თამარ ჩხეიძე: „ლოკდაუნით ბიზნესები გაკოტრდება და ყველაფერს „ოცნება“ ჩაიგდებს ხელში!
„ილია ჭავჭავაძის საზოგადოების“ ლიდერი, ღვაწლმოსილი პოლიტიკოსი თამარ ჩხეიძე, ერთმნიშვნელოვნად ვერ ამბობს, რომ „ოცნება“ ხელისუფლებიდან მესამე ვადის ამოწურვამდე წავა, ანუ „ქრონიკა+“-ის რესპონდეტი მიიჩნევს, რომ ხელისუფლების შესაცვლელად სამი ფაქტორის – ოპოზიციის სიმტკიცის, საზოგადოების ჩართულობისა და დასავლეთის მხარდაჭერის ერთობლიობაა საჭირო.
„თუ ეს სამი ფაქტორი საკმარისად იმუშავებს, მაშინ „ოცნებას“ წასვლა მოუწევს. ისე, მის უკან რუსეთი რომ არ იყოს, „ოცნება“ კარგა ხნის გაქცეული იქნებოდა. რუსეთის პირობებში კი მისი დაძვრა ძნელია, ამიტომ ძალისხმევა სჭირდება“, – აცხადებს „ქრონიკა+“-სთან თამარ ჩხეიძე:
– ქალბატონო თამარ, საუბარს იმ კითხვით დავიწყებ, რომელსაც ბოლო დროს ყველა რესპონდენტს ვუსვამ: რა ხდება, საქართველოს ჩრდილოკორეიზაცია სახეზეა?
– ეს პროცესი არჩევნებამდეც მიმდინარეობდა და არჩევნების შემდეგ უფრო გაძლიერდა: ჯერ ერთი, არჩევნების სრული უგულებელყოფა-გაყალბება და მეორეც, შავრაზმული კანონმდებლობის შემოთავაზება მოხდა.
– გეთანხმებით, თუმცა სამართლიანობისთვის ისიც უნდა აღვნიშნოთ, რომ ორი დღეა, „ოცნება“ თითქოს უკან იხევს.
– დიახ, მსგავსი სიმპტომები არის და, როგორც ჩანს, დასავლეთიდან სათანადო რეაქცია იყო, ანუ აშშ-ის ელჩმაც განაცხადა და ევროკავშირის წარმომადგენელმაც, ასეთ კანონმდებლობას არ მივესალმებითო, ამიტომაც უკან დახევის რაღაც ნიშნები არის.
– კერძოდ?
– „ოცნებას“ შეეძლო, პარტიებისთვის დაფინანსების შეწყვეტის კანონპროექტი დაჩქარებული წესით მიეღო, მაგრამ ვენეციის კომისიას გადაუგზავნა და ეს გარკვეული უკან დახევაა.
– ისე, აშშ–ის ელჩმა არჩევნებიდან თითქმის ორი თვის მერე განაცხადა, 31 ოქტომბერმა იმედი გაგვიცრუაო. ანუ, ქალბატონო თამარ, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ პოზიცია კელი დეგნანმაც შეიცვალა? აქვე, ისიც საგულისხმოა, რომ ქალბატონი დეგნანი იმედგაცრუებაზე მას შემდეგ ალაპარაკდა, რაც ოპოზიციის ნაწილმა მასზე იერიში მიიტანა…
– იერიში კი არ მიიტანა, უბრალოდ, კრიტიკული გამონათქვამები იყო.
– ჰოდა, დეგნანმა უკან ამიტომ დაიხია თუ იმის გამო, რომ აშშ–ში ადმინისტრაცია იცვლება?
– ცვლილება შესაძლოა, ადმინისტრაციის შეცვლამაც გამოიწვიოს, თუმცა ვფიქრობ, ოპოზიცია რაც უფრო თანმიმდევრული და მტკიცე იქნება, ყველაფერი ეს, საბოლოო ჯამში, დასავლეთის პოზიციაზე აუცილებლად აისახება. ისიც გასაგებია, თავიდან დასავლეთის პოზიცია ცოტა არაადეკვატური რატომ იყო.
– გასაგები რატომაა?
– გარკვეული არასტაბილურობის ეშინია და აქედან გამომდინარე, ფიქრობს, რომ მისთვის სიმშვიდე უფრო მოსახერხებელია, მაგრამ ისეთი ხელისუფლება, როგორიც დღეს საქართველოშია, სიმშვიდისა და სტაბილურობისთვის, საბოლოო ჯამში, უფრო საშიშია!
მოკლედ, თუ ოპოზიციის პოზიცია მტკიცე იქნება, დასავლეთის მხარდაჭერაც უფრო მტკიცე გახდება!
– დღეს დასავლეთისთვის ოპოზიცია სანდო პარტნიორია?
– ოპოზიციას დასავლეთისთვის, მგონი, მაინცდამაინც არ მიუცია საფუძველი, რომ მასში სანდო პარტნიორი ვერ დაენახა, თუმცა ვფიქრობ, რომ ამ მიმართულებით გარკვეული სამუშაოები ივანიშვილმაც ჩაატარა და – რუსეთმაც.
– რას გულისხმობთ?
– რუსეთი ამ პროცესში, რასაკვირველია, პირდაპირ არ ჩაერთვებოდა, მაგრამ კულისებში სამუშაოები ჩატარდებოდა, თან რუსეთს გავლენის ბერკეტები აქვს.
მოკლედ, გარკვეული სამუშაოები ჩაატარა, რომ საქართველოში ხელისუფლება არ შეცვლილიყო. ცხადია, ვერ დავამტკიცებ, მაგრამ ივანიშვილმა შეიძლება, ფინანსებიც ჩართო.
ამასთან, იმითაც ისარგებლეს, რომ აშშ-შიც გარდამავალი პერიოდი იყო – საპრეზიდენტო არჩევნებს ვგულისხმობ და, ალბათ, გარკვეული არასტაბილურობით აშინებდნენ. ყველაფერმა ამან რაღაც შედეგი გამოიღო. ყოველ შემთხვევაში, დასავლეთს ისეთი ადეკვატური რეაქცია არ ჰქონდა, როგორც, მაგალითად, ორი წლის წინათ, საპრეზიდენტო არჩევნების დროს.
– ქალბატონო თამარ, რუსეთის დასავლეთზე ზემოქმედების ერთ–ერთ ბერკეტად, შესაძლოა, ერდოღანის ინიციატივა ჩაითვალის, რომლითაც სამხრეთ კავკასიაში ე.წ. ექვსთა კავშირი უნდა შეიქმნას?
_ დიახ, ესეცაა. საერთოდ, სამხრეთ კავკასიაში რუსეთის გაძლიერება ძალიან ცუდია, თუმცა, მეორე მხრივ, ამის გათვალისწინებით, დასავლეთმა შესაძლოა, საქართველოს საკითხის უფრო აქტუალიზაცია მოახდინოს, ანუ რაკი სამხრეთ კავკასიაში რუსეთი გაძლიერდა, საქართევლოს დასავლეთისთვის მეტი ფასი დაედება.
– ღმერთმა ქნას, ასე მოხდეს, მაგრამ თურქეთი, რომელიც ნატოს წევრია, დასავლეთზე წინ რუსეთს რატომ აყენებს – ერდოღანის ექვსთა კავშირის იდეა ხომ, პრაქტიკულად, კრემლის წიქსვლზე წყლის დასხმაა?
– ერდოღანსა და დასავლეთს შორის კარგა ხანია, წინააღმდეგობა არსებობს, ამიტომ თურქეთი ცდილობს, დამოუკიდებელი და ხშირად დასავლეთისადმი კრიტიკული პოზიცია დაიკავოს, რისთვისაც რუსეთს იყენებს.
– მსოფლიო თუ არა სამხრეთ კავკასიის ახალი გადანაწილების დროს, ქართული პოლიტიკური ელიტისთვის შიდა კინკლაობა–დაპირისპირებაზე მეტად, ეს თემა უფრო არ უნდა იყოს აქტუალური?
