საბანკო სექტორი, თავისი პროფილური და არაპროფილური ბიზნესების ფლობის წილიდან გამომდინარე, ქვეყნის მართვის სადავეებს ფლობს, ხელისუფლება კი მათი გავლენისა და შიშის გამო ვერანაირ ძირეულ, სისტემურ ცვლილებებს ვერ ან არ ახორციელებს. ამიტომ წესებსა და ეკონომიკას უალტერნატივო საბანკო სექტორი კარნახობს და ხელისუფლებაც ამ წესებით ხელმძღვანელობს. უკვე თითქმის წელიწადია, სასამარლოში „კავკასრეესტრსა“ და „საქართველოს ბანკს“ შორის დავა მიმდინარეობს. საქმე, რომელიც ამ შემთხვევაში განიხილება, გარკვეულწილად, შოკისმომგვრელია იმ დაუჯერებელი ფაქტების გამო, რაც ჩვენს ქვეყანაში მოხდა. ეს ფაქტი გვაფიქრებინებს, რომ კონკრეტული პირების ლობირებით შეიძლება ნებისმიერი საკითხის სამართლებრივად მოგვარება, უსამართლობის პროვოცირება და ამის გამო დაუსჯელობის ფაქტიც სახეზეა. საქმე კი შემდეგია: ფასიანი ქაღალდების რეგისტრატორი კომპანია „კავკასრეესტრი“  საქართველოს საფონდო ბირჟაზე თითქმის ერთადერთი იყო, რომელიც „საქართველოს ბანკისა“ და მისი შვილობილი კომპანიების ალერნატივად განიხილებოდა. მას, რა თქმა უნდა, სამეთვალყურეო საბჭო და მისი ხელმძღვანელი ჰყავდა, რომლის შეცვლას, ან ხელახლა არჩევას აქციონერთა ხმის 75% სჭირდებოდა, მაგრამ 2014 წელს საქმე სულ სხვაგვარად წავიდა, როდესაც „საქართველოს ბანკის“ ხელმძღვანელებმა განიზრახეს „კავკასრეესტრის“ მმართველობის ხელში ჩაგდება და სამეთვალყურეო საბჭოს სამივე წევრისა და დირექტორის თავისი წარმომადგენლებით ჩანაცვლება. მათი მოთხოვნითა და „ეროვნული ბანკის“ ვიცე-პრეზიდენტის, ოთარ ნადარაიას ჩარევით, ორჯერ იძულებით მოიწვიეს აქციონერთა რიგგარეშე კრება. მიუხედავად ამისა, ვერც ერთ კრებაზე ვერ მიიღეს სასურველი გადაწყვეტილება, ვინაიდან, სს „კავკასრეესტრის“ წესდების მიხედვით, სამეთვალყურეო საბჭოს მოქმედი წევრების გადარჩევასა და ახალი წევრების არჩევას ესაჭიროებოდა აქციონერთა კრებაზე დამსწრე ხმების 75%-ის თანხმობა, რაც მათ არ გააჩნდათ. მას შემდეგ, რაც კანონიერი გზებით სს „კავკასრეესტრის“ მმართველობის ხელში ჩაგდება ვერ მოახერხეს, მათ სხვა გზას მიმართეს. „კავკასრეესტრის“ ერთ-ერთი აქციონერის განმარტებით, 2015 წლის 29 ივლისს შედგა სამეთვალყურეო საბჭოს სხდომის ყალბი ოქმი, რომლის მიხედვით, არარჩეული პირები საკუთარ თავს სს „კავკასრეესტრის“ სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებად მოიხსენიებდნენ. ყალბი ოქმი 2015 წლის 30 ივლისს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ წარმოებაში მიიღო, თუმცა სს „კავკასრეესტრის“ აქციონერთა კრების