2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ იმ რეალობის წინაშე ვდგავართ, როცა ხელისუფლების ლეგიტიმურობა ეჭვქვეშ დგას.
ოპოზიცია პარლამენტში შესვლაზე უარს აცხადებს და ქუჩის პროტესტს მიმართავს. პოლიტიკური კრიზისის გარდა ქვეყანაში ეკონომიკური და ეპიდემიოლოგიური კრიზისია. პროცესები ყველა მიმართულებით ჩიხშია.
ამ ვითარებაში კი კიდევ ერთხელ ვრწმუნდებით, რომ: „დიდი ძმა გვისმენს“, „ნაციონალური მოძრაობის“ დეპუტატ სალომე სამადაშვილს პირადი ჩანაწერები გაუვრცელეს, სამთავრობო მედია კი ამ ჩანაწერებს ავრცელებს და „ლოგიკური“ დასკვნების გაკეთებას ცდილობს.

როგორც პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი „ქრონიკა+“-სთან აცხადებს: „როცა ამას აქვეყნებ, შენ მედია აღარ ხარ, შენ ხარ პროპაგანდისტული ინსტრუმენტი, რომელიც ნებისმიერ რაღაცაზე ხარ ხელისმომწერი, რომ რაღაც შედეგი აჩვენო შენს პატრონს“, _ ორჯერ ორი ოთხია და ეს სიტყვები ზუსტად ასახავს ამ მოცემულობას. გარდა ამისა, „ქართული ოცნება“ ისე გაიხრწნა, აღარ მალავს, რომ გვისმენენ, გვითვალთვალებენ და საბოლოოდ ყველაფერზე წამსვლელები არიან.

რას ემსახურება ამ ტიპის ჩანაწერების გავრცელება? რამდენად სწორად მოქმედებს ოპოზიცია და რა სამოქმედო გეგმას სთავაზობს იგი ოპოზიციურ სპექტრს? _ პოლიტოლოგი გია ხუხაშვილი ამ და სხვა აქტუალური თემების შესახებ „ქრონიკა+“-ს ესაუბრა:

_ ბატონო გია, ინტერვიუ დავიწყოთ 31 ოქტომბრის შეფასებით, ოპოზიციისგან გვესმის, რომ ეს იყო ივანიშვილის მიერ ჩატარებული სპეცოპერაცია, ხოლო ეუთო-ოდირი და ამერიკის შეერთებული შტატების საელჩო აცხადებს, რომ არჩევნები ძირითადი თავისუფლებების დაცვით ჩატარდა. თქვენ როგორ შეაფასებთ არჩევნების დღეს?
_ ეს ორი სხვადასხვა მოსაზრება მაინცდამაინც არ ეწინააღმდეგება ერთმანეთს. გარკვეულწილად ძირითადი ფუნდამენტური უფლებები დაცული იყო, მაგრამ ეს შეფასება თავისთავად არ გულისხმობს იმას, რომ არ იყო კარუსელები, არ არის, მინიმუმ, უხარისხოდ შედგენილი ოქმები და გაუგებარი შესწორების ოქმები. ჩვენ ახლა ვართ პროცესში, როდესაც ყველა შეფასება დაიწმინდება, დაიწურება და იმედია, ეს დრამატიზმიც ნელ-ნელა უკანა პლანზე გადაიწევს. დღეის მდგომარეობით არავის ეჭვი არ ეპარება, რომ არჩევნებზე იყო გაყალბება და სხვადასხვა ტიპის მამაძაღლობა. ხელისუფლებამ, ფაქტობრივად, ყველა მანკიერი ტექნოლოგია გამოიყენა, რაც უახლესი ისტორიის განმავლობაში დაგროვდა. სინამდვილეში, თვითონ ახალი არაფერი გამოუგონია, მან გამოიყენა ის, რაც მის წინამორბედებს დაუგროვდათ არჩევნებთან დაკავშირებით ძალაუფლების ბოროტად გამოყენების პროცესში. რაც უფრო დრო გადის, რა თქმა უნდა, გამოცდილება იზრდება და, შესაბამისად, მასშტაბებიც უფრო მსხვილი ხდება. დღეის მდგომარეობით მთავარი კითხვაა: ამ გაყალბებებმა რამდენად შეცვალა არსებითად არჩევნების შედეგი, ანუ მოხდა თუ არა ძალაუფლების უზურპაცია? ამ პოლიტიკური კრიზისის ფონზე აბსოლუტურად გაუგებარია ხელისუფლების პოზიცია, რომელიც, ერთი მხრივ, ამბობს, რომ ყველაფერი წესრიგში იყო და მათ ჩაატარეს ძალიან კარგი არჩევნები, მაგრამ, ამასთანავე, უარს აცხადებს გადათვლაზე, რა მოთხოვნაც დგას ოპოზიციის მხრიდან. ხელისუფლების ეს პოზიცია მათ დამაჯერებლობას აკლებს და ეჭვებს კიდევ უფრო აძლიერებს, რადგან თუ ყველაფერი წესრგში გაქვს, ვიღაც რომ გეუბნება, რაღაც მოპარე და ჯიბეში გიდევს, ამ დროს უნდა აჩვენო, რა გიდევს ჯიბეში. რომ არ აჩვენებ, ბუნებრივია, ჩნდება საფუძვლიანი ეჭვი, რომ მართლა შენ ხარ მომპარავი. ხელისუფლებას თავიდანვე რომ კონსტრუქციული მიდგომა ჰქონოდა და ეთქვა, თუ რამის ნახვა და გადამოწმება გინდათ, გადავამოწმოთო, ეს პრობლემაც ვერ შეიქმნებოდა და ოპოზიციას არ ექნებოდა იმის საფუძველი, რომ ასე „გაეხურებინა“ პოლიტიკური ვითარება. სამწუხაროდ, ახლა ვართ გარკვეულ ჩიხურ მდგომარეობაში, როდესაც ხელისუფლება ცდილობს, ძალით გადატეხოს ყველაფერი და ამისთვის, სამწუხაროდ, ყველა მანკიერ ინსტრუმენტს იყენებს, რაც მის ხელთ არის დაგროვილი და ოპოზიციაც არ აპირებს ამ მხრივ დათმობას. ახლა ვართ კრიზისულ ვითარებაში, საიდანაც, ჯერჯერობით, გამოსავალი არ ჩანს, მაგრამ იმედი მაქვს, რომ, საბოლოო ჯამში, რაღაც გამოსავალი მოიძებნება.
_ ამ არჩევნებზე განსაკუთრებით დიდ ეჭვებს აჩენს ცესკოს მუშაობა, რომელმაც ვერ/არ დათვალა ხმები. ისეთი ტრაგიკომიკური რეალობა მივიღეთ, როცა არსებობს შესწორების ოქმი, შესწორების, შესწორების ოქმი და შესწორების, შესწორების, შესწორების ოქმი. თავად ცესკო და მმართველი გუნდი ამას ადამიანური შეცდომებით ხსნიან. რამდენად გამოდგება მათი არგუმენტები ამ ნაწილში?
_ პირდაპირ გეტყვით, მათი არგუმენტები ტრაგიკომიკურია. თუ ასეთ მასობრივ ადამიანურ შეცდომასთან გვაქვს საქმე, ამ შემთხვევაში, მინიმუმ, ამ არაკვალიფიციურად მომზადებულ კადრებზე და ასეთ არაჯანსაღ სისტემაზე ცენტრალური საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარემ პასუხისმგებლობა უნდა აიღოს და გადადგეს. დავუშვათ, არ გაუყალბებიათ, მაგრამ დიდი ბოდიში, ის ადამიანები, რომლებმაც არითმეტიკა არ იციან, მასობრივად რომ დაიქირავე ამ პროცესის წარსამართავად, მხოლოდ ამიტომ ხარ პასუხისმგებელი ყველაფერ ამაზე. თუნდაც მხოლოდ ადამიანური ფაქტორი რომ ყოფილიყო, რატომ გაჩნდა ეს ფაქტორი? რატომ დაიქირავეს ადამიანები, რომლებმაც თვლა და ოქმის დაწერა არ იციან? ანუ შენ ვერ შეასრულე სათანადოდ შენი მოვალეობა, რაც გახლდათ ის, რომ უნდა შეგექმნა კვალიფიციური სისტემა, რომელიც ამ ყველაფერს სათანადო დონეზე მოემსახურებოდა და ეს ვერ მოახერხა, მაგრამ არ მიდის.
_ რატომ არ ტოვებს თამარ ჟვანია თანამდებობას ? პასუხისმგებლობას ვერ გრძნობს თუ მისი წასვლა მხოლოდ მასზე არ არის დამოკიდებული?
