შორენა მარსაგიშვილი

რას მოუტანს უკრაინას ტრამპის სამშვიდობო პოლიტიკა? რა გზას დაადგება ევროპა? რა პერსპექტივა აქვს საქართველოს? ვისი ბრალია, ივანიშვილი ხელისუფლების შენარჩუნებას რომ ახერხებს?

„ქრონიკა+“-ს ესაუბრება სამხედრო ექსპერტი, გიორგი თავდგირიძე:

_ ბატონო გიორგი, ტრამპმა უცნაური პოლიტიკა აირჩია უკრაინასთან მიმართებით. ხან ამტკიცებს, რომ უკრაინას მშვიდობა არ სურს, მერე ამბობს, რომ სურს. აცხადებს, რომ პუტინის სჯერა, თან სანქციებით ემუქრება მას. რას ფიქრობთ ტრამპის ასეთ არაერთგვაროვან განცხადებებზე?

_ ჩემთვის და ჩემი მეგობრებისთვის ტრამპის პოლიტიკა იმით არის საინტერესო, რომ საქართველოს მომავალი დამოკიდებულია ჩვენი ქვეყნისა და ამერიკის ურთიერთობებზე. ტრამპი თვითმიზანს არ წარმოადგენს თავისი თავისებურებებით. ის ვიღაცას შეიძლება მოსწონდეს, ვიღაცას _ არა. ჩვენთვის მთავარია ტრამპი, როგორც მოცემულობა. პირადად მე იმედი მაქვს და ვენდობი ამერიკის შეერთებულ შტატებს. ამერიკა არის უდიდესი სახელმწიფო თავისი დემოკრატიით, ადამიანის უფლებების დაცვით. ამერიკა რომ ასეთი ქვეყანაა, ეს ამერიკის მოქალაქეების დამსახურებაა. ჩემთვის ტრამპი არ წარმოადგენს საშიშროებას, რომ ის ამ ყველაფერს შეცვლის და ამერიკა სხვა ღირებულებებით სხვა ბანაკში აღმოჩნდება. ის ყველა ვარიანტში დარჩება ჩვენთვის სასურველ პარტნიორად.

როგორც ზემოთ ვთქვი, ტრამპი არის მოცემულობა, რომელსაც ახასიათებს თავისებურებები. ხშირად ეს თავისებურებები გაუგებრობასა და გაღიზიანებას იწვევს, მისი საბოლოო მიზანი გაურკვეველია ხოლმე. თუმცა რეპლიკებისა და გამონათქვამების ძიებას თუ შევეშვებით და ტენდენციებს შევხედავთ, აღმოვაჩენთ, რომ მისი ქმედებები ჯანსაღ მიზნებს ემსახურება. იგივეს ნამდვილად ვერ ვიტყოდი ტრამპის პოლიტიკაზე კანადასთან და გრენლანდიასთან მიმართებით. ეს არის ტრამპის ახირება. მაგრამ ჩვენ ახლა ვსაუბრობთ პროცესზე, რომელიც დასრულებული არ არის. ამ პროცესში ტრამპი იყენებს ისეთ ილეთებს, როგორიცაა აგრესიული რიტორიკა, მეტის მოთხოვნა და ოპტიმალურის მიღება. 

რაც შეეხება უკრაინას, უკრაინაში მშვიდობა ჩემთვის არის მოცემულობა, რომლის მიღწევაც არის ძალიან კარგი საქმე. არ იყო მოსაწონი, თუ როგორ ცდილობდა ამერიკა უკრაინის დათანხმებას მშვიდობაზე. მე ზელენსკისა და უკრაინის მიმართ მაქვს დიდი სიმპათიები, იმიტომ რომ ეს ხალხი გმირულად იბრძვის. მაგრამ ერთია გმირული ბრძოლა და მეორეა გამოცდილება საერთაშორისო პოლიტიკაში. ჩემთვის განსაკუთრებით პასუხისმგებლიანი და სანდო არის მშვიდობის მიმართ ამერიკის დამოკიდებულება, ვიდრე უკრაინელი პოლიტიკოსების ეპატაჟური გამოხტომები. მე არავის ვაკრიტიკებ და ჩვენგან არ იქნება სწორი ზელენსკის კრიტიკა. ის არის მებრძოლი ქვეყნის მებრძოლი ლიდერი. მას უკიდურესად სტრესულ ვითარებაში უწევს ქვეყნის მართვა და შეღავათს იმსახურებს. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მისი ნებისმიერი ნაბიჯი აღფრთოვანებას უნდა იწვევდეს. ამ ეტაპზე გვაქვს ის შედეგი, როცა ამერიკამ და უკრაინამ გამონახეს საერთო ენა. ისინი დგანან მშვიდობის მხარეს და ახლა ბურთი არის რუსეთის მინდორზე.