თავმჯდომარემ და კრების ოქმის შემდგენელმა ნოტარიუსმა წერილობით დაადასტურეს, რომ კრებაზე ახალი სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები არ არჩეულა. საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ მოითხოვა წარმოედგინათ დოკუმენტი, რომელშიც მითითებული იქნებოდა სამეთვალყურეო საბჭოს ახალ წევრთა არჩევის ფაქტი. ვინაიდან ასეთი დოკუმენტი არ წარმოადგინეს, 30 დღის გასვლის შემდეგ სარეგისტრაციო წარმოება შეწყდა. ამის შემდგომ, მათივე განმარტებით, საჯარო რეესტრს „საქართველოს ბანკის“ შვილობილი რეგისტრატორის („კავკასრეესტრის“ კონკურენტი) მმართველი ორგანოს ყოფილმა წევრმა და სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარის მოქმედმა მოადგილემ მიმართეს თხოვნით, ეხელმძღვანელა არა ოქმში დაფიქსირებული გადაწყვეტილებით, არამედ მათი მოსაზრებებით. რა თქმა უნდა, ნებისმიერი პრეტენზიის შემთხვევაში სასამართლოსთვის უნდა მიემართათ, მაგრამ მათ იცოდნენ, თუ ვინ იქნებოდა მათთვის „ხელსაყრელი ადრესატი“ და მართლაც, საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ, ამ შემთხვევაში, იგნორირება გაუკეთა თავისსავე 10 დღის წინანდელ გადაწყვეტილებას, ნოტარიუსის მიერ შედგენილ კრების ოქმში დაფიქსირებულ გადაწყვეტილებას, კრების აუდიოჩანაწერს, აქციონერთა გამოხატულებას, ნოტარიუსისა და კრების თავმჯდომარის წერილებს და მხოლოდ ორი აქციონერის ,,განმარტებაზე“ დაყრდნობით, კანონდარღვევით, რამდენიმე წუთში, ზემოხსენებული პირების მოთხოვნა დააკმაყოფილა და კრების მიერ არარჩეული პირები სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებად დაარეგისტრირა. ასევე უკანონოდ, ამ პირების მიერ შედგენილი ყალბი დოკუმენტის საფუძველზე, შეცვალეს სს „კავკასრეესტრის“ დირექტორიც. საჯარო რეესტრის გადაწყვეტილებისთანავე ორ დღეში (შაბათ-კვირა) სს „კავკასრეესტრის“ ოფისიდან მთელი დაცული დოკუმენტაცია და ინფორმაციის ელექტრონული მატარებლები გაიტანეს. შედეგად, ის კომპანიები (მათ შორის, ბანკები), რომელთაც არ სურდათ, რომ მათი ფასიანი ქაღალდების რეესტრების ინფორმაციასთან „საქართველოს ბანკს“ წვდომა ჰქონოდა, გამოუვალ მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ.   