კიევის ყოფილ მერს, რომელმაც კარგა ხანია, სამშობლო დატოვა და საქართველოში, ქობულეთში, ზღვისპირა სახლში ცხოვრობს, გაეროს წარმომადგენლობა უპირისპირდება. მილიარდერს, რომელიც საქველმოქმედო ფონდ „სოციალური პარტნიორობის“ სახელით საქართველოში სხვადასხვა სოციალურ პროექტს ახორციელებს, კანონის დარღვევასა და ქვეყანაში მიმდინარე სოციალური რეფორმების საპირისპირო კურსის განვითარებაში ადანაშაულებენ. საქმე ეხება დაწესებულებას, რომლის შესახებაც ინფორმაცია მიმდინარე წლის შემოდგომაზე თვითონ მილიარდერმა გაახმოვანა _ რომ უახლოეს პერიოდში ქობულეთში გაიხსნებოდა პანსიონატი 50 სოციალურად დაუცველი ბავშვისთვის. სახლი უკვე გაიხსნა და ფუნქციონირებს.

როგორც საერთაშორისო ორგანიზაციისა და სახელმწიფო უწყებების წარმომადგენლები აცხადებენ, აღნიშნულ დაწესებულებას არ აქვს ლიცენზია და, შესაბამისად, მისი არსებობა კანონგარეშეა.

„ქრონიკა+“ ამ საკითხთან დაკავშირებით დაპირისპირებული მხარეების წარმომადგენლებს გაესაუბრა.

გაეროს ბავშვთა ფონდის კომუნიკაციის პროგრამის ხელმძღვანელი, მაია ქურციკიძე, ლეონიდ ჩერნოვეცკის ქმედებას გმობს და სახელმწიფოს რეაგირებისკენ მოუწოდებს.

მაია ქურციკიძე:

_ ქობულეთში ბავშვთა ე. წ. პანსიონის გახსნა ეწინააღმდეგება ბავშვთა ზრუნვის სისტემის რეფორმას, რომელიც 2005 წლიდან ხორციელდება და ითვალისწინებს დიდი ზომის ბავშვთა სახლების, მსგავსი ინსტიტუციების დახურვას. ესაა საბჭოთა გადმონაშთი და არა ადგილი, სადაც შესაძლებელია ბავშვის განვითარება. ამიტომაც ძალიან მართებული გახლდათ მისი ჩანაცვლება ალტერნატივით, განთავსებულიყვნენ მოზარდები ოჯახში, ან ოჯახურ გარემოში. რეფორმის მთავარი მიზანი იყო, ბავშვი საკუთარ, ბიოლოგიურ ოჯახში დაბრუნებულიყო. ამიტომაც დიდი ზომის ბავშვთა სახლებში განთავსებული 5000 აღსაზრდელიდან 60% რეალურად დაბრუნდა ოჯახში. თუ ოჯახში დაბრუნება ვერ ხერხდებოდა, ირთვებოდა მინდობითი აღზრდის პროექტი. ეს არის ფორმა, რომლის მიხედვითაც ბავშვი აღსაზრდელად გადაეცემა არა ბიოლოგიურ, არამედ მისი აღზრდით დაინტერესებულ ოჯახს.

არსებობს მესამე ალტერნტივა მცირე საოჯახო ტიპის სახლების სახით, სადაც 8-10 ბავშვი ცხოვრობს. ზოგადად, იმისათვის, რომ ოჯახურთან მიმსგავსებული გარემო შეიქმნას, უკვე 10 ბავშვიც ბევრია. ამ პროექტის მიხედვით, ბავშვები იზრდებიან დედობილ-მამობილთან, ან აღმზრდელებთან ერთად. მესამე ალტერნატივა ირთვება იმ შემთხვევაში, თუ პირველი ორი პროექტის განხორციელება შეუძლებლია, ანუ არ ხერხდება ბავშვის ბიოლოგიურ ოჯახში დაბრუნება და ვერც მინდობითი აღზრდით გადავცემთ ვინმეს. აღსანიშნავია, რომ რეფორმა წარმატებით ხორციელდება, ამისათვის კი თითქმის ყველა დიდი ზომის ბავშვთა სახლი დაიხურა საქართველოში. დარჩენილია მხოლოდ სამი ბავშვთა სახლი, სადაც, ძირითადად, შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე, ან ჩვილი ბავშვები ცხოვრობენ: ჩვილ ბავშვთა სახლი თბილისში, სენაკისა და კოჯრის ბავშვთა სახლები. ვიმედოვნებთ, რომ ეს სახლებიც დაიხურება და ბავშვები იცხოვრებენ ოჯახში, ან ოჯახურ გარემოში.