_ თქვენი აზრით, რას იზამს რუსეთი, დათანხმდება მშვიდობას?

_ პუტინს მოუწევს ამოსუნთქვა და მშვიდობა და არა მხოლოდ 30 დღით ცეცხლის შეწყვეტა. აქ საუბარი აღარ არის იმ იმპერიულ ამბიციებზე, რომლებიც ჰქონდა, როცა ამ ომს იწყებდა. მაშინ ფიქრობდა, რომ ყველაფერს შეძლებდა. მაშინ მის ზურგს უკან იდგნენ ირანი და ბრიკსის ქვეყნები (ბრაზილია, რუსეთი, ინდოეთი, ჩინეთი, სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა, _ რედ.). ახლა ასეთი მოცემულობაა, პუტინი ზეიმობს ექვსი თვის შემდეგ კურსკის რეგონის განთავისუფლებას. რა დიდი განსხვავებაა სტრატეგიასა და მიზნებს შორის, როცა კიევს იღებდა სამ დღეში და ძლივს გაათავისუფლა კურსკი ექვს თვეში უკრაინელებისგან. ეს, რა თქმა უნდა, კომიკურია. ჩვენს თვალწინ ხდება რუსეთის, როგორც ამბიციური სახელმწიფოს დაცემა.

სამწუხაროდ, ეს იმას სულაც არ ნიშნავს, რომ ახლა ყველაფერი კარგად იქნება. პუტინი შეიძლება იძულებული გახდეს, რომ წავიდეს ვა-ბანკზე და უკეთესი სიტუაციის დადგომის იმედით გაახანგრძლივოს ომი და მღვრიე წყალში ეძებოს თევზის დაჭერის საშუალება. აქედან გამომდინარე, მან შეიძლება უარი თქვას სამშვიდობო შეთანხმებაზე. ძალიან ცუდია, თუ ომი გაგრძელდება, მაგრამ ამას ერთი პლუსი ექნება, _ ტრამპის გამოწვევა, ტრამპის ამბიციების წინააღმდეგ ბრძოლა. ახლა იმაზე კი არ გვექნება სანერვიულო, ზელენსკისა და ტრამპს შორის რამე არ მოხდეს, არამედ იმაზე მოგვიწევს ფიქრი, რამდენად ხისტი იქნება აშშ-ს პრეზიდენტი რუსეთთან მიმართებით.

_ იქნება ხისტი? საკმაოდ თბილად და რბილად საუბრობს ხოლმე პუტინზე.

_ მისი რევერანსები, რბილი გამონათქვამები და კომპლიმენტებიც კი პუტინის მიმართ, ეს არის ტრამპის დიპლომატიის უცნაური ხრიკები. მალე მივიღებთ ტრამპს, რომელიც თავისი ინტერესების განსახორციელებლად იძულებული გახდება, სულ უფრო მეტი ბერკეტი გამოიყენოს რუსეთის ლიდერის გასაჩერებლად და დასასუსტებლად _ როგორც პიროვნულად, ასევე მატერიალურად. სანქციები გაიზრდება იმიტომ, რომ თუ გინდა პუტინი დაასუსტო, მას რაც შეიძლება ნაკლები რესურსი უნდა ჰქონდეს ომის და არა მარტო ომის საწარმოებლად. პუტინმა საშინაო და საგარეო პოლიტიკის კეთებაც ვეღარ უნდა შეძლოს. დაახლოებით ამ წერტილში ვართ მისული.

მშვიდობა თუ იქნება, ძალიან კარგია. დაიწყება ევროპის უსაფრთხოების არქიტექტურის მშენებლობა. დაიწყება უკრაინის მშენებლობა და გაძლიერება. საქართველოს მიმართ მკაფიო პოლიტიკა ჩამოყალიბდება. ჩვენ უკვე გვეცოდინება, რა დამოკიდებულება და ინტერესები აქვს ამერიკას საქართველოს მიმართ და რა დახმარებას მივიღებთ მათგან.

