„ვაღიაროთ, რომ ამ ქვეყანას 12 თუ 15 ბიზნესმენი მართავს და პოლიტიკოსები მარიონეტები არიან, რომლებიც არაფერს წყვეტენ. ყველა გადაწყვეტილებას ეს 12-15 ბიზნესმენი იღებს. ამ ბიზნესმენებმა ჯანდაცვას თავი დაანებონ, მაგრამ საქართველოში ლარი რომ ლარობდა, წამლების ბრუნვა მილიარდ შვიდასი მილიონი იყო, საიდანაც 70 პროცენტი აბსოლუტურად არასაჭირო წამლებია. მე რომ ჯანდაცვის მინისტრი ვიყო, ჩემი ერთ-ერთი ქეისი იქნება, საქართველოში წამლის ბრუნვა 500 მილიონამდე დავიდეს, მაგრამ ადამიანები, რომლებსაც მილიარდის დაკარგვის საფრთხე აქვთ, ამას დასთანხმდებიან? _ არადა, შესაბამისად, აბა, რაზე ვსაუბრობთ?!“ _ ამ სკანდალურ განცხადებას „ქრონიკა+“-ისთვის მიცემულ ექსკლუზიურ ინტერვიუში საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ექსპერტი, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე აკეთებს.

ჩვენი რესპონდენტი, რომელიც ჟენევაში ცხოვრობს, იმ კითხვაზეც პასუხობს, თუ რატომაა საქართველოში კოვიდით ინფიცირებულთა მაღალი ლეტალობა. ინტერვიუდან იმასაც გაიგებთ, თუ რატომ არის სამედიცინო დაწესებულებები ინფექციის გავრცელების წყარო და რატომ არის სისულელე საველე ჰოსპიტალების გახსნა?

„ქრონიკა+“ პროფესორ გიორგი ფხაკაძეს ჟენევაში დაუკაშირდა:

_ გიორგი, მსოფლიომ კოვიდის მართვა ისწავლა და სიკვდილობაც შემცირდა. საქართველოში კი, პანდემიის დაწყებიდან, ლამის, ორი წლის მერეც კი, დღეში, მინიმუმ, 50 გარდაცვლილი გვყავს. გასაგებია, რომ უმძიმეს ეპიდვითარებას ე. წ. სამი მუშკეტერი და ხელისუფლება საზოგადოებას აბრალებს, რეგულაციებს არავინ იცავსო, მაგრამ, რეალურად, პრობლემა ჰოსპიტალურ სექტორშია თუ მენეჯმენტში?

_ პრობლემა იმაშია, რომ ქართველები ვართ!

_ ანუ?

_ ქართველს უყვარს და მან კარგად იცის სადღეგრძელოს თქმა. გარდა ამისა, ქართველს მოსწონს, როცა იტყუება! საქართველოში პროფესიონალიზმი და სიმართლე არასოდეს ფასდებოდა და თუ იდეალისტი ხარ, როცა გარდაიცვლები ან მოგკლავენ, მერე ამბობენ ხოლმე, _ უი, დედა, რა მაგარი კაცი იყოო. უცხოელის გვჯერა, მაგრამ იმ ქართველის, ვინც საზღვარგარეთაა, არ გვჯერა. აი, ნახეთ, ჩემი ფენომენი რაღაც უცნაურობაა.

_ რატომ?

_ სადოქტორო ანთროპოლიგიაშიც მაქვს დაცული.

_ უკაცრავად, ეს რა შუაშია?

_ ანთროპოლოგიურად ძალიან უცნაური რამ ხდება _ ადამიანს, რომელიც ჟენევაშია, ასი ათასზე მეტი ადამიანი უსმენს, საქართველოში კი _ არავინ.

_ მახსოვს, რამდენიმე თვის წინ საკოორდინაციო საბჭოსთან კომუნიკაცია გქონდათ. გიორგი, არმოსმენას რით ხსნით?