_ ლეონიდ ჩერნოვეცკის რაზე ედავებით?

_ ის დაუპირისპირდა რეფორმას, ქობულეთში გახსნა ახალი ბავშვთა სახლი, რომელიც გათვლილია 50 ბავშვზე. რეფორმით გათვალისწინებული ფორმატით ბავშვთა სახლისთვის აღსაზრდელების ასეთი რაოდენობა ძალიან დიდია. აკი გითხარით, რომ მცირე საოჯახო ტიპის სახლი ითვალისწინებს მხოლოდ 8-10 ბავშვის მოვლას, ქობულეთური სიახლე კი მეტისმეტად დიდი ზომის ინსტიტუციაა. ამასთან, მიუღებელია ფორმა, რომლითაც ბავშვები ამ სახლში შეჰყავთ: აღნიშნული სახლის სოციალური აგენტები მიდიან სოციალურად დაუცველ ოჯახებში და მშობლებს არწმუნებენ, რომ მათი შვილები ბავშვთა სახლში უკეთ იცხოვრებენ, ვიდრე ოჯახებში. რეფორმის მიხედვით, ოჯახიდან ბავშვის მოშორება დასაშვებია მხოლოდ უკიდურეს შემთხვევაში, როდესაც საფრთხე ემუქრება ბავშვის სიცოცხლეს, მის უფლებებს, ინტერესებს. ამ შემთხვევაშიც საქმე გადაეცემა სასამართლოს და მისი გადაწყვეტილების საფუძველზე ვითარდება პროცესები.

_ თუკი ეს ბავშვები მართლაც იმდენად მძიმე მდგომარეობაში ცხოვრობდნენ, რომ ჩერნოვეცკის ბავშვთა სახლმა მათ, ფაქტობრივად, სიცოცხლე შეუნარჩუნა, ამ შემთხვევაში მილიარდერის ქმედება კვლავ რეფორმის წინააღმდეგ მიმართულად შეფასდება?

_ ყველა, ვისაც აქვს შესაძლებლობა, მილიონერია, თუ, უბრალოდ, ქველმოქმედი, უნდა ეცადოს, ოჯახები გააძლიეროს და ბავშვები არ წაართვას მათ. თუ ჩერნოვეცკი მიმართავდა  თავის რესურსებს სოციალურად დაუცველი ოჯახების გასაძლიერებლად, მათ დაეხმარებოდა, ეს იქნებოდა ძალიან კარგი ქმედება, მაგრამ, როგორც ჩანს, მას არ სურს ოჯახების დახმარება და ჯიუტად მოქმედებს საიმისოდ, რომ ბავშვები ოჯახებს მოწყვიტოს და თავის დაწესებულებაში ჰყავდეს. მისი ქმედება ეწინააღმდეგება როგორც რეფორმას, ასევე კანონმდებლობას. ყველა ასეთი ტიპის სახლი უნდა იყოს ლიცენზირებული, ანუ კანონი მოითხოვს ლიცენზიას როგორც აღმზრდელობითი, ისე საგანმანათლებლო დაწესებულებისთვის. ეს სახლი კი არ არის სააღმზრდელო დაწესებულება, არც სკოლა-პანსიონი. განათლების სამინისტროსგან უარი მიიღეს სკოლა-პანსიონის გახსნაზე. საერთოდ არ მიუმართავთ ჯანდაცვის სამინისტროსთვის, რომლისგანაც ლიცენზია გაიცემა, როცა გსურს, აღმზრდელობითი ტიპის სახლი გახსნა. შესაბამისად, ეს სახლი არის კანონგარეშე.

_ თუ კანონგარეშეა, როგორ გახსნეს და რატომ აქამდე არ გაიცა მისი დახურვის განკარგულება?

