყველაფერი უფრო შეანელებს და გააღრმავებს ეკონომიკაში პრობლემებს. მე ვერ წარმომიდგენია, რა უნდა გააკეთოს დღევანდელმა ხელისუფლებამ, რაც სამი წელი ვერ გააკეთეს, იმისთვის რომ ამ მოკლე დროში ნდობა დაიბრუნოს?
რამდენად შეიძლება, მოსახლეობის ეკონომიკური პრობლემები გადაიზარდოს სახალხო მღელვარებაში და ქუჩაში გამოვიდნენ, ესეც რთულად წარმომიდგენია: რასაც ვუყურებ, ისაა, რომ მოსახლეობას არ უნდა რევოლუციური სცენარი _ ეს განწყობა არ არის.
ტრენდს თუ ნახავთ, პირველი მნიშვენლოვანი გაუფასურება როცა იყო, მაშინ ავარდა ეს ვადაგადაცილებული სესხების რაოდენობა, თუმცა ისევ ისე მიდის, ხალხმა მოახერხა, რომ ნაკლები საწვავი დაეხარჯა, ალბათ, ნაკლებ საკვებს და სამოსს ყიდულობს ბანკების ვალებს იხდის, ანუ ეს რესურსი ისევ ბანკებში დაილექა.
ამ ადამიანებს აქვთ იპოთეკით დატვირთული ქონება და არსებობს რისკი, რომ ქონებას დაკარგავენ.
ხელისუფლებას საწინააღმდეგო არგუმენტები არ აქვს, უბრალოდ, არ უნდა და მორჩა...
პარლამენტში აქამდე რა დისკუსიაც იყო, ჩვენი პოზიციის წინააღმდეგ არგუმენტირებული მსჯელობა ხელისუფლების მხრიდან არ მომისმენია.
მონეტარული პოლიტიკა ხელისუფლებას საშუალებას აძლევს, რომ მანიპულირებები გააკეთოს, ასე ვთქვათ, სავალუტო იტერვენციებით, მათ შორის, არჩევნებისთვის.
მოკლევადიან პერიოდში შესაძლებელია ისეთი რაღაცები გააკეთო, რომ შეიძლება არჩევნები მოიგო. მაგალითად, შეიძლება გამოუშვა მიმოქცევაში მეტი ლარი, რაც გამოიწვევს ფასების აწევას, ლარის გაუფასურებას ეტაპობრივად, მაგრამ მოკლევადიან პერსპექტივაში ამან შეიძლება ერთგვარი სტიმული მისცეს და შეიძლება შექმნას ეფექტი, რომ აი, ეკონომიკა ამუშავდა.
საბოლოო ჯამში, ეს გრძელვადიან პერსპექტივაში ცუდი იქნება ეკონომიკისთვის, საშუალოვადიან პერსპექტივაში ადამიანები მიხვდებიან, რომ მათ ჯიბეში ფული რომ უდევთ, ძალა დაკარგა და იმით იმდენს ვეღარ ყიდულობენ, მაგრამ მოკლევადიან პერსპექტივაში შეიძლება ეფექტი შექმნას.
ჩემი მიზანია, რომ ხელისუფლებას ასეთი ბერკეტები წავართვა, რომ მანიპულირების საშუალება არ მივცე. ადამიანს უნდა ჰქონდეს საშუალება, რომ თუ ხელფასის აღება უნდა სხვა ვალუტაში, აიღოს იმ ვალუტაში, რომელსაც ენდობა.
აბსურდია მტკიცება, თითქოს წინა ხელისუფლება ლარის კურსს ხელოვნურად იჭერდა
ვერც ერთი ხელისუფლება ვერ დაიჭერს ხელოვნურად კურსს ხანგრძლივი ვადით. ჩვენ რეზერვებს ვაგროვებდით, კი არ ვყიდიდით. როცა ხელისუფლებაში „ნაციონალური მოძრაობა“ მოვიდა, მაშინ რეზერვები არც იყო. მაშინ იყო საერთაშორისო სავალუტო ფონდის ვალი და მერე დაიწყო დაგროვება.
