ვანო პავლიაშვილი

„მადლობა მინდა გადავუხადო თითოეულ ექიმს, ვინც ჩემთან ერთად დაუღალავად იბრძოდა პანდემიის წინააღმდეგ. მადლობა მინდა გადავუხადო თითოეულ მოქალაქეს, რომელიც ყველა გადაწყვეტილებას გაგებით ეკიდებოდა. მინდა, მადლობა გადავუხადო სამინისტროს გუნდს, რომელიც დაუღალავად ებრძოდა იმ უხილავ მტერს, რომელმაც შეიწირა ჩვენი ადამიანების სიცოცხლე. ჩემთვის ჯანდაცვის მინისტრობა იყო ძალიან დიდი პასუხისმგებლობა, შემდეგ ჩემს საქმიანობას გავაგრძელებ „ქართული ოცნების“ პოლიტსაბჭოში“, _ განაცხადა რამდენიმე დღის წინ „ქართული ოცნების“ ცენტრალურ ოფისში გამართულ საგანგებო ბრიფინგზე ჯანდაცვის აკ უკვე ყოფილმა მინისტრმა, ეკატერინე ტიკარაძემ.

საერთოდ, ტიკარაძის გადადგომა მოულოდნელი არ ყოფილა, რადგან მისი და პრემიერის კონფლიქტზე კულუარებში დიდი ხანია, საუბრობენ. თუმცა, ამის მიუხედავად, ტიკარაძის გადადგომის ოფიციალური მიზეზი არ დასახელებულა.

სხვათა შორის, საქართველოს აღმასრულებელ სტრუქტურებში არაერთი ოდიოზური ფიგურა გვინახავს, მაგრამ ამ მხრივ ქალბატონი ტიკარაძე გამორჩეული გახლდათ. ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, საწოლფონდი იმდენჯერ და იმდენ ბრუნვაში ახსენა, რომ საზოგადოებამ „საწოლფონდა“ შეარქვა.

და მაინც, რატომ წავიდა „საწოლფონდა“, ანუ ეკატერინე ტიკარაძე და დადგება თუ არა კოვიდპანდემიის მართვის ჩავარდნის გამო ჯანდაცვის ყოფილი მინისტრის პასუხისმგებლობის საკითხი? _ „ქრონიკა+“ „სტრატეგია აღმაშენებლის“ წევრს, სამედიცინო ექსპერტ სერგო ჩიხლაძეს ესაუბრა:

_ სერგო, ჯანდაცვის მინისტრის გადადგომა მოულოდნელი არ ყოფილა, რადგან მის შესაძლო წასვლაზე კულუარებში დიდი ხანია, ხმა დადიოდა, მაგრამ, რეალურად, ეკატერინე ტიკარაძე პრემიერ ღარიბაშვილთან დაპირისპირებას შეეწირა თუ ვინაიდან ჯანდაცვის სამინისტროში ბევრი ფინანსური დარღვევაა, ივანიშვილმა სიტუაციას მოარიდა?

_ ტიკარაძის გადადგომის მიზეზი კომპლექსურია.

_ ანუ?

_ მინისტრად დანიშვნის შემდეგ ეკატერინე ტიკარაძემ ჯანდაცვაში ერთი პრობლემაც კი ვერ მოაგვარა, მათ შორის, ვერც ისეთი პრობლემები, რომლებიც პანდემიამდე არსებობდა _ პირველად თუ საყოველთაო ჯანდაცვას ვგულისხმობ.

რაც შეეხება პანდემის, 22 თვეა, კოვიდი მძვინვარებს და ამ ხნის განმავლობაში ყველა მიმართულებით ჩავარდნა და სრული ფიასკოა _ თავის დროზე ტესტირებიდან დაწყებული, ჰოსპიტალური სექტორის გაძლიერებით დამთავრებული. ვაქცინაციის პროცესის ჩავარდნაზე აღარაფერს ვამბობ.

ერთი სიტყვით, ტიკარაძის გამოცდილებაში ძალიან ბევრი ნეგატივი დაგროვდა, რასაც ჯანდაცვის სისტემაში არსებული ფინანსური პრობლემებიც დაემატა, ანუ სამინისტროს 6-მილიარდიანი ბიუჯეტი აბარია, თუმცა ეს თანხა მხოლოდ ჯანდაცვაზე კი არა, იგივე სოციალურ საკითხებზეც იხარჯება. შესაბამისად, ბევრი პრობლემა დაგროვდა და ტიკარაძის გადაყენების გადაწყვეტილება ამიტომაც მიიღეს, თუმცა ღარიბაშვილი ის პერსონა არარის, რომელიც მას გადააყენებდა.

