მიხეილ ხაჩიძე

 

2023 წლის 7 ოქტომბრის დილით დაახლოებით 41 პალესტინელი ტერორისტი შეიჭრა ისრაელის სამხრეთის ქალაქ სდეროტში, რომელიც ღაზის სექტორის საზღვრიდან ერთ მილზე ნაკლებ მანძილზე მდებარეობს. თავდასხმა „ჰამასის“ მეთაურობით განხორციელდა და შეიწირა ათობით მშვიდობიანი მოქალაქე და პოლიციელი. საბოლოოდ, მხოლოდ სდეროტში 53 ადამიანი დაიღუპა, მათ შორის, 37 მშვიდობიანი მოქალაქე, 11 პოლიციელი, ორი მეხანძრე და სამი ისრაელის თავდაცვის ძალების (IDF) ჯარისკაცი.

 

სდეროტში სიტუაცია განსაკუთრებით დაძაბული იყო, რადგან იქ, სხვა ქალაქებისგან განსხვავებით, ტერორისტებმა მძევლები არ აიყვანეს – მათ  თითქმის ყველა მოკლეს, ვინც გზად შეხვდათ. „ქრონიკა+“ იმყოფებოდა ქალაქში, მოინახულა თავდასხმის ადგილები და აღწერა მოვლენები კონკრეტულ დროსა და ადგილზე.

 

ბრძოლა სდეროტის პოლიციის განყოფილებაში

 

• 6:58 – 26 ტერორისტი ორი პიკაპითა და მოპარული Hyundai 10-ით მიემართება სდეროტისკენ. ქალაქის შესასვლელთან მოკლეს  პირველი ადამიანი, რომელიც გზად შეხვდათ _ 30 წლის მორ გაბაი;

• 7:00 – დოლევ სვისა (34) და მისი მეუღლე ოდაია (33) პატარა ქალიშვილებთან ერთად ცდილობდნენ გაქცევას, თუმცა ტერორისტები მათ ჩაუსაფრდნენ: დოლევი ადგილზე მოკლეს, ოდაია და ქალიშვილები სასწაულებრივად გადარჩნენ;

• 7:03 – ტერორისტები იწყებენ შეტევას პოლიციის განყოფილებაზე. პირველი მსხვერპლი – ლოჯისტიკის უფროსი, სერჟანტი მაიორი ადირ შლომო;

• 7:07 – ოდაია და მშენებელი აბუ საბილა მოკლულები არიან პოლიციის განყოფილებასთან. მათივე ავტომობილში 6 და 3 წლის გოგონები უვნებლად გადარჩნენ;

• 7:10 – 54 წლის სერჟანტი მაიორი მეირ აბერგელი მოკლულია. პოლიციის ოფიცრები შენობის სახურავზე დგანან, როცა ტერორისტები პირველ სართულზე შეიჭრებიან;

• 7:15 – ოფიცერმა ავიად აკამმა ცეცხლი გაუხსნა ტერორისტებს, მოკლულია 4 მათგანი. ტერორისტები შენობაში შევიდნენ და სროლის შედეგად მოკლეს სერჟანტი მაიორი დევიდ ბენ დაიანი;

• 7:20-9:52 – ადგილზე მყოფი საპოლიციო ჯგუფები ცდილობდნენ განყოფილების ხელახლა აღებას და დაჭრილების ევაკუაციას. ამ პერიოდში დაიღუპა რამდენიმე ოფიცერი;

• 13:30 – „იამამის“ ოფიცრები გადაარჩენენ პოლიციის სახურავზე  გამაგრებულ ოფიცრებს;

• 16:00-23:37 – IDF-მა და პოლიციამ გამოიყენეს „წნევის ქვაბის“ ტაქტიკა, LAW რაკეტები და ჯავშანტექნიკა შენობის დასანგრევად. ტერორისტების ნაწილი ცდილობს გაქცევას, თუმცა ყველა ლიკვიდირებულია;

• 8 ოქტომბერი, 8:46 – ლიკვიდირებულია განყოფილებაში  დარჩენილი ბოლო ცოცხალი ტერორისტი.

 

სდეროტის პოლიციის განყოფილებაზე თავდასხმის დროს ლიკვიდირებულია 26 ტერორისტი; დაიღუპა 16 ადამიანი, მათ შორის, 10 პოლიციელი და 6 მშვიდობიანი მოქალაქე.