_ მეც ეს მიკვირს, რომ კანონიერი ნებართვების გარეშე გაიხსნა სახლი. ამიტომაც ჩვენ, არასამთავრობო სექტორი, გაეროს ბავშვთა ფონდი, ჯანდაცვის სამინისტრო და, ზოგადად, სახელმწიფოც, რომელიც ახორციელებს რეფორმას, მივიჩნევთ, რომ ქველმოქმედების სახელით განხორციელებული ეს შემთხვევა ეწინააღმდეგება რეფორმატორულ ინიციატივებს. ამიტომაც ვიმედოვნებთ, რომ ეს ბავშვთა სახლი დაიხურება.

_ დიდი ხანია აჭარის მაღალმთიან სოფლებში სოციალურად დაუცველი ოჯახებიდან განათლების მიცემისა და მათზე ეკონომიკური მეურვეობის დაპირებით ბავშვები მასობრივად მიჰყავთ ისლამ მისიონერებს. ისინიც ქველმოქმედების სახელით განმარტავენ მათ ქმედებას. გიცდიათ გაგერკვიათ, რამდენად რეალურია საფრთხე, რომ ამ ბავშვებზე განხორციელდეს რელიგიური იდეოლოგიის გავლენა?

_ ერთი რამ შემიძლია ვთქვა, ბავშვი უნდა იზრდებოდეს თავისუფალ გარემოში, რომელიც არ არის არანაირად რომელიმე რელიგიის წარმომადგენლის მიერ იდეოლოგიზებული. მე არ ვლაპარაკობ მხოლოდ მუსლიმანურ, ან ქრისტიანულ რელიგიაზე. ბავშვი უნდა იზრდებოდეს აბსოლუტურად თავისუფალ გარემოში და ის თვითონ უნდა აკეთებდეს არჩევანს, როგორ წაიყვანოს თავისი ცხოვრება, რომელი რელიგიის მიმდევარი გახდეს. მთავარია, ბავშვი იყოს მშობლებთან და ვისაც უნდა კეთილი საქმის კეთება, დაეხმაროს მშობლებს.

_ ჩერნოვეცკის ბავშვთა სახლთან უშუალო შეხება გქონდათ? დაათვალიერეთ?

_ პირადად არ შევხვედრივარ, მაგრამ ვიცი, რომ შეხვდნენ სახელმწიფოსა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლები. სამწუხაროდ, მიუხედავად შეხვედრებისა, მაინც მოხერხდა ბავშვთა სახლის გახსნა. არადა, ისინი წინასწარ იყვნენ გაფრთხილებულნი, თუ რას ნიშნავს ბავშვთა ზრუნვის სისტემის რეფორმა. ისიც აუხსნეს, რომ თუ კეთილი საქმის კეთება უნდათ, ოჯახებს დაეხმარონ.

პროგრესულ ქვეყნებში არსად არ არის ბავშვთა სახლები. ყველგან სოციალური სისტემა მუშაობს გამართულად და თუ ბავშვი რჩება ოჯახის გარეშე, სახელმწიფო ოჯახურ გარემოზე დაფუძნებულ ზრუნვას სთავაზობს.

„ქრონიკა+“ სახელმწიფოს წარმომადგენლებსაც დაუკავშირდა და შეეცადა ამ საკითხზე ჯანდაცვის სამინისტროს შესაბამისი სამსახურის დამოკიდებულება გაერკვია. სოციალური მომსახურების სააგენტოს მეურვეობა, მზრუნველობისა და სოციალური პროგრამების დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, მარიამ წერეთელი, არა მხოლოდ ლეონიდ ჩერნოვეცკის უკვე განხორციელებული იდეის, ზოგადად, ბავშვთა სახლების არსებობის წინააღმდეგია.

მარიამ წერეთელი:

_ საქმე დაირღვა მრავალმხრივ. ეს ადამიანი აცხადებს, რომ მან გახსნა სკოლა-პანსიონი, არადა, რეალურად, შენობები, რაც იქ არის განთავსებული, არ ჰგავს სკოლა-პანსიონს, რადგან სკოლა უნდა იყოს პანსიონის ტერიტორიაზე. ქობულეთის ბავშვთა სახლში კი საერთოდ არ არის სკოლა და ბავშვები ჩვეულებისამებრ საჯარო სკოლაში სწავლობენ. ამასთან, ჩვენს სახელმწიფოში არსებობს ბავშვზე 24-საათიანი ზრუნვის სტანდარტი, რომლის მიხედვითაც, წარმოუდგენელი და დაუშვებელია ათი ბავშვის ერთად განთავსება. რეალურად ყველა ეს ფაქტორი ეწინააღმდეგება სტანდარტებს. საქველმოქმედო ფონდმა „სოციალური პარტნიორობა“, რომლის მეშვეობითაც გაიხსნა ეს ე. წ. ბავშვთა პანსიონი, ძალიან კარგად იცის აღნიშნული სტანდარტების შესახებ, რადგან იგი მართავს ერთ-ერთ, მცირე საოჯახო ტიპის სახლს თბილისში. ვიდრე ქობულეთში პანსიონს გახსნიდნენ, ჩვენ ვესაუბრეთ, გავაფრთხილეთ ფონდი, მაგრამ, სამწუხაროდ, მათ მაინც არასწორი გადაწყვეტილება მიიღეს.