_ არ მიდის, რადგან ამ ნაწილშიც საფუძვლიანი ეჭვია, რომ საარჩევნო კომისია არ არის უფლებამოსილი საერთოდ არაფერზე, მათ შორის, არც გადაწყვეტილების მიღებაზე და არც ხმების დათვლაზე. მთლიანად პოლიტიკურ ვერტიკალში იმყოფება და პოლიტიკური დიქტატის ქვეშ მუშაობს. თამარ ჟვანიას შესაძლოა, უნდა კიდეც თანამდებობიდან წასვლა, მაგრამ ეუბნებიან, რომ ეს მისი გადასაწყვეტი არ არის და ამაზე პასუხისმგებლობა თუ აიღო, ბოლომდე უნდა მიიყვანოს, ანუ უნდა უზრუნველყოს ძალაუფლების მდგრადობა. ასე რომ, ძალიან რთული ვითარებაა. აშშ-ში მცირე ეჭვი რომ გაჩნდა ჯორჯიის შტატში, თავიდან დაიწყეს გადათვლა და პატიოსნად დგანან და ითვლიან. წესიერი ხელისუფლება ასეთ შემთხვევაში სწორედ ასე იქცევა და თუ არ ითვლის, ე. ი. პრობლემაა და რაღაც ნამამაძაღლარი აქვს.
_ ექსპერტთა ერთი ჯგუფი ფიქრობს, ოპოზიციის მხრიდან საბოტაჟის მცდელობა იყოო. ამ ტიპის განცხადებებს აქვს თუ არა საფუძველი და რას ემსახურება ამ მოსაზრების გავრცელება?
_ ეს ანგაჟირებული განცხადებებია. დავუშვათ, რომ ოპოზიციას მართლა შეუძლია ასეთი რამის გაკეთება, მაშინ მით უმეტეს არ უნდა დატოვო ასეთი ხელისუფლება სათავეში. ხელისუფლების ხელშია ძალოვანი სისტემა, სპეცსამსახურები, საარჩევნო კომისიის უმრავლესობა, ყველგან და ყველაფერში ისინი არიან, ამ დროს კი ვიღაც გვერდიდან რაღაც სისტემურ საბოტაჟს უწყობს. ე. ი. ხელისუფლებას არ შეუძლია მუშაობა და სახლში უნდა წავიდეს. ვფიქრობ, რომ ექსპერტების ეს განცხადებები ხელისუფლებისთვისვეა შეურაცხმყოფელი. ქვეყანას სუსტი ხელისუფლება უნდა, სუსტი ხელისუფლება არანაკლებ სახიფათოა, ვიდრე _ ნაძირალა.
_ არჩევნებამდე ოპოზიცია გვარწმუნებდა, რომ ყველაფერს გააკეთებდა ხმების დასაცავად. ფაქტია, რომ არჩევნების დღეს ოპოზიციამ ვერ დაიცვა ამომრჩევლის ხმები. ამ ნაწილში ხედავთ თუ არა ოპოზიციის პასუხისმგებლობის საკითხს?
_ ჩვენ ხომ წელში გამოყვანილი ოპოზიცია არ გვყავს. გარდა ამისა, ოპოზიცია ეკლექტურია და ასეთიც უნდა იყოს. ეს არ არის ერთი პარტია, რომ დისციპლინაზე ვისაუბროთ, შიგნით ძალიან სერიოზული წინააღმდეგობებია, ჩვენ არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ისინი, საბოლოო ჯამში, ერთმანეთის კონკურენტები არიან. მათ აქვთ თემატური თანამშრომლობა, მაგრამ ეს იმას არ ნიშნავს, რომ ყველას არ აქვს საკუთარი ინტერესი. გარდა ამისა, სუსტები არიან და შეცდომებსაც ბევრს უშვებენ, ვიცით ჩვენ ეს. ჩვენ მხოლოდ ხელისუფლების პრობლემა არ გვაქვს, ქვეყანაში მთლიანად პოლიტიკური ელიტის პრობლემა დგას. საზოგადოებამ ვერ მოახდინა ისეთი პოლიტიკური ლანდშაფტის გენერირება, რომელიც მოსახლეობის ძირითად ფუნდამენტურ პრობლემებს პასუხობს. ოპოზიციას ძალიან ვერ გავამტყუნებთ, როდესაც საარჩევნო კომისიაში აბსოლუტური უმრავლესობა, პრაქტიკულად, ერთი პარტიის წარმომადგენელია და მით უმეტეს, მილიონნაირი სპეცმეთოდი გამოიყენება; ასევე ნუ გამოვრიცხავთ იმასაც, რომ ოპოზიციონერ კომისიის წევრებზე ზეწოლა ან მოსყიდვა იყო. ბევრი მექანიზმი არსებობს, განსაკუთრებით რეგიონებსა და სოფლებში. როცა ძალიან გიჭირს, რთულია გაუძლო ცდუნებას. ასე რომ, ძნელი სამართავია, მით უმეტეს, როცა ყველა რესურსი ხელისუფლებას აქვს. წნეხი ძალიან ძლიერია, შესაბამისად, ამის გამკლავება მარტივი ამოცანა არ არის. ვერ ვიტყვი, რომ შეუსრულებადია, მაგრამ ასეთია ჩვენი პოლიტიკური ელიტა. ოპოზიცია რაღაც საკითხებში ერთიანია, მაგრამ საკმაოდ დაქსაქსულია და ყველას მაინც საკუთარი ინტერესი აქვს.
_ არჩევნებამდე რამდენიმე თვით ადრე პრემიერ გახარიამ საპარლამენტო ტრიბუნიდან მიმართა „ნაციონალურ მოძრაობას“: „თქვენ ხართ ქუჩის ოპოზიცია და არჩევნების შემდეგ დაგასრულებთ“. გახარიას ამ მიმართვის პირველი ნაწილი ახდა, „ნაციონალური მოძრაობა“, სხვა ოპოზიციურ პარტიებთან ერთად, ქუჩაშია. რამდენად სწორია მათი ეს ტაქტიკა, რომ ქუჩის პროტესტს მიმართავენ და არ ცდილობენ საპარლამენტო საქმიანობის ფარგლებში გამოიყენონ თავიანთი უფლებები არჩევნების შედეგების გადასამოწმებლად?
_ გახარიასთვის არადამახასიათებელია ეს ფრაზები და მე ძალიან მწყინს, რომ ის იგივე რიტორიკით ცდილობს საუბარს, როგორც _ კობახიძე და სხვები. თუმცა მგონია, რომ ის უფრო რეალისტურად აფასებს ყველაფერს. შესაძლოა, ჩემთვის მიუღებელი იყოს „ნაციონალური მოძრაობა“ დღეს, მაგრამ მოცემულობა ასეთია, თუნდაც, მამაძაღლურად დათვლილი არჩევნების შედეგები სხვა რამეზე მეტყველებს. „ნაციონალურ მოძრაობას“ ხალხში სერიოზული მხარდაჭერა აქვს. როდესაც მას აგრესიულად მიმართავ, შეურაცხყოფ არა მხოლოდ მას, არამედ ამ ქვეყნის ამომრჩევლის 26%-ს. ვისაც პრეტენზია აქვს ქვეყნის ლიდერობაზე, ის გამაერთიანებელი უნდა იყოს. არ უნდა ყოფდეს ადამიანებს „ქოცად“ და „ნაცად“. არ შეიძლება გამოდიოდეს, პრინციპით: „ვინც, ჩემთან არ არის ჩემი მტერია“ და შეურაცხყოფდეს ამომრჩეველს.