– შიდა დაპირისპირებაში რას გულისხმობთ?
– იმას ვგულისხმობ, რომ საგარეო პოლიტიკა არც ხელისუფლებას ახსოვს და არც – ოპოზიციას.
– რუსეთის, თურქეთისა და დასავლეთის ურთიერთობა ოპოზიციის კომპეტენციაში არ შედის, ანუ ამაზე ზეგავლენის მოხდენა არ შეუძლია. დღეს ოპოზიციის ძირითადი მიზანი, რა თქმა უნდა, საქართველოს ამ რეჟიმისგან განთავისუფლება უნდა იყოს! იმ აზრისგან შორს ვდგავარ, რომ საქართველოს იდეალური კი არა, ძალიან კარგი მთავრობა ეყოლება, მაგრამ დღევანდელზე უკეთესი მთავრობა, ვფიქრობ, აუცილებლად იქნება, რაც, შეიძლება, წინგადადგმულ ნაბიჯადაც ჩავთვალოთ. შესაბამისად, თუ დღეს არსებული რეჟიმი შეიცვლება, ეს მხოლოდ საშინაო კი არა, საგარეო პოლიტიკისთვისაც ძალიან მნიშვნელოვანი იქნება.
ოპოზიციამ საგარეო კუთხით, ვფიქრობ, დიდი მუშაობა იმ კუთხით უნდა გასწიოს, რომ დასავლეთს კარგად აუხსნას, საქართველოში რა პროცესები მიდის და ამასთან, ივანიშვილის ხელისუფლებაში დარჩენის საგარეო თუ საშინაო საშიშროებებიც უნდა დაანახოს.
– ქალბატონო თამარ, როგორი განცდა გაქვთ, ოპოზიცია დასავლეთს ზემოხსენებულ საშიშროებებს დაანახვებს?
– თუ აქტიურად იმუშავებს, ცხადია, დაანახვებს, თან პოზიცია ისევ არ უნდა დათმოს, ანუ პარლამენტში არ უნდა შევიდეს.
იმას არ ვამბობ, ოპოზიცია პარლამენტში არასოდეს უნდა შევიდეს-მეთქი, – ეს, რასაკვირველია, სისულელეა, მაგრამ დღეს პარლამენტში არშესვლა ძალიან დიდი კოზირი და, პრაქტიკულად, წაუგებელი თამაშია. ასი პროცენტით არაფრის თქმა არ შეიძლება, მაგრამ თუ ასე გაგრძელდა, მაშინ „ოცნებას“, უფრო სწორად, ივანიშვილს, ვადამდელი არჩევნების დანიშვნა მოუწევს!
– შეიძლება, მაგრამ „სტრატეგია აღმაშენებლის“ ერთ–ერთმა ლიდერმა, თაკო ჩარკვიანმა, სკანდალური განცხადება გააკეთა, – „ოცნება“ ოპოზიციის ნაწილის მოსყიდვას ცდილობს, ნაწილს კი აშანტაჟებსო. ისე, პირველი მოსყიდულ–დაშანტაჟებული უკვე გამოჩნდა.
– ვიღაც ენუქიძე?
– არა, ელისაშვილი… სხვათა შორის, „გირჩის“ პოზიციაც ბოლომდე გაურკვეველია…
– „ოცნება“ დათმობაზე, ჯერჯერობით, არ წავა და ამიტომაც მანდატებზე უარის თქმის განცხადებები არ დააკმაყოფილა და ის გარკვეული დროით გადაწია.
– დიახ, ამ საკითხს მმართველი გუნდი თებერვალში, საგაზაფხულო სესიების პირველსავე სხდომებზე დაუბრუნდება…
– ამით ხელისუფლება დროს იგებს და დარწმუნებული ვარ, თოთოეულ ოპოზიციონერზე ძალიან დიდი მუშაობა მიდის და იმის ერთადერთი გარანტია, რომ „ოცნება“ დათმობაზე წავიდეს, ამ მუშაობის წარმატებული შედეგია.