_ შეიძლება ეს დაკვალიფიცირდეს ბავშვების უფლებების დარღვევად?

_ რასაკვირველია. ბავშვთა ზრუნვის რეფორმის სისტემა, რომელიც მიმდინარეობს საქართველოში, აწყობილია ბავშვის ჭეშმარიტ ინტერესზე, უნდა გაკეთდეს ის, რაც ბავშვისთვის არის უპირატესი. შესაბამისად, 20-30-50-ადგილიანი ბავშვთა სახლების არსებობა დაუშვებელია. ასეთ სახლებში ბავშვთა რაოდენობა უნდა ესადაგებოდეს სტანდარტს. ამიტომაც მოვითხოვეთ, რომ ჯანდაცვის სამინისტროს მონიტორინგის სამსახური, როგორც სტანდარტების დამარეგულირებელი სამსახური, ჩავიდეს, ნახოს, რა ტიპის არის ქობულეთის ბავშვთა სახლი და მის მიმართ შემდგომი ქმედებები ამის მიხედვით განხორციელდეს.

ჩემი პოზიციიდან კი ვამბობ, რომ კატეგორიული წინააღმდეგი ვარ და მაქსიმალურად ვიბრძოლებ იმისათვის, რომ საერთოდ არ არსებობდეს ბავშვთა სახლები, არც საოჯახო ტიპის და არც სხვა. მეტიც, არა მხოლოდ სახლების არარსებობისთვის, იმისთვისაც ვიბრძოლებ, რომ საერთოდ ტერმინი ბავშვთა სახლიც არ დამკვიდრდეს.

„ქრონიკა+“-თან საუბარში ბავშვთა პანსიონის ულიცენზიოდ არსებობა დაადასტურა დაწესებულების დირექტორმა, გიორგი ქვრივიშვილმა, რომელიც, ამავე დროს, გაკვირვებულია, რომ ლეონიდ ჩერნოვეცკის ახალ საქველმოქმედო პროექტს ამხელა დაპირისპირება მოჰყვა.

გიორგი ქვრივიშვილი:

_ არც „იუნისეფი“ და არც სხვა რომელიმე ორგანიზაცია აქ არ მოსულა და არ უნახავს, რა სახის დაწესებულებაა ჩვენი პანსიონი, რომელზეც ამხელა აჟიოტაჟი ატეხეს. ლაპარაკობენ იმის შესახებ, რასაც რეალურად არ იცნობენ. ეს არ არის ის ბავშვთა სახლი, რომელიც მათ წარმოუდგენიათ. ეს არის აბსოლუტურად დამოუკიდებელი, ხუთ ფლიგელად დაყოფილი ორი დიდი სახლი, სადაც ცხოვრობენ ბავშვები აბსოლუტურად საოჯახო ატმოსფეროში. ამ ორგანიზაციებს წარმოდგენა არ აქვთ ჩვენს პროექტზე და მიუხედავად ამისა, აკეთებენ ცილისმწამებლურ განცხადებებს, რომელიც, პირველ რიგში, აზიანებს ბავშვების ინტერესებს, ამ ოჯახებისა და, სამწუხაროდ, სახელმწიფოს ინტერესებს, მოვლილი და ნაპატრონები ჰყავდეს ბავშვები, მომავალი თაობა, რომელიც შიმშილითა და სიცივით კვდება, სანამ სახელმწიფოს სული მოუთქვამს, ან არასამთავრობო ორგანიზაციებს, უბრალოდ შეხვედრებისთვის გამართულ შეხვედრებზე რაიმე გამოსავალი მოუძებნიათ.