_ ევროპის უსაფრთხოების მშენებლობა ახსენეთ. ამერიკა უარს ამბობს, რომ იყოს უკრაინის უსაფრთხოების გარანტი. ამბობს, რომ ეს მისია ევროპამ უნდა შეასრულოს. შეძლებს ევროპა გახდეს უკრაინის უსაფრთხოების გარანტი, თუ სამშვიდობო შეთანხმება შედგა? ან შეძლებს ევროპა ისე გაძლიერებას, რომ ამერიკის გარეშე დაიცვას თავი რუსეთისგან?

_ ამაზე მარტივი პასუხი არ არსებობს. ეს არის მთელი პროცესი. ეს პროცესი შეიძლება ათწლეულები გაგრძელდეს. ის, რომ ამერიკა უსაფრთხოების გარანტი არ იქნება, ეს იმას სულაც არ ნიშნავს, რომ უკრაინა არ მიიღებს ამერიკულ შეიარაღებას. ეს იმას არ ნიშნავს, რომ უკრაინის უკან არ იდგება ძლიერი ამერიკული სამხედრო მანქანა. ამერიკული ჯარის ჩაყენება სულაც არ არის უკრაინის უსაფრთხოების გარანტი. უკრაინის უსაფრთხოების ერთადერთი გარანტი არის უკრაინის შეიარაღებული ძალები. თავად უნდა იყვნენ რუსეთის შემაკავებლები. ეს არის მიზანი ნომერი ერთი. ამის მერე უკვე მოდის ორმხრივი სტრატეგიული პარტნიორობები, რომელიც დაეხმარება მას სამხედრო ძლერების შევსებაში. საუბარი არ არის მხოლოდ იარაღზე, აქ ეკონომიკური თანამშრომლობაც საჭიროა და პოლიტიკური ინტერესების თანხვედრაც. ამის შემდეგ უკვე მოდის კოლექტიური უსაფრთხოების თემა. ეს იქნება ნატო თუ ევროპის უსაფრთხოების ძალები, ამას მომავალი გვაჩვენებს.

ახლა აშკარა ის არის, რომ მსოფლიოში მშვიდობით ტკბობა დასრულდა. საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ორ ბანაკად გაყოფილი მსოფლიო მარვალფეროვანი და მშვიდობიანი გახდა, მაგრამ ეს პერიოდი დასრულებულია. უკვე გასაგები გახდა, რომ სამხედრო ხარჯები არასდროს არ უნდა ჩამოსცდეს იმ აუცილებელ გონივრულ მინიმუმს, რომელიც ქვეყნების უსაფრთხოების მყარ გარანტს იძლევა. კოლექტიური უსაფრთხოება კარგია, მაგრამ თავადაც უნდა იზრუნო საკუთარ უსაფრთხოებაზე. აშკარაა, რომ ევროპის უსაფრთხოებისთვის ნატო აღარ არის საკმარისი. პროცესი დაიწყო, მაგრამ ახლა ყველაზე რთულია წინ.

_ რა სირთულეები ელოდება ევროპას წინ ამ გზაზე?

_ კომფორტის ზონიდან მოუწევს გამოსვლა და ეს არის ძალიან რთული პროცესი. საფრანგეთის მთავრობა გამოთქვამს შიშებს, რომ გაზრდილი სამხედრო ხარჯები აისახება მოსახლეობის ხელფასებსა და სერვისებზე, რომელსაც სახელმწიფო სთავზობდა მას. ეს ფული საიდანღაც უნდა ჩამოიჭრას და გადავიდეს სამხედრი ყულაბაში. გერმანიასა და საფრანგეთს ამ სიტუაციაში რუსეთზე მეტად შესაძლოა თავისი ამომრჩევლის უფრო ეშინია. როდესაც პოლიტიკასა და ხელისუფლებაში ხარ, მხოლოდ გარე მტერი არ არის შენი პრობლემა. მაგრამ ამ ვითარებას აქვს ერთი პლუსი, _ ევროპის მოსახლეობას ბევრი დარწმუნება არ დასჭირდება, ის ნათლად ხედავს, რომ საფრთხე კართან არის მოსული. და ეს არ არის თეორიულად გამოგონილი საშიშროება, რომელსაც 10 ან 15 წლის შემდეგ ვიღაც ხედავს. ყველა უყურებს, რომ ბირთვული სახელმწიფო რუსეთი ევროპის კართან დგას და საფრთხეს ქმნის.