აკაკი ჩარგეიშვილი _ „კავკასრეესტრის“ ყოფილი ხელმძღვანელის, ვახტანგ სვანაძის ადვოკატი: _ თავიდან ვერ დავიჯერეთ, რომ ასეთი რამე მოხდა. ნორმალურ ქვეყანაში, რომელსაც საქართველო ჰქვია, სადაც კონსტიტუცია, საგადასახადო კოდექსი, ბანკის კანონი, ორგანული და საფინანსო ბაზრის კანონები გვაქვს, ასეთი რამ ვერ უნდა მოხდეს. რა თქმა უნდა, კანონიერი აქციონერები, პირველ რიგში, შოკში იყვნენ. როგორ შეიძლება, შენ, ვთქვათ, შეგჭამოს მეზობელმა, ან რაიმე მსგავსი და უცებ აღმოაჩინო, რომ აღარ ხარ! როცა ამ საქმეში ჩავერთეთ, პროტესტი გამოვთქვით, ამიტომ პირველი მცდელობა ის იყო, რომ საქმის კურსში ჩავაყენეთ ბიზნესომბუდსმენი გიორგი გახარია და მოკვლევის მიზნით დოკუმენტაცია დავუტოვეთ. გვითხრეს, _ საქმეს გადავხედავთ, პასუხს მოვითხოვთ და მერე ვიმსჯელებთო. მართლაც, გადახედეს, პასუხი მიიღეს და მოგვახსენეს, რომ სასამართლოში უნდა წავსულიყავით, _ მათაც („საქართველოს ბანკი“) თავიანთი პოზიცია აქვთო. რა თქმა უნდა, პოზიცია ექნებოდათ. იმათ დააშავეს და თავი ხომ უნდა იმართლონ? მაგრამ ჩვენ მართლები ვართ და რატომ ვიჩაგრებით? ესაა უსამართლობა და ამიტომ მივმართეთ ბიზნესომბუდსმენს, რომელმაც გვერდი აუხვია და მედიატორის როლი ვერ იკისრა. ეს ინსტიტუტი საქართველოში მკვდარია! მერე ჩვენ თვითონ წავედით იუსტიციის სამინისტროში, საჩივრები შევიტანეთ, თუმცა რეესტრს თავად ჰქონდა ეს გადაწყვეტილება მიღებული და ხომ არ შეცვლიდა?! ამასობაში კი ჩვენ „კავკასრეესტრის“ „გარეთ“ ვართ, არ ვიცით, „შიგნით“ რა ხდება. იძულებული გავხდით, პრესკონფერენცია ჩაგვეტარებინა, მაგრამ საქართველოში ფინანსური განათლება ძალიან დაბალია, ამიტომ მხოლოდ პატარა გამოხმაურება მოჰყვა „საქართველოს ბანკისგან“ და თემა დაიხურა. აქაც რეალური პრობლემის წინაშე ვდგავრთ, საქართველოში ხელისუფლებას მართავენ ბანკები, ისინი გვკარნახობენ წესებს. ისე აღმოჩნდა, რომ ნებისმიერი ბიზნესი, კონკურენციის არარსებობის პირობებში, დამოკიდებულია ბანკებზე.  პრესკონფერენციაზე ამის გაშუქება დაგვჭირდა, უზარმაზარი გამოხმაურება იყო, მაგრამ ინფორმაციები დაიკეტა იმიტომ, რომ ნებისმიერ საინფორმაციო საშუალებაში „საქართველოს ბანკს“ თავისი დიდი წილი აქვს რეკლამაში, რაშიც ფულს იხდის და ჩვენი უსამართლობის გაშუქებისას მედიის წარმომადგენლები დაფინანსების წყაროს ისპობენ. რეალურად, ეს არის ინსტიტუციის, მკვდარი ხელისუფლების პრობლემა, რომელიც მართლა მკვდარია და სად უნდა დავაყაროთ მიწა, როდის გავასვენოთ, ეს პრობლემა გვაქვს. კონკურენციის სააგენტო გადაფარვასაც კი ვერ ახერხებს, კანონმდებლობიდან გამომდინარე, რადგან მისი კანონმდებლობა დაბალია, საბანკო _ უფრო მაღალი. ყველანაირი დასაბუთება არსებობს იმისა, რომ ხელისუფლებას ბანკები მართავენ და ხელისუფლება ჩოქვით ესაუბრება ბანკებს. ესაა დიდი სისტემური პრობლემის ნაწილი. ყველაფერი თითქმის მოგვარებული იყო, რომ არა „ნაციონალური მოძრაობა“ და ბენდუქიძე, რომელმაც