ეს სახლი გავაკეთეთ იმიტომ, რომ აჭარაში განსაკუთრებით მწვავე  სოციალური მდგომარეობაა. ძალიან ბევრი ოჯახი არის უკიდურესად გაჭირვებული. რომ ნახოთ, სად ცხოვრობენ ბავშვები, ძალიან ცუდ განწყობაზე დადგებით. ფაქტობრივად, ჩვენმა აღსაზრდელებმა ზამთარს გამოასწრეს ურთულესი გარემოდან, რომელიც მათ ოჯახებშია შექმნილი. შესაძლოა, გაყინულიყვნენ კიდეც. შესაბამისად, ეს ორგანიზაციები, ვინც გიკიჟინებთ, რომ ჩვენ კანონს და რეფორმებს ვეწინააღმდეგებით, არიან რეალობას მოწყვეტილები, ცხოვრობენ არარეალური აღქმით და ვერ გაიგეს, რას ვაკეთებთ.

_ თქვენი პანსიონი ლიცენზირებულია? მოგცათ განათლების, ან ჯანდაცვის სამინისტრომ ლიცენზია?

_ არც გვითხოვია.

_ „იუნისეფის“ წარმომადგენლებიც ამას აპროტესტებენ.

_ არსებობს ორი ტიპის ლიცენზია: სააღმზრდელო საქმიანობაზე და  საგანმანათლებლო ტიპის ლიცენზია. სააღმზრდელო დაწესებულებაში ცხოვრობენ მზრუნველობამოკლებული ბავშვები, ანუ ბავშვები, რომელთა მშობლებსაც დროებით, ან სამუდამოდ შეუჩერდათ მშობლის უფლება. ამას არეგულირებს ჯანდაცვის სამინისტრო. მეორე ტიპის ლიცენზია გაიცემა სკოლა-პანსიონისთვის. ასეთი ტიპის პროექტში სკოლა არის იმავე ადგილზე, სადაც პანსიონი.

რაც შეეხება ჩვენი დაწესებულების ტიპს, ეს არის პანსიონს პლუს განათლებისთვის მისაღები გარემო. ჩვენთან ბავშვები განთავსებული არიან  დღეში ერთი, ან რამდენიმე საათის განამვლობაში, ან სულაც 24-საათიან რეჟიმში. ეს დამოკიდებულია იმაზე, რა სურს მშობელს? როგორ უნდა დავეხმაროთ მას? რამდენი ხნით უნდა შვილის დატოვება, _ ნახევარი თუ მთელი დღით, ან სულაც რამდენიმე დღით? ამასთან, შეისწავლიან სკოლის გარეშე დამატებით პროგრამებს.

_ რის საფუძველზე შეთანხმდით მშობლებთან?

_ ხელშეკრულების. ჩვენი, როგორც საქველმოქედო ორგანიზაციის სახელით, ჩვენივე სოციალურმა აგენტებმა ამ ბავშვების მშობლებს შესთავაზეს, რომ ვიდრე ეკონომიკური პრობლემები აქვთ, შვილები ჩვენთან ჰყავდეთ. დავეხმარებით მათ მოვლა-პატრონობაში. ამასთან, მათ ნებისმიერ დროს შეუძლიათ ბავშვის თავისთან, ოჯახში გაყვანა. ჩვენ მხოლოდ ვზრუნავთ მოზარდებზე, სხვა არანაირი უფლება არ გვაქვს მათზე.

_ ეს ბავშვები სკოლაში ვის დაჰყავს?

_ ჩვენს მძღოლს. ყველა ერთ საჯარო სკოლაში დადის. ამ სკოლასთან გაფორმებული გვაქვს მემორანდუმი, სკოლა ვალდებულია, ყოველდღიურად მოგვაწოდოს ინფორმაციები ბავშვების აკადემიურ მოსწრებებზე: გააცდინა თუ არა, ვინ არ იცოდა გაკვეთილი, ვინ არ შეასრულა დავალება. სკოლა მაქსიმალურად არის ჩართული იმაში, რომ აღმზრდელს, როგორც მშობელს, არ გამოეპაროს თითოეული ბავშვის პრობლემა. ყველა მოზარდს ინდივიდუალურად ვუდგებით. არ მიგვაჩნია სწორად ის, რომ ეს ბავშვები სწავლობდნენ ცალკე სკოლაში, რომელსაც ერქმევა სოციალურად დაუცველთა, გაჭირვებულთა სკოლა. ეს ხელს შეუშლის მათ ინტეგრაციას დანარჩენ მოზარდებთან. ჩვენ კი ყველაფერს ვაკეთებთ მათი ინტერესების დასაცავად.

