ის, რაც გასულ კვირას ზუგდიდის ცენტრში მოხდა, საქართველოში დიდხანს ემახსოვრებათ. ამ თემას არჩევნების შედეგებიც კი ვერ გადაფარავს. ან როგორი გადასაფარია, როცა ერთმა შეიარაღებულმა მძარცველმა მთელი სახელმწიფო თავზე დაგვამხო. ასეთი ამბავი ნებისმიერ სხვა ქალაქში რომ მომხდარიყო, იგივე რეაქცია იქნებოდა, მაგრამ ზუგდიდი მაინც განსაკუთრებულია. ეს ქალაქი რუსეთის მიერ ოკუპირებული აფხაზეთიდან რამდენიმე კილომეტრშია. მონდომების შემთხვევაში აგრესორებს უპრობლემოდ შეუძლიათ ზუგდიდში პროვოკაციის მოწყობა. სამოქალაქო აქტივისტი კახა მიქაია მიიჩნევს, რომ ამ ძარცვის შემდეგ ზუგდიდი მსოფლიოს დედაქალაქად უნდა გამოცხადდეს. ამას ხუმრობით ამბობს, სინამდვილეში კი ძალიან გაბრაზებულია, რადგანაც ერთმა კაცმა ერთ დღეში დაგვამხო თავზე სახელმწიფო. მიქაია იმის გამოც არის აღშფოთებული, რომ ხელისუფლების წარმომადგენლები დამნაშავეების დევნის ნაცვლად მედიას ესხმიან თავს.

როგორ მივიდა საქართველო აქამდე? რა საფრთხეების წინაშე დგას ქვეყნის უსაფრთხოება? რატომ არ სურს გომელაურზე საუბარი? ვინ არიან ძალოვან სტრუქტურებში ჩანერგილი პერსონები და რა პრობლემები შეუქმნეს მათ მმართველ პარტიას? _ ამის შესახებ კახა მიქაია „ქრონიკა+“-ს ესაუბრება:

_ რას დაარქმევდით იმას, რაც გასულ კვირას ზუგდიდში მოხდა?
_ სანამ ბანკის ძარცვაზე ვისაუბრებდეთ, თქვენს მკითხველს ჩემს ინიციატივას გავაცნობ: ძალიან მინდა, რომ ამ შემთხვევის შემდეგ ზუგდიდი მსოფლიოს დედაქალაქად გადაიქცეს. სტოკჰოლმის, ლიმასა და კიდევ სხვა სინდრომებთან ერთად, ზუგდიდში განვითარებული მოვლენების შემდეგ, მსოფლიო ახალი სინდრომის აღმოჩენის მომსწრე გახდა. ეს არის „ზუგდიდის სინდრომი“.
რაში მდგომარეობს „ზუგდიდის სინდრომი“? როცა მძევლები ხაჭაპურს ჭამენ და მთელ ქვეყანას სიმპათია უჩნდება აგრესორის მიმართ. მართლაც მაგარია! თუმცა ვფიქრობ, რომ ზუგდიდლები მხოლოდ ამით არ უნდა დავკმაყოფილდეთ!
საქართველოს ბანკის ზუგდიდის ფილიალში მძარცველის შეჭრასთან დაკავშირებული პერიპეტიები გვაძლევს უფლებას, ჩვენი ქალაქის სახელის უფრო მეტად პოპულარიზებისთვის მივმართოთ საერთაშორისო საზოგადოებას და მოვითხოვოთ: მთავრობის მიერ ადამიანის სიცოცხლეზე ზრუნვა, შერწყმული კრიმინალის მიერ ბანკის წარმატებულ ძარცვასთან, აღიარებულ იქნას ზუგდიდურ კლასიკად! _ რადგან ჩვენ, ქალაქის მკვიდრნი, ოდითგანვე აკადემიურობას ავანგარდზე მეტად მივაგებდით პატივს და იგი ჩვენი ცხოვრების წესად მიგვაჩნდა.