_ ანუ თუ გადაყენების გადაწყვეტილება ღარიბაშვილს არ მიუღია და ეს ინიციატივა „ოცნების“ დამფუძნებლისგან წამოვიდა, ე. ი., ივანიშვილმა ტიკარაძე, როგორც ოჯახის ახლობელი, გადამალა და პრობლემებს მოარიდა?

_ გასაგებია, რომ ტიკარაძე ივანიშვილის ოჯახთან დაახლოებულია, მაგრამ ფავორიტიზმი ივანიშვილისთვის იმას არ ნიშნავს, რომ რომელიმე ადამიანი შეუცვლელია. სხვათა შორის, ბატონი სერგეენკო და იგივე მაია ცქიტიშვილიც ივანიშვილის ფავორიტები გახლდნენ, მაგრამ ერთიც გადააყენა და მეორეც.

მოკლედ, ფავორიტობა იმას არ ნიშნავს, რომ ივანიშვილი ვინმეს არ გაიმეტებს და თანამდებობიდან არ გაუშვებს.

საერთოდ, შიდა ურთიერთობებზე კომენტარის გაკეთება გარედან არ შეიძლება, მაგრამ ფაქტია: ტიკარაძეს კოლოსალური ჩავარდნები არ აპატიეს, რადგან ყველაფერი ეს, საბოლოო ჯამში, „ქართული ოცნების“ რეიტინგზე აისახება.

ისე, არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ საკოორდინაციო საბჭოში მხოლოდ ჯანდაცვის მინისტრი კი არა, პრემიერიც და, სხვათა შორის, ქალაქის მერიც შედის. კი ბატონო, პასუხისმგებლობა დიდწილად პრემიერსა და ჯანდაცვის მინისტრზეა, მაგრამ პასუხისმგებლობას საკოორდინაციო საბჭოს ვერც სხვა წევრები გაექცევიან.

_ მაშასადამე, ტიკარაძე, გარკვეულწილად, „განტევების ვაცია“ და მისი გადაყენებით ხელისუფლებამ პანდემიის მართვაში ჩავარდნები აღიარა?

_ ხელისუფლებამ შეიძლება, პირდაპირ არ თქვას, მაგრამ გაგანია პანდემიის დროს ჯანდაცვის მინისტრს, ცხადია, კარგი მართვის გამო არავინ ათავისუფლებს.

ტიკარაძის გადაყენება, რა თქმა უნდა, იმის აღიარებაა, რომ პროცესი ჩავარდა და ეს აქამდეც იცოდნენ, მაგრამ ჯანდაცვის მინისტრს არჩევნების წინ არ გადააყენებდნენ, თანაც 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნებისთვის პანდემია ახალი იყო და პირველი სერიოზული ჩავარდნებიც სწორედ მაშინ გამოვლინდა.

საპარლამენტოს ადგილობრივი არჩევნები მოჰყვა. ახლა კი ყველაფერი დამთავრებულია და ხელისუფლებას უნდა თუ არა, ჯანდაცვის მინისტრის გადაყენება ისე ითარგმნება, რომ პანდემიის მართვა, ასევე ვაქცინაცია და, საერთოდ, ჯანდაცვის ბევრი მიმართულება ჩავარდა.

ისე, უახლოესი კვირები და თვეები დაგვანახვებს, რომ ქალბატონი ტიკარაძე „პირველი მერცხალი“ იყო და მას მინისტრთა კაბინეტიდან სხვებიც მიჰყვნენ. იმასაც არ გამოვრიცხავ, რომ, საბოლოო ჯამში, ივანიშვილმა მთელი მინისტრთა კაბინეტი გადაახალისოს და, მათ შორის, პრემიერიც შეცვალოს!

_ სერგო, ტიკარაძის გადაყენება იმის სიგნალი ხომ არაა, რომ ტექნიკური მთავრობა შეიქმნება, რასაც მომავალი წლის გაზაფხულზე ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების დანიშვნა მოჰყვება?

_ თუ პრემიერიც გადადგება, მაშინ მთავრობაც თავიდან დაკომპლექტდება.

მართალია, ხელისუფლება ვადამდელ არჩევნებზე ძალიან „აცრილია“, მაგრამ მჯერა, რომ 2022 წელს ვადამდელი არჩევნები იქნება, თუმცა არ მგონია, რომ ტიკარაძის გადადგომით „ოცნებამ“ ვადამდელი არჩევნებისკენ რაღაც ნაბიჯები დაგეგმა.