ჯო ბაიდენის რამდენიმე დღის წინანდელი განცხადებიდან ფრაგმენტს მოვიყვან. მან თქვა: „მე არ ვიქნები წითლების ან ლურჯების პრეზიდენტი, მე ვიქნები აშშ-ის პრეზიდენტი“. თუ შენ პრეტენზია გაქვს, რომ იყო ხელისუფალი, პატივი უნდა სცე არა მხოლოდ იმათ, ვინც მხარს გიჭერს, არამედ იმათაც, ვინც შენი წინააღმდეგია. მით უმეტეს, რომ ხელისუფლებას საამაყო არაფერი აქვს. მას უნდა ახსოვდეს, რომ ამომრჩევლის 52%-მა ამ გამამაძაღლებული შედეგებითაც კი მათ წინააღმდეგ მისცა ხმა და ეს ხალხი თუ ყველა „ნაცია“, მაშინ გამოდის, რომ „ნაცებს“ მოუგიათ არჩევნები. ამ შემთხვევაში პროპორციული არჩევნები მაქვს მხედველობაში, რადგან პროპორციულში ჩანს საზოგადოების განწყობა. პროპორციულად „ქართულმა ოცნებამ“ 48% მიიღო, მის წინააღმდეგ კი უმრავლესობამ, 52%-მა მისცა ხმა, შესაბამისად, ეს გონორი ცოტა უნდა დაიოკონ, ასე ვერ მართავენ ქვეყანას და ახლაც რომ ვერ მართავენ, სრულიად ცხადია. ჩვენ გარდაუვალი რიგგარეშე არჩევნები გვიწევს. რაც შეეხება ოპოზიციის ტაქტიკას, ვფიქრობ, ორივე გზას აქვს არსებობის უფლება: როგორც ტაქტიკურ სვლას, პრესინგს და ამ პრესინგის ფონზე ხელისუფლების იძულებას, რომ გადათვალონ ხმები და ყველა ის ვალდებულება შეასრულონ, რაც პოლიტიკური კრიზისის განსამუხტავად უნდა გააკეთონ. ამ სვლის წინააღმდეგი არ ვარ, თუმცა ოპოზიციას პარალელურად სჭირდება მეტი არგუმენტი, ანუ უნდა დაასისტემოს თავისი პრეტენზიები არა მხოლოდ ეპიზოდურად ერთი ან ორი ოლქის შემთხვევაში, რომ ემოციური გამოტყორცნები მოხდეს, არამედ ყველა დარღვევა უნდა დაასისტემოს, დადოს ერთი დიდი სერიოზული დასკვნა, რომელიც საზოგადოებასა და უცხოელ პარტნიორებს უნდა აჩვენოს, რომ გაყალბების მასშტაბმა არსებითად შეცვალა არჩევნების შედეგები. იმედი მაქვს, პარალელურად ამაზეც მუშაობენ და მხოლოდ ქუჩაში არ დგანან.
_ 2008 წელს ოპოზიციამ ბოიკოტი გამოუცხადა არჩევნების შედეგებს, ქუჩის პროტესტს მიმართა, თუმცა ოპოზიციური ერთობა დაირღვა და დიდი ნაწილი პარლამენტში დაბრუნდა. შესაძლოა, ეს სცენარი განმეორდეს?
_ ვერაფერს გამოვრიცხავთ, თუმცა მაშინდელისგან განსხვავებით ახლა ოპოზიცია, რომელიც ერთად აპროტესტებს და ოპოზიციის ის ნაწილი, რომელსაც ამათთან არანაირი ურთიერთობა არ აქვს, იგივე „პატრიოტთა ალიანსი“ და სხვები, ყველა ერთხმად აცხადებს ბოიკოტს. ფაქტობრივად, ხელისუფლებას დღეს მოკავშირე არ ჰყავს, არათუ პოლიტიკურ ელიტაში, არამედ სამოქალაქო საზოგადოებაშიც. თავიანთი პროპაგანდისტები ჰყავთ, რომლებიც ხელისუფლების სასარგებლოდ რაღაცას ამბობენ, მაგრამ სურათს ვერ ქმნიან. რომ შეხედოთ, ხელისუფლებამ აბსოლუტური სტერილიზაცია განიცადა, ბუნკერში არის ჩასული და იქიდან ცდილობს ყველაფრის ძალით გადატეხას. კომუნიკაცია არ აქვთ არც ერთი მიმართულებით და არავისთან. ახლა ხელისუფლება ყველანაირად ეცდება ოპოზიციაში დისონანსის შეტანას, ფარული ჩანაწერების გავრცელებაც ამაზე მეტყველებს. რაც სალომე სამადაშვილთან დაკავშირებით გააკეთეს, ეს არის ძალიან ბინძური მეთოდი. ამ შემოგდებებით მათ უნდათ შიგნით დაძაბულობის კერები შექმნან, ვიღაცები ერთმანეთს დაუპირისპირონ და ეს მონოლითი გაგლიჯონ.
_ მოტივი გასაგებია, მაგრამ რა შედეგი ექნება მათ ამ ნაბიჯს და მათივე საზიანო აღმოჩნდება თუ არა ამ ტიპის ბინძური მეთოდებით ბრძოლა?
