შორენა მარსაგიშვილი

საკანონმდებლო ორგანოში მუშაობას შეუდგა „2003-2012 წლებში მოქმედი რეჟიმისა და რეჟიმის პოლიტიკური თანამდებობის პირების საქმიანობის შემსწავლელი დროებითი საგამოძიებო კომისია“. კომისიაზე 2008 წლის აგვისტოს ომთან დაკავშირებით დაიბარეს ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლები. პარლამენტში დაიბარეს პაატა დავითაიაც, რომელიც მეშვიდე მოწვევის პარლამენტში 2008 წლის აგვისტოს ომის თემაზე შექმნილ პარლამენტის დროებით კომისიას ხელმძღვანელობდა.

შედის თუ არა რუსეთის ინტერესებში საგამოძიებო კომისიის მუშაობა? რა მიზანი აქვს „ქართულ ოცნებას“? რატომ არის ეს კომისია სახიფათო პრეცედენტი? _ ამის შესახებ „ქრონიკა+“-ს ესაუბრება „ევროპელი დემოკრატების“ ლიდერი, პაატა დავითაია:

_ ბატონო პაატა, აგვისტოს ომთან დაკავშირებით პარლამენტმა ერთხელ უკვე შექმნა კომისია. მაშინ კომისიას ხელმძღვანელობდით თქვენ. რა საჭირო იყო ამ საქმის ხელმეორედ შესწავლა? არის ეჭვი, რომ ყველაფერი კეთდება იმისთვის, რათა დამტკიცდეს, ომი რუსეთს არ დაუწყია. თქვენი პოზიცია როგორია?

_ ეს კომისია შეისწავლის წინა ხელისუფლების საქმიანობას და არა მარტო აგვისტოს ომს. თავად მე ამ იდეას არ ვიზიარებ, რომ შეიქმნას საგამოძიებო კომისია წინა ხელისუფლების საქმიანობის შესწავლის შესახებ. ეს არის პრეცედენტი იმ კუთხით, რომ მომავალში ასე შეიძლება ყველა ხელისუფლებას მიუდგე, შეცდომებს და გადაცდომებს ყველას მოუძებნი. მაგრამ ფაქტია, რომ საკანონმდებლო ორგანომ შექმნა ასეთი კომისია. რაც შეეხება აგვიტოს ომის თემას, მე საგამოძიებო კომისიას არ ვხელმძღვანელობდი, ეს იყო იმდროინდელი ოპოზიციის მოთხოვნა. მაშინ უმცირესობის ლიდერის მოადგილის თანამდებობას ვიკავებდი. ოპოზიცია ყველა სესიაზე აყენებდა საკითხს, რომ შექმნილიყო საგამოძიებო კომისია და ამის საჯარო მტკიცებულებაც არსებობს. მოხდა შეჯერება საპარლამენტო კომისიაზე, რადგან მაშინდელი ძალთა გადანაწილება პარლამენტში არ იძლეოდა იმის საშუალებას, უმრავლესობის კეთილი ნების გარეშე შექმნილიყო საგამოძიებო კომისია. შესაბამისად, უმრავლესობისა და უმცირესობის შეჯერებული პოზიციით შეიქმნა დროებითი საპარლამენტო კომისია და არა – საგამოძიებო  კომისია.

მაშინ ჩვენმა კომისიამ სერიოზულად იმუშავა. ბევრ ვინმეს მოვუსმინეთ და დასკვნაც დავდეთ. და როცა საგამოძიებო კომისიაზე დამიბარეს, თავი ვალდებულად მივიჩნიე, მივსულიყავი და კითხვებზე პასუხი გამეცა. პოლიტიკური კონიუნქტურა, რომელიც არის ამ საკითხთან დაკავშირებით, ჩემთვის საინტერესო არ გახლავთ. ყველა პარტიას თავისი შეხედულება და დღის წესრიგი აქვს და მე ვერავის აზრზე ვერ გავივლიდი _ ყველა თავისებურად ცდილობს თავისი პოლიტიკური დღის წესრიგიდან შეხედოს მოვლენებს. ჩემ მიერ მოძიებულ მასალებზე თეა წულუკიანმა აღნიშნა, რომ ეს არის სერიოზული სამუშაო. და ის პირველი თანამდებობის პირია, რომელმაც ამ გაწეული საქმიანობისთვის მადლობა გადამიხადა. იმ ბაზაზე რა მტკიცებულებებიც მოვაგროვეთ, სისხლის სამართლის ჰააგის საერთაშორისო პროკურატურაში სანქციები გაიცა რუსეთის წინააღმდეგ. ეს ფაქტია და ამას ვერავინ გაექცა და ვერც მომავალში გაექცევა. აქედან გამომდინარე, ძალიან მნიშვნელოვანი იყო ჩემთვის კომისიაზე მისვლა და ჩვენებების მიცემა.