 

სავაჭრო ცენტრში თავდასხმა

 

• 7:01 – ცხრა ტერორისტი შევიდა ქალაქში და მოკლა ლეონიდ ლოზოვსკი (51);

• 7:15 – სუპერმარკეტთან 13 ხანდაზმული ადამიანი დაცხრილეს;

• 7:28 – ტერორისტები ცდილობენ ბენზინგასამართ სადგურში შესვლას, სადაც 11 ადამიანი იმალება;

• 8:35-10:00 – IDF-ის კონტრტერორისტული ძალები ახერხებენ ყველა ტერორისტის განადგურებას.

ამ ტერორისტული ჯგუფის თავდასხმების შედეგად დაიღუპა 30 ადამიანი, მათ შორის, 27 მშვიდობიანი მოქალაქე, 2 მეხანძრე და 1 პოლიციელი.

 

აჰუზას უბანი

 

• 7:30-10:30 – ტერორისტები ფეხით შეიჭრნენ ქალაქის ჩრდილო-დასავლეთ უბანში, მოკლეს რამდენიმე მშვიდობიანი მოქალაქე, სცადეს სინაგოგაში შეჭრაც;

• 8:40-9:15 – იამამის ოფიცრებმა განახორციელეს ტერორისტების ლიკვიდაცია და ტერიტორიის გაწმენდა, სიტუაციაზე სრული კონტროლი აღდგა.

 

„ქრონიკა+“ აღდგენილ ქალაქში

 

„ქრონიკა+“-ის ჟურნალისტმა მიხეილ ხაჩიძემ მოინახულა ქალაქი, დაათვალიერა თავდასხმის ადგილები და პირადად ნახა, თუ როგორ აღდგა სდეროტი ტერორისტული შეჭრის შემდეგ. ქუჩებში ჯერ კიდევ იგრძნობოდა იდუმალი და სულისშემძვრელი, ტკივილიანი დუმილი, სახლების კედლებზე კი ბრძოლის კვალი იყო შემორჩენილი. ეს მოგზაურობა არა მხოლოდ ინფორმაციის გადმოსაცემად შედგა, არამედ იმისთვის, რომ შეგვძლებოდა  სამყაროსთვის გასაგებ ენაზე გადმოგვეცა 7 ოქტომბრის სდეროტის რეალობა.

 

ტრაგედიის იდუმალება, ყრუ სიჩუმე და ბრძოლის კვალი

 

ქალაქის ქუჩებში სიარული სულისშემძვრელი გამოცდილებაა. ჰაერში ჯერ კიდევ იგრძნობა ის იდუმალება და ყრუ სიჩუმე, რომელიც მხოლოდ უდიდესი ტრაგედიის შემდეგ დგება. ეს არ არის სიმშვიდე, ეს არის ტკივილიანი დუმილი, რომელიც წარსულს გახსენებს. თითქმის ყველა შენობაზე დარჩენილია ბრძოლის უტყუარი კვალი – ნატყვიარები და ნამსხვრევები, რომლებიც მუნჯ მოწმეებად იქცნენ. ასევე შექმნილია ახალი გრაფიტები, ისინი მოგვითხრობენ იმ კოშმარულ ღამეზე, როდესაც სიცოცხლე სიკვდილს ებრძოდა.

განსაკუთრებით ამაღელვებელი იყო პოლიციის განყოფილების ნანგრევებთან მისვლა. ეს იყო ადგილი, რომელიც ტერორისტული აგრესიის ცენტრად იქცა. აქ თითოეული ქვა იმ გმირული წინააღმდეგობის სიმბოლოა, რომელიც ქალაქის გადასარჩენად გაწიეს. ახლა აქ გმირების მემორიალია გაშენებული.

 

სდეროტი _ სიმბოლო, რომელიც კვლავ იბრძვის

 

სდეროტში ყოფნისას ნათელი ხდება, რომ ეს ქალაქი ბევრად მეტია, ვიდრე გეოგრაფიული წერტილი. ის არის ძალის, გამძლეობისა და გადარჩენის საყოველთაო სიმბოლო.