_ მიუხედავად ყველაფრისა, თქვენ არ არსებობთ კანონის ფარგლებში. ულიცენზიოდ არსებობა ხომ ამას ნიშნავს?

_ ჩვენ ვარსებობთ აბსოლუტურად კანონის ფარგლებში. არც ერთი პროექტი, რომელიც ჩერნოვეცკის დაფინანსებით კეთდება საქართველოში, არ ეწინააღმდეგება მოქმედ კანონმდებლობას. ამ ბავშვებს ჰყავთ კანონიერი მშობლები, რომელთაგან არც ერთს არ აქვს ჩამორთმეული, ან შეზღუდული მშობლის უფლება. მათ ჩვენთან გააფორმეს საკუთარი სურვილით ხელშეკრულება. ვიმეორებ, ჩვენ ავიღეთ მთელი რიგი პასუხისმგებლობები: ბავშვების ოთხჯერადი კვება, ტანსაცმლით, სამედიცინო მომსახურებით უზრუნველყოფა; ჯანდაცვის უმაღლესი სადაზღვევო პაკეტი შევიძინეთ, რომ ამ ბავშვებს უნივერსალურად ვუპატრონოთ.

ის ორგანიზაციები, რომლებიც ახლა ჩვენ გვაკრიტიკებენ, ოდესმე ყოფილან ამ პატარების ოჯახებში? უნახავთ, რა პირობებში ცხოვრობდნენ მოზარდები? ხომ გითხარით, ისინი ჩვენთანაც კი არ მოსულან, არ ვუნახივართ და ისე გვლანძღავენ. არადა, ეს სახლი ღია არის ნებისმიერი ადამიანისთვის 24 საათის განმავლობაში, ნებისმიერი წინასწარი გაფრთხილების გარეშე. ჩვენ არავისთვის დასამალს არაფერს ვაკეთებთ. აქ ყოველთვის არის პასუხისმგებელი პირი, რომელიც დაათვალიერებინებს მსურველს ყველაფერს, მენიუს გააცნობს, დიეტოლოგის რეკომენდაციებსა და სამედიცინო დასკვნებს აჩვენებს. დიახ, წარმოგიდგენთ ყველაფერს, რაც უნდა ჰქონდეს ნორმალურ პირობებში არსებულ მსგავსი ტიპის დაწესებულებას.

ჩვენ ვამბობთ, რომ ეს არ არის ბავშვთა სახლი, არამედ ეს არის სკოლა-პანსიონი, სადაც ბავშვები იღებენ დამატებით განათლებას. ინგლისური ენის კურსები გვაქვს, ახლა საფეხბურთო გუნდს ვქმნით.

_ რამდენი აღსაზრდელი გყავთ?

_ ათი ბავშვი უკვე ათ დღეზე მეტია, ჩვენთან ცხოვრობს, კიდევ ათი ბავშვი დაგვემატება საღამოსთვის. ის ათი ბავშვი, რომელიც ჩვენთან ახლა შემოვა, იგივე პროცედურებს გაივლის, რაც პირველმა ნაკადმა გაიარა. გავუკეთებთ ანალიზებს. თუ ვინმეს რამე სამკურნალო აქვს, ვუმკურნალებთ. ჰიგიენის საკითხებს მოვუგვარებთ. ათი დღის შემდეგ კიდევ ათი ბავშვი შემოვა. ერთიანად 50 ბავშვის მიღება და მოწესრიგება რთულია. სამწუხაროდ, მათი მშობლები არც კი არიან საქმის კურსში, რა მდგომარეობაში იყო ბავშვების ჯანმრთელობა, რა მხრივ სჭირდებოდათ მიხედვა. თითოეულ ბავშვს ძალიან ბევრი რამ სჭირდება, მით უფრო, როდესაც არ ვიცნობთ და ვცდილობთ უფრო მეტი გავიგოთ მათ შესახებ.

_ რა პრობლემები აღმოაჩნდათ ბავშვებს?