_ რომ არ მისულიყავით, რა მოხდებოდა?

_ მაშინ შესაძლოა ეთქვათ, რომ პაატა დავითაია წინა ხელისუფლებას აფარებს ხელს, რადგან არ მოდის და ჩვენებებს არ იძლევა. ამის თქმის საშუალება არ მივეცი არავის. მივედი და ჩვენება მივეცი. ხაზი მინდა გავუსვა: თავიდანვე ვთქვი, რომ ძალიან ძუნწი ვიქნებოდი, რადგანაც ამ საქმეებზე ჰააგაში გამოძიება მიდის და შესაძლოა, ნებისმიერი სიტყვა გამოყენებულ იქნას ქვეყნის ინტერესების წინააღმდეგ რუსეთის მიერ. არ ვიცი, ვინ რას ფიქრობს, მაგრამ მიმაჩნია, რომ სწორად მოვიქეცი, როცა კომისიას ჩვენება მივეცი. ერთი რამე შევამჩნიე, რაც ძალიან მომეწონა, ეს საკითხი ჯარისკაცების თემას არ ეხება.

_ რას ნიშნავს, ჯარისკაცების თემას არ ეხება?

_ იმას, რომ აქ ჯარისკაცებს არავინ ადანაშაულებს. თეა წულუკიანმა თქვა კიდევაც, რომ თუ ვინმე მართალი იყო იმ ომში, ეს იყო ქართველი ჯარისკაცი. მე პირადად ასეთი კითხვები დამისვეს, თუ როდის შეიქმნა საპარლამენტო კომისია. რაც შეეხება კომისიის მუშაობას, თავიდანვე ვთქვი, რომ რასაც ადევს გრიფი საიდუმლო, იმაზე არაფერს ვილაპარაკებდი. რაც იყო საჯარო, ის ჩაწერილია როგორ აუდიოზე, ასევე ვიდეოზე. და ეს მასალა დისკებზეა გადატანილი. ინახება პარლამენტის არქივში და მათ აქვთ ამაზე წვდომა. ამ კომისიაში მარტო მე არ ვყოფილვარ. კომისია 9 კაცისგან შედგებოდა. ჩემს პოზიციას მხარი დაუჭირა საგამოძიებო კომისიამაც. იურიდიულად მეტი მექანიზმები იქ არ იყო. ყველა დარღვევაზე, რაც მათ კითხვა დამისვეს, ჩაწერილია ჩემს დასკვნაში.

მე ასეთი განცდა გამიჩნდა, რომ „2003-2012 წლებში მოქმედი რეჟიმისა და რეჟიმის პოლიტიკური თანამდებობის პირების საქმიანობის შემსწავლელი დროებითი საგამოძიებო კომისია“ „ნაციონალების“ წინააღმდეგ არის მიმართული. კომისიის სათაურშივე არის ჩადებული, რომ წინა ხელისუფლების პოლიტიკური პასუხისმგებლობის საკითხს დააყენებენ.

_ რა შეიძლება იყოს, თქვენი აზრით, ეს პასუხისმგებლობა?

_ შესაძლოა, ეს იყოს პარტიის აკრძალვა ან სხვა რამე. ამაზე მიჭირს საუბარი. ამას „ქართული ოცნება“ გადაწყვეტს. პირადად მე ამას მხარს არ ვუჭერ, მაგრამ რადგან კომისიაზე დამიბარეს, თავი ვალდებულად მივიჩნიე, კომისიაზე მივსულიყავი. თეა წულუკიანმა აღნიშნა, რომ მომავალში შეიძლება მე ვიჯდე დასაკითხ სკამზე და მე მომიწიოს  პასუხების გაცემა, თუ როგორ შეიქმნა ეს კომისიაო. თავადაც აცნობიერებენ, რომ ამ პრეცედენტს აყალიბებენ.

ეს საგამოძიებო კომისია ხელისუფლებას ცუდად შეუტრიალდება. პირდაპირ ვიტყვი, რომ ეს ძალიან ცუდია. ცუდი ჩემთვის ან ვინმესთვის კი არა, ცუდია ქვეყნისთვის.

_ ქვეყნისთვის რატომ არის ცუდი? ყველა ხელისუფალმა უნდა იცოდეს, რომ მათი საქმიანობა შესწავლილი იქნება და თუნდაც ამის გამო შესაძლოა, ბევრი შეცდომა და გადაცდომა აღარ დაუშვან.