ეს პროცესიმ რაც ახლა ევროპაში დაიწყო, უკრაინისთვის უკვე არის გარანტია.

უკრაინა იმაზე უარესს ვეღარ მიიღებს, რაც დღეს არის. ომზე უარესი მას არ ემუქრება. რუსეთთან განახლებული ომი იქნება აბსოლუტურად სხვა მოვლენა. ევროპის ქვეყნებიც ამ ომს სულ სხვანაირად შეხვდებიან, ვიდრე 2022 წლის 24 თებერვალს შეხვდნენ. ეს ძალიან ბევრისთვის მოულოდნელობა იყო და ამისთვის არავინ მზად არ გახლდათ. ახლა მეტ-ნაკლებად რუსეთის აგრესიისთვის ყველა იქნება მზად.

_ ევროპა მზად იქნება რუსეთის შესაძლო აგრესიისთვის, მაგრამ რუსეთიც ხომ მოემზადება? უკრაინის დაზვერვის შეფი ბუდანოვი ამბობს, რომ რუსეთს ჰაერივით სჭირდება ახლა მშვიდობა, რომ შემდეგი ომისთვის ძალები აღიდგნოს.

_ ეს ძალიან ზედაპირულად ნათქვამია. რუსეთი ყოველგვარი დასვენებისა და ძალისხმევის გარეშე დიდ რესურსს იღებდა ევროპისგან. მისი ნავთობისა და გაზის ბიზნესი იყო პიკზე. უზარმაზარი რესური ჰქონდა. პლუს ამას რუსეთმა მემკვიდრეობით მიიღო მთელი საბჭოთა კავშირის საბრძოლო სისტემები, მასალები და სამხედრო ტექნიკა, რომელიც არ იყო მოძველებული. მეტიც, ეს ამ ტიპის ომისთვის სწორედაც რომ ზედგამოჭრილი იყო. მას ეს ყველაფერი ჰქონდა. ამ რუსეთმა, რომელიც წლები ემზადებოდა იმპერიული ნახტომისთვის, ევრაფერი მოუხერხა უკრაინას და ახლა რა უნდა დაისვენოს ისეთი, რომ ომი ახალი ძალებით განაახლოს?

რუსეთი არის ტექნოლოგიურად ჩამორჩენილი ქვეყანა; აქვს ცუდი საბაზრო ურთიერთობები; მათ სამხედრო მიმართულებით არანაირი სიახლე არ შეუქმნიათ. ამ ქვეყანამ ისეთი რა უნდა შექმნას, რომ იმაზე ძლიერი გახდეს, ვიდრე 2022 წლის 24 თებერვალს იყო? წარმოუდგენელია, ეს რომ მოხდეს. ამას წლები სჭირდება. სჭირდება ეკონომიკის ფუნდამენტური ცვლილებები. ბოლოს და ბოლოს მის შეიარაღებულ ძალებს სჭრდება ფუნდამენტური რეფორმა. რუსეთის შეიარაღებული ძალები ისეთივე ჩამყაყებულია, როგორიც იყო რუსი იმპერატორების, ბოლშევიკებისა და მეორე მსოფლიო ომის დროს. რუსული არმია რაოდენობაზეა აგებული, ჩამორჩენილ შიგთავსზე დაფუძნებული ძალაა, რომელსაც გამარჯვების მიღწევა შეეძლო მხოლოდ თავისი მოსახლეობის უზომო და უზარმაზარი მსხვერპლის ხარჯზე. ერთადერი რესურსი, რაც რუსებს ჰქონდათ და რითაც შეეძლოთ გამარჯვების მიღწევა, ეს იყო თავისი მოსახლეობის სიცოცხლე, რომელსაც წირავდნენ დაუნდობლად.

_ ახლაც ასევე წირავენ. პოკროვსკის აღებას ათეულობით ათასი ჯარისკაცი შეაკლეს და მაინც ვერ აიღეს ეს პატარა უკრაინული ქალაქი.