_ შერყეული ჯანმრთელობა, არაჰიგიენური მდგომარეობა. ძირითადად, საჭმლის გადამამუშავებელი და მომნელებელი ორგანოების პრობლემები ჰქონდათ არანორმალური კვების რეჟიმის გამო. ფაქტობრივად, შიოდათ და რეჟიმში ჩადგომაც გაუჭირდათ. ბაშვები ისეთ მდგომარეობაში იყვნენ, რომ სწავლის თავი არ ჰქონდათ. ახლა ისინი სრულფასოვნად მოვლილნი არიან და სკოლაშიც გააქტიურდნენ.

_ თუ სახელმწიფო გადაწყვეტს, რომ პანსიონის დახურვის განკარგულება გასცეს, რას იზამთ?

_ თუ ხელს შეგვიშლიან, ჩვენც შესაბამის პასუხს გავცემთ. საქმით დავანახვებთ, რომ საჭიროა ის, რასაც ჩვენ ვაკეთებთ და ოპონენტების მხრიდან გაუმართლებელია იმის თქმა, რომ არაკანონიერად ვმუშაობთ. გვითხრან, როგორი საქციელი იქნებოდა მართებული? რით ეხმარება ამ ბავშვებს გაერო, `იუნისეფი~, რას უკეთებენ ამ ოჯახებს? ალტერნატივად რას სთავაზობენ, ან რატომ აქამდე არ შესთავაზეს? გაიყინონ, მშივრებმა იცხოვრონ ამ ბავშვებმა, თუ რა? მე არ მესმის საერთაშორისო ორგანიზაციების წინააღმდეგობის. გასაგებია, რომ ბავშვი უნდა იზრდებოდეს ოჯახში და დედასთან არის ყველაზე კარგად. ამაზე არ ვდაობთ, ვეთანხმებით, მაგრამ როდესაც ოჯახში უმძიმესი მატერიალური მდგომარეობაა, მშობელს არ აქვს ბავშვის სრულფასოვნად გამოკვების კი არა, უბრალოდ, დაპურების თავიც კი, რა ვქნათ? ფული მივცეთ? არ უშველის ეს საქმეს, თორემ ჩვენი ფონდი ამ მხრივაც ეხმარება ოჯახებს. ამ ოჯახებს ფული რამდენიც არ უნდა მივცეთ, მოზარდები ისევ მშივრები იქნებიან.

_ აჭარის მასშტაბით აიყვანეთ ბავშვები, თუ მხოლოდ ქობულეთიდან?

_ მთლიანად აჭარიდან, რადგან ძალიან დიდი მომართვიანობა გვქონდა ამ კუთხიდან. პირველი სახლიც ამიტომ აქ გავაკეთეთ, მაგრამ ახლა გვაქვს ძალიან მძიმე შემთხვევა და, ალბათ, გამონაკლისს დავუშვებთ ორ ბავშვზე. ერთი ქუთაისიდან არის და ერთიც _ სენაკიდან. უნდა მივუსწროთ ამ ბავშვებს, რადგან ისინი უმძიმეს მდგომარეობაში არიან.

_ სხვაგანაც აპირებთ ანალოგიური პროექტის განხორციელებას?

_ ვერ წარმოგვედგინა, რომ ამ პროექტს ასეთი გაუგებარი აჟიოტაჟი მოჰყვებოდა. ფონდისა და პროექტის დამფინანსებელი, ლეონიდ ჩერნოვეცკი, დიდი ხანია, ამ საქმიანობით არის დაკავებული უკრაინაში. მას შემდეგ, რაც საქართველოში გადმოვიდა საცხოვრებლად, აქაც სიამოვნებით ახორციელებს სოციალურ პროექტებს. მისი მიზანია, რაც შეიძლება ბევრ ადამიანს დაეხმაროს. თუ ამხელა წინააღმდეგობა იქნება, არავის გადამტერება არ გვინდა. საერთოდ არ მიმაჩნია ჯანსაღ პროცესად ის, რომ დებატი გაიმართოს თემაზე, დავეხმაროთ თუ არა ბავშვს. ანალოგიური  პროექტების საქართველოს სხვა რაიონებში გახსნის სურვილიც გვაქვს და გვექნება, თუ, რა თქმა უნდა, რაღაც კონსენსუსამდე მივალთ და ყველა შევთანხმდებით, რომ მსგავსი ტიპის სახლი საჭიროა, თუნდაც დროებით, მანამდე მაინც, ვიდრე არ დავრწმუნდებით, რომ თუნდაც მხოლოდ აჭარაში არავის შია.

