ირინა მაკარიძე

„ქრონიკა+“-ის საიუბილეო ნომერთან დაკავშირებით კავკასიის საკითხებში ექსპერტ მამუკა არეშიძეს ვესაუბრეთ, რომელიც ასევე ჩვენი გაზეთის პირველი ნომრის სტუმარი იყო. ნახეთ, რას გვისურვებს ის გაზეთის დაარსების 10 წლის თავზე.

ასევე შევეცადეთ გაგვერკვია, რეალურად აქვს თუ არა საფუძველი ხელისუფლების წარმომადგენლების განცხადებებს მეორე ფრონტის შესახებ? რა ინტერესები იკვეთება სამხრეთ კავკასიის რეგიონში? ჩნდება თუ არა შესაძლებლობები საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღსადგენად და რა კეთდება დაკარგულ ტერიტორიებზე მცხოვრებ მოსახლეობასთან ნდობის აღდგენის თვალსაზრისით? _ ამ და სხვა საკითხების გარშემო „ქრონიკა+“ გთავაზობთ ინტერვიუს ექსპერტთან კავკასიის საკითხებში, მამუკა არეშიძესთან:

_ ასეთი საუბრები იყო თავიდან, თვითონ ვარ შემსწრე გასული წლის 4 მარტს ამ საუბრის, _ შეუძლია თუ არა საქართველოს სამხედრო აქტივობა? დასახელებული იყო კონკრეტული გეოგრაფიული წერტილი და კონკრეტული კონტინგენტი. ჩემი კოლეგები, ვინც ამის შესახებ საუბრობდნენ, დასავლეთის ძალიან პრესტიჟული. სტრატეგიული კვლევების ცენტრიდან იყვნენ. რაც შეეხება მოწოდებას, იგი ჩემსა და ჩემი კოლეგის დონეზე ვერ იქნებოდა.
არ ვისაუბრებ იმაზე, ვინ ილაპარაკა მეორე ფრონტის შესახებ უკრაინის ხელისუფლებაში, არა მხოლოდ ღია წყაროებიდან, როგორც ეს უშიშროების საბჭოს მდივანმა განაცხადა, არამედ კერძო საუბრებში, _ ამის გაშლას არ დავიწყებ, თუმცა რამდენიმე დეტალი შემიძლია გითხრათ. უკრაინის ხელისუფლებაში მყოფი ადამიანების ერთი ნაწილი არის ხელოვნებიდან, კინემატოგრაფიდან მოსული, ამ ადამიანებს ვიცნობ დიდი ხანია, რადგან თვითონ პროფესიით თეატრის რეჟისორი ვარ. მათთან ვისაუბრე, მათთანაც იყო ეს თემა განხილვადი… ასეთი განწყობები ჰქონდათ, ამასაც რომ თავი დავანებოთ, მოვლენების განვითარების ლოგიკა გვკარნახობს, ეს თემა რომ არ გაშლილიყო, გასაკვირი იქნებოდა. ჩემი პასუხი იყო, _ საქართველოს ახლა არ აქვს იმის თავი, რომ სამხედრო კამპანიაში ჩაერთოს. შესაძლოა, სკანდალურ რამეს ვამბობ და ვინმეს ეს არ მოეწონოს…
_ მაგრამ ერთია თემის განხილვა, რაც შესაძლებელია და სხვა რამეა მოთხოვნა და ზეწოლა, ასე არ არის?
_ ჩემს შემთხვევაში ზეწოლა არ ყოფილა, არ წარმოვადგენ პოლიტიკურ ფიგურას და დიდ პოლიტიკაზე ხელი არ მიმიწვდება. ყოველ შემთხვევაში, აზრი, რომ ეს ასე უნდა მომხდარიყო, არა მხოლოდ რბილ ტონებში ისმოდა, ზოგიერთ შემთხვევაში, ისტერიკაშიც კი ჩავარდნენ. რატომ არ უნდა იყოს ასე, ჩვენ ხომ გეხმარებოდით ომის დროს, თქვენ რატომ არ გვეხმარებით? ჩვენ ვერტმფრენები გამოგიგზავნეთ აფხაზეთის ომის დროს, კატერებიც მოგაწოდეთ დევნილების გადასაყვანად, 2008 წლის ომშიც გეხმარებოდით და თქვენ რატომ არ გვეხმარებით? ეს ქალბატონი საკმაოდ მაღალ თანამდებობაზეა უკრაინის ხელისუფლებაში, სხვათა შორის, ეროვნებით ქართველია, ის ამბობდა, რომ ხომ შეიძლებოდა, საპასუხო დარტყმა ყოფილიყო. მე როდესაც ვუთხარი, რომ ჩვენ გვაქვს შეტევით შეიარაღებაზე ემბარგო 2008 წლის ომის შემდეგ, ეს მათთვის აღმოჩენა იყო.