_ ეს არის რუსეთის სტილი. ცოცხალი ძალა საერთოდ არ აინტერესებს რუსებს. ამ ომში დანაკარგები რუსულ და უკრაინულ მხარეს თანაბარი უნდა ყოფილიყო. არც უკრაინა იბრძვის თანამედროვე ტაქტიკით, ეს მათი ცალკე პრობლემაა, მაგრამ ამ ბრძოლებში მსხვერპლი უნდა ყოფილიყო ერთნაირი. რუსეთის მსხვერპლი ორჯერ აღემატება უკრაინულს, რადგან მათ ჯარისკაცის მიმართ განსხვავებული დამოკიდებულება აქვთ.

უკრაინის ნაკლოვანებებზეც უნდა ვთქვა: უკრაინა ამ ომამდე იყო უპასუხისმგებლო ქვეყანა. არც ზელენსკი და არც ზალუჟნი არაფერს აკეთებდნენ თავისი შეიარაღებული ძალების გასაძლიერებლად. უკრაინა ამ ომს შეხვდა თავისი მოქალაქეების ვაჟკაცობის ამარა. უკრაინელებს ძალიან უნდოდათ დამოუკიდებლობა და არ სურდათ რუსეთის დაბრუნება უკრაინაში.  ასე რომ, ზელენსკისა და ზალუჟნის ბევრ რამეზე აქვთ პასუხი მოსათხოვი. როგორ შეიძლება, ასეთი მოუმზადებელი შეხვდე ომს, როცა იცი, რომ შენს მეზობლად არის ქვეყანა, რომელსაც უკიდეგანო იმპერიული ზრახვები აქვს.

_ თან მათ წინ 2014 წლის აგრესია ჰქონდათ. რუსეთმა მაშინ უკრაინის ნაწილი წაიღო.

_ ამის შემდეგ უკრაინას რვა წელი ჰქონდა იმისთვის, რომ რუსეთთან ომისთვის მომზადებულიყო, მაგრამ არ მოემზადა. იყო მცდელობა, რომ დახმარებოდნენ ჯარის მომზადებაში უკრაინას, მაგრამ უკრაინამ თავის თავში ვერ იპოვა ძალა, მიეღო დახმარება და მომზადებული დახვედროდა რუსულ პრობლემას. ხალხის ხარჯზე დახვდა რუსულ აგრესიას კიევი. ხელისუფლებაში ან პოლიტიკაში როცა ხარ, მეტი პასუხისმგებლობა გმართებს. მარტო პრორუსულობა არ ნიშნავს ცუდს. შესაძლოა, პროდასავლური იყო, მაგრამ არაფერი გააკეთო. ასე არის ჩვენი საქმეც.

დღეს საქართველოს სჭირს უბედურება, სახელად ბიძინა ივანიშვილი. ეს პრობლემა რომ უდგას საქართველოს, თავიდან ბოლომდე მიხეილ სააკაშვილის დამსახურებაა. წინა ხელისუფლების ბრალია ბიძინას შემოყვანა პოლიტიკაში, მისი პოლიტიკური მოძლიერება და შემდგომ ის, რომ „ოცნება“ დარჩა უალტერნატივო პოლიტიკურ ძალად. ეს არის „ნაციონალური“ მოძრაობის დამსახურება და არა ის, რომ პუტინი ამზადებდა რაღაც სპეცოპერაციას. რა შუაშია, პუტინი რას ამზადებდა?! ეს იყო პოლიტიკური რეალობა!

„ქართულ ოცნებას“ „ნაციონალებიდან“ არაფერი შეუცვლია _ არც სუსში, არც შსს-ში და არც თავდაცვის სამინისტროში. ამ სამივე უწყებაში რეფორმები ტარდებოდა, მაგრამ ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ ეგრევე პოლიტიზებულები და „ოცნების“ გაგრძელება გახდნენ.  და ესეც „ნაციონალების“ დამსახურებაა, რადგან მათ ბოლომდე არ გაატარეს ამ უწყებებში რეფორმები.

დღეს ქვეყანაში არსებული პრობლემის მოგვარების ერთადერთი გზა არის ქუჩა. არანაირი არჩევნები არ იქნება ამის მოგვარების შესაძლებლობა. ვერანაირი პოლიტიკური პარტია ცალკე აღებული, თუ ის არ არის ხელისუფლებაში, ვერ აჯობებს ხელისუფლებას ხელისუფლების დანიშნულ არჩევნებში. ეს არის გამორიცხული და ეს ყველამ უნდა დაიმახსოვროს.

_ საქართველოში არჩევნებს აზრი აღარ აქვს?

