ევროპის განვითარებულ ქვეყნებში ყოველწლიურად 3%-მდე ფალსიფიცირებულ მედიკამენტს იღებენ ქსელიდან. საქართველოში 2013 წელს მხოლოდ 1 წუნდებული წამალი გამოვლინდა. ყველა სავაჭრო-სასაქონლო სეგმენტის პროდუქციაში არსებობს ორი სახეობა _ ბრენდი და ბრენდნეიმი. მესამე გახლავთ ფალსიფიკატების მიმართულება, რომელიც მთელ მსოფლიოში ფართოდ იკიდებს ფეხს. ყველაზე ცუდი ფაქტორი გახლავთ ის, როდესაც წამლები ჯანდაცვის სექტორში ხვდება. მაგალითად, ე. წ. სიმილარები. სიმილარები არის, პრაქტიკულად, ფალსიფიცირებული წამლები, რომელთა განსხვავება ბრენდებისგან ძალიან რთულია. მარტივი ენით აგიხსნით: მაგალითად, პარაცეტამოლი ნებისმიერ ანტირესპირატორულ (გაციების საწინააღმდეგო) წამალში შედის, თუმცა სხვადასხვა პრეპარატში სხვადასხვა სახელი ჰქვია. სწორედ ეს არის ბრენდნეიმი. რაც შეეხება სიმილარებს, ამ შემთხვევაში, პარაცეტამოლი ჩანაცვლებულია პარაცინით, რაც პირდაპირ ფალსიფიკატს ნიშნავს.  სწორედ ამიტომ არის წამლის ხარისხის კონტროლის გაზრდა აუცილებელი, რათა გამოირიცხოს ფალსიფიცირებული მედიკამენტების ფარმაცევტულ ბაზარზე მოხვედრა. დღეს საქართველოს ბაზარზე უამრავი სიმილარია. სწორედ ამიტომ ხშირად, როდესაც ქართველი ექიმები წამალს ნიშნავენ, დამოკიდებული ვხვდებით მის ხარისხზე. გვაქვს მოლოდინი, რომ წამალმა პაციეტს უნდა უშველოს. ხშირ შემთხვევაში ეფექტს ვერ ვიღებთ და პაციენტები იმედგაცრუებულები რჩებიან. რა არის მიზეზი?! სანამ მიზეზებზე გადავიდოდეთ, „ქრონიკა+“ გთავაზობთ წუნდებული, „დაბრაკული“ მედიკამენტების ჩამონათვალს, რომელიც ყველაზე პოპულარულია საქართველოში და რომელიც ქსელში არ უნდა იყოს. მათი მოხმარება ადამიანის ჯანმრთელობისთვის საშიში და საფრთხის შემცველია. აი, ეს ჩამონათვალიც:

დასახელება	სერია	ქვეყანა
„ავასტინის კონცენტრატი“ - 100 მგ /4 მლ ფლაკონი	B7035	აშშ
„ტაქს-ო-ბიდი“ - ხსნარის მოსამზადებელი ფხვნილი ვენასა და კუნთში შესაყვანად 1გ. / ფლაკონი	19066003/Р-ЛЬ C160115	ყაზახეთი
„მილგამა“ - 2მლ (5) შეფუთული ბუდეში, მუყაოს კოლოფი	14L006	გერმანია
„პარაცეტამოლი“ - აბები, 500 მლ (10 ცალი)	190416	რუსეთი
„აქტივირებული ნახშირი“ - აბები, 250 მგ. (10 ცალი)	420615	რუსეთი
„ეუფილინი“ - ამპულები. ხსნარი, განკუთვნილი ვენასა და კუნთში სესაყვანად 24მგ/მლ 10 მლ. (10 ცალი). ბუდეში შეფუთული, მუყაოს კოლოფი.	140218	რუსეთი
ვალიდოლი - 60მგ. 10 ცალი.	2391115	რუსეთი
პარაცეტამოლი - ამპულა. ხსნარი, ვენასა და კუნთში შესაყვანად. 200 მგ/მლ 5მლ, 10 ცალი	60415	რუსეთი
ცეფოპერაზონი - ფხვნილი 1გ+1გ, ფლაკონი გამხსნელთან ერთად, 10 მლ ამპულა.	JD546/Р-ЛЬ JD544	ინდოეთი
ამპიცილინი - აბები, 0.25გ. 10 ცალი. ბუდეში შეფუთული, მუყაოს კოლოფი.	050115	რუსეთი
გენტამიცინი - ხსნარი, 40 მგ/მლ 2 მლ. ამპულა 10 ცალი.	721115	ბელარუსი
ფსმე-იმუნი (ენცეფალიტის ვაქცინა) 0.5 მლ. ამპულა + ნემსი.	VNR1P07C	ავსტრალია
იბუპროფენი - საბავშვო. 100 მგ./5 მლ. ფლაკონი, მუქ შუშაში, კოვზთან ერთად. მუყაოს შეფუთვა	651115	რუსეთი