ეს თემა განხილვადი იყო მოსკოვშიც, უშიშროების საბჭოში. როდესაც დაიწყო უკრაინაში შეჭრა, ერთ-ერთ საკითხად ზუსტად ეს თემა დაისვა. რუსეთის უშიშროების საბჭოს მდივანმა, ნიკოლაი პატრუშევმა, საკითხი ასე დააყენა: ჩვენ ისედაც დისკრედიტებული ვიქნებით, როდესაც უკრაინაში „ოპერაცია“ დაიწყება, ბარემ მოვასუფთავოთ პოსტსაბჭოთა სივრცე. დასახელებული იყო სამი ქვეყანა: ყაზახეთი, მოლდოვა და საქართველო. თან ისინი ვარაუდობდნენ, რომ ეს „ოპერაცია“ დამთავრდებოდა მალე. ეს საკითხი არ გაიზიარეს და განხილვის თემადაც კი არ იქცა, მაგრამ, როგორც ჩანს, კულუარულად, ეს თემა მუსირებდა. პრაქტიკულად, რუსეთისათვისაც მომგებიანი იყო ეს. ისინი სამ-ოთხ დღეში ვარაუდობდნენ ამ „ოპერაციის“ დამთავრებას და მერე უკვე მიადგებოდნენ ამ სამ ქვეყანას, რომლებიც წლების განმავლობაში ნერვებს უშლიდნენ. ობიექტურად რომ ვთქვათ, ისინი გაღიზიანებული არიან ყაზახეთით, მიაჩნდათ, რომ მათ არ დაუფასეს ის აქტივობა, რომელიც გადატრიალების დროს მათ დასახმარებლად გასწიეს.
ახლა დასავლეთთან დაკავშირებით: რასაკვირველია, დასავლეთის გარკვეული პოლიტიკური წრეებისთვის მნიშვნელოვანი იყო ფრონტის გაშლა, იმიტომ რომ უკრაინაში შეჭრით ეს იყო კონკრეტული დავა რუსეთსა და უკრაინას შორის, მაგრამ როდესაც რუსეთი გადადგამდა იგივე ნაბიჯს საქართველოსა და მოლდოვის წინააღმდეგ, ეს უკვე იქნებოდა იმის დადასტურება, რომ რუსეთი არის აგრესორი, ზოგადად, პოსტსასბჭოთა სივრცის ქვეყნების მიმართ და უნდა საბჭოთა კავშირის აღდგენა. ასეთი ლოგიკა იყო მაშინ და ეს აწყობდათ დასავლეთის კონკრეტულ პოლიტიკურ ძალებს, მაგრამ მე არავითარ შემთხვევაში არ ვამბობ, რომ მთელი დასავლეთი ამაზე იყო ორიენტირებული, ვერც ვიტყვი მაგას, რადგან მე ამის საბუთი არ მაქვს, პირიქით, შემიძლია გითხრათ, როდესაც გაჟღერდა და გააქტიურდა ენერგეტიკული დერეფნის პროგრამა, შემხვდნენ დასავლელი პოლიტიკოსები, რომლებიც პირზე ქაფმორეულები იბრძოდნენ იმისთვის, რომ სამხრეთ კავკასიაში სტაბილურობა ყოფილიყო.
გასული წლის შემოდგომიდან მეორე ფრონტთან დაკავშირებით საუბრები აღარ მომისმენია.