_ ჩემი გამოცდილება აჩვენებს, რომ ეს მეთოდები უკუშედეგს იძლევა. 2012 წლის არჩევნების წინ ჩემი ჩანაწერები „რუსთავი 2-ისა“ და „იმედის“ საშუალებით გაავრცელეს, სადაც ოჯახის წევრებს ვესაუბრებოდი, მაგალითად, გია ვოლსკიზე და სხვა პირებზე, უბრალოდ, ჩემს აზრს გამოვთქვამდი. ფარულად რომ მისმენდნენ, ეს ერთია, მაგრამ ეს ყველაფერი, რასაც ჩემს ოჯახში ვსაუბრობდი, ტელევიზიებით დაატრიალეს. ეს არის დეგრადაციის უმაღლესი ხარისხი. სალომე სამადაშვილთან დაკავშირებით იგივე რაღაც გააკეთეს, ახლობელთან საუბრის გასაჯაროება ფსკერზე ფსკერია. ამაზე ქვემოთ დაცემა, უბრალოდ, შეუძლებელია. რაც მთავარია, ეს არა მხოლოდ მათი, არამედ იმ მედიის პრობლემაა, რომელიც ამას ავრცელებს და აქედან დასკვნებს აკეთებს, რაც იმას ამტკიცებს, რომ მედიაც ფსკერზეა. ადამიანი სახლში ახლობელს რომ ელაპარაკება, ფაქტობრივად, ჭორაობენ და ამას რომ აქვეყნებ, შენ მედია აღარ ხარ, შენ ხარ პროპაგანდისტული ინსტრუმენტი, რომელიც ნებისმიერ რაღაცაზე ხარ ხელისმომწერი, რომ რაღაც შედეგი აჩვენო შენს პატრონს.
_ გარდა პოლიტიკური კრიზისისა, ქვეყანაში ეკონომიკური და ეპიდემიოლოგიური კრიზისია. ამ ყველაფრის გათვალისწინებით რა შესაძლო სცენარით შეიძლება განვითარდეს მოვლენები?
_ ეს ყველაფერი კუმულაციურ ეფექტს იძლევა, ხელისუფლებას ძალიან სერიოზული პრობლემები აქვს, ის შეიძლება ფიქრობს, რომ ამ პოლიტიკურ კრიზისს გადატეხს, მაგრამ მხოლოდ პოლიტიკური კრიზისის პრობლემა არ აქვს. მას სერიოზული პრობლემები აქვს პანდემიის მართვასთან, ანუ სიკვდილის შიშთან დაკავშირებით და ასევე სოციალურ-ეკონომიკური რისკების შესახებ უსერიოზულესი სირთულეები. ამ მიმართულებით პოზიტიური დღის წესრიგი არ აქვთ, ეს ყველაფერი კუმულაციურ ეფექტს იძლევა, ამიტომ ვამბობ, რომ პარლამენტში შევა თუ არ შევა ოპოზიცია, რიგგარეშე არჩევნები გარდაუვალია. ჩვენ ამ რისკებს მხოლოდ პოლიტიკურ პრიზმაში არ გავხედავთ და სახელმწიფოებრივად შევხედავთ. მე მაინც ვარჩევ ოპოზიციის პარლამენტში შესვლას და კრიზისის პარლამენტის კედლებში ფორმირებას და არა _ ქუჩაში.
_ კონკრეტულად რა გეგმას გულისხმობთ?