ადგილობრივი მცხოვრებლები, რომელთა თვალწინაც 7 ოქტომბერს „სიცოცხლის წერტილები ჩაქრა“, არ გატეხილან. ისინი ყოველდღიურად აგრძელებენ ქალაქის აღდგენას. ეს არის მცირე, მაგრამ მტკიცე ნაბიჯები, რომლებიც სავსეა გამბედაობით, ერთგულებითა და ურყევი ნებისყოფით. მათთვის ეს აღდგენა არა მხოლოდ ფიზიკური, არამედ სულის გაჯანსაღების პროცესია.

 

ჟურნალისტისთვის ყოველი დეტალი (ბავშვების სათამაშო მოედანი, მცირე ბაღები, სუპერმარკეტები) ერთმანეთთან იკვრება და ქმნის მთლიან, კონტრასტულ სურათს. ერთ მხარესაა შიშით გაჟღენთილი კედლები, მეორე მხარეს კი:

• აღდგენილი ყოველდღიურობა: მცხოვრებლები, რომლებიც სამუშაოზე მიდიან, მშობლები, რომლებიც შვილებს სკოლაში მიაცილებენ – ეს არის სიცოცხლის ჯიუტი მანიფესტაცია;

• იმედის ნიშნები: ახალი ნერგები, შეკეთებული ფანჯრები. სდეროტი ღიად აჩვენებს თავის ჭრილობებს, მაგრამ, ამავდროულად, აშკარად ამტკიცებს, რომ მისი სული არ დამორჩილდება ტერორს.

 

რეალობის გადმოცემა სამყაროსთვის

 

ამ მოგზაურობის მთავარი მიზანი არ იყო მხოლოდ ფაქტების გადმოცემა. ეს იყო სამყაროსთვის გასაგებ ენაზე მოყოლა იმ უმძიმესი რეალობის, რაც აქ დატრიალდა. ეს არის მოწოდება, რომ დავინახოთ:

სდეროტი მხოლოდ ქალაქი არაა – ეს არის სიმბოლო, სადაც ტკივილი, შიში და ტრაგედია შეიძლება არსებობდეს გვერდიგვერდ, მაგრამ სწორედ მათ შეუძლიათ შექმნან ახალი იმედი, ახალი ისტორია და ახალი, ძლიერი ბრძოლა სიცოცხლისთვის _ პატრიოტიზმი, გმირობა და თავდადება.

 

7 ოქტომბრის თავდასხმა

 

ქრონოლოგია და უპრეცედენტო მასშტაბი

 

შაბათს, 7 ოქტომბრის დილის 06:30 საათზე ისრაელმა უპრეცედენტო და კოორდინებული ტერორისტული თავდასხმა განიცადა, რომელიც  პალესტინურმა შეიარაღებულმა ტერორისტულმა დაჯგუფება „ჰამასმა“ მოაწყო. ოპერაცია, სახელწოდებით „ალ-აქსას წყალდიდობა“, გახდა ისრაელის ისტორიაში მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ ჩადენილი ყველაზე სისხლიანი დღე. თავდასხმა სამ ეტაპად განხორციელდა, რაც მის ფართომასშტაბიან დაგეგმვას უსვამს ხაზს:

1. 06:30 _ მასიური სარაკეტო ცეცხლი: ოპერაცია დაიწყო ათასობით რაკეტის უეცარი და მასიური ზალპით, რომელიც ღაზის სექტორიდან ისრაელის ცენტრალური და სამხრეთ ნაწილებისკენ გაისროლეს. ამ იერიშის მიზანი იყო ისრაელის საჰაერო თავდაცვის სისტემის („რკინის გუმბათი“) გადატვირთვა და სამხრეთის თემებში ქაოსისა და პანიკის დათესვა, რათა მომდევნო ეტაპისთვის გზა გახსნილიყო;

2. 06:40 _ საზღვრის გარღვევა და ინფილტრაცია: სარაკეტო ცეცხლის საფარქვეშ „ჰამასის“ ასობით, მოგვიანებით კი ათასობით შეიარაღებული ტერორისტი, ერთდროულად, გადავიდა ღაზის გამყოფ ბარიერზე. მათ გამოიყენეს ყველაფერი – ასაფეთქებლები ბარიერის გასარღვევად, მოტოციკლები, პიკაპის ტიპის მანქანები და მოტორიზებული დელტაპლანებიც კი საზღვრის გადასაკვეთად;

3. დარბევა და სისასტიკე: ტერორისტები სწრაფად შეიჭრნენ 20-ზე მეტ ისრაელის კიბუცში, მოშავში, სამხედრო ბაზასა და ქალაქში. მათი მიზანი არ იყო მხოლოდ სამხედრო ობიექტების დაკავება, არამედ მაქსიმალური სამოქალაქო მსხვერპლის გამოწვევა და მძევლების აყვანა.