პროექტი, რომელიც დღეს დავიწყეთ, უფრო დიდი და კეთილშობილური მიზნების დასაწყისია, რომელიც ნაბიჯ-ნაბიჯ უნდა აღსრულდეს. ჩვენ არ ვაპირებთ გაეროსთან ერთად დავსხდეთ, ხუთი დღე ვისაუბროთ რაღაც თემაზე, მერე ხუთი თვე ვიფიქროთ და საიდანღაც მოტანილი პროექტები საქართველოს სინამდვილეს როგორმე მოვახვიოთ თავს.

მიუხედავად წინააღმდეგობებისა, სახლი არ დაიხურება არც ერთ შემთხვევაში. ამის ილუზია არავის ჰქონდეს. პირიქით, გვინდა, კიდევ რამდენიმე სახლის გახსნა მაღალმთიან აჭარაში. ძალიან ბევრმა ოჯახმა მოგვმართა სოფლებიდან. იქიდანაც ჩამოვიყვანთ ბავშვებს, მაგრამ ოჯახისგან ყოფნა შორს გამოუვათ, რაც, ალბათ, მშობლებს დააბრკოლებს, ხშირად ნახონ შვილები.

ვიმედოვნებთ, ჩვენ და სახელმწიფო შევთანხმდებით ქობულეთის სახლისა და ანალოგიური ტიპის სახლების არსებობაზე. კარგი იქნება, თუ არასამთავრობო ორგანიზაციებიც გაგვიგებენ და ჩვენკენ კი არა, საქმისკენ, ბავშვებისკენ იქნებიან. ხომ ყველას ერთი სურვილი გვამოძრავებს? არ გვინდა მშიერი და სოციალურად დაუცველი ბავშვები, თუ გვსურს იდეალურ პირობებში იცხოვროს მომავალმა თაობამ, მაშინ ვიმსჯელოთ, როგორი პროექტები უფრო მოუხდება ქართულ რეალობას და საქმე ვაკეთოთ, ნუ ვიჩხუბებთ.

თუ ბავშვების უფლებების დარღვევის ეშინია ვინმეს, შეიხედოს თურქულ ე. წ. ლიცეუმებში, სადაც 100 კვ.მ.-ზე 40 ბავშვი ჰყავთ შეყრილი და კაცმა არ იცის, რას ასწავლიან, ვისი ფულით და რა დაინტერესებით. მათ მიმართ არანაირი კონტროლი არ ხორციელდება, ჩვენ კი ყველას კარს ვუღებთ და გვებრძვიან. ეს უსამართლო დამოკიდებულებაა. 600 კვადრატული მეტრი დაეთმობა 50 ბავშვს, მათ ყველა პირობა ექნებათ სრულფასოვნად განვთარებისთვის. კიდევ ჩვენ გვებრძვით? ასეთი დამოკიდებულება დისკრიმინაციულია.

პანსიონში ყველა აღმსარებლობის ბავშვი გვყავს: ქრისტიანებიც, მუსლიმანებიც, არავის ვასხვავებთ რელიგიის მიხედვით, რადგან ჩვენს სახლში რელიგია არაფერ შუაში არ არის, მიუხედავად იმისა, რომ მჭიდრო კავშირი გვაქვს საპატრიარქოსთან.

მოკლედ, არ ვართ წინააღმდეგი, რომ ვიმსჯელოთ, საქართველოსთვის მორგებული პროექტები განვახორციელოთ და რეალურად ვიმუშაოთ ბავშვებისთვის საცხოვრებელი გარემოს გაუმჯობესებაზე. არც იმაზე ვდაობთ, რომ საბჭოთა ტიპის ბავშვთა სახლები უნდა დახურულიყო და რომ ის საშინელი ტიპის დაწესებულებები იყო, სადაც ბავშვის განვითარების არანაირი პირობა არ არსებობდა, მაგრამ ისიც ვაღიაროთ, რომ, სამწუხაროდ, დღეს რა რეფორმაც მიმდინარეობს, ისიც ჩავარდნილია, რადგან ბავშვები კვლავ მშივრები არიან და უამრავი დაავადება აწუხებთ.

                                                                                                      ელენე იმერლიშვილი