_ მაშინ პირველი პირი მისმენდა. ახლანდელმა პირველმა პირმა ერთ შეხვედრაზეც კი არ დამიძახა. მოდით, სიმართლე ვაღიაროთ _ წინა პრემიერი ბიზნესზე ძალიან იყო ორიენტირებული. ბოლოს და ბოლოს, ბიზნესმენია და მახსოვს, მინისტრები ისე ლაპარაკობდნენ, შემეშინდა, მეთქი, ქვეყანა რა დღეშია, მაგრამ ამის მიუხედავად, მაშინდელ პრემიერს ძალიან დასაბუთებულ დასკვნას თუ დაუდებდი, ამას თუ გააკეთებთ ასე იქნება, თუ _ იმას, ასე-მეთქი, რაღაც გადაწყვეტილებას მიიღებდა. ყველა შეხვედრა იმით იწყებოდა, რომ ქვეყნას ვერ დაკეტავდნენ, მაგრამ ჩემი რეკომენდაციების შემდეგ, გახსოვთ, ქვეყანა იკეტებოდა. საერთოდ, ჩემი დასკვნები და რეკომენდაციები პოლიტიკურ ან ეკონომიკურ კი არა, მეცნიერულ ინტერესებზეა დაფუძნებული.
იცით, არჩევნები ქვეყნისთვის ძალიან ცუდი რატომაა?

_ რატომ?

_ ახალი პრემიერის მოსვლის შემდეგ ყველა გადაწყვეტილება, რომელიც მიიღეს, სუფთად პოლიტიკურია და საერთო არც ეკონომიკასთან აქვს, არც _ ეპიდემიასთან, არც _ აკადემიურობასთან და, საერთოდ, საღი აზრიდან ამოვარდნილია!
შეიძლება, ვინმემ თქვას, საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სპეციალისტია და ეკონომიკა რა შუაშიაო, მაგრამ ეკონომიკაც ვიცი _ არაერთი მილიარდიანი პროექტი მიმართია და ბიუჯეტი ცოტა მეხერხება. მოკლედ, 2020 წლის მარტში, ეპიდემია რომ დაიწყო, „ლონდონ სქულ ეკონომიკმა“ მოდელირება გააკეთა, თუ რა მიმართულებით წავიდოდა მსოფლიო ეკონომიკა და ეს მოდელი წინა პრემიერს შევთავაზე, ანუ საუბარი იმაზეა, რომ თუ ყველაფერს გავხსნით, კი ბატონო, მოკლევადიან პერიოდში ეკონომიკა კარგად იქნება, მაგრამ გრძელვადიან პერსპექტივაში გავნადგურდებით. ჩაკეტვის შემთხვევაში კი მოკლევადიან პერსპექტივაში წავაგებთ, მაგრამ გრძელვადიანში მოვიგებთ.
ვერ ვიტყვი, რომ ყველაფერში, მაგრამ წინა პრემიერი 70-80 პროცენტით მისმენდა და ყველგან, სადაც არ მომისმინეს, წააგეს!

_ ღარიბაშვილს თქვენთან დაკავშირების მცდელობა არ ჰქონია?

_ არა. რაც ახალი პრემიერია, მისი ოფისიდან ერთი სატელეფონო ზარიც კი არ ყოფილა.

_ გასაგებია… გიორგი, რას ფიქრობთ, ხელისუფლებას ასეთი უმძიმესი ეპიდვითარება რატომ აწყობს?