2013 წელს გვქონდა პიკი სამ მილიარდ დოლარამდე. ამიტომ ზღაპარია ეგ. ახლა გვაქვს მცოცავი კურსი, რაც ნიშნავს, რომ როგორი იქნება კურსი, დამოკიდებულია კონკრეტულ ფაქტორებზე _ ეკონომიკა რამდენად ძლიერია, რამდენად წინ მიდის ექსპორტი, რამდენად შემოდის ქვეყანაში სხვა ვალუტა, ტურიზმი, იქნება თუ არა გადმორიცხვები _ ამ ფაქტორებით დგება კურსი, ამ კურსის შენარჩუნება შეიძლება სცადოს ხელისუფლებამ, ამისთვის არსებობს სავალუტო ბანკის რეზერვები, ამ რეზერვების გაყიდვით შეიძლება, კურსი დროებით ხელოვნურად გაამყარო.
მაგრამ ეს რეზერვები იცლება და, საბოლოო ჯამში, მოგიწევს მიშვება, მაგალითად, რაც დაემართა აზერბაიჯანს: კურსი ვერ დაიჭირეს და მიუშვეს, მაგრამ მანამდე სცადეს დაჭერა და მოუწიათ ბევრი რეზერვის დაკარგვა. ახლა ჩვენ რეზერვები შევინარჩუნეთ, ბევრი არ გავფლანგეთ და ეს პოლიტიკა, რასაც ეროვნული ბანკი ატარებდა, ჩემი აზრით, სწორია.
ხელისუფლებას ისევ ოპოზიციაში ჰგონია თავი
როცა ხელისუფლებაში ხარ, მსგავსი საუბრებით გარკვეულ სიგნალებს აგზავნი და ბიზნესი ამაზე რეაგირებს. ყველაფერმა ამან მიგვიყვანა იქამდე, რომ შევედით ქაოსურ სიტუაციაში, ამ არასტაბილური გარემოთი შევედით კრიზისულ მდგომარეობაში. ეს მდგომარეობა შეიქმნა იმითაც, რომ რუსეთმა უკრაინას ტერიტორიები წაართვა, რუსეთს სანქციები დაუწესდა, ამერიკამ დოლარი გაამყარა და ნავთობზე ფასმა დაიწია.
ჩვენ რომ უკეთესი პოლიტიკური რეალობით შევსულიყავით ამ სიტუაციაში, არ ნიშნავს, რომ პრობლემები არ გვექნებოდა, მაგრამ ვიქნებოდით უკეთეს მდგომარეობაში. დღეს ვართ რეალობაში, რომ უნდა დავიწყოთ და სწორი მიმართულებით წავიდეთ, ან დაველოდოთ ერთი წელი და ერთი წლის მერე უარეს სიტუციაში მყოფები დავსვამთ კითხვებს, _ რა არის ახლა გასაკეთებელი?
ჩვენი ხედვაა, რომ მსოფლიოში ყველაზე დაბალი გადასახადები იყოს
საქართველოში ლარის პრობლემას ორ დღეში ვერავინ უშველის, ვერც სავალუტო რეჟიმით და ვერც რეზერვით. ბევრი მუშაობაა საჭირო, რომ ეკონომიკა გაძლიერდეს. თუ გინდა, ერთი მოკლე ფორმულა ისაა, რომ სახელმწფო ბიუროკრატია მნიშვნელოვნად შეამცირო და ხარჯები უნდა შემცირდეს და გადასახადები დაიწიოს რადიკალურად.