_ ხელისუფლების მიერ დანიშნულ არჩევნებში ხელისუფლებას ვერ აჯობებ, ეს არის გამორიცხული თემა, ამიტომ არის საჭირო ქუჩა. რა აზრი აქვს არჩევნებს, თუ მას ისევ ხელისუფლება ჩაატარებს?

დღეს რუსთაველის გამზირზე, ძირითადად, ახალგაზრდები დგანან. ისინი ჯიუტად აგრძელებენ პროტესტს. მათ შორის გაჩნდა მოთხოვნილება, რომ გადავიდნენ კოორდინაციის ახალ საფეხურზე და მოემზადონ აქციებისთვის. უკვე დროა, რომ აქციებს გეგმაზომიერი ფორმა მიეცეს, რომელსაც ექნება ერთი მარტივი და ნათელი მიზანი, _ დიქტატორული რეჟიმი უნდა ჩამოიშალოს. მათ აქვთ ბევრი ინსტრუმენტი ამის გასაკეთებლად. ეს რეჟიმი არ არის კონსოლიდირებული. „ქართულ ოცნებას“ აქვს შიდა პრობლემები. რაც მთავარია, ეს რეჟიმი აგებულია ჩრდილოვან მმართველობაზე, ანუ არ ჰყავს გამოკვეთილი ლიდერი, რომელიც ფიზიკურად მართავს გუნდს. ამას აკეთებს ჩრდილში მჯდომი ობობა, რომელიც ქსელს ხანდახან შეათამაშებს ხოლმე. აქედან გამომდინარე, „ოცნება“ საკმაოდ სუსტია. ასეთი რეჟიმის ჩამოშლა არის ადვილი. ჩამოშლის შემდეგ უკვე გამოინახება გზა, თუ როგორ დაინიშნოს ლეგიტიმური არჩევნები, რომელიც ჩატარდება არა „ოცნების“ ადმინისტრირებით, არამედ ობიექტურ რეალობაში, სადაც ობიექტური, დამოუკიდებელი და პარტიული კონტროლიდან განთავისუფლებული საარჩევნო ორგანო დაითვლის ხმებს. ეს მიზანი მარტივი მისაღწევია. აქ სხვა რამეა რთული.

_ ეს თუ მარტივია, აბა, რთული რა არის?

_ ახლა ყველაზე რთულია კონსოლიდაციის მიღწევა. ძალიან ძნელია იმ ადამიანების კონსოლიდაცია, რომლებიც ასე აქტიურად არ ყოფილან საჯარო სივრცეში. ახლა ფორსმაჟორში კონსოლიდიცირებენ და ცდილობენ საერთო ენის გამონახვას. ძნელი პროცესია, მაგრამ იმედი მაქვს, რომ ეს უახლოეს ხანში დასრულდება. შეიქმნება საკოორდინაციო საბჭო. პროცესს მიეცემა გეგმაზომიერი, მიზანსა და შედეგებზე ორიენტირებული სახე. მისი ყველა ქმედება იქნება გარკვეული მიზნიდან გამომდინარე. სპონტანური აქციებიც იქნება აუცილებლად, რადგან ამ ქვეყანაში ადამიანებს ძალიან ბევრი აქვთ გასაპროტესტებელი. ოღონდ არავითარ შემთხვევაში არ უნდა დადგეს ვადამდელი ან ხელახალი არჩევნების დანიშვნა დღის წესრიგში. არჩევნები მას შემდეგ უნდა დაინიშნოს, რაც რეჟიმი ჩამოიშლება.

_ ბევრმა შეიძლება ვერ გაიგოს, რატომ არ შეიძლება არჩევნების მოთხოვნა?