– ეს დრო, ფაქტია, „ოცნების“ სასარგებლოდ მუშაობს…
– ეს დრო „ოცნების“ სასარგებლოდ იმ შემთხვევაში იმუშავებს, თუ ადამიანების საკმარისი რაოდენობა სისუსტეს გამოიჩენს, თორემ ერთი ორის გატეხვით ვითარება არ შეიცვლება.
– ქალბატონო თამარ, საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტის მიმართ თქვენი განწყობა ცნობილია, მაგრამ იქიდან გამომდინარე, რომ ერდოღანის ექვსთა კავშირის იდეა ღიად მოიწონა, კიდევ ერთხელ დამიკონკრეტეთ: სალომე ზურაბიშვილი საქართველოში რუსეთის ინტერესების გამტარებელია?
– ჩემთვის სრულიად ნათელია და ეჭვის ქვეშ არ დგას, რომ იგი რუსეთის ინტერესებს ატარებს. მეტიც: დაჟინებული მოთხოვნა იყო, რომ ივანიშვილს ზურაბიშვილი პრეზიდენტობის კანდიდატად ჯერ დაესახელებინა და შემდეგ – გაეყვანა. საერთოდ, სათამაშო პრეზიდენტი ივანიშვილის ინტერესშიც იყო, თუმცა ასეთ სათამაშოს ბევრ სხვას იპოვიდა, თან კიდევ უფრო გარანტირებულს, მაგრამ პირდაპირ რუსეთიდან იყო ნაბრძანები, რომ რადაც უნდა დასჯდომოდა, ზურაბიშვილი პრეზიდენტად გაეყვანა.
– …კიდევ ერთი საკითხი, რასაც მინდა, შევეხოთ, პანდემიაა. ქალბატონო თამარ, ვიცი, რომ ამაზეც განსხვავებული მოსაზრება გაქვთ და განმიმარტეთ, ჩვენი ხელისუფლება კორონობასა და ლოკდაუნს პოლიტიკური მიზნებისთვის იყენებს?
– რასაკვირველია. დიქტატურისთვის სხვა ვერაფერს ისე ვერ გამოიყენებდა, როგორც ამ პანდემიას იყენებს, მაგრამ ეპიდემიას ეკონომიკური თვალსაზრისითაც იყენებს.
– ანუ?
– ჯერ ერთი, ეჭვი არასოდეს შემპარვია, რომ ეს ხელისუფლება რუსეთიდან იმართება, თუმცა ეს იმას როდი ნიშნავს, რომ ზემოქმედების ბერკეტები დასავლეთს არ გააჩნია, მაგრამ ჩვენი ხელისუფლება, ძირითადად, რუსულ ინტერესებს ასახავს. რუსული ინტერესი კი ისაა, რომ საქართველო, როგორც ქვეყანა, უფრო მეტად დასუსტდეს, ეკონომიკურად მეტი ქართველი განადგურდეს და მოისპოს. ივანიშვილი ტყუილად კი არ ამბობდა, ხალხს რომ მოუწოდებდა, ამ ქვეყნიდან გასვლაში მოგეხმარებით და მოგვშორდითო.
მოკლედ, საქართველოს ეკონომიკური განადგურება ამათი ერთ-ერთი სტრატეგიული მიზანია, კორონა კი ამის საუკეთესო საშუალებაა, ანუ ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ ლოკდაუნი, სამედიცინო თვალსაზრისით, კორონასთან კავშირში არაა! ისე არ გამიგოთ, რომ ვამტკიცებ, კორონა არ არსებობს-მეთქი, მაგრამ იგივე მსოფლიო მასშტაბით ლოკდაუნის გამოყენება არასწორად მიმაჩნია. რაც კაცობრიობა არსებობს, ვირუსებიც არსებობენ, მაგრამ სწორად არ მიმაჩნია, რომ ვირუსების გამო მუდმივად თვითგანადურების რეჟიმი უნდა ჩავრთოთ და კაცობრიობამ უკან დაიხიოს. ამით მსხვერპლის რიცხვი უფრო იზრდება.