_ სიმართლე გითხრათ, არ ვიცი. ეს ვითარება ყველანაირად წამგებიანია! ძალიან მძიმე ვითარებაში ჩავარდნენ! ისეთი რაღაც გააკეთეს, რომ ხრამში კი არ ვარდებიან, არამედ ქვეყანა უკვე ხრამშია, მაგრამ მთელი უბედურება ისაა, რომ ირწმუნებიან, ხრამში არ ვართო! ყველა ექსპერტი თანხმდებოდა, რომ როცა საწოლფონდის გადავსება 5 ათასს გადასცდებოდა, ეს წითელი ხაზი იქნებოდა, რომ ქვეყანა დაკეტილიყო. საერთოდ, ქვეყანა მაშინ იკეტება, როცა სიკვდილობის ყოველდღიური მაჩვენებელი 20-ზე მეტია, ამიტომ საქართველო დაკეტილი კი არა, გადაკეტილი უნდა იყოს და ქუჩაში ბუზიც არ გამოდიოდეს და ეს მეცნიერებაა, მაგრამ როცა ამ სიტუაციაში ქვეყანას არ კეტავ, ეს ბრაზილიური სცენარით წასვლას ნიშნავს.

_ ანუ?

_ არ დაიზაროთ და ნახეთ, ბრაზილიაში რა მოხდა. გეუბნებით, მალე კორონის ქართული შტამი გვექნება. სხვათა შორის, ამაზე წელიწადზე მეტია, ვსაუბრობ და სანამ არ ახდება, არ მომისმენენ!

_ გიორგი, წეღან თქვით, ეკონომიკაშიც ვერკვევიო. ჰოდა, ალბათ, გახსოვთ, პირველი ტალღის დროს კოვიდის სპეცფონდი შეიქმნა, რომელშიც ერთ კვირაში 9 მილიონი შევიდა, თუმცა ეს თანხა, თუ მოზარდებისთვის 200-ლარიან დახმარებას არ ჩავთვლით, არავინ იცის, სად წავიდა, ანუ კოვიდკორუფციაზე რას ფიქრობთ? იქნებ, პანდემიისთვის გამოყოფილი თანხები სხვა მიზნებისთვის იხარჯება და ასეთი მძიმე ეპიდვითარებაც ამიტომ გვაქვს? აი, მაგალითად, ავიღოთ საველე ჰოსპიტალი, რომელიც, სპეციალისტების თქმით, სტანდარტებს არ აკმაყოფილებს…

_ საველე ჰოსპიტალების წინააღმდეგი ვიყავი და ვარ.

_ რატომ?

_ საქართველოში, მგონი, ერთადერთი ადამიანი ვარ, ვინც საველე ჰოსპიტალის მომზადება, გაშლა და მართვა იცის. ამაზე ერაყში ვმუშაობდი, ავღანეთსა და იემენშიც ვეხმარებოდი.

_ ე. ი., ეჭვი, რომ საველე ჰოსპიტალი შესაძლოა, კორუფციის წყარო იყოს, რეალობასთან ახლოსაა, არა?

_ საველე ჰოსპიტალები „შავი ხვრელია“. საერთოდ, მედიცინაში ორი „შავი ხვრელია“ _ მობილური კლინიკა და საველე ჰოსპიტალი. ორივე ამ პროექტში ფულს ყრი, მაგრამ ფსკერი არ ჩანს.
ნანახი მაქვს საქართველოს საველე ჰოსპიტალების ხუთფურცლიანი დოკუმენტი და გავგიჟდი.

_ რატომ გაგიჟდით, გიორგი?

_ საველე ჰოსპიტალების მართვის დოკუმენტი ხუთფურცლიანია და ეს მაშინ, როცა, მაგალითად, 1944 წლის აშშ-ის გაიდლაინი, თუ როგორ უნდა იყოს საველე ჰოსპიტალი გამართული, 135-გვერდიანია. ამ დოკუმენტის ნახვა ინტერნეტშიც შეიძლება და წარმოგიდგენიათ, საქართველოში ამ გაიდლაინის ოპტიმიზაცია გააკეთეს. არადა, დღეს საველე ჰოსპიტალების სამართავად 135-იანი კი არა, 1135-გვერდიანი გაიდლაინია საჭირო. საქართველოში საველე ჰოსპიტალების ხუთგვერდიანი გაიდლაინი რომ წავიკითხე, გული გამისკდა _ ნახევარი სისულელე წერია! ეს არაპროფესიონალიზმია!

_ თუ ფულის კეთება?