ჩვენ გვაქვს ძალიან კონკრეტული ხედვა, რომ საქართველო დედამიწაზე უნდა იყოს ყველაზე მაგარი ადგილი ბიზნესის საკეთებლად. ჩვენი მიზანია, რომ როცა ადამიანი, ბიზნესმენი დაჯდება და „დაგუგლავს“, სად არის ყველაზე კარგი ადგილი ბიზნესის გასაკეთებლად, უნდა აგდებდეს საქართველოს.
ყველა კომპონენტი შეიძლება ვერ გვქონდეს, მაგალითად, სასამართლო სისტემა, მუშახელის კვალიფიკაცია _ ამით შეიძლება ვერ ვჯობნიდეთ სხვებს, მაგრამ ხომ შეიძლება, ერთ-ორ კომპონენტში, რაც არის გადასახადები, ეს გაკეთდეს: „დაგუგლავენ“ და ამოაგდებს _ ეს იქნება ბრენდი, რომ საქართველო არის ადგილი, სადაც ყველაზე ნაკლები წნეხია ბიზნესზე. ჩვენი მიზანია, რომ ასეთი ბრენდი გავხადოთ საქართველო.
კახა ბენდუქიძის მტკიცება, რომ თუ გაზსადენს რუსეთს მივყიდით, ამით არაფერი შავდება…
მაშინ საუბარი იყო მაგისტრალური გაზსადენის გაყიდვაზე. ჯერ კიდევ ის პერიოდია, ვიდრე რუსეთი შეგვიწყვეტდა გაზს 2006 წელს იანვარში, თუმცა ის არგუმენტები, რომელიც კახას მოჰყავდა, ისევ ძალაშია, უბრალოდ, ის ადამიანები, ვინც კახა ბენდუქიძის გამოსვლის ამ ვიდეოს ატრიალებდნენ და იმას ადარებდნენ გაზპრომზე დამოკიდებულების ზრდას, ვერ ხედავენ განსხვავებას იმ ხედვასა და ამ ხედვას შორის.
ხშირად იმასაც ამბობენ, რომ ადრე ბევრი რუსული ინვესტიცია შემოდიოდა და ეგ რატომ არ იყო პრობლემა და ახლა რატომაა პრობლემაო? ინვესტიციების შემთხვევაში არანაირი პრობლემა არ არის.
რაც მეტი ინვესტიცია შემოვა, მათ შორის, რუსული ფულიც, უნდა შემოვიდეს და აქ უნდა ჰქონდეს ეკონომიკური ინტერესი, როგორც რუსეთს, ასევე ბევრ სხვა ქვეყანას. საბოლოო ჯამში, ესაა ჩვენი უსაფრთხოებისთვის მნიშვნელოვანი.
ამის კარგი მაგალითია სინგაპური. როცა ის მალაიზიამ გარიყა, სინგაპურს ბევრი მტერი ჰყავდა _ მალაიზიაც, ჩინეთიც. ჩინეთი გადაყლაპვით ემუქრებოდა და იმიტომ, რომ იქ გახსნილი ეკონომიკა იყო და ქვეყანა არავის ინვესტიციაზე უარს არ ეუბნებოდა. დღეს სინგაპურში ჩადებულია ძალიან ბევრი ჩინური ფული და ჩინეთს არასოდეს თავში არ მოუვა, რომ სინგაპურს რამე დაუშავოს, იმიტომ რომ იქ ფულს შოულობენ.
ჩვენი ინტერესიც უნდა იყოს, რომ აქ ფული იშოვონ. თუ რუსული კომპანია იქნება, ამაში პრობლემა არაა. აი, მაგალითად, როცა ამბობენ, რომ „ინტერ რაო“ ფლობს „თელასს“: მერე რა? თუ ის თამაშობს შენი წესებით, მაშინ რა პრობლემაა? მაგრამ თუ თავში მოუვა, რომ, მაგალითად, გათიშოს დენი და თუ ეს ცალსახად პოლიტიკური მიზეზი იქნება, ბოდიში, მაგრამ შენ შეგიძლია კინწისკვრით გააგდო...