ამ ძარცვამ, რომელიც ჩვეულებრივი ტერორისტული აქტია, თვალნათლივ ანახა საზოგადოებას, რომ ჩვენ სახელმწიფო არ გაგვაჩნია. ჩვენს სხელმწიფოში არ არსებობს სახელმწიფო სტრუქტურები. სახელმწიფოში არ მუშაობს არც სუსი და არც მთავრობა. ერთმა მძარცველმა მთელ მსოფლიოს დაანახა, რომ საქართველო, როგორც სახელმწიფო, აღარ არსებობს
ეს არ არის მხოლოდ პოლიტიკური კრიზისის მაჩვენებლი, ეს გახლავთ მორალური და სოციალური კრიზისის დასტურიც. ყველა ეს კრიზისი თვალნათელია. ასე რომ, მნიშვნელობა არ აქვს, სად მოხდა ეს ძარცვა და ზუგდიდზე ყურადღების გამახვილება არ ღირს.
_ ამ ძარცვამ სახელმწიფო ჩამოშალა და მართლა არ აქვს მნიშვნელობა, თუ რომელ ქალაქში მოხდებოდა ის. თუმცა ზუგდიდი მაინც განსაკუთრებული ქალაქია. ის კონფლიქტისპირა რეგიონში მდებარეობს. ამ ქალაქს ოკუპირებულ აფხაზეთამდე სულ რამდენიმე კილომეტრი აშორებს და ეს რეგიონები უფრო მეტად არ უნდა იყოს დაცული?
_ რა თქმა უნდა, ზუგდიდში გაფაციცებული უნდა იყოს სახელმწიფო სტრუქტურები. არც სუსს, არც დაზვერვას, არც შსს-სა და არც კონტრდაზვერვას არ უნდა ჰქონდეს მოდუნების საშუალება. ასეთი რამე კონფლიქტისპირა ქალაქში რომ ხდება, კიდევ უფრო უარესია ჩვენი ქვეყნისთვის. ამან მყარად დაამტკიცა, რომ სახელმწიფო არ გაგვაჩნია. დღეს საქართველო გადაიქცა ბიძინას თავლად და მორჩა!
_ წლებია, იმაზე საუბრობთ, რომ ზუგდიდში აფხაზეთიდან შემოდის კონტრაბანდა. არის საშინელი განუკითხაობა. ეს განუკითხაობა რომ არა, ზემოხსენებული ზუგდიდური პერიპეტიები განვითარდებოდა?
_ გეთანხმებით, რომ ამ ძარცვას განუკითხაობამაც შეუწყო ხელი, რომელიც მთელ ქვეყანაშია გამეფებული. რაც შეეხება კონტრაბანდას, აქ ცოტა სხვა ამბავია, მინდა გითხრათ, რომ კონტრაბანდა სულაც არ არის უკონტროლო.
_ რას ნიშნავს, არ არის უკონტროლო?
_ იმას, რომ ის მშვენივრად კონტროლდება და არც კონტრაბანდისტები მოძრაობენ საკუთარ ნებაზე. კონტრაბანდას თავიდან ბოლომდე აკონტროლებდა, აკონტროლებს და მომავალშიც გააკონტროლებს ხელისუფლება.
ზუგდიდის ინციდეტის შემდეგ ვინ არის იმის გარანტი, რომ აქ აფხაზები ან რუსები რამე სპეცოპერაციას არ ჩაატარებენ ან პროვოკაციას არ მოაწყობენ და ამით საერთოდ არ დაშლიან ქართულ სახელმწიფოს?! მგონი, ჩემი თქმა არ უნდა სჭირდებოდეს ძალოვნებს, რომ კონფლიქტისპირა რეგიონებში დაცვა, დაზვერვა, ოპერატიული მუშაობა გაძლიერებული უნდა იყოს.
თქვენი გაზეთის მეშვეობით ვსვამ კითხვას, _ რა განცდა დაეუფლება ამის შემხედვარე ჩვენს მტერს?! თუთაშხიასი არ იყოს: „ვიკითხე აქ მე!“ რა განცდა დაეუფლება თუნდაც აფხაზსა და რუსს?!!
_ ჩემი აზრი თუ გაინტერესებთ, ზუგდიდის ინციდენტი ძალიან ეამებოდა ჩვენს მტერს.
_ რა თქმა უნდა, გაეხარდებათ. აქ ისეთი რამე მოხდა, რომელიც მხოლოდ მტერს შეიძლება გაუხარდეს. აფხაზებმა და რუსებმა უკეთესად იციან, რა ხდება სამეგრელოში, ვიდრე _ ჩვენმა სამთავრობო სტრუქტურებმა.