_ ფულის კეთების დასადგენად აუდიტის სამსახური არსებობს…
იმას დავუბრუნდეთ, ქვეყანაში რა უნდა გაკეთდეს.

_ კი ბატონო, გისმენთ.

_ ყველაფერი, რაც უნდა ვთქვა, საარჩევნო ჭრილშია, მაგრამ ბოლომდე მჯერა, რომ საღი აზრი გაიმარჯვებს.

_ რას გულისხმობთ?

_ იქნებ, დაფიქრდნენ და ახალი წლის მერე საღმა აზრმა გაიმარჯვოს, ანუ ჯანდაცვის სამინისტრო ისევე ცალკე უნდა იყოს, როგორც განათლების სამინისტროა. არანორმალურობაა, როცა შვიდი სამინისტროა გაერთიანებული. ყველაფრის მინისტრობა როგორ შეიძლება? _ ეს ხომ არანორმალურია!
მეორეც, ჯანდაცვის მინისტრი აბსოლუტურად დამოუკიდებელი და აპოლიტიკური უნდა იყოს. აი, თუ უნდათ, მე დამიძახონ ან ჩემნაირ ქართველებს. ჯანდაცვის მინისტრი აპოლიტიკური ადამიანი იმიტომ უნდა იყოს, რომ ამ სფეროში პოლიტიკური გადაწყვეტილებები ქვეყანას ღუპავს! იცით, პოლიტიკური გადაწყვეტილება რას ნიშნავს?

_ არა, მითხარით…

_ როცა სამინისტროში სუს-ის მიერ დანიშნული ვიღაცის ბიძაშვილ-მამიდაშვილები გყავს და თუ პროფესიონალი არ არის, ვერ გააგდებ. მოკლედ, სამინისტროში პროფესიონალების გუნდი უნდა იყოს, რომელიც არაპოპულარულ რეფორმებს გაატარებს და ყველას შეეხება. გაიხსენეთ, კარგი მაგალითია რეცეპტების რეფორმა, რომელიც ჩავარდა და იცით, რატომ?

_ რატომ?

_ უამრავის ინტერესი იყო ჩადებული და, საბოლოოდ, აბსურდის თეატრი მივიღეთ.
მოკლედ, პრემიერმა თქვა, სამი წელი არჩევნები აღარ იქნებაო. ჰოდა, თუ პოლიტიკური და ეკონომიკური თანხმობა იქნება და ჯანდაცვის მინისტრად ტექნოკრატს მოიყვანენ (თუ უნდათ, კონკურსი გამოაცხადონ და უცხოეთიდან ჩამოიყვანონ, რა პრობლემაა), რომელიც რეალურ რეფორმებს განახორციელებს, თან ამაზე ბიუჯეტიც უნდა იყოს მიბმული _ ჯანდაცვის სამინისტროს წელიწადში, ვთქვათ, 500 მილიონი აქვს და წერტილი.

_ გიორგი, ყველაფერი ეს გრძელვადიანი გეგმაა, მაგრამ ჩვენ გადარჩენა ახლა გვჭირდება _ ქვეყანაში უმძიმესი ეპიდვითარებაა…

_ ყველა ამას მეუბნება, გრძელვადიანი გეგმააო, მაგრამ ასე არ არის.

_ აბა, როგორ არის?

_ რეფორმების დრო სწორედ ახლაა! თუ რეფორმას ახლა არ გაატარებ, როდისღა უნდა გაატარო?

_ ფაქტია, ხელისუფლება ჯანდაცვაში რეფორმის გატარებას არ აპირებს.

_ ჰოდა, ვიქნებით ჭაობში!

_ ე. ი., კოვიდინფიცირებულთა გარდაცვალების რიცხვი გაიზრდება? სხვათა შორის, ტიკარაძე დაგვპირდა, ლეტალობის მაჩვენებელს გავაუმჯობესებთო… ისე, ქვეყნის მთავარი ეპიდემიოლოგი, როგორ ფიქრობთ, პოლიტიზებული უნდა იყოს და მმართველი პარტიის შეკრებებს ესწრებოდეს?