მუკალტინი - აბები, 50 მგ. 10 ცალი.	240316	რუსეთი
კონკორი - აბები, 10 მგ. 30 ც.	201982	გერმანია
კონკორი - აბები, 5 მგ. 25 ც.	208059	გერმანია
ლიდოკაინი - ამპულები 20 მგ / 2 მლ. 10 ც.	200715	რუსეთი
დიკლოგენის გელი - 1% 30 გ. ტუბი.	58259	ინდოეთი
ნაფტიზინი - წვეთები 0.1 % 15 მლ. ფლაკონი	661115	რუსეთი
ესენციალ ფორტე H - კაფსულები, 300 მგ. 10 ც.	4K1751	გერმანია
კსელოდა - #10, 500 მგ. 12ც,	X3988B03	შვეიცარია
ჰოფიტოლი - აბები, 30 ც. 2 კონტეინერში.	VN1466	საფრანგეთი
რევალგინი - ხსნარი ინექციისთვის 5 მლ, ამპულა მუქ შუშაში	SA1463009	ინდოეთი
ლაზოლვანი - სიროპი 30 მლ./ 5 მლ. 100 მლ. მუქი შუშის ფლაკონი, ჭიქასთან ერთად.	144947	საბერძნეთი
სუპრასტინი - ამპულა, 20 მგ./მლ. 1 მლ. 5 ც.	45C0514	რუსეთი
ნუტრიფლექსი 70/180 ლიპიდი - ემულსია, 650 მლ. კონტეინერში.	160338052	გერმანია
სენადე - აბები, 13.5 მგ. 20 ც. მუყაოს შეფუთვა	485031	ინდოეთი
კლარიტინი - აბები, 10 მგ. #10.	3RXFA05001	ბელგია
ბასიჯენი - 2 მგ/მლ. 100 მლ, პოლიეთილენის ფლაკონი	C442460	ინდოეთი
ფლუფორტი - სიროპი 90 მგ./მლ, 100 მლ. მუქი ფერის ფლაკონი, გამჭვირვალე ჭიქასთან ერთად.	1650815	იტალია
მიტომიცინ-C კიოვა - ფხვნილი, 10 მგ, ფლაკონი 1 ც. 5 მუყაოს შეკვრა.	651AEI01	იაპონია
გლუკოზა - ამპულა, 400 მგ./მლ. 100 მლ. 10 ც.	220615	რუსეთი
ხონდროქსიდ მაქსიმუმი - გარეგანი გამოყენების კრემი, 8 % 50 გ. ტუბი.	A419HM	სინგაპური
მაალოქსი - საღეჭი აბები, 10ც.	A792	იტალია
სანორინ-ანალერგინი - წვეთები, 10 მლ. მუქი შუშის ფლაკონი თავსახურით და პიპეტით.	3C0870115	ჩეხეთი
ინდომეტაცინ სოფარმა - აბები, 25 მგ. 30 ც. შეფუთული ბუდეში.	20114	ბულგარეთი
გუტალაქსი - აბები, 5 მგ. 50 ც.	150833	საფრანგეთი
კრომეგექსალი - ინჰალაციის ხსნარი 10 მგ. / მლ. 2 მლ. პოლიეთილინის ამპულა.	535030	გერმანია
კეტოსტერილი - აბები, 20ც. ალუმინის ფოლგის პაკეტებში 1ც.	18H3520	პორტუგალია
კარდიომაგნილი - 150 მგ. + 30.39 მგ. 100ც. მუქი შუშის ფლაკონში.	11026347	გერმანია
ბონვივა - ხსნარი 3 მგ./3 მლ. შპრიცი-ტუბი ნემსთან ერთად.	H6253H11	შვეიცარია
აბაკტალი - აბები, 400 მგ. 10 ც.	ED9747	სლოვენია
კლოტრიმაზოლი - აბები 100 მგ. #6.	UI0269	პოლონეთი

  „ქრონიკა+“-ს ესაუბრება ჯანდაცვის სამინისტროს წამლის სააგენტოს ყოფილი თავმჯდომარე, ექსპერტი თინა ტურძილაძე: _ საქართველოში წამლები როგორც ინდოეთიდან, ისე ყოფილი დსთ-ს ქვეყნებიდან და ევროპული სახელმწიფოებიდან შემოდის, მაგრამ მთავარი ის კი არ არის, თუ საიდან შემოდის წამალი, არამედ, მთავარია, რომელ შიდა ბაზარზეა დაშვებული იგი? თუ წამალი მაღალგანვითარებულ ბაზარზეა დაშვებული, მაშინ, ცხადია, რომ მეტი გარანტია აქვს, ვიდრე იმ წამალს, რომელიც განვითარებადი ქვეყნის ბაზრებზეა დაშვებული. _ ხომ შეიძლება, წამალი ქართულ ბაზარზე განვითარებული ბაზრის გავლით მოხვდეს? _ მაინც მომეტებული რისკები ექნება, ვინაიდან მაღალი სანდოობის მარეგულირებლების მიერ შეფასებული არ არის. ზოგადად, რომ იცოდეთ, თუ წამალს მარეგულირებლის რეკომენდაცია, ანუ შიდა ბაზრის ავტორიზაცია არ აქვს, მაშინ არც იმის გარანტია არსებობს, რომ უსაფრთხოა. ამისთვის, კი თავად ქვეყანას უნდა ჰქონდეს სპეციალური ფილტრი, რომლითაც წამალს ბაზარზე დაუშვებს, ან არ დაუშვებს. _ როგორია ეს ფილტრი? _ საქართველოში ეს პროცედურა თანამედროვე გამოწვევებს ვეღარ პასუხობს და მისი შეცვლაა საჭირო. თანამედროვე საერთაშორისო სტანდარტი ძალიან კარგია, რომელსაც საქართველო დროულად უნდა შეუერთდეს. სამწუხაროდ, ჩვენ იმ მოცემულობაში ვართ, რომ იაფი და, ამავე დროს, ხარისხიანი მედიკამენტი გვჭირდება. ამასთანავე, ჩვენთან ყველაფერი ძვირია, ხარისხი კი გაცილებით დაბალია, ვიდრე, ვთქვათ, ევროპაში, ანუ ფასი და ხარისხი თანაზომადი არ არის. _ ნიშნავს თუ არა ეს იმას, რომ ქართულ ბაზარზე ძვირი და უხარისხო წამლები სჭარბობს? _ ჩვენთან ხარისხი გაურკვეველია. ელემენტარულად, სახელმწიფოს ხომ უნდა ჰქონდეს შემფასებელი ინსტრუმენტი? _ არ აქვს? _ რაც აქვს, ის გაზომვის საშუალებას არ იძლევა. _ არადა, რეცეპტების შემოღების სისტემა სწორედ იმას ემსახურებოდა, რომ უხარისხო და უკონტოლო წამლების გადინება და მომხმარებლამდე მისვლა არ მომხდარიყო. _ როცა სახელმწიფო ამის რეგულირებას რეცეპტით ცდილობს, ეს კიდევ ერთი შეცდომაა, რადგან რეცეპტი სულაც არაა ის ინსტრუმენტი, რომელიც პრობლემას მოაგვარებს. ამით პაციენტს კიდევ უფრო ვაიძულებთ, ექიმის გავლენის ქვეშ მოექცეს. ის მინდა გითხრათ, რომ ქვეყანაში შემოსული მედიკამენტების  კონტროლის ძალიან ცუდი სისტემა გვაქვს. პრაქტიკულად, შეიძლება ითქვას, არც გვაქვს, ვინაიდან წლების განმავლობაში ფალსიფიცირების ერთი შემთხვევაც არ გამოვლენილა. ეს იმას კი არ ნიშნავს, რომ ფალსიფიცირებული წამლების მიმოქცევა არ ხდება საქართველოში, არამედ, აღმომჩენი ფილტრი არ გვივარგა. მაგალითად, 2013 წელს მხოლოდ 1 წუნდებული წამალი გამოვლინდა... როგორ ფიქრობთ, საქართელოში მხოლოდ ერთი „დაბრაკული“ წამალია, როცა ევროპაში ფალსიფიკატების რაოდენობა 2,7%-მდეა?!   „ქრონიკა+“ ჯანდაცვის სამინისტროს რეგულირების სააგენტოს უფროსის თანაშემწეს, მარი ჟვანიას დაუკავშირდა. მან გვთხოვა ჩვენს ხელთ არსებული მონაცემები წუნდებულ მედიკამენტებზე გადაგვეგზავნა. „ქრონიკა+“-მა ხსენებული ნუსხა ასევე გადაუგზავნა ყველა დიდ სააფთიაქო ქსელს. კერძოდ: „პეესპეს“, „ავერსსა“ და „ჯიპისის“. „ქრონიკა+“-ს მხოლოდ „პეესპეს“ საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის უფროსმა, ნათია ხაბეიშვილმა უპასუხა: „თქვენ მიერ გამოგზავნილ ნუსხას რაც შეეხება, ჩამონათვალი დეტალურად გადავამოწმეთ და აღნიშნული სერიები არც ქსელსა და არც ჩვენს აფთიაქებში არ აღმოჩნდა“. დანარჩენ აფთიაქებს, მათ შორის, ჯანდაცვის სამინისტროს, პასუხი (იმედია, ჯერჯერობით) არ მოუწერია. „ქრონიკა+“ აგრძელებს ამ თემაზე მუშაობას.    

                                                                            თამარ როსტიაშვილი