ბანკებს არაპროფილური ბიზნესების ფლობის უფლება მისცა და სწორედ ამით დაანგრიეს, ბეჭებზე დასცეს მთელი საქართველოს საფინანსო სფერო! იმიტომ არ გვიწერია განვითარება და ახლა კვირიკაშვილი ცდილობს რაღაცებს, მაგრამ არაფერი გამოსდის, რადგან ალტერნატივა არ გაგვაჩნია. მიუხედავად ყველაფრისა, ჩვენ რომ არ წავიდეთ სასამართლოში, ბიზნესს მეტი გზა, ალერნატივა არ აქვს, თორემ, რეალურად, „საქართველოს ბანკი“ სასამართლოში უნდა იყოს, რომელსაც არ მოეწონა ის გადაწყვეტილება, თავადვე რომ შეაცვლევინა იუსტიციის სამინისტროში. იქაც ლობირება მოხდა, დღეს კი ის სამი თანამშრომელი იუსტიციის სამინისტროდან განთავისუფლებულია, ვინც, თავის დროზე, პირველ ჯერზევე უარი თქვა გადაწყვეტილების შეცვლის დაკანონებაზე. ჩვენი საქმე ახლა პირველი ინსტანციის სასამართლოშია, მოსამზადებელი მოსმენები გავიარეთ და შემდეგი სხდომებია დაგეგმილი.   შოთა გულბანი _ „ახალგაზრდა ფინანსისტთა და ბიზნესმენთა ასოციაციის“ პრეზიდენტი: _ ფასიანი ქაღალდების რეგისტრატორი კომპანია „კავკასრეესტრი“ ერთ-ერთი ნაწილია იმ ინფრასტრუქტურისა, რაც მთლიანობაში საფონდო ბირჟაზე არსებობს იმისათვის, რომ ფასიანი ქაღალდებით ვაჭრობა განხორციელდეს. ეს იყო, ფაქტობრივად, უკვე ერთადერთი დამოუკიდებელი კომპანია, რომელიც მთელი თავისი ძალისხმევითა და შეთავაზებებით შენარჩუნდა მასზე განხორციელებული შანტაჟების ფონზე. სურდათ, სამეთვალყურეო საბჭო და ყველა კომპანია, რაც საჭიროა ფასიანი ქაღალდებით ვაჭრობისა და ოპერაციების განსახორციელებლად, ჩამოეშორებინათ და ერთი ბანკის შვილობილი კომპანიების ხელში მოქცეულიყო. როგორც წესი უნდათ, რომ ყველაფერი „საქართველოს ბანკის“ 100%-იანი შვილობილი კომპანიებისთვის იყოს. ეს პროცესები  დღემდე მიმდინარეობს. ამ დრომდე ბანკები ცდილობენ, რომ საფონდო ბირჟა დაასუსტონ, რათა ალტერნატივა მოისპოს და ერთადერთი წყარო დაფინანსებისა იყოს ბანკი. საქართველოს საფონდო ბირჟის პარალელურად თბილისის საფონდო ბირჟა დააფუძნეს. დაფუძნების მთავარი მოტივაცია არსებული ბირჟის დასუსტება იყო. ცდილობენ, საქართველოს საფონდო ბირჟის ქტივები თავისკენ გადაქაჩონ, რადგან თბილისის საფონდო ბირჟაზე ყველაფერი მათ მფლობელობაშია. მათი კონტროლის გარეშე აღარაფერი აღარ უნდა დარჩეს; ისედაც გაჩერებული და ჩანასახოვან მდგომარეობაში დარჩენილი საფონდო ბირჟა ვეღარ განვითარდეს; ტრანზაქციები ეკუთვნოდეს მხოლოდ საქართველოს ბანკის შვილობილ კომპანიებს; მხოლოდ მათ ნახონ ყველა მოგება, ანუ ყველაფერი ერთიანდება ერთი ქოლგის ქვეშ. ზოგადად, განვითარებულ ქვეყნებში, ფინანსური