მაგრამ „ინტერ რაოს“ ბევრ ქვეყანაში აქვს ინტერესები და როცა ერთ ქვეყანაში მსგავს ნაბიჯს გადადგამს, ავტომატურად პრობლემა შეექმნება სხვა ქვეყნებშიც. გაზის შემთხვევაში სხვა რეალობაა: რაღაც ინვესტიციაზე კი არაა საუბარი, ჩვენი ბიზნესის დიდი ნაწილი დამოკიდებულია ამ ბუნებრივი აირით მომარაგებაზე, ანუ გამოდის, რომ ჩვენ „გაზპრომს“ ხელში ვაძლევთ ბერკეტს, რომელსაც როგორ და როდის გამოიყენებენ ჩვენ წინაარმდეგ, ვერ გავთვლით.
მაშინ კახა ლაპარაკობდა წმინდა ეკონომიკური კუთხით, არ იყო ის რეალობა, რომ რუსეთი გაზს გვიწყვეტდა. ამ მილში გადის მარტო რურული გაზი, ნებისმიერ შემთხვევაში უნდა გაიაროს რუსულმა გაზმა და ჩვენ ამ მილის მოვლა გვიჯდება ძალიან ძვირი და ვხარჯავდით ფულს.
კახა ამბობდა, რომ აზრი არ აქვს, ეს მილი მისია თუ არა, რუსეთს თუ უნდა, გაზის მიწოდება შეგიწყვიტოს, ამ ბერკეტს მაინც გამოიყენებს, გინდა ეს მილი ჰქონდეს საკუთრებაში, გინდა არა, ამ მილზე არაა მიერთებული არც აზერბაიჯანის გაზი, არც სხვა, მხოლოდ რუსული გაზია. ამიტომ კახა ამბობდა, რომ მიხედონ და თვითონ დახარჯონ ფული ამ მილსადენშიო. კახა არ ამბობდა, რომ ეს რუსეთს ეყიდა, ის ამბობდა, რომ გავყიდოთო. უბრალოდ, მაღალი ალბათობა იყო, რომ რუსეთს ეყიდა.
რაც ახლა ხდება გაზპრომთან მიმართებით, იმასთან იმ ამბების შედარება არ შეიძლება.
თუ შევხედავთ, რა სურათი დაიხატა `სოკარის~ ხელმძღვანელობის განცხადებიდან და კალაძის განცხადებიდან, ფაქტია, რომ ჩვენ გვჭირდება დამატებით გაზის მოცულობა. უბრალოდ, გასარკვევია, რამდენად რეალურია იმხელა მოთხოვნა, რაზედაც საუბრობს კალაძე, რამდენად დამაჯერებელია, რომ 38-პროცენტიანია მოთხოვნის ზრდა, ციფრებია სანახავი, მართლა გაზრდილია, თუ რაღაცას მაიმუნობენ და კორუფციასთანაა კავშირში?
მეორე, _ ტექნიკურად ამის გამოტარება დღეს იმ ყაზახური მილსადენით `სოკარს~ არ შეუძლია. რაც მთავარია, თურმე, დამატებითი რაღაცების გაკეთება შესაძლებელი ყოფილა, რომ ჩვენ ეს დამატებითი მოცულობა მიგვეღო: ერთი, რაზედაც საუბარია, ესაა კომპრესორების დაყენება და მეორე _ გაზსაცავის აშენება.
უბრალოდ, ორივე შემთხვევაში ენერგეტიკის მინისტრი ამბობს, რომ წელს ვერ მოესწრება, დავიწყებთ გაზსადენის მშენებლობას და `სოკარი~ დაიწყებს კომპრესორის დაყენებას, ოდესღაც ეს მოესწრება.