რაც შეეხება პოლიტიკოსების განცხადებებს, ამას ვერ შევაფასებ. არ მაქვს ინფორმაცია და მათ შეიძლება აქვთ ეს ინფორმაცია. პირად საუბრებში საპარლამენტო უმრავლესობის წარმომადგენლები ამბობენ, რომ ამან ასე გვითხრა, მაგრამ მე არ მაქვს უფლება, ამის შესახებ ვისაუბრო.
_ რაც შეეხება ხელისუფლების ანტიდასავლურ განცხადებებს, რა გამართლება აქვს მას?
_ რასაკვირველია, ვერ მივესალმები განცხადებებს ვერცერთი მხრიდან, ვერც აშშ-ის ელჩის განცხადებების ტონს მივესალმები და ვერც ბევრი ქართველი პოლიტიკოსის განცხადებების ტონს. მე სხვანაირი დიპლომატიის მომხრე ვარ, მაგრამ ეს არის დღევანდელი რეალობა. სხვათა შორის, ეს არ ხდება მხოლოდ საქართველოში, ზოგადად დიპლომატიაში ტონალობა შეიცვალა. მარტო ქართული პოლიტიკური ელიტის დადანაშაულება ამ საქმეში არ ივარგებს, ეს არის მოცემულობა, რომელიც მსოფლიოშია.
_ ენერგეტიკისა და ტრანსპორტის სფეროში სამხრეთ კავკასიაში არსებული დასავლური პროექტების გათვალისწინებით, რამდენად ლოგიკური შეიძლება იყოს, რომ აშშ-სა და დასავლეთს აქ უნდოდეს ომი?
_ რატომ უნდა ჰქონდეს ინტერესი? ბოჭკოვანი კაბელიც ძალიან საინტერესოა, რომელიც, სხვათა შოროს, სამწუხაროდ, ჩვენი აღარ არის, ენერგეტიკული დერეფანიც ძალიან საინტერესოა, მაგრამ სასწორზე იდება ხოლმე, რა უფრო მნიშვნელოვანია. ჩვენ დღევანდელი გადასახედიდან ვუყურებთ ამ ომს, მაგრამ მაშინდელი გადასახედიდან ასეთი ვითარება იყო, ფიქრობდნენ, რომ უკრაინა გაძლებდა მაქსიმუმ ერთ კვირას _ ორივე მხარე ამას ლაპარაკობდა. იმისთვის, რომ გადადგმულიყო შემდგომი ნაბიჯები ამ ერთკვირიან ომში ან თუნდაც ერთწლიანში, საჭირო იყო შექმნილიყო აპოკალიფსური სურათი. აბსოლუტურად ლოგიკური და სწორი იყო ეს გადაწყვეტილება პიარის თვალსაზრისით, სურათის შესაქმნელად, რომ რუსეთი იბრძვის უკრაინის, მოლდოვის, საქართველოს, ყაზახეთის წინააღმდეგ, მთელ პოსტსაბჭოთა სივრცეს ებრძვის, ეს ნიშნავს, რომ ხვალ-ზეგ ბალტიისპირეთი მოხვდება ამ ხაზში და ა. შ. პროპაგანდის თვალსაზრისით ეს არის აბსოლუტურად სწორი სვლა. სასწორის ერთ მხარეს იდო ეს და მეორე მხარეს ენერგეტიკული დერეფანი. მაშინ არ იყო ჯერ იმაზე საუბარი, რომ სანქციები გამოვაცხადოთ და აღარ ვიყიდოთ რუსული ნავთობი, თუმცა ახლაც ყიდიან და უკრაინის ტერიტორიაზე ხდება ამის გატარება, ეს ცალკე ცინიზმის თემაა. არ იყო ეს ლაპარაკი და აქედან გამომდინარე, აბსოლუტიურად ლოგიკურია ის, რაც ხდებოდა.
აქ იმაზე კი არ არის საუბარი, რომ ქართული პოლიტიკური ელიტა ცუდია თუ კარგია, აქ ლოგიკაზეა საუბარი და რა არის ამაში გაუგებარი, მე ვერ ვხვდები?