რამდენჯერ მითქვამს ტელეეთერებში და, მათ შორის, „ქრონიკა+“-სთან, რომ საქართველოს ხელისუფლება, პირველ რიგში, ძალოვანი სტრუქტურები, „ეფესბეს“ აგენტებით არის სავსე!
_ ამას მართლა ძალიან ხშირად ამბობდით, მაგრამ რეაქცია არასდროს მოჰყოლია.
_ როგორ არ მოჰყოლია? აბა, ზუგდიდში რა მოხდა? ჩვენდა სამწუხაროდ, აფხაზები ბევრად უკეთ აკონტროლებენ დროებით საზღვარს, ვიდრე _ ქართველები. ეს კატასტროფაა.
_ თქვენი აღშფოთება და გულის ტკივილი გასაგებია, მაგრამ ის, რაც მოხდა, იმდენად დაუჯერებელია, ბევრს დღემდე სწამს, რომ ეს ყველაფერი რაღაცისთვის დადგმული სპექტაკლი იყო. იმის წარმოდგენაც კი ძნელია, ერთ მძარცველს სახელმწიფოს ჩამოშლა შეეძლოს.
_ აქ წარმოუდგენელი ის კი არაა, რომ ის მძარცველი იყო ძლიერი, აქ წარმოუდგენელია ჩვენი სახელმწიფო სტრუქტურების სიბრიყვე. ძალიან მიჭირს იმის დაჯერება, რომ დღეს სახელმწიფო ამ უგუნურების ხელშია, თორემ ამ დედამიწაზე ტერორისტებსა და მძარცველებს რა გამოლევს. ეს ტერორისტები შეიძლება, ძალიან ძლიერებიც იყვნენ, მაგრამ რაც არ უნდა ძლიერი იყოს დამნაშავე, სახელმწიფო ვალდებულია, მას ბრძოლა მოუგოს. როგორ შეიძლება, ერთმა კრიმინალმა მთელ ძალოვან სტრუქტურებს აჯობოს?!
_ თქვენგან განსხვავებული პოზიცია აქვს ამ ძარცვასთან „ოცნების“ მხარდამჭერებს. ისინი ამბობენ, რომ სახელმწიფომ წარმატებული სპეცოპერაცია ჩაატარა. ვახტანგ გომელაურმა თქვა, _ რა მოხდა, თუ ფული გადავეცით, ეს ფული ბიუჯეტის არ ყოფილაო.
_ გომელაურზე, ძალიან გთხოვ, საერთოდ არ მალაპარაკო. თუ დააკვირდით, ამ კაცზე როცა მისვამთ კითხვას, არ გპასუხობთ. ვახტანგ გომელაური არ მიმაჩნია იმ პერსონად და იმ თანამდებობის პირად, რომელზედაც მე, თქვენი მონა-მორჩილი, უნდა ვლაპარაკობდე.
_ მის თანამდებობას რას უწუნებთ, კაცი შინაგან საქმეთა მინისტრია.
_ მერე რა, თუ შს მინისტრია. მე თავს არ მივიჩნევ ვალდებულად, რომ გომელაურზე ვილაპარაკო. გომელაური სალაპარაკოდაც არ ღირს.
_ „ქართული ოცნების“ მომხრეები აჟიტირებული არიან, ეს რა ჰუმანური ოპერაცია ჩაატარა შსს-მო. ამაზე რას იტყვით?
_ რაც შეეხება ჰუმანურობას, ამაზე ძნელია, კომენტარი გააკეთოს ადამიანმა. ჩვენ ვნახეთ ტერორისტი, რომელმაც მძევლები აიყვანა, მათი განთავისუფლების სანაცვლოდ ფული აიღო და გაურკვეველი მიმართულებით წავიდა.
ამის შემდეგ მთავრობის წევრები ერთმანეთის მიყოლებით გამოდიან და ამბობენ, რომ ჩვენ ჰუმანური სპცოპერაცია ჩავატარეთო. მძარცველმა სახელმწიფო ჩამოგვაშალა თავზე და ესენი ჰუმანურობაზე საუბრობენ. მადლობა, ბატონებო, ასეთი ჰუმანურები რომ ხართ.