უბრალოდ, ხელისუფლებისთვის ტიკარაძის მინისტრობა პოლიტიკურად მომგებიანი აღარ იყო, თან კულუარურად ვიცით, რომ ჯანდაცვის მინისტრსა და პრემიერს შორის ინტრიგები იხლართებოდა. შესაბამისად, ქალბატონი ტიკარაძის გაშვების გადაწყვეტილება მიიღეს.

ერთი სიტყვით, ჯანდაცვის მინისტრის გადაყენებას ხელისუფლების რაღაც შორს მიმავალ გეგმებს არ ვუკავშირებ. ეს, უბრალოდ, მთავრობაში ლოკალური გადაადგილებაა, თუმცა იმასაც დიდი მნიშვნელობა აქვს, ჯანდაცვის მინისტრად ვის დანიშნავენ.

_ გავრცელებული ინფორმაციით, ჯანდაცვის მინისტრდ სამი კანდიდატი განიხილება _ არჩილ თალაკვაძე, ლევან რატიანი და მთავრობის კანცელარიის უფროსის ყოფილი მოდგილე ნინო კობახიძე.

_ ჯანდაცვის მინისტრობის კანდიდატურა შეიძლება, არჩილ თალაკვაძე იყოს, ლევან რატიანზე კი არ მგონია…

_ რატომ?

_ ლევან რატიანი კარგი ექიმი და თავისი საქმის პროფესიონალია, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ კარგი მინისტრი იქნება. მოკლედ, ბატონი რატიანი მინისტრის რანგში ვერ წარმომიდგენია, რადგან მინისტრს სხვა უნარები სჭირდება.

_ კერძოდ?

_ მართვის სერიოზული გამოცდილება, ჯანდაცვის პოლიტიკის მართვის ცოდნა და ასევე, როცა 6-მილიონიან ბიუჯეტს აბარებენ, ადამიანი პოლიტიკური ფიგურაც უნდა იყოს.

_ ნინო კობახიძის გამინისტრებასაც არ უშვებთ?

_ ამ ქალბატონს არ ვიცნობ, თუმცა, როგორც ამბობენ, ღარიბაშვილთანაა დაახლოებული, მაგრამ კარგი არ მგონია, როცა მინისტრები პირადი ნაცნობობითა და დაქალობა-ძმაკაცობით ინიშნებიან.

_ დაქალ-ძმაკაცობით თანამდებობის პირების დანიშვნა „ოცნებისთვის“ უცხო ნამდვილად არ არის…

_ დიახ, ეს „ოცნებამ“ წესად აქცია, რაც დაუშვებელია. ამიტომ იგივე ამ ქალბატონის გამინისტრებას არ გამოვრიცხავ.

სხვათა შორის, ბატონ სერგეენკოს ძალიან ხშირად და მწვავედ ვაკრიტიკებდით, ამიტომ როცა წავიდა, ვიმედოვნებდით, რომ უკეთესი კადრი მოვიდოდა, მაგრამ ტიკარაძის სახით ისეთი ადამიანი გახდა მინისტრი, რომელზედაც არავინ არასოდეს იფიქრებდა.

აქედან გამომდინარე, ახლაც არაა გამორიცხული, რომ უარესი კადრი მოვიდეს, მაგრამ ღმერთმა ნუ ქნას, რომ ჯანდაცვის მინისტრი ტიკარაძეზე უარესი გახდეს.

_ ისე, სერგო, ტიკარაძის გადაყენების საბაბი იქნებ, დიდი პოლიტიკა გახდა, ანუ ეს ქალბატონი მთავრობის, პრაქტიკულად, ერთადერთი წევრი იყო, რომელმაც ღიად განაცხადა, სააკაშვილი მრავალპროფილურ კლინიკაში მკურნალობას საჭიროებსო. ამასთან, გიული ალასანიასაც შეხვდა. ჰოდა, იქნებ, სწორედ ყველაფერი ეს არ აპატიეს და ამიტომაც „ჩამოალაბორანტეს“?

_ არ მგონია, რომ გადაყენების მიზეზი ეს გამხდარიყო.

_ დამისაბუთე, რატომ არ გგონია?

_ ტიკარაძეს მაინცდამაინც არ გაუგიჟებია თავი და ამიტომ გმირად და სისტემის წინააღმდეგ მებრძოლად ნუ გამოვიყვანთ.

საერთოდ, გვჩვევია, თუ ადამიანი, რომელიც 50 ცუდ გადაწყვეტილებას მიიღებს და ამას ხალხის სიცოცხლე შეეწირება, ერთ ნორმალურ წინადადებას იტყვის, ყველაფერი ცუდი გვავიწყდება.