_ თქვენ ბრძანეთ, რომ ამაზე იყო საუბარი ომის დასაწყისში, მაგრამ ახლა რამდენად აქტუალურია ისევ ამაზე ლაპარაკი, რომ ვიღაცას ომი უნდა? ახლაც ამბობენ, რომ ბიძინა ივანიშვილზე ხდება ზეწოლა, რომ ის ჩაერთოს პოლიტიკაში და დაიწყოს ომი. 30 აპრილს პროსახელისუფლებო ძალებმა დაგეგმეს აქცია ლოზუნგით: „ომი არ გვინდა, მშვიდობა გვინდა“, რამდენად აქტუალურია ახლა ეს თემა?
_ მე ვთქვი, რომ შემოდგომის შემდეგ ამ თემაზე საუბარი დასავლელი პოლიტიკოსებისგან აღარ გამიგონია… ამაზე მეტ კომენტარს აღარ გავაკეთებ.
_ რაც შეეხება სამხრეთ კავკასიას, რა ძალთა ინტერესები იკვეთება რეგიონში?
_ სამხრეთ კავკასია შემიძლია შევადარო ტორტის ძალიან მსუყე ნაჭერს, რომლის გამო მიდის ხელჩართული ბრძოლა მსხვილ მოთამაშეებს შორის. ამ მოთამაშეების რიცხვი თუ 90-იანებში იყო რუსეთი და დასავლეთი, დღეს ეს არის რუსეთი, დასავლეთი, ახლო აღმოსავლეთის დიდი ქვეყნები, არაბული ორგანიზაციები და ჩინეთი. რა ამბავია, ხვდებით ამ პატარა რეგიონის მიმართ? ამას დამატებული რეგიონში დაპირისპირება ქვეყნებს შორის, რომლის ხარისხის შენარჩუნება არის მსხვილი მოთამაშეების ინტერესში. ამ რეგიონს არაფერი ეშველება, თუ არ დაბალანსდა სიტუაცია. ბევრი კითხულობს ხოლმე, _ რუსეთი დამარცხდა უკრაინის ომში და მერე შეიძლება ამ რეგიონის გადალაგება? რასაკვირველია, შეიძლება. რუსეთის უკრაინასთან დამარცხების შემთხვევაში ჩვენი ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის შანსები იზრდება, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ სხვა რისკები და გამოწვევები, რომელიც არსებობდა ჩვენ წინააღმდეგ, შემცირდა. მაგალითად, ის ექსპანსიონისტური პოლიტიკა, რომელსაც ზოგიერთი ჩვენი მებობელი აწარმოებს. დიახ, ირანსაც ძალიან აინტერესებს სამხრეთ კავკასია და ფიქრობს, რომ ეს არის მისი გავლენის ზონა. ირანი მიიჩნევს, რომ აზერბაიჯანის ნაწილი არის მისი ტერიტორია. ასევეა თურქეთისთვის მნიშვნელოვანი სამხრეთ კავკასიაში გავლენები და რუსეთმა თავისი კრეტინული პოლიტიკით იმდენი ქნა, რომ თურქეთი ასწლიანი პაუზის შემდეგ, სამხედრო-პოლიტიკური თვალსაზრისით, დააბრუნა სამხრეთ კავკასიაში. 1921 წელს რომ გავიდა თურქეთი, ზუსტად 100 წლის შემდეგ დაბრუნდა უკან. ახლა თავში ხელს ირტყამენ, მაგრამ ვეღარაფერს აკეთებენ. აზერბაიჯანის თავდაცვის სამინისტროს პარალელურად არსებობს მცირე ზომის სამხედრო უწყება, რომელსაც თურქი გენერლები ხელმძღვანელობენ. უნდა ითქვას, რომ ყარაბაღის ომის მთავარი კონსულტანტები იყვნენ თურქები. მას შემდეგ ყარაბაღის ტერიტორიაზე იმყოფება თურქული მისია საკმაოდ სოლიდური წარმომადგენლობით, 100 ჯარისკაცი და რამდენიმე მაღალი ჩინის ოფიცერი. გარდა ამისა, თურქეთს აქვს თავისი ინტერესები, რომ ის აკონტროლებდეს შავი ზღვის ძალიან დიდს ნაწილს. ნატოს წევრი არის თურქეთი, მაგრამ კარგად იცით, როგორი დამოკიდებულება აქვს დასავლეთის მიმართ და რამდენად თავნებობს ის თავის პოლიტიკურ გადაწყვეტილებებში.