ჰუმანურობა ხომ დაიბრალეს და არც გმირობაზე თქვეს უარი. მეუბნებიან, გალდავა გმირიაო. სამხარეო პოლიციის უფროსი მძევლად ჩაბარდა მძარცველს და გმირი რანაირადაა? არ მესმის.
მერე რა თუ მძევლები ჩაანაცვლა. არაა ეს გმირობა. გმირობა იქნებოდა ის, რომ დამნაშავე გაენეიტრალებინათ. ფულს თუ აძლევ და უშვებ, მაშინ რა გინდა საერთოდ პოლიციაში? ამ საქართველოში ყველაფრის პროფანაცია მოხდა და ახლა გმირობის პროფანაციის ჯერი დადგა.
ამ ბედოვლათებმა ისიც კი არ იციან, რას ნიშნავს გმირობა. უყურე შენ! _ მთელი ჩასვრილი პოლიცია მივიდა ტერორისტთან და მანაც გაათავისუფლა მძევლები. და რამხელა გმირია გალდავა!
_ იმის თქმა გინდათ, რომ არ უნდა ჩანაცვლებოდა გალდავა მძევლებს?
_ უნდა ჩანაცვლებოდა და ამას გმირობას ნუ ეძახიან! კაცს გარანტია ჰქონდა, ფული მომიტანეთ და უვნებლად გაგიშვებო და ასე ჩაენაცვლა მძევლებს.
_ თქვენ რაღაც ნამეტანი რადიკალური ხართ.
_ არაა ეს რადიკალიზმი. თქვენ იცით, რა არის კონტრტერორისტული სპეცოპერაცია? ეს ისეთი ოპერაციაა, როდესაც ტერორისტს კი არ უშვებ, არამედ აკავებ ან ანეიტრალებ და მძევლებს ათავისუფლებ. ასეთი ოპერაციის ჩატარება პოლიციის პირდაპირი მოვალეობაა. ასე რომ, გმირობის აქეთ-იქით მინიჭებას თავი დაანებონ და საქმეს მიხედონ.
გარდა იმისა, რომ იმ მძარცველმა სახელმწიფო დაგვამხო თავზე, ძალიან ცუდ პრეცედენტს ჩაუყარა საფუძველი და ამის გაგრძელებას მალე ვნახავთ.
_ რას გულისხმობთ?
_ დაიწყება ბანკების ძარცვა.
_ ასე იოლია ბანკის ძარცვა?
_ ზუგდიდში მომხდარმა დაგვანახა, რომ რთული არ არის. ახლა ნებისმიერ კრიმინალს შეუძლია ბანკში შესვლა, მძევლების აყვანა და მათი განთავისუფლების სანაცვლოდ თანხის მოთხოვნა. მივა პოლიცია, თანხას გადასცემს და მძევლებსაც გაუშვებენ, პოლიციას კი გმირს უწოდებენ. და ვიყოთ ასე ძარცვიდან ძარცვამდე? არაა გმირობა, პოლიციელი რომ მძევლად ჩაბარდები და არც პოლიციელის საქმეა ეს.
_ თუ მძევლებს უნდა ჩანაცვლებოდნენ, პირველი გიგი უგულავა გაიქაჩა, მე ჩავენცვლები მძევლებსო.
_ გიგი უგულავაზეც ნუ გამაკეთებინებთ კომენტარს. არც მაგაზე მინდა საუბარი.
_ უგულავაზე რატომ არ გინდათ საუბარი?
_ იმიტომ, რომ ეგ და გომელაური ჩემთვის ერთი და იგივეა. ასე დავამთავროთ უგულავაზე საუბარი. გადარეული ვარ ამ გმირობის იქით-აქეთ ტრიალით.
_ უფრო გამწარებული ხართ, ვიდრე გადარეული.
_ აბა, რა იქნება?! შევიშმუშნე, როცა პოლიციელების გმირობაზე დაიწყეს საუბარი. როგორ შეიძლება, გალდავას რიტორიკას და ქცევას გმირობა ვუწოდოთ? სირცხვილია ეს! საქართველოში გმირობა სულ სხვა რამე! ამ ქვეყანას მსოფლიოსთვის ცნობილი გმირები ჰყავდა.
_ ამ ქვეყანას გმირები მართლა არასდროს აკლდა.