რესურსების მოძიების ორი ძირითადი წყარო არსებობს, საქართველოში კი მხოლოდ ერთი _ ბანკი. მაგალითად, თქვენ რომ ბიზნესის გაფართოება მოგინდეთ, ლომბარდში ან საპენსიო ფონდში ხომ ვერ წახვალთ, ვერც სადაზღვევო კომპანიაში, არამედ მიხვალთ ბანკში და ამ თანხას სთხოვთ. მას კი აწყობს, რომ მოგცეთ კრედიტი მაღალ პროცენტში, მაგრამ ფასიანი ქაღალდების ბაზრის არსებობის შემთხვევაში რა ხდება? _ თქვენ გაქვთ კომპანია, მაგრამ აღარ მიდიხართ ბანკში და უშვებთ ფასიან ქაღალდს, რითაც ფინანსურ რესურსებს მოიძიებთ. პლუს, ის ფიზიკური თუ იურიდიული პირი, რომელიც ამ ფასიან ქაღალდს შეიძენს, მოგებული რჩება. აქვე,  თქვენს ინტერესებშივეა, რომ თქვენი კომპანიის კაპიტალიზაცია გაიზარდოს, შესაბამისად, თქვენი აქციების ღირებულებაც გაიზარდოს. ყველა ვარიანტში საფონდო ბირჟაზე ჩართული ადამიანები და კომპანიები მოგებულები რჩებიან ვაჭრობის განხორციელების შედეგად. ამ სექტორის განვითარება ნიშნავს იმას, რომ დღეს, როდესაც ბანკებში, დაახლოებით, 14 მილიარდამდეა დეპოზიტებზე დალექილი, ბანკებს ძალიან დიდი ნაწილი ამ დეპოზიტარებისა დაეკარგება _ რაც თავისთავად არ აწყობთ. ე. ი. ეს სფეროები კონკურენტები არიან და ბანკებს პირდაპირ არ აწყობთ, რომ ფასიანი ქაღალდების სფერო განვითარდეს. 1998 წელს ამერიკელი ექსპერტებისა და  USAD-ის დახმარებით საქართველოში კანონმდებლობა შემუშავდა, საფონდო ბირჟა შეიქმნა, ჩამოყალიბდა დამოუკიდებელი მარეგულირებელი ორგანო, ფასიანი ქაღალდების დამოუკიდებელი რეგულატორი. ამერიკელებმა ძალიან კარგად იცოდნენ, რომ ორი _ უკვე არსებული, საბანკო და ახალი, ფასიანი ქაღალდების სფერო, რომელიც ჩნდებოდა, კონკურენტი იქნებოდა. იცოდნენ, რომ საბანკო ბლოკი ეცდებოდა, ფასიანი ქაღალდების ბაზარი არ განვითარებულიყო, ამიტომ საფრთხის ასარიდებლად, ყველაფერი კანონმდებლობაში კარგად „ჩადეს“ და გამიჯნეს, რომ ბანკს არ შეეძლო ჯამში 10%-ზე მეტი ჰქონოდა საფონდო ბირჟაზე წილი და მთლიანობაში ბანკებს არ შეეძლოთ 50%-ზე მეტი ჰქონოდათ საფონდო ბირჟის აქტივებისა. 2007 წლამდე საქართველოს საფონდო ბირჟაზე განხორციელებადი ტრანზაქციები მუდმივად მზარდი იყო. 2007 წელს „საქართველოს საფონდო ბირჟის“ აქციონერებს აქციების გამოსყიდვის წინადადებით მიმართა მსოფლიოს ერთ-ერთმა უმსხვილესმა საბირჟო ოპერატორმა NASDAQ OMX -მა (ბირჟის ღირებულება მათ შეაფასეს, დაახლოებით, 4 მილიონ აშშ დოლარად), მაგრამ „საქართველოს ბანკის“ წარმომადგენელთა წინააღმდეგობის შედეგად გარიგება ჩაიშალა. იგი, უბრალოდ, გააქციეს. ეს იყო ისტორიული და მნიშვნელოვანი შემოთავაზება ქართული მხარისთვის, რომელიც ხელიდან გავუშვით. 