ამიტომ ნუ გაგვიკვირდება, _ რუსეთის უკრაინაში დამარცხება არ ნიშნავს ჩვენთვის ყველა პრობლემის მოგვარებას, ძალიან კარგი იქნება ეს, მაგრამ ეს არის პრობლემის ნაწილის მოგვარება. მაგალითად, ქვემო ქართლში ერთმანეთს გავლენებისთვის ებრძოდა 4 ქვეყანა, ვლოცულობდით, რომ ვერცერთს გაემარჯვა. მართლაც, ვერ გადაწონა ვერცერთმა ახალმა გარემოებებმა და ამ ომმა ეს დაპირისპირება ჩაახშო, იმიტომ რომ არ სცალიათ ახლა ამისთვის…
_ რას იტყვით საქართველოს ევროპული ინტეგრაციის მიმართულებით გაჩენილ შესაძლებლობაზე და რა პრიორიტეტი უნდა ჰქონდეს ახლა ქვეყანას?
_ საქართველოს სხვა ალტერნატივა, დასავლური ვექტორის გარდა, არ გააჩნია. არავითარი რევერანსები არავისთან შედეგს არ მოიტანს. საქართველო უნდა იყოს ჯიუტი ადამიანივით, რომელიც დგამს ამ მიმართულებით ნაბიჯებს, ამ საკითხში არ უნდა იყოს განსხვავება ხელისუფლებისა და ოპოზიციის აზრს შორის. აქ გემოვნებაში არ არის საქმე, აქ გადარჩენაშია საქმე. იმიტომ კი არა, რომ დასავლეთი დაგვიფარავს, ჩვენ უნდა დავიფაროთ საკუთარი თავი პირველ რიგში და მერე მოვთხოვოთ სხვას დახმარება, მაგრამ იმიტომ, რომ ეს არის საერთო ფასეულობები დასავლეთთან.
_ რამდენად არის შესაძლებელი, რომ საქართველომ ახლა მიიღოს ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი?
_ ეს მარტო ჩვენს სურვილზე არ არის დამოკიდებული, ეს დიდ პოლიტიკაზეა დამოკიდებული. დღევანდელი პოლიტიკური გადმოსახედიდან დასავლეთს სხვა გზა არ აქვს _ საქართველოს, უკრაინას, მოლდოვას ეს პრობლემა უნდა გადაუწყვიტოს, იმიტომ რომ საკუთარ თავს უწყვეტს პრობლემას მაშინ. შუა საუკუნეებში სწორედ ასე აღიქმებოდა საქართველო ევროპაში, როგორც ქრისტიანული კულტურის ფორპოსტი, მიუხედავად იმისა, რომ საქართველო არ იყო დიდი და გავლენიანი ქვეყანა. ჯიუტად უნდა გავაგრძელოთ ამ გზაზე სვლა.
_ რაც შეეხება ევრორეკომენდაციების შესრულებას, რომლებიც დაკავშირებულია მათ შორის სასამართლოს დამოუკიდებლობასთან, დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერებასთან, რას იტყვით ამაზე?
_ 12-ვე რეკომენდაციაში არ ვარ ჩახედული, მაგრამ რაც სასამართლოსთან დაკავშირებით ხდება, გამაოგნებელია. 2012 წელს, როდესაც ხელისუფლება შეიცვალა, ყველა იმ ადამიანს, რომელსაც სისტემურ დანაშაულში ჰქონდა მონაწილეობა მიღებული, გვეგონა, პასუხი მოეთხოვებოდა. დაპატიმრებას არ ვგულისხმობ, მაგრამ სასამართლო სისტემიდან ჩამოცილებას _ კი. არ მიმაჩნია, რომ მათი გვარები (მურუსიძე, ჩინჩალაძე) ისევ სასამართლოსთან უნდა ასოცირდებოდეს.