ჩემი ეჭვი რაცაა ამ მოცულობის ზრდასთან, ისაა, რომ ცოტა არარეალისტურია, რომ მოთხოვნა ამხელაზეა გაზრდილი. რა ხდება ქართულ ეკონომიკაში, ასეთი რა გაიხსნა, ან ამხელა რა გაზიფიცირება მოახდინეს, რომ მოთხოვნა ასე გაზრდილიყო?..
და კიდევ, თუ შესაძლებელი ყოფილა, რომ არ გავმხდარიყავით `გაზპრომზე~ დამოკიდებული, აქამდე სად იყო ხელისუფლება? 2013 წელს რატომ არ დავიწყეთ მშენებელობა, ან კომპრესორის დაყენებაზე `სოკართან~ მოლაპარაკება? ამ კითხვებზე, როგორც ჩანს, კახა კალაძე პასუხის გაცემას არ აპირებს.
რატომ არ აქტიურობდა ენმ-ში ისე, როგორც ახლა „გირჩში“?
რენმ-ში მივედი, მაშინ მიმაჩნდა, რომ მნიშვნელოვანი იყო, ქვეყანაში ოპოზიციური ძალა გადარჩენილიყო, თუმცა მიზეზთა შორის იყო ისიც, რომ მე მხარდამჭერი ვიყავი ამ პოლიტიკური ძალის წლების მანძილზე, მიუხედავად იმისა, რომ ამ წლების მანძილზე ნაცმოძრაობას ვაკრიტიკებდი. კახა ბენდუქიძის ხაზის ეკონომიკური პოლიტიკა რაც იყო, მე ამის მხარდამჭერი ვიყავი და სულ ვცდილობდი, რომ მისი იდეები ფესვებგადგმული ყოფილიყო, მათ შორის, ჩემს გარემოცვაშიც.
რაც შეეხება წამოსვლას, ჩემი საკუთარი ხედვები მქონდა და თუ ჩვენ გამარჯვებისთვის ვიბრძოდით, გარკვეული ნაბიჯები იყო გადასადგმელი, რომელიც არ გადაიდგა და რომ მე პარტიაში დავრჩენილიყავი იმისთვის, რომ სიაში ვყოფილიყავი და პარლამენტში გავსულიყავი, ნაკლებად საინტერესო იყო. ზოგადად, ისეთი ტიპი ვარ, რომ ერთ ადგილზე დიდხანს გაჩერება მიჭირს.
ჩემთვის მნიშვნელოვანი იყო გამარჯვება, იმ იდეების გამარჯვება, რომლის მატარებელიც მე ვარ, ანუ ჩემთვის პრინციპული მნიშვნელობისაა გამარჯვება და იქ დავინახე, რომ ამის შესაძლებლობა ფიზიკურად არ იყო. იმას, რომ საქართველო უნდა წავიდეს დასავლეთისკენ და უნდა მოვწყდეთ რუსეთს, ამ იდეებს, ბუნებრივია, ახლაც ვიზიარებ და საკამათო ნაცმოძრაობასთან არ მაქვს. მე მგონია, რომ ჩემი იდეების გამარჯვების შანსი ახალ პოლიტიკურ მოძრაობაში უფროა, ვიდრე ნაცმოძრაობაში მქონდა.
„გირჩის“ გაცხადებული სტრატეგია _ ძველი სახეები სიაში არ მოხვდებიან
არც ერთი ამ ადამიანებიდან, ვინც ჩემთან ერთად წამოვიდა ენმ-დან, სიაში არ იქნება, მათ აქვთ მნიშვნელოვანი გამოცდილება. განსაკუთრებით პალიკოს, რომელსაც აქვს დიდი პოლიტიკური მეხსიერება და ამ კუთხით მნიშვნელოვანი ფიგურაა; გოგა ხაჩიძე ძალიან კრეატიული ადამიანია და შეუძლია, იდეა თუ დაიჯერა, თავით გადაეშვას ამ იდეებში. გოგის აქვს პარტიული სტრუქტურების აწყობის გამოცდილება და ამ მხრივ ძალიან მეხმარება.