2007-2008 წლებში საბანკო სექტორის მხრიდან კანონმდებლობაში დამანგრეველი ცვლილებები შევიდა. მაგალითად: დამოუკიდებელი მარეგულირებელი ორგანო გაუქმდა და ეს ფუნქცია ეროვნულ ბანკს გადაეცა, რომელიც ყოველთვის ცალსახად ბანკების მხარეს წარმოადგენდა და დღემდე ასეა. ფასიანი ქაღალდების ბაზარს ისიც კონკურენტად მიიჩნევდა და არ აწყობდა ასეთი ინსტიტუცია, იმიტომ რომ ერთი-ორი გიგანტი ბანკის არსებობის შემთხვევაში უფრო მარტივი იქნებოდა მთლიანი ბიზნესების გაკონტროლება, ვიდრე ფასიანი ქაღალდების ბაზრის არსებობის შემთხვევაში, სადაც ყიდვა-გაყიდვის პროცესში მრავალი კომპანია მონაწილეობს და აქედან კონტროლი ძნელი იქნებოდა. არ მომერიდება იმის თქმა, რომ წინა ხელისუფლების პერიოდში მიმდინარეობდა მასობრივი კონტროლი, შანტაჟი, ანგარიშების უხეში დაყადაღება და მთელი სისტემური დანაშაულები. ასეთ ვითარებაში უფრო კომფორტულია, რომ ერთი ან ორი ბანკიდან აკონტროლო სიტუაცია, ვიდრე ბევრი განვითარებული ბიზნესი გყავდეს, რომელსაც რთულად გააკონტროლებ. ახლა რეალურად ფუნქციონირებადი მხოლოდ ერთი თუ ორი დამოუკიდებელი კომპანიაღაა შემორჩენილი საქართველოს საფონდო ბირჟაზე და ამის სამეთვალყურეო საბჭოს ჩამოშორებას ყველანაირი მეთოდებით ცდილობენ. ბანკების ქმედებებით საფინანსო სფეროს შემოსავლები იზრდება, მაგრამ რეალური ეკონომიკა ვერ ვითარდება. მხოლოდ ერთი კლასი მდიდრდება, მაგრამ 90% მოსახლეობისა უკიდურეს სიღარიბეშია და დამოკიდებულია ბანკებზე. ამ 90%-ში არიან ბიზნესმენებიც და თუ, მაგალითად, ისეთი ინსტიტუცია გაჩნდება, რომელიც, გარკვეულწილად, ბანკებს ჩაანაცვლებს და კონკურენციას გაუწევს, უკვე რეალური განვითარების შესაძლებლობა გაჩნდება. თუ მთავრობის ინკლუზიური ეკონომიკური გეზი განვითარდება, სიტუაცია შედარებით დარეგულირდება, რადგან მოსახლეობას პროცესებში ჩართვის საშუალება ექნება, რათა ბანკების გვერდის ავლით მოიზიდოს თანხები და განავითაროს ბიზნესი. ამერიკაში საშუალო კლასის დიასახლისიც კი ფასიანი ქაღალდებით ვაჭრობს, იმდენად განვითარებული და მომგებიანია იგი. რატომ არ შეიძლება, რომ საქართველოშიც იგივე იყოს და ბანკების დაუსრულებელ მონოპოლიურ მდგომარეობას ბოლო მოეღოს?! საჭიროა, ფასიანი ქაღალდების ბაზრის შესახებ კანონში ცვლილებები შევიდეს იმ პირვანდელი რეჟიმით, რაც გულისხმობს დამოუკიდებელი რეგულატორის ჩამოყალიბებას, რაც ასევე ბანკებისთვის გულისხმობს შეზღუდვას, რომ ისინი საფონდო ბირჟას ისე აღარ ფლობდნენ, როგორც ახლა (58%) და 50%-ზე ნაკლებს ფლობდნენ. სხვა