_ ბევრ ქვეყანაში მინისტრი პოლიტიკური ფიგურაა, მაგრამ მოადგილეები და დაავადებათა კონტროლის ცენტრის ხელმძღვანელი ტექნოკრატია. მინისტრმა შესაძლოა, რაღაც პოლიტიკურ სისულელეებზე ილაპარაკოს, მაგრამ სახელმწიფო მოხელე ტექნოკრატებმა მუდმივად სახელმწიფო ინტერესებიდან გამომდინარე უნდა იმუშაონ.
გავიხსენოთ, პირველი ტალღის დროს დავადებათა კონტროლის ცენტრის მიმართ როგორი ნდობა არსებობდა, აი, მუშკეტერებიო, მაგრამ მაშინ ამ ცენტრს და ჯანდაცვის სამინისტროს არაფერი გაუკეთებიათ, პირველი ტალღა პატრულმა და საზღვრის დაცვის დეპარტამენტმა გადაარჩინა _ მათ დავალება ასიანზე შეასრულეს! ამიტომ თუ მაშინ ვინმე მუშკეტერი იყო, შინაგან საქმეთა სამინისტრო და მეტი არავინ!
მეორე ტალღის დროს შსს-მ მეორე ფლანგზე გადაიწია, დაავადებათა კონტროლის ცენტრი კი წინა ფლანგზე დადგა და ჩავარდნაც დავინახეთ.

_ ამას რით ხსნით?

_ თავიდან ილუზია არსებობდა, რომ დაავადებათა კონტროლის ცენტრი დამოუკიდებელი იყო და ყველა ამბობდა, აი, ბატონ ამირანს ისეთი იმიჯი აქვს, ეგ რომ არ იყოს, რა გვეშველებოდა, ერთადერთი გამოცდილი კაციაო, მაგრამ ეს აბსოლუტური ტყუილია.

_ დამისაბუთეთ, ამას რატომ ამბობთ?

_ ადამიანი ამბობდა, BMG ჟურნალის დაბეჭდვა ქართულად დავიწყოთ და ძალიან მაგარი იქნებაო. ეს ჩამორჩენილობაა და გეტყვით, რატომ: BMG დღეში ათას ახალ სტატიას ბეჭდავს. ჩვენ ინგლისური სტატიები ქართულად კი არ უნდა გადავთარგმნოთ, არამედ ჩვენს ექიმებს ინგლისური უნდა ვასწავლოთ და ყველაფერი ონლაინ წაიკითხონ, რადგან მედიცინაში წიგნებსაც აღარ ბეჭდავენ.

_ რატომ?

_ ის, რაც ერთი თვის წინ ჭეშმარიტება იყო, დღეს შეცვლილია, რადგან მედიცინა ძალიან სწრაფად მიდის წინ.
მოკლედ, ასეთი ე. წ. ექსპერტია ქვეყანაში, რომელიც ელემენტარულად, სტრატეგიულ დაგეგმარებას ვერ აკეთებს და დაავადებას ვერ აკონტროლებს. არადა, მის უწყებას დაავადებათა კონტროლის ცენრი ჰქვია.

_ გიორგი, პოლიტიკურ წრეებში უკვე ღიად საუბრობენ, რომ გამყრელიძე კორუფციის აისბერგზეა. მეტიც, პოლიტიკური მოძრაობა „ტრიბუნა“ იმასაც ამბობს, რომ მამა-შვილ გამყრელიძეების საქმიანობით პროკურატურა უნდა დაინტერესდეს…

_ პროკურატურა რატომ არ ინტერესდება? _ ეს კითხვა არ გებადებათ?

_ პროკურატურა რომ დაინტერესდეს, ამისთვის პოლიტიკური ნება უნდა არსებობდეს.