მათ აქვთ ასეთი დამოკიდებულება: დიდი ხანია, ვიყავით უკვე პარლამენტში, ხელისუფლებაში. მოსახლეობას ჩვენი სახეების დანახვა ყელში ამოუვიდა, ამიტომ ჩვენ სხვა ადამიანებს უნდა გავუხსნათ გზა. მე ვარ ერთადერთი ადამიანი, რომელიც ამბობს, რომ სიაშიც ვიქნები და მინდა, არჩევნებიც მოვიგო და რეფორმებიც გავატარო. მინდა, რომ ჩემმა იდეებმაც გაიმარჯვოს. ამ პროცესებში ჩართული არიან ახლა ადამიანები, რომელთაგანაც გამოჩნდება, ვინ არის აქტიური, ვის შეუძლია კონკრეტული საქმეების გაკეთება, ვინ არის ძლიერი დებატებში და ა. შ. ანუ ნელ-ნელა გამოჩნდებიან ამ დუღილში ის ადამიანები, რომლებითაც დაკომპლექტდება ჩვენი სია.
„გირჩი“ _ ძლიერი და სუსტი მხარეები
ყველა კვლევა აჩვენებს, რომ მოსახლეობის უდიდეს ნაწილს არ აქვს ნდობა არც ამ ხელისუფლების და არც წინა ხელისუფლების. ჩემი აზრით, ესაა ძალიან კარგი მოცემულობა, რომ ახალმა პოლიტიკურმა გაერთიანებამ ძალა მოიკრიფოს და ხმები წამოიღოს.
„გირჩის“ ძლიერი მხარე, ჩემი სუბიექტური მოსაზრებით, არის ჩვენი კომპეტენცია. მგონია, რომ კონომიკაში გვაქვს სწორი ხედვები და მოსახლეობაში არის აღქმა, რომ ჩვენ გვესმის ეკონომიკა და შეგვიძლია, რაღაცები რეალურად შევცვალოთ.
ყველაზე სუსტი მხარე ისაა, რომ ცოტა დრო გვაქვს და რომ ჩვენი გზავნილების ადამიანურ ენაზე ხალხთან მიტანა შევძლოთ და არა ისე, როგორც მე ხშირად გამომდის ხოლმე და მშპ-ზე და მსგავს სპეციფიკურ ტერმინებზე ევლაპარაკობ.
ჩვენი ძირითადი საკომუნიკაციო საშუალება არის „ფეისბუქი“. იმდენი რესურსი არ გაგვაჩნია, რომ ყველა სოფელში ჩავიდეთ, მაგრამ ხალხთან შეხვედრებსაც ვახერხებთ.
ივანიშვილის ახალ „კენწეროახირებაზე“ და ძველ „გაჭედვებზე“
ადრეც მქონდა და ახლაც მაქვს განცდა, რომ ეს კაცი რასაც აკეთებს თავისი ფულით, იყო ის, რომ გადაეფარა ყველაფერი მონუმენტური, რაც იყო დარჩენილი წინა ხელისუფლების დროიდან. წინასაარჩევნო კამპანიის დროს ამბობდა, შუშის ხიდი უნდა დავანგრიოო, მერე საუბარი იყო ე. წ. წაქცეული დოქების აღებაზე, მერე დიდხანს გაგრძელდა საუბარი იმაზე, რომ არ შეიძლება პრეზიდენტის ადმინისტრაცია იყოს პრეზიდენტის...
ისე ჩანს, თითქოს რაღაცნაირად უნდა, ნიველირება მოახდოს ყველაფერ იმის, რაც გამოხატულია მონუმენტებში და ამის სანაცვლოდ შექმნას რაღაც ახალი, მაგრამ ვერც ამ ახალს რომ ვერ ვხედავთ?