_ იმიტომ არ შეიძლება, რომ ეს შეიძლება აღქმულ იქნას ისე, რომ თითქოს მხოლოდ არჩევნების შედეგები არ მოგვწონს და თავად „ქართული ოცნების“ რეჟიმთან პრობლემა არ გვაქვს. არადა, პრობლემა სწორედ „ქართულ ოცნებასთან“ გვაქვს და ამ რეჟიმის შეცვლა გვინდა. შედეგი თუ გვინდა, მაშინ მოდით და რეალისტურად შევაფასოთ ყველაფერი. საქართველოს უმთავრესი პრობლემა დღეს არის რეჟიმი და არა ის, რომ არჩევნების შედეგები არ ასახავს ხალხის განწყობას. არჩევნებს რეჟიმი რომ გააყალბებს, ამაში რა არის ახალი? არჩევნების გაყალბება ნებისმიერი რეჟმის ცუდი ბუნების ერთ-ერთი გამოვლინებაა და სხვა არფერი. და ამ რეჟმის პრობლემა მარტო ის არაა, რომ მას ჩრდილოეთი მოსწონს. მას დასავლეთი ან სამხრეთი რომ მოსწონდეს და ასევე იქცეოდეს, უნდა მოგვეწონოს? რეჟიმი არის რეჟიმი, შესაბამისად, რეჟიმმა არ უნდა ჩაატაროს არჩევნები. რეჟიმი არის ჩამოსაშლელი და რეჟიმი უნდა ჩამოიშალოს. აქედან გამომდინარე, ამის გაკეთება ძალიან მარტივია. როგორც უკვე ვთქვი, „ქართულ ოცნებაში“ შიგნით ძალიან ბევრი პრობლემა აქვთ და მათთან ბრძოლა არის ადვილი. გაცილებით რთულია კოორდინაცია. როგორც კი კოორდინაცია იქნება, ერთი ან ორი თვის თავზე რეჟიმი დასრულდება.

_ თქვენ საკმაოდ ოპტიმისტურად ხართ განწყობილი როგორც უკრაინის ამბებზე, ასევე საქართველოში მიმდინარე პროცესებზეც. სხვები ბევრად პესიმისტურად უყურებენ ამ მოვლენებს.

_ რა თქმა უნდა, ოპტიმისტურად ვარ განწყობილი. ჩვენ გვყავს ისეთი მოკავშირე, როგოროც ევროპაა. ჩვენ ევროკავშირის წევრობის კანდიდატები ვართ და გარკვეული დავალებების შესრულების რეჟიმში ვიმყოფებით, რაც ნიშნავს იმას, რომ ევროპას პასუხისმგებლობა აღებული აქვს. ჩვენ გვყავს გულშემატკივარი სომხეთის სახით, რომლის მომავალი იმაზეა დამოკიდებული, იქნება თუ არა ჩვენი გზა ევროპული. ასევე გვყავს ამერიკის შეერთებული შტატები. აგერ, ტრამპმა უკვე ორჯერ ახსენა საქართველო.

_ ორჯერ აღნიშნა, რომ რუსეთმა საქართველო ბუშის დროს წაიღოო.

_ ამის კონტექსტი ასეთია, _ როგორ შეიძლებოდა ასეთი პოლიტიკის გატარება. ამ განცხადებით, ის თავის წინამორბედებს აკრიტიკებს. მთავარი ისაა, რომ საქართველო არის მის ინტერესში და აშკარაა, რომ ტრამპი საქართველოში სიტუაციის გამოსწორებას აპირებს. „ქართულ ოცნებას“ ტყუილად უხაროდა ტრამპის მოსვლა. აქ რაღაცები შეიცვლება. ასევე არ დაგვავიწყდეს კიდევ ჩვენი მეზობელი თურქეთი და აზერბაიჯანი. ეს ორივე ქვეყანა სასიცოცხლოდ არის დაინტერესებული, რომ საქართველო იყოს სტაბილური და დემოკრატიული ქვეყანა. კარგია, რომ ასეთი მეზობლები გვყავს, რომლებიც ჩვენი კარგად ყოფნით არიან დაინტერესებულები.

_ მაგრამ არის კიდევ ერთი მეზობელი, რუსეთი, რომელსაც სულაც არ უნდა აქ  სტაბილურობა.

_ სამაგიეროდ, დანარჩენი მეზობლები დაინტერესებულები არიან საქართველოს სტაბილურობით. თავად ჩვენ რაც შეგვეხება, ინერციით მივდივართ. ბიძინა ივანიშვილს ოპოზიცია შეხვდა ძალიან მოუმზადებელი. საზოგადოებამაც ძალიან გადააბარა თავისი პასუხისმგებლობა პოლიტიკურ ჯგუფებს. ამ ინერციის გამო ვართ ამ პრობლემებში. როგორც კი გავითავისებთ, რომ ჩვენ არ გვყავს მეფე და ჩვენ ვართ რესპუბლიკა, სახელმწიფო, აუცილებლად იქნება სრულყოფილი და დაცული დემოკრატია.