_ რას იტყვით საქართველოს ოკუპირებულ რეგიონებთან დაკავშირებით? ახლახან აფაზეთის დე ფაქტო ლიდერი, ასლან ბჟანია, ისევ მოსკოვში იმყოფებოდა. რა გეგმა მზადდება?
_ 21 თებერვალს დაგეგმილი იყო აფხაზეთისა და „სამხრეთ ოსეთის“ გაწევრიანება რუსეთის ფედერაციაში, რაც არ შედგა. ამის ერთ-ერთი მიზეზიც იყო აფხაზური საზოგადოების კატეგორიული წინააღმდეგობა, რაც მოსკოვში გააცნობიერეს და ჩათვალეს, რომ არ ღირდა ახლა ამის გამწვავება. მეორე ვარიანტი იყო სამოკავშირეო ხელშეკრულებაზე ხელმოწერა, რაც ასევე არ შედგა, რადგან ბელარუსი წინააღმდეგი წავიდა, რადგან მას არ უნდოდა, იგივე სტატუსი ჰქონოდა, რაც აფხაზეთსა და „სამხრეთ ოსეთს“. ეს არ შედგა და დარჩა ის, რაც პუტინმა გააჟღერა, რომ რუსეთი გააგრძელებს საზღვართან არსებული რეგიონების შემომტკიცებას. რაც შეეხება აფხაზურ საზოგადოებას, მან, როგორც იქნა, გააცნობიერა, რომ მათ აბსოლუტურად ბუტაფორიულად ჰქვიათ დამოუკიდებელი სახელმწიფო. სინამდვილეში, რუსეთი როგორც უნდა, ისე ექცევა მათ, _ ეს ეხება ბიჭვინთის მიწებსაც, კანონმდებლობას, ეს ეხება ФСБ-ს დაქვემდებარებაში მყოფი სასაზღვრო ნაწილების თვითნებობას ტერიტორიების მიტაცების თვალსაზრისით, _ სადაც უნდათ, იქ აშენებენ თავის სამხედრო ქალაქებს. მათი ოჯახების რიცხვი მრავლდება და მრავლდება, აფხაზეთის სოციალურ ქსელში რომ დააკვირდეთ, ნახავთ, რომ ეს არის სასოწარკვეთილი ხალხის მდგომარეობა, რომლის საერთო გამაერთიანებელი სიტყვაა: „მიშველე“. მშველელი არავინ არის და ვერც იქნება, რადგან თავის თავს რაც დამართეს, პირველ რიგში, მათი ბრალია, მერე დანარჩენი, სხვა ფაქტორების. რაც შეეხება ე. წ. სამხრეთ ოსეთს, ის, როგორც ყოველთვის, მთლიანად რუსეთზე ორიენტირებულია. ზამთრობით სულ 10 ათასი კაცი ცხოვრობს, ზაფხულში შედარებით იმატებს მოსახლეობის რაოდენობა. რეგიონი ქცეულია ერთ დიდ სამხედრო ბაზად, რომელიც 5 ნაწილადაა დაყოფილი. მთელი „სამხრეთ ოსეთი“ არის ეს სამხედრო ბაზა და მოსახლეობის დიდი ნაწილი მუშაობს ბაზებზე _ ან სამხედრო მოსამსახურეა, ან ზურგის ნაწილში მუშაობს, ან დამლაგებელია, ან მზარეული… ასეთი ვითარებაა, ეს არის ერთი ღვთისგან მივიწყებული რეგიონი.
_ მიუხედავავად იმისა, რომ აფხაზები ხედავენ, მათ რუსებთან პრობლემები აქვთ, ქართველების მიმართ განწყობა არ შეცვლიათ, 9 აპრილს დაკეტეს კიდევაც საზღვარი, რადგანაც თითქოსდა აქედან თავდასხმას ელოდნენ. ეს „მეორე ფრონტის“ თემა იქაც აიტაცეს? რა უდევს ამას საფუძვლად?