– რატომ?
– როცა ადამიანი გაღატაკებულია, წესიერად ვერ იკვებება, წამალს ვერ ყიდულობს და ამით მსხვერპლის რაოდენობა იზრდება, რასაც პანიკაც ემატება. გასაგებია, რომ ახლა პანიკა შემცირებულია, მაგრამ ყოველდღიურმა გამოცხადებამ, – ამდენი ადამიანი დაინფიცირდა და ამდენი – დაიღუპაო, ხალხი დააპანიკა და საავადმყოფოებს მიასკდა. ხელისუფლებამ დრო იმისთვის არ გამოიყენა, რომ მედპერსონალი გადაემზადებინა და იგივე სავაადმყოფოები ტექნიკურად აღეჭურვა. ეპიდემიას სწორედ ასე უნდა ებრძოლო და არა – იმით, რომ ისედაც სუსტი და არარსებული ეკონომიკა უარესად მოსპო და ჩაახშო. ეს ეპიდემიასთან ბრძოლის ყველაზე სუსტი გზაა, რადგან ათიათასობით ადამიანის უსმელ-უჭმელი დატოვება შეუდარებლად უფრო საშიშია, ვიდრე – ვირუსი.
მოკლედ, გარდა იმისა, რომ რუსეთის დავალებაა, საქართველო ეკონომიკურად დასუსტდეს, ამ ლოკდაუნში ხელისუფლების პირადი ინტერესებიცაა. სხვათა შორის, ამას წინათ ჭიაბერაშვილი ამბობდა და ვეთანხმები, ანუ ესენი იმაზე მუშაობენ, რომ ტოტალურად ყველაფერი გააკონტროლონ. ჰოდა, ამ ლოკდაუნით მთელი რიგი ბიზნესები გაკოტრდება და ხელში თავად ჩაიგდებენ, რადგან შესანიშნავად იციან, რომ თუ ლოკდაუნს იანვრამდე და მერეც გააგრძელებენ, საქართველოს ეკონომიკისგან, პრაქტიკულად, ცარიელი ადგილი დარჩება.
– „ილია ჭავჭავაძის საზოგადოება“ დღეს, როცა პოლიტიკური კრიზისია, პოლიტიკაში აქტიურად რატომ არ ერთვება?
– ადრე, როცა უფრო აქტიურები ვიყავით, ფული პოლიტიკაში ასეთ როლს არ თამაშობდა. ყოველ შემთხვევაში, ფულის როლი მინიმალური იყო. ბერკეტიც ამის გამო არ გვაქვს. ამასთან, მედიაშიც, პრაქტიკულად, ბლოკირებულები ვართ – „ქრონიკა+“ გვირეკავს ხოლმე, თუმცა ტელევიზია ჩემს არსებობას მხოლოდ მაშინ იხსენებს, როცა საქმე ისტორიულ თარიღს ეხება. როგორც ვაკვირდები, არც ერთ მხარეს აწყობს და არც – მეორეს, რომ პოლიტიკაში ვიყოთ. აზრის „ფეისბუქით“ გამოთქმა კი პოლიტიკურ პროცესებზე გავლენას ვერ ახდენს.
– მოკლედ, „ოცნება“ ამ საპარლამენტო ვადას ვერ ამოწურავს?
– ამას ასე გარანტირებულად ვერ ვიტყვით. ყველაფერი ბევრ ფაქტორზეა დამოკიდებული, მათ შორის, ოპოზიციის სიმტკიცე, საზოგადოების ჩართულობა და დასავლეთის მხარდაჭერა. თუ ეს სამი ფაქტორი საკმარისად იმუშავებს, მაშინ „ოცნებას“ წასვლა მოუწევს. ისე, მის უკან რუსეთი რომ არ იყოს, „ოცნება“ კარგა ხნის გაქცეული იქნებოდა. რუსეთის პირობებში კი მისი დაძვრა ძნელია, ამიტომ ძალისხმევა სჭირდება.
გიორგი აბაშიძე