ინსტიტუციებსაც შეეძლოთ საფონდო ბირჟის გარკვეული აქტივების ფლობა. თანაბარმნიშვნელოვანი განვითარების საშუალება უნდა იყოს და არა ველური კანონები და წესები, რომლითაც ახლა მოქმედებს „საქართველოს ბანკი“. ბანკები უკვე ფლობენ: სადაზღვევო სფეროს, ფარმაციას, სამშენებლო სფეროს, ფასიანი ქაღალდების ბაზარსაც კი! არაპროფილურ ბიზნესებს მაინც დაანებონ თავი! ჩემი მიდგომა პრობიზნესურია და არა ბრალდება. ეს არის ფაქტი: ისინი ფლობენ ამ აქტივებს, უკვე ბირჟაც მათია და კონკურენტი არ ჰყავთ, „კავკასრეესტრიც“ უკვე თავისად გაიხადეს. აფერხებენ ეკონომიკას და ხელს უშლიან მის განვითარებას! ეს არ არის ბრალდება, ეს ფაქტია. ბოლოს და ბოლოს, ამ მთავრობამ მიიღოს პოლიტიკური გადაწყვეტილებები!   „ქრონიკა+“-მა „საქართველოს ბანკს“ შემდეგი კითხვებით მიმართა: 1. რეალურად მონაწილეობს თუ არა „საქართველოს ბანკი“ კონკურენტი ბიზნესის შიდა საკითხებში, როდესაც ამით იმ კომპანიების (მათ შორის, ბანკების) უფლება და ინტერესები ილახება, რომელთაც არ სურდათ, რომ მათი ფასიანი ქაღალდების რეესტრების ინფორმაციასთან „საქართველოს ბანკს“ წვდომა ჰქონოდა და ამის გამო ისინი გამოუვალ მდგომარეობაში აღმოჩნდნენ? 2. მას შემდეგ, რაც 2015 წლის 30 ივლისს საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ წარმოებაში ყალბი ოქმი მიიღო, სს „კავკასრეესტრის“ აქციონერთა კრების თავმჯდომარემ და კრების ოქმის შემდგენელმა ნოტარიუსმა წერილობით დაადასტურეს, რომ კრებაზე ახალი სამეთვალყურეო საბჭოს წევრები არ აურჩევიათ. საჯარო რეესტრის ეროვნულმა სააგენტომ მოითხოვა წარმოედგინათ დოკუმენტი, რომელშიც მითითებული იქნებოდა სამეთვალყურეო საბჭოს ახალ წევრთა არჩევის ფაქტი. ვინაიდან ასეთი დოკუმენტი არ წარმოადგინეს, 30 დღის გასვლის შემდეგ სარეგისტრაციო წარმოება შეწყდა. აღნიშნულთან დაკავშირებით პრეტენზიის ქონის შემთხვევაში, მსგავსი საკითხები სასამართლოს გზით უნდა მოგვარდეს და არა საჯარო რეესტრის წარმომადგენლისთვის თხოვნის საფუძველზე. მაშ, რატომ არ მოაგვარეთ „კავკასრეესტრის“ სამეთვალყურეო საბჭოს წევრების დანიშვნის საკითხი თავიდანვე სასამართლოში? 3. რამდენად სამართლიანია საქმის წარმოება სასამართლოში ახლა, როდესაც „კავკასრეესტრის“ მთელ დაცულ დოკუმენტაციას და ინფორმაციის ელექტრონულ მასალებს „საქართველოს ბანკი“ ფლობს და იგი უკვე კომპანიის „შიგნიდან“ მოქმედებს? 4. რა სამართლებრივ ბერკეტებს ფლობთ საკუთარი სიმართლის დასამტკიცებლად სასამართლოში? ყველა ამ კითხვაზე „საქართველოს ბანკის“ ოფიციალური პასუხი ასეთია: „...