მოკლედ, იმის თქმა მინდა, რომ ტიკარაძე სისტემასთან მებრძოლად და მეამბოხედ არ უნდა გამოვიყვანოთ. ეს ამ ქალბატონის ძლიერი მხარე არ არის და ისიც არ დავივიწყოთ, რომ ჯანდაცვის სპეციალისტები, ექიმები და პოლიტიკოსები ჯანდაცვის სამინისტროსთან არაერთხელ მივედით და მინისტრთან შეხვედრა მოვითხოვეთ, მაგრამ ტიკარაძემ ისიც ვერ გაბედა, რომ საკუთარ კოლეგებს შეხვედროდა და პირდაპირ ეთქვა, პანდემიის მართვაზე რას ფიქრობდა.

სხვათა შორის, იმ კონსილიუმებთან, რომლებიც მიხეილ სააკაშვილის ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო შეიქმნა, ქალბატონ ტიკარაძეს კავშირი არ ჰქონია.

_ ეს როგორ?

_ პირველი კონსილიუმი იუსტიციის სამინისტრომ დააკომპლექტა, მეორე _ სახალხო დამცველმა, მესამე კი _ ცენტრმა „ემპათიამ“. ამიტომ ამაში ტიკარაძის დამსახურება და წვლილი არაფერია.

ასე რომ, სააკაშვილის გამო ტიკარაძის გადაყენება გაზვიადებული მგონია.

_ ასეა თუ ისე, ქალბატონმა ტიკარაძემ ოპოზიციის მხარდამჭერთა შექება დაიმსახურა, აი, ვულოცავთ, ბოროტების ჯგუფი დატოვაო…

_ ასეთი შეფასება ცოტა არასერიოზული და ბავშვური აღტყინება მგონია.

_ რატომ?

_ ჯერ ერთი, ტიკარაძეს გუნდი არ დაუტოვებია _ „ოცნების“ პოლიტსაბჭოში გადაინაცვლა.

მეორეც, ტიკარაძე სადაც უნდა წავიდეს, რა, 12 500 ადამიანის სიცოცხლე დაგვავიწყდა? სხვათა შორის, აქედან ნახევარი ბოლო 4 თვეში გარდაიცვალა. არნახულად ცუდი სტატისტიკა გვაქვს და გარდაცვალების, ასევე ახალი ინფექციის მაჩვენებლით მსოფლიოში პირველ, მეორე და მესამე ადგილებზე გავდივართ. ეს გვავიწყდება?

მოკლედ, მოვლენებს ცოტა სერიოზულად უნდა შევხედოთ და ყველას თავისი წილი პასუხისმგებლობა ავაღებინოთ!

ადამიანი საქმეს რომ გააფუჭებს, ათასობით სიცოცხლეს იმსხვერპლებს, მერე წავა და ტაშს დავუკრავთ, ეს ცოტა არასერიოზულია!

_ სერგო, ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ ტიკარაძის მხოლოდ პოლიტიკური პასუხისმგებლობა უნდა დადგეს თუ _ სისხლის სამართლებრივიც?

_ ეს შესაბამისმა კომისიამ, უფრო სწორად, გამოძიებამ უნდა შეაფასოს!

წეღანდელი თქმისა არ იყოს, პასუხისმგებლობის კუთხით საუბარი მხოლოდ ტიკარაძეზე კი არა, პრემიერზეცაა. ამ ორი საკვანძო ფიგურის გარდა, პასუხისმგებლობა, როგორც აღვნიშნე, საკოორდინაციო საბჭოს სხვა წევრებსაც აქვთ.

_ ანუ ე.წ. „მუშკეტერების“ პასუხისმგებლობის საკითხიც უნდა დადგეს?

_ დიახ, „სამი მუშკეტერისაც“, თუმცა აქედან ერთი, ბატონი ცერცვაძე, როგორც ვიცი, საკოორდინაციო საბჭოს წევრი არ არის.

სხვათა შორის, მხოლოდ ტიკარაძისგან კი არა, იგივე ბატონი გამყრელიძისგანაც ხშირად გვსმენია, აი, ჩვენ პასუხისმგებლობას ვიღებთო, მაგრამ ეს პასუხისმგებლობა რაში გამოიხატება?

_ შენი აზრით?

_ „ქართული ოცნებისა“ და, ასევე, საკოორდინაციო საბჭოს პრობლემა ისაა, რომ გაურკვეველია, ვინ რაზეა პასუხისმგებელი. 

რასაც ახლა ვიტყვი, შეიძლება, ბევრმა არ იცის, მაგრამ გამოვითხოვეთ, თუმცა ვერ მოგვაწოდეს.