_ ჯერ ერთი, სამხედრო წვრთნები ტარდებოდა იქ, პირველად წარმოადგინეს სერიოზული კონტინგენტი აფზაზურმა და „სამხრეთ ოსეთის“ მხარემ. მანამდე რუსები ატარებდნენ წვრთნებს. გეგმური წვრთნები იყო, მაგრამ მაინც, გეგმური წვრთნებით დაიწყო 2008 წლის კონფლიქტი. რაც შეეხება იმას, რატომ ჩაკეტეს საზღვარი, პიარია _ შეშფოთების დემონსტრირება. ძალიან კარგად იციან, რომ არავინ არ არის თავდამსხმელი, მაგრამ ხალხი „შეაჯანჯღარეს“, იმიტომ რომ ხედავენ, ანტირუსული განწყობა იზრდება, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ პროქართული განწყობა იმატებს. ასე არ ხდება. მუდმივი საფრთხობელის ფენომენი ხომ უნდა არსებობდეს? ამ მიზნით ჩაკეტეს საზღვარი,
_ თქვენ ბრძანეთ, რომ რუსეთის უკრაინაში დამარცხების შემდეგ საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენის შანსი ჩნდება. როგორ წარმოგიდგენიათ ეს და ნდობის აღდგენის შესაძლებლობა რამდენად არსებობს?
_ მე ვთქვი, რომ შესაძლებლობა გაჩნდება, შესაძლებლობას გამოყენება უნდა, რამდენად გამოვიყენებთ, ეს მეორე საკითხია. თუ რუსეთი დამარცხდა, მას არ ექნება იმის თავი, რომ აქტიური წინააღმდეგობა გაწიოს. აზერბაიჯანმა მიაღწია თავისას, რადგან მას მუდმივი დღის წესრიგი ჰქონდა, ჩვენ ამას არ ვაკეთებთ, „რბილ ძალას“ არ ვიყენებთ, შეგვიძლია იგივე სოციალური ქსელების მეშვეობით ძალიან აქტიურად ვიმუშაოთ აფხაზებთან, ნაკლები ეფექტიანობით ე. წ. სამხრეთ ოსეთში. აფხაზეთში შეგვიძლია ძალიან მაღალი შედეგი მივიღოთ, ნაბიჯები უნდა გადაიდგას. დღეს სხვა ვითარებაა, _ რუსეთი, გარდა იმისა, რომ სავარაუდოდ დამარცხდება უკრაინაში, სამხრეთ კავკასიაშიც ვერ არის მტკიცედ, თუმცა ეს არ ეხება ჩვენს დაკარგულ ტერიტორიებს. იქ ძალიან მაგრად აქვს ფეხი მოკიდებული. მაგრამ მუშაობის შედეგად იქაც შეიძლება, მდგომარეობა შეიცვალოს. რაც შეეხება ნდობის საკითხს, თუ არ იმუშავე, ნდობა არ იქნება. ამ მიმართულებით მუშაობა არის ძალიან სუსტი.
_ თქვენ ბრძანდებოდით ჩვენი გაზეთის პირველი ნომრის სტუმარი, რას უსურვებთ „ქრონიკა+“-ს 10 წლის იუბილესთან დაკავშირებით?
_ მიუხედავად იმისა, რომ ხშირად მესმის გაზეთის მესვეურისგან ჩემი კრიტიკული მოხსენიება, მე მაინც უნდა გითხრათ ობიექტურად, რომ ძალიან კარგი გაზეთია, პოპულარულია. გაზეთმა შეინარჩუნა თავისი სახე, პროფილი. ვუსურვებ, რომ ასეთივე წარმატებული სვლა განაგრძოს, _ როგორ მდგომარეობაშიც არის დღეს, იმაზე უკეთესი ჰქონდეს ხვალ და ზეგ. მიუხედავად იმისა, რომ ელექტრონული მედია უაღრესად პოპულარულია, გაზეთს მაინც თავისი ტრადიციული სახე აქვს. სულ რამდენიმე გაზეთია დღეს საქართველოში, რომელსაც საზოგადოება ყურადღებით ეცნობა, მათ შორის არის თქვენი გამოცემაც. ამის დაკარგვა არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება. რადგან ეცნობა საზოგადოება, ე. ი. ნდობა აქვს, ამ ნდობის გაცრუება არ შეიძლება.