_ ჰოდა, მორჩა! წეღანდელი თქმისა არ იყოს, ყველაფერ ამაში პოლიტიკური და ბიზნესინტერესი არ უნდა იყოს. დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრი ჯანდაცვის სამინისტროს ერთ-ერთი პატარა დეპარტამენტია…
ერთი სიტყვით, თუ სისტემა არ დავალაგეთ, ისევ გვექნება, მაგალითად, საველე ჰოსპიტალები, რომლებიც არავის სჭრიდება.
სხვათა შორის, საქართველოში კიდევ ასათვისებელია 5 ათასი საწოლფონდი, რომელსაც არ ვიყენებთ. რატომ? _ ამ კითხვაზე ვინმემ პასუხი გამცეს. საერთოდ, ქვეყანაში 17 ათასი საწოლფონდია.

_ თუ ამდენი საწოლფონდია, თქვენი ვერსიით, ჯანდაცვის სამინისტრო რატომ არ იყენებს მას?

_ პოლიტიკური მომენტია.

_ ანუ?

_ პოლიტიკური, ე. ი., ბიზნესინტერესები! პარლამენტში ან სავაადმყოფოების მფლობელები, ან მათი ინტერესების გამტარებლები არიან და თავიანთ საწინააღმდეგო გადაწყვეტილებას ხომ არ მიიღებენ?!

_ გეთანხმებით, ასეა…

_ ყველაფერი პარლამენტიდან იწყება და მერე რომ მიდიან და 200-საწოლიან საველე ჰოსპიტალს ხსნიან, ეს ხომ დიდი აბსურდია!
კორუფციას თავი დავანებოთ და თუ საშუალება გექნებათ, ჯანდაცვის მინისტრს ერთი შეკითხვა დაუსვით: როგორაა საველე ჰოსპიტალებში საპირფარეშოები _ რამდენია, როგორი სტანდარტია და როგორ იწმინდება?
მხოლოდ საველე ჰოსპიტალები კი არა, სავაადმყოფოებიც ვირუსის გავრცელების ცენტრებია!
ხომ გსმენიათ, ადამიანი აიცრა და მეორე დღეს დაინფიცირდაო.

_ ანუ სამედიცინო დაწესებულებაში აცრის დროს დაინფიცირდა?

_ დიახ.

_ სხვათა შორის, ბევრია შემთხვევა, როცა კოვიდინფიცირებული მსუბუქია, საავადმყოფოში გადაყვანის შემდეგ კი მძიმდება და იღუპება. ამას რით ხსნით?

_ დაავადებათა კონტროლის ცენტრმა შიდა ჰოსპიტალური ინფექციები უნდა აკონტროლოს, მაგრამ ჩვენ ვართ ქვეყანა, სადაც შიდა ჰოსპიტალური ინფექცია ოფიციალურად არ არსებობს. არადა, ევროპაში 10% სწორედ შიდა ჰოსპიტალური ინფექციაა, რაც იმას ნიშნავს, რომ საავადმყოფოში ნებისმიერი დაავადებით შესული 100 ადამიანიდან 10-ს ინფექცია საავადმყოფოში ემართება, რაც ნორმალურია. საქართველოში კი ყველაფერი ეს 60%-ია.

_ ანუ კლინიკებში კოვიდინფიცირებულები იმიტომ მძიმდებიან, რომ მედპერსონალმა მართვა არ იცის?

_ ეს კომპლექსურია.

_ კერძოდ?

_ საქართველოს ინფექციის კონტროლის გაიდლაინი მაქვს ნანახი, რომელიც საველე ჰოსპიტალების მართვის ხუთგვერდიანი გაიდლაინივით სასაცილოა.
კანონით, თუ პაციენტს შიდა ჰოსპიტალური ინფექცია დაემართა, ეს ქეისი სახელმწიფოსგან არ ანაზღაურდება, ანუ თუ პაციენტს კლინიკაში, მაგალითად, 20 ათასი ლარის მომსახურება გაუწიეს და ამ დროს შიდა ჰოსპიტალური ინფექცია დაფიქსირდება, ეს 20 ათასი არ ანაზღაურდება. მიხვდით, შეცდომა სად არის?