 

თავდასხმების მასშტაბი უპრეცედენტო იყო, რადგან ტერორისტებმა მშვიდობიანი მოქალაქეების დასახლებები და მათი შეკრების ადგილები აირჩიეს.

1. ნოვა _ მუსიკალური ფესტივალი (Nova Festival)

• ადგილმდებარეობა: რე'იმის კიბუცთან ახლოს, ღაზის საზღვრიდან სულ რამდენიმე კილომეტრში;

• ტრაგედია: ეს ადგილი გახდა ყველაზე დიდი ხოცვა-ჟლეტის ადგილი. ტერორისტები ფესტივალის ტერიტორიაზე შეიჭრნენ და დახვრიტეს ათასობით ახალგაზრდა, რომლებიც ღია ცის ქვეშ წვეულებას ესწრებოდნენ;

• მხოლოდ აქ დაიღუპა 360-ზე მეტი ადამიანი, ათობით კი მძევლად აიყვანეს. გადარჩენილები საათობით იმალებოდნენ მიმდებარე ტყეებსა და ბუჩქებში.

2. კიბუცები და თემები

კიბუცები (ბე’ერი, ქფარ-ააზა, ნაჰალ-ოზი) იყო მასობრივი სიკვდილით დასჯის ეპიცენტრი.

• ტაქტიკა: ტერორისტები კარდაკარ დადიოდნენ, კლავდნენ ოჯახის წევრებს (მათ შორის, ბავშვებს), ცეცხლს უკიდებდნენ  სახლებს, რათა მცხოვრებლები დამწვრობისგან დახოცილიყვნენ ან გამოქცეულიყვნენ გარეთ, სადაც მათ ავტომატებით დახვრეტდნენ.

• სისასტიკე: დაფიქსირდა სისასტიკის განსაკუთრებული შემთხვევები, როგორიცაა წამება, გაუპატიურება და ცხედრების დანაწევრება. ბე’ერში, მაგალითად, მოსახლეობის დიდი ნაწილი მოკლეს ან მძევლად აიყვანეს და ღაზაში გაიტაცეს.

• სდეროტი: ქალაქს, რომელზედაც ზემოთ დეტალურად ვსაუბრობთ და სხვა ადგილებთან ერთად მოვინახულეთ, ტერორისტებმა ალყა შემოარტყეს. სდეროტის პოლიციის განყოფილება რამდენიმე საათის განმავლობაში გმირულად იბრძოდა, სანამ ისრაელის ძალები შენობას საბოლოოდ არ გაანადგურებდნენ შიგნით მყოფი ტერორისტების გასანეიტრალებლად;

• ნირ ოზი/ეინ ჰაშლოშა: აქედან მძევლების დიდი რაოდენობა აიყვანეს, რაც შემდგომი სამხედრო ოპერაციების მთავარ გამოწვევად იქცა.

 

შედეგების შეჯამება

 

თავდასხმის მასშტაბი კატასტროფული იყო:

 

• მსხვერპლი: დაიღუპა 1200-ზე მეტი ადამიანი (უმრავლესობა სამოქალაქო პირი).

• მძევლები: 240-ზე მეტი ადამიანი (ბავშვები, მოხუცები, ქალები) გაიტაცეს და ღაზის სექტორში გადაიყვანეს. გარიგების ფარგლებში განთავისუფლება რამდენიმე ეტაპად შედგა. ამ დროისთვის სექტორში, სამი მოკლული მძევლის ცხედარი რჩება.

 

ეს ოპერაცია არ იყო უბრალოდ საზღვრის დარღვევა, ეს იყო „ჰამასის“ ორგანიზებული ტერორისტული აქტი, რომელიც მიზნად ისახავდა ისრაელის უსაფრთხოების კონცეფციის ძირეულად შერყევას და რეგიონში სიტუაციის ესკალაციას. ამ დღემ სამუდამოდ შეცვალა ისრაელისა და მისი მოქალაქეების ისტორია და უსაფრთხოების განცდა.