რაღაც პირადი ინტერესები აქვს, ზოოპარკის გაკეთებას აპირებს, ცხოველები ჰყავს, ახლა აღმოჩნდა, რომ მცენარეებიც უყვარს და ბაღს იკეთებს...
ისე, რაც მეტ ფულს დახარჯავს, უკეთესია, რადგან ვიღაცები მაინც საქმდებიან... მიკვირს, რატომ არ აკეთებს ისეთ რაღაცებს, რაც სიკეთის მომტანი შეიძლება იყოს ქვეყნისთვის, მათ შორის, ბიზნესისთვის _ ამხელა ფულის, კაპიტალის მფლობელია.
არც ერთი ინვესტორი არ გაბრიყვდება, რადგან ქვეყნის რეალურ მმართველს ფული სხვა ქვეყნებში აქვს ჩადებული.
იცით, ძალან რთულია ნებისმიერი მინისტრისთვის, რომელიც იქნება `ოცნების~ გუნდის მინისტრი, საზღვარგარეთ წავიდეს და ბიზნესმენებს ელაპარაკოს ბიზნესზე, რომ ჩვენთან არის კარგი ბიზნესი და ჩამოდი საქართველოში, მაშინ, როცა ვინც დამფუძნებელია ამ პარტიის და ვინც შექმნა `ოცნება~, მთელი ინვესტიცია აქვს ჩადებული სხვაგან და არა საქართველოში.
თუ შენი ყოფილი პრემიერ-მინისტრი არ რისკავს შენს ქვეყანაში ფულის ჩადებას, მაშინ მე რატომ უნდა ჩამოვიდე და ჩავდო ფული?
სწორედ ამიტომ, ჩვენ ვამბობთ, რომ გვინდა ქვეყანა, სადაც ივანიშვილისნაირ ადამიანს „გუგლის“ აქციებში კი არ მოუნდება ფულის ჩადება, არამედ აქ უნდა იყოს და აქ უნდა ჰქონდეს ჩადებული ფული. და სწორედ ამ კუთხით ერთი კი არა, 35 ასეთი ივანიშვილი უნდა გვყავდეს, რომ აქ ჩადოს ამხელა კაპიტალი.
„გირჩი“ და „გირჩის“ ფინანსები
არსებობს ადამიანთა ნაწილი, რომელსაც ვერაფრით დავარწმუნებ, რომ მიშა არ გვაფინანსებს და მეორე ნაწილია, რომელსაც ვერ დავარწმუნებ, რომ ბიძინა არ გვაფინანსებს.
ამ პერიოდში გვაქვს დაფინანსება, გვყავს რამდენიმე ბიზნესმენი, რომელიც გვაძლევს თანხას, თუმცა იმედი გვაქვს, რომ უფრო მეტი გვექნება. ჩვენთვის პირველი მიზანი იყო მცირე დაფინანსების მოპოვება, რომლითაც გამოვჩნდებოდით და ადამიანებს ვაჩვენებდით, რომ ჩვენ სერიოზულად ვართ განწყობილი. თუ ამას არ დაანახვებ, ძალიან რთულია მისვლა ბიზნესმენთან და თქმა, რომ ახლა ჩვენ რაღაცას ვაპირებთ და ფული მოგვეცი... ეს ეტაპი _ გამოჩენის, წარმოჩენის და გაცნობის, ჩვენ გავიარეთ.
ახლა ძალიან ბევრი ბიზნესმენი აქეთ მოდის, და გვთავაზობს, რომ ფული ჩადოს. რაც ცალსახად შეიმჩნევა, ესაა ივანიშვილის შიში. ფიქრობენ, რომ მერე, თუ მართლაც ძლიერ ძალად გამოვჩნებდით, რა ქნან...
ამ წუთში ვინც გვყავს, სახელი და გვარები არაფრის მომცემია.
დოროთე გითოლენდია