_ მაღალი ლეტალობის ერთ-ერთი მიზეზი ესეცაა?

_ რა თქმა უნდა. ადამიანი კლინიკაში ერთი დაავადებით შედის და ორი-სამი იქ ემართება…

_ ე. ი., ადამიანი, რომელსაც კოვიდინფექცია მსუბუქ ფორმაში აქვს და საავადმყოფოში მოხვდა, შეიძლება, იქ გარდაიცვალოს?

_ დიახ, შეიძლება, იქ სხვა დაავადება დაემართოს და კოვიდი კი არა, ეს სხვა დაავადება მოკლავს! პირიქითაც შეიძლება _ კლინიკაში არაკოვიდიანი პაციენტი შევიდეს და კოვიდი დაემართოს იმიტომ, რომ ექიმები აცრილები არ არიან!
მოკლედ, აბსურდის თეატრში ვართ და ამიტომ ჯანდაცვის სისტემაში რეფორმა აუცილებელია!
გარდა ამისა, სამედიცინო დაწესებულებების აკრედიტაციის დამოუკიდებელი სისტემა და უწყვეტი განათლების სისტემის აწყობა გვჭირდება, რადგან თუ გაუნათლებელი ექიმები და ექთნები გვყავს, ხარისხზე ლაპარაკი არ შეიძლება.
იცით, ნაგავში მილიარდობით ლარს ვყრით.

_ რას გულისხმობთ, გიორგი?

_ საქართველში 551 მულტიპროფილური საავადმყოფოა. გარდა ამისა, სხვა კლინიკებიც არსებობს, მაგრამ არავინ ლაპარაკობს, რომ ეს დაწესებულებები ფულს აკეთებენ… სხვათა შორის, ხარისხზე საუბარი 7 წლის წინ დავიწყე, მაგრამ მაშინ მითხრეს, ფხაკაძე, რომანტიკოსი ხარო, ანუ ჯანდაცვის ხარისხი, თურმე, რომანტიკოსობაა.
ვთქვათ, ჯანდაცვის მინისტრი რომ მოხსნან და ახალი დანიშნონ, რამე შეიცვლება?

_ არა მგონია…

_ ბატონი გამყრელიძე და მისი შაიკა პენსიაზე გაუშვით (მგონი, მალე, დადგება დრო, რომ ეგენი პენსიაზე კი არა, სხვაგან იქნებიან წასასვლელები).

_ ციხეში?

_ ამას თავი დავანებოთ… მოკლედ, ამით რამე შეიცვლება? _ არა, რადგან სისტემა დიდი ჟელატინივითაა და მთელი სისტემა შენ წინააღმდეგ წავა, _ რას ჰქვია, ჩვენ თემები დალაგებული გვაქვსო?!

_ ბოლოს, გიორგი, რა გვეშველება?

_ სექტემბერში ქვეყანა არ ჩაიკეტება, არჩევნები ჩატარდება და ქვეყანა არც ოქტომბერში ჩაიკეტება. ოქტომბრის ბოლოსთვის კი ვირუსი ჩაცხრება, მაგრამ ამასობაში უფრო ბევრი ადამიანი გარდაიცვლება. ნოემბერ-დეკემბერი კარგი გვექნება, მაგრამ იანვარში მეხუთე ტალღა დაიწყება და რას ვშვრებით?

_ მაგ დროს, ალბათ, მოსახლეობის უმეტესობა აცრილი იქნება.

_ დიახ, მაგრამ იმუნიტეტი ხუთ თვეში დამთავრდება, ამიტომ ბუსტერია საჭირო. მაგალითად, ჩინური ვაქცინის ეფექტიანობა ორთვე-ნახევარში იკარგება, ამიტომ ყველა, ვინც ჩინური ვაქცინითაა აცრილი, ორთვე-ნახევარში უნდა ჩავთვალოთ, რომ აცრილები არ არიან და აფეთქება მათში დაიწყება!

ვანო პავლიაშვილი