_ რა?

_ საკოორდინაციო საბჭოზე, თურმე, ოქმებიც კი არ დგება, რა გადაწყვეტილებები მიიღება და ვინ რას ამბობს.

_ აბა, ყველაფერს ზეპირად იმახსოვრებენ?

_ პრობლემაც სწორედ ესაა _ კომპეტენციები და პასუხისმგებლობები გამიჯნული არ არის!

_ სხვათა შორის, ტიკარაძის გადადგომამდე კულუარებში ითქვა, მთავრობას კოვიდის სამართავი ფული აღარ აქვსო. შესაძლოა, ჯანდაცვის მინისტრის გადაყენების საბაბი ეს უფულობა გამხდარიყო?

_ ფინანსური პრობლემები რომ არის, ცხადია და ისიც ცხადია, ეს კრიზისი მომავალ წელს უფრო გამძაფრდება, მაგრამ ვერ გავიზიარებ მოსაზრებას, რომ ქალბატონი ტიკარაძე ამის გამო გადააყენეს.

ჯანდაცვის მინისტრის გადაყენების მიზეზი, ჩემი აზრით, ის კატასტროფული შედეგებია, რომელიც გვაქვს. ამასთან, მძიმე ზამთარი გველის და კიდევ უფრო მძიმე შედეგები გვექნება.

ყველას გვახსოვს, თავის დროზე, გახარიას როგორ დითირამბებს უმღეროდნენ, მაგრამ გადადგა თუ არა, ყველა პრობლემის მიზეზად იმას ასახელებენ.

_ ე. ი., ელოდები, რომ ყველაფრს ტიკარაძეს დააბრალებენ?

_ დიახ, ამ შემთხვევაშიც, ალბათ, ასე მოხდება.

_ ბოლოს, სერგო, წმინდა პოლიტიკურ კითხვას დაგისვამ: გასაგებია, რომ თვეებია, ქართული პოლიტიკა საქართველოს მესამე პრეზიდენტის გარშემო ტრიალებს, მაგრა „სგტრატეგია აღმაშენებელი“ მაინცდამაინც აღარ აქტიურობს. რატომ?

_ ჩვენი პარტიის წევრები ყველა პოლიტიკურ პროცესში ვმონაწილეობთ.

_ შეიძლება, მაგრამ გიორგი ვაშაძე არსად ჩანს.

_ გიორგი საქართველოში ახლაც არ იმყოფება.

_ სადაა _ უკრაინულ პოლიტიკურ ელიტას ისევ კონსულტაციებს უწევს?

_ არა, არა…

_ აბა?

_ ჯერ ევროპაში იყო, მერე _ კიევში და, როგორც ვიცი, ამ დღეებში დაბრუნდება.

რაც შეეხება აქტივობას, იგივე შეიძლება, ნებისმიერ სხვა პარტიაზე ითქვას, რადგან ქართულ პოლიტიკაში გარკვეული პოლიტიკური სტაგნაცია შეინიშნება, თუმცა წეღანდელი თქმისა არ იყოს, „სტრატეგია აღმაშენებელს“ ყველა პოლიტიკურ მოვლენაზე ოფიციალური შეფასებაც გვაქვს და განცხადებაც გაგვიკეთებია.

ამასთან, იმასაც გავამხელ, რომ სტრატეგიასაც ვამზადებთ და სტრუქტურების აწყობაზეც ვმუშაობთ.

_ სიტყვამ მოიტანა და თქვენს გუნდს მხოლოდ სტრატეგიების აწყობა და სახელის ხშირ-ხშირი შეცვლაც გიყვართ _ ბოლო სამ წელიწადში სახელი, მგონი, სამჯერ შეიცვალეთ…

_ სახელი არ შეგვიცვლია და ისევ „სტრატეგია აღმაშენებელი“ გვქვია.

_ როგორ არ შეგიცვლიათ: ჯერ „ახალი საქართველო გერქვათ“, მერე _ „სტრატეგია აღმაშენებელი“…

_ პირადად მე „სტრატეგია აღმაშენებელს“ შევუერთდი, რომელიც არსად გამქრალა. უბრალოდ, ადგილობრივ არჩევნებზე „მესამე ძალა“ დაემატა.

ისე, ერთ რამეში გეთანხმები: სახელის ცვლა კარგი არ არის და მიმაჩნია, რომ პარტიამ სახელი არ უნდა გამოიცვალოს. ამიტომაც „სტრატეგია აღმაშენებლის“ სახელი არ შეიცვლება…

_ სერგო, წარმატებებს გისურვებ…