_ ამ გმირების ფონზე სამხარეო პოლიციის უფროსის გმირობაზე საუბარი ცოტა სასაცილოა, სატირალი რომ არ იყოს. ვიცი, ჩემს განცხადებებს მწვავე რეაქცია მოჰყვება, მაგრამ არ მაინტერესებს. ვისაც რა უნდა, ის თქვას ჩემზე. ქართველთა გმირობას სულ სხვანაირად ვუყურებ, ვიდრე გომელაური და ბიძინა.
_ ისე, როგორც ამბობენ, ზუგდიდის ოპერაცია გომელაურმა ასე ბიძინა ივანიშვილის მითითებით ჩაატარაო. ამაზე რას იტყვით?
_ ჰი-ჰი-ჰი! ამაზე გავიცინებ და მეტს არაფერს ვიტყვი, სხვა არც არაფერია სათქმელი.
_ ირაკლი კობახიძის აგრესიულობაზეც არაფერს გვეტყვით? როცა ამ თემაზე დაუსვეს კითხვა, წყობიდან გამოვიდა.
_ როგორ მოიხსენიებთ ხოლმე კობახიძეს სოცილურ ქსელში, _ „ავი ირაკლა“ არა? ეს „ავი ირაკლა“ ისეთი საყვარელია, რომ ტელევიზორში თუ არ გამოჩნდა, ის დღე დაკარგულად მიმაჩნია. „ავ ირაკლაზე“ გალაკტიონის ერთი ლექსი მახსენდება: „რაც უფრო შორს ხარ, მით უფრო ვტკბები“. რა უნდა ვილაპარაკო ამ ადამიანზე?!
_ ეს ადამიანი ამბობს, რომ საქართველოში კრიმინალი მომატებული არააო.
_ ამის თქმა ახლა სამარცხვინოა. ამასთან დაკავშირებით განცხადებით მივმართე პრემირ გახარიას. როგორც „ავი ირაკლა“ ამბობს, თურმე ჩვენ უნდა დავიცვათ მთავრობის მეთაური პროვოკატორი ჟურნალისტებისგან, რომლებიც მას კითხვებს უსვამენ და ნერვებს უშლიან. წარმოიდგინეთ, თურმე პრემიერი ჟურნალისტებისგან არის დასაცავი.
_ ეს ძალიან სასაცილოა.
_ უფრო სატირალია, ვიდრე _ სასაცილო.
_ თქვენ გაიხსენეთ გახარია და მისი შს მინისტრობის პერიოდი მომაგონდა: „გავრილოვის ღამეს“ ახალგაზრდებს თვალები დასთხარეს და მათ წინააღმდეგ დათვის ტყვიები გამოიყენეს! მაშინ რატომ არ იყო პოლიცია ჰუმანური?
_ იმიტომ არ იყო მაშინ პოლიცია ჰუმანური, რომ რუსთაველზე უიარაღო ხალხთან ჰქონდა საქმე, ერთმა იარაღიანმა კაცმა კი მთელ ხელისუფლებას ჩაასველებინა. აქედანაც ჩანს მთავრობის ჰუმანურობა.
წლებია, ამ მთავრობას ვეუბნები, რომ სავსეა სპეცსამსახურები წინა ხელისუფლების კადრებით. ვაფრთხილებდი, ეს კადრები დაგანგრევენ შიგნიდან-მეთქი, მაგრამ ყური არ მიგდეს. იმის მაგივრად, რომ ჩანერგილების წინააღმდეგ ემოქმედათ, მე გადამეკიდნენ და აი, შედეგი!
_ იყო ასეთი ვერსია, რომ ეს ვანო მერაბიშვილმა გააჩალიჩა.
_ ვანომ დაგეგმა ეს ძარცვა და მე ვიყავი მთავარი როლის შემსრულებელი. სამარცხვინოა ამის ლაპარაკი. ბარემ, მეგის ქარდავაზე ეთქვათ, ტერორისტი ის იყოო. მთელი გულით ვულოცავ მძევლებს, რომ მშვიდობიანად გამოვიდნენ. ამ ბრიყვი ხელისუფლების პირობებში მძევლები რომ გადარჩნენ, ეს მართლა დიდი მიღწევაა. ის ტერორისტიც კარგად მოიქცა, რომ მძევლები არ გაწირა.