_ გეგმა ძალიან მარტივია: დღევანდელი კანონმდებლობით საპარლამენტო საგამოძიებო კომისიის შექმნას 1/3 სჭირდება, რაც ოპოზიციას აქვს, ოპოზიცია შედის პარლამენტში, პირველივე დღეს ქმნის არჩევნების შემსწავლელ საპარლამენტო საგამოძიებო კომისიას, რომელსაც, მოგეხსენებათ, ძალიან ფართო უფლებები აქვს და იწყებს საჯარო დაკითხვებს, თამარ ჟვანიადან დაწყებული, საოლქოების ხელმძღვანელებით, ჩართული სპეცსამსახურებითა და ადგილობრივი თვითმმართველობით დასრულებული _ საჯარო დიდ საგამოძიებო პროცესს იწყებს, რის შედეგადაც დაიდება დასკვნა და თუ ამ დასკვნაში გამოიკვეთა სისტემური გაყალბების ნიშნები, რისი ალბათობაც საკმაოდ მაღალია, ამ რაციონალური, დოკუმენტურად დასაბუთებული გრძელი პროცესის შედეგად, აცხადებს, რომ ძალაუფლება უზურპირებულია. ამის შემდეგ შეუძლიათ, პროტესტის რადიკალურ ფორმებს მიმართონ ან გამოვიდნენ პარლამენტიდან ან პარლამენტის შიგნით აიძულონ ხელისუფლება, რომ დაინიშნოს რიგგარეშე არჩევნები. მთავარია, რომ ეს დასკვნა დაიდოს და თვითონ პროცესში გამოვლინდება ბევრი რამ. მაგალითად, როგორც კი საგამოძიებო კომისია დაიწყებს მუშაობას, მათ აქვთ სრული ლეგიტიმური უფლება, პროკურატურას მოსთხოვონ რამდენიმე სისხლის სამართლის საქმის აღძვრა, მაგალითად, იმ კომისიის თავმჯდომარეზე, სადაც რიცხვი ერთიანი ოთხინად იყო გადაკეთებული, _ ეს არის სისხლის სამართლის დანაშაული. საგამოძიებო კომისია მიმართავს პროკურატურას, რომ სისხლის სამართლის საქმე აღიძრას და, შესაბამისად, დამნაშავე დაისაჯოს.
მეორე: განვიხილოთ ეპიზოდი, როცა ოპოზიციის წარმომადგენლები ოქმის კორექტირების დროს არ მიიყვანეს და მათი ხელმოწერები გააყალბეს _ ესეც სისხლის სამართლის დანაშაულია, ანუ დაიწყება ერთი დიდი პროცესი, დაიდება დოკუმენტურად დასაბუთებული, ჩვენებებით გამაგრებული ფაქტები. რაც მთავარია, ჩვენ ამ ყველაფერს ონლაინ ვნახავთ, ეს პროცესი 2-3 თვე, გაზაფხულამდე გასტანს. ეს არის გადავადებული კრიზისი, უფრო რაციონალურად კარგად შეფუთული და კომპეტენტურად გაკეთებული საფუძვლით. გარდა ამისა, ზამთარში ხელისუფლებას უზარმაზარი პრობლემები ექმნება იგივე სოციალურ-ეკონომიკურ საკითხებთან და პანედემიის მართვასთან დაკავშირებით, _ ისეთი ფონი შეიქმნება, რომ, მაღალი ალბათობით, ძალიან ბევრი დეპუტატი უმრავლესობიდან, თავის გადარჩენის მიზნით, გადაბარგდება ოპოზიციაში. ანუ პარლამენტის შიგნით მოხდება ბუნებრივი გადანაწილება. ასე რომ, პანდემიისა და სოციალურ-ეკონომიკური პრობლემების გამო, ვფიქრობ, ეს გზა უმჯობესი იქნებოდა, თუმცა აქციების წინააღმდეგი არ ვარ. როგორც ტაქტიკური ნაბიჯი ასეთი პროტესტის ფორმა შესაძლოა, გამოყენებული იყოს. თუ ოპოზიცია, რაღაც ეტაპზე, უფრო საპარლამენტო კრიზისის გენერეციის გეგმაზე გადავა, ვფიქრობ, უკეთესი იქნება, თუმცა მათი გადასაწყვეტია. თუ ისინი დარწმუნებულები არიან, რომ ყველანაირი კომისიის გარეშე საკმარისს მტკიცებულებებს დადებენ, რითაც არა ემოციურად, არამედ რაციონალური არგუმენტებით დაამტკიცებენ ყველაფერს, ეს გზაც განხილვადია, თუმცა მეტად სარისკოა სახელმწიფოებრივი გაგების კუთხით.
_ თქვენ მიერ განხილული გეგმა აბსოლუტურად გასაგებია, თანმიმდევრული და ლოგიკურია, თუმცა ოპოზიცია ამ გზას არ ირჩევს. რატომ რისკავენ? რევოლუციური სცენარის იმედი აქვთ?