საქართველოს ბანკი აღარ არის საქართველოში არსებული საფონდო ბირჟის, ან ფასიანი ქაღალდების რეგისტრატორის აქციონერი და ცხადია, არც მათ საქმიანობაში ერევა. საფონდო ბირჟის აქციონერი გახლავთ „გალტ ენდ თაგარტი“ და როგორც აქციონერი, ბუნებრივია, აქციონერთა კრებების საკითხებში მონაწილეობს. რაც მთავარია, „გალტ ენდ თაგარტი“ აქტიურად არის ჩართული საფონდო ბაზრის განვითარების პროცესში. ამის დასტურია ის მნიშვნელოვანი მოვლენები, რაც ბოლო დროს მოხდა საქართველოს კაპიტალის ბაზარზე და საფონდო ბირჟაზე. მათ შორის: 2014 წლიდან დღემდე გამოშვებულია 67 მილიონი აშშ დოლარის მოცულობის კორპორაციული ობლიგაციები, საიდანაც 97% „გალტ ენდ თაგარტმა“ განათავსა, ხოლო ლარში გამოშვებულია 78.6 მილიონი ლარის მოცულობის კორპორაციული ობლიგაციები, საიდანაც 79% სწორედ „გალტ ენდ თაგარტმა“ განათავსა. „გალტ ენდ თაგარტის“ ხელშეწყობით საფონდო ბირჟის ლისტინგში, ბოლო 2 წლის განმავლობაში, დაშვებულია 5 ემიტენტი კომპანიის ობლიგაციები, რომელთა ჯამური მოცულობა აღემატება 50 მილიონ აშშ დოლარს. აღსანიშნავია ის მნიშვნელოვანი ემისიები, რაც საერთაშორისო ფინანსურმა ინსტიტუტებმა (IFI) განახორციელეს.  357 მილიონი ლარის ემისიიდან 60% სწორედ „გალტ ენდ თაგარტმა“ განათავსა. მათ შორისაა EBRD-ის 107 მლნ ლარის ობლიგაცია, რომელიც ამ ტიპის ქაღალდის პირველი საჯარო ემისია იყო საქართველოში და პირველად იქნა დაშვებული  საქართველოს საფონდო ბირჟის ლისტინგში. რაც შეეხება „კავკასრეესტრს“, ამ კომპანიას თავისი მენეჯმენტი და აქციონერები ჰყავს. აქედან გამომდინარე, უმჯობესია, მიმართოთ“.   „საქართველოს ბანკს“ ამ საკითხზე საკუთარი პოზიცია აქვს. ხსენებული „გალტ ენდ თაგარტი“ კი საქართველოს ბანკის შვილობილ კომპანიას წარმოადგენს. ფაქტი ერთი და ჯიუტია: ისინი ფლობენ საქართველოს საფონდო ბირჟის სრულ აქტივებს და, რა თქმა უნდა, თბილისის საფონდო ბირჟას მთლიანად. არ არსებობს ალტერნატივა. კომერციულ ბანკებს სრულად უჭირავს  საფინანსო ბაზრი. კონკურენტ სფეროებს განვითარების საშუალებაც კი არ გააჩნიათ და ამ ყველაფრის ფონზე, „კავკასრეესტრი“ თავისი სიმართლის დასამტკიცებლად იბრძვის. ბრძოლა საწყის ეტაპზეა, მინიმუმ, ორ წელს გასტანს, ამდენ ხანში კი „კავკასრეესტრიდან“ კაპიტალის ნაწილები გაედინება. ეს პროცესი სრულად ასახავს სურათს, სადაც ჩაგრული სამართალს ისეთ სახელმწიფოში ეძებს, რომელშიც მონოპოლისტს თავისი სიმართლის ჭეშმარიტებაში ეჭვი არ ეპარება.

                                                                                                                ნინო ტაბაღუა