ირაკლი კობახიძე ხომ ამაზრზენი იყო, როცა მედიას დაესხა თავს, მაგრამ არანაკლებ ამაზრზენი იყო თავდასხმა მძევლებზე. სად გაგონილა, რომ ხელისუფება მძევალს ესხმოდეს თავს?!
მძევლებს შორის იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ მხარდამჭერი ირაკლი კვარაცხელია. როგორც კი მისი ვინაობა გასაჯაროვდა, ატეხეს ერთი ამბავი და ლანძღეს ეს ადამიანი. ვიღაცებმა ისიც თქვეს, რაკი კვარაცხელიაა მძევლებს შორის, მაშინ ამ პროცესებს სააკაშვილი აკონტროლებს უკრაინიდანო. იდგნენ ხელისუფლების მხარდამჭერები და მთელი დღე ფეისბუქზე მიშას აგინებდნენ. მივმართავ „ოცნების“ მხარდამჭერებს: მიშას გინებით და ძაგებით ბიძინას ვერ აუწევთ რეიტინგს და ვერც _ მურუსიძეს.
_ რას ფიქრობენ ამ ყველაფერზე ზუგდიდლები?
_ ზუგდიდლები რას იტყვიან? ამ ქალაქის გაკვირვება ძალიან ძნელია, ბევრი რამის მომსწრეა ზუგდიდი, რა აღარ გადაიტანა, მაგრამ ამას ვერავინ დაივიწყებს, მათ შორის, მეც. ყველა ამ ამბის თანამონაწილე ვარ და ვგრძნობ, როგორ განიცდის ჩემი ქალაქი. როცა ზუგდიდში რაღაც ხდება, ეს ჩემთვის დიდი ტკივილია.
იმის მაგივრად რომ სამართლიანობა აღედგინა, ხელისუფლებამ კიდევ ერთხელ შეურაცხყო ზუგდიდლები. არადა, ხალხი ელოდა, რომ სააკაშვილის წასვლის შემდეგ „ქართული ოცნება“ სამეგრელოსა და ჩემს ქალაქს იარებს მოუშუშებდა. სამწუხაროდ, მათ ჭრილობაზე მარილი დააყარეს ზუგდიდლებს.
_ როგორც ზუგდიდელი, რა რჩევას მისცემდით „ქართულ ოცნებას“?
_ ამათ არაადეკვატურ ქცევებსა და განცხადებებს რომ ვუყურებ, ყოველგვარი რჩევის მიცემის ხალისი მიქრება. გინდა, ამათთვის მიგიცია რჩევა და გინდა, კედლისთვის შეგიყრია ცერცვი. რჩევებს, როგორც წესი, ხელისუფლებას აძლევენ ხოლმე. „ქართული ოცნება“ ხელისუფლებაა? ცხადია, _ არა.
ყველაფრის მიუხედავად, უნდა ვთქვა, რომ ამ ხელისუფლებამ ვერაფერი გააკეთა. მიხეილ სააკაშვილი დატოვა, როგორც პოლიტიკური ლიდერი და ამით გაანადგურა საკუთარი ქვეყანა. ხოლო ვინაა სააკაშვილი, ეს ყველამ კარგად იცის. კიდევ ერთხელ მივმართავ „ოცნებას“ და ვეტყვი, რომ სააკაშვილის ძაგებით თქვენ თავს ვერ გაითეთრებთ.
ამ დღეებში „მთავარმა“ არხმა და ნიკა გვარამიამ სერიოზული მასალები მოიპოვეს. მე მაინტერესებს, თუ როგორ მოიპოვეს მათ ეს მასალები და როგორ გააშიშვლეს ხელისუფლება და რას აპირებს ხელისუფლება არჩევნებში?
_ რა კადრებზე საუბრობთ, პოლიციელები რომ გახდნენ აგიტატორები?
_ დიახ. მაინტერესებს, საიდან მოიპოვა ეს კადრები „მთავარმა“? აგვიხსნას „ოცნებამ“. მე კი ვიცი, საიდანაც წამოვიდა. ვეუბნებოდი, რომ ძალოვნებში ჩანერგილები შიგნიდნენ დაშლიდნენ „ოცნებას“.

შორენა მარსაგიშვილი