_ ვიღაც შეიძლება რევოლუციაზეც ფიქრობს, მაგრამ მას უნდა ესმოდეს, რომ ყველა ოპოზიციურ პარტიას ვერ გაიყოლებენ, რადგან იქ არიან პარტიები და ძალები, რომლებიც რევოლუციურ სცენარზე არც ერთ შემთხვევაში არ წავლენ. ამ რევოლუციური, რადიკალური გზით ისინი ზიანს მიაყენებენ ამ ერთიანობას და რისკის ქვეშ დააყენებენ ყველაფერს. ერთადერთი არგუმენტი, რაც დღეს პარტიებს პარლამენტში არშესვლაზე აქვთ არის: მათი ამომრჩეველი სისუსტეში ჩაუთვლის იმას, რომ ხმები ვერ დაიცვეს, ვერაფერი გააკეთეს და პარლამენტში შევიდნენ. შესაძლოა, ამომრჩეველი ემოციურად გაბრაზდეს, მაგრამ ეს მოკლევადიანი გაბრაზება იქნება, რადგან ის ამომრჩეველი, რომელსაც შეიძლება დღეს გული დაწყდეს, რომ ხმა მისცა ვიღაცას, რომელმაც ეს ხმები ვერ დაიცვა და პარლამენტშიც შევიდა, ეს ამომრჩეველი ისევ შეიცვლის ამ აზრს მას შემდეგ, რაც დაინახავს ამ კომისიის საჯარო და ეფექტიან მუშაობას. ასე რომ, შეიძლება, დღეს მათ მოუწიოთ გარკვეული შეწირვის გაკეთება, მაგრამ გრძელვადიანი თვალსაზრისით პარტია მაინც მოგებულია. ასე რომ, ოპოზიციას დღეს ამომრჩევლის იმედგაცრუების ნუ შეეშინდება, ეს ამომრჩეველი უკან მოტრიალდება. ამიტომ ზემოთ განხილული გზისკენ ვიხრები, თუმცა ორივე გზა განხილვადად მიმაჩნია. მთავარია, „ნაბან წყალს ბავშვი არ გადავაყოლოთ“ და ხელისუფლებას არ შევუქმნათ იმის საფუძველი, რომ მან ყველა თავისი პრობლემა ოპოზიციას გადააბრალოს, როგორც უკვე დაიწყეს წარმოუდგენელი რიტორიკა, რომ თურმე პანდემიაც ოპოზიციის ბრალი ყოფილა, არჩევნებიც ოპოზიციას გაუყალბებია და ლარი რომ გარბის, ესეც ოპოზიციის ბრალია. ე. ი. ყველაფერი ოპოზიციის ბრალია (იცინის) და, თურმე, თვითონ ხელისუფლება თეთრი და ფუშფუშაა.
_ ოპოზიციის მიერ არჩეული ქუჩის პროტესტი პანდემიის ფონზე ხელისუფლებას აძლევს იმის თქმის საფუძველს, რომ ოპოზიცია პასუხისმგებლობით არ ეკიდება მოსახლეობის ჯანმრთელობას? ეს თემა იქნება თუ არა ხელისუფლების ხელში ერთგვარი იარაღი, რითაც შეძლებს პროტესტის განეიტრალებას?
_ ძალიან სუსტი იარაღი იქნება. ხელისუფლებას უნდა ესმოდეს: მას იმიტომ ჰქვია ხელისუფლება, რომ, საბოლოო ჯამში, ყველაფერზე ის არის პასუხისმგებელი. ხელისუფალი როცა ხარ, ვალდებულება გაქვს, დაიცვა მოქალაქეების ჯანმრთელობა, კეთილდღეობა და უსაფრთხოება. ის არგუმენტი, რომ მათ ამის გაკეთება უნდათ და ოპოზიცია საშუალებას არ აძლევს, არ გამოდგება, რადგან თუ ასეა, ე. ი. ხელისუფლება საკუთარ მოვალეობას ვერ ასრულებს და რაზე აქვს პრეტენზია? _ ასეთ შემთხვევაში უნდა წავიდეს. ხელისუფლების მხრიდან ვიღაცისკენ ხელის გაშვერა კომიკურია. როგორ შეიძლება წარმოვიდგინოთ, რომ ხელისუფლება თავის მოვალეობას ვერ ასრულებს, რადგან ვიღაც ხელს უშლის? თუ ვერ ასრულებს, მაშინ უნდა დატოვოს ხელისუფლება _ ძალიან მარტივადაა საქმე. საბოლოო ჯამში, ფაქტია, რომ ამომრჩევლის 52%-მა ხელისუფლების წინააღმდეგ მისცა ხმა და უმრავლესობას „ქართული ოცნება“ არ უნდა. ხელისუფლების ლეგიტიმურობა ეჭვქვეშ დგას.

ნენე ინჯგია