_ მე მესმის თქვენი. ეს არის საზოგადოებაში არსებული განწყობის ლეგიტიმური კითხვა, მაგრამ, ამავე დროს, არის სახელმწიფო ინტერესები. ვთქვათ, ჟურნალისტების ჯგუფი არის ხელისუფლებაში და გადაწყვიტა ნებისმიერ სტატიასა და სიუჟეტზე, რომელიც გამოქვეყნდა, დაიწყოს გამოძიება. ეს ლეგიტიმური კი იქნება, მაგრამ ნორმალური არ იქნება. უხეში შედარებაა, მაგრამ რაც მე ვთქვი, პრინციპი იგივეა. ამიტომ არ ვუჭერ ამ პრინციპით მუშაობას მხარს. ამას ვლაპარაკობ სამართლებრივი კუთხიდან გამომდინარე და არა პოლიტიკური კონიუნქტურით. პოლიტიკური კონიუნქტურით ეს ძალიან მარტივი სათქმელია. ვიტყვი, კარგია, მომავალში „ოცნების“ საქმიანობასაც გამოიძიებენ. ამის გაკეთება ადვილია, როცა ხელისუფლებაში ხარ, მაგრამ ეს სახელმწიფოსთვის არის ძალიან ცუდი.

_ საუბრის დასაწყისში თქვენ მითხარით, რომ არ მაინტერესებს, ვინ რას იტყვის კომისიაზე ჩემს მისვლაზეო. გისაყვედურათ ვინმემ ოპოზიციიდან, რატომ მიხვედი კომისიაზეო?

_ არავის არაფერი უსაყვედურია. არც პირადად და არც საჯაროდ არ გამოუხატავთ ამაზე პროტესტი. მე საპარლამენტო კომისიის ხელმძღვანელი ვიყავი და ვალდებულად მივიჩნიე თავი, იქ მივსულიყავი.

_ მაშინ რატომ თქვით, არავის აზრი არ მაინტერესებს ამ თემაზეო?

_ ვთქვათ სიმართლე: მე კარგად ვიცი პოლიტიკური პარტიების დღის წესრიგი. წარმოიდგინეთ, ჩემს გამოძიებულზე სანქციები გაიცა ჰააგაში რუსების წინააღმდეგ, კომისიას აინტერესებს ეს და მე რა უნდა მეთქვა, თქვენ არ დაგელაპარაკებითო? ამას უბრალოდ ვერ გავაკეთებდი. ვისაც რა უნდა, ის იფიქროს. შეიძლება, პოლიტიკური შეფასებაც გააკეთონ. ამიტომ ვთქვი, რომ სხვისი აზრი არ მაინტერესებს ამ საკითხზე-მეთქი. პოლიტიკური პარტიების 100%-მა ჩემს პოზიციას სახელმწიფოებრივად შეხედა. ამის გამო მათთვის მადლობის მეტი არაფერი მეთქმის.

_ თქვენ ფიქრობთ, რომ ეს კომისია მიმართულია იქითკენ, რომ წინა ხელისუფლება გასამართლდეს. მაგრამ არის ვერსია, რომ ეს კომისია რუსეთის გასამართლებლად შეიქმნა რუსეთის დავალებითვე. თავშიც გკითხეთ და ამაზე არ მიპასუხეთ.

_ ძალიან მარტივია, ამ ხელისუფლებას დააბრალო რამე. ეს პოლიტიკური განცხადებაა. მე ამის ფუფუნება არ მაქვს, რადგან მტკიცებულებათა ბაზა წარვადგინე ჰააგაში. მე მტკიცებულებები არ მაქვს, რომ ეს კომისია რუსეთის დავალებით შეიქმნა, შესაბამისად, ამას ვერ ვიტყვი. სამაგიეროდ, შემიძლია იმის თქმა, რომ ასეთი მიდგომა შესაძლოა ჩვენმა მეზობელმა ოკუპანტმა ქვეყანამ თავის სასარგებლოდ გამოიყენოს.

_ თქვენ გარდა ამ კომისიაზე ბევრი ადამიანი დაიკითხა. მათ მიერ მიცემულ ჩვენებებზე რას იტყვით?

_ სიმართლე გითხრათ, არ მისმენია მათთვის და რომ მომესმინა, შეფასებას მაინც არ გავაკეთებდი, რაგან თავად მივეცი ამ კომისიას ჩვენება. თუ ვნახე, რომ პირებმა, რომლებმაც მე მომცეს ჩვენება, საგამოძიებო კომისიას მისცეს სხვა ჩვენება, ამაზე ძალიან მკვეთრი რეაგირება მექნება. ეს იქნება უკვე დანაშაული. იცოდეს ყველამ: საპარლამენტო კომისიისთვის ცრუ ჩვენების მიცემა არის დანაშაული. თქვენი გაზეთის მეშვეობით მინდა, ყველა გავაფრთხილო, რომ ეს არ გააკეთონ.

_ ჰააგის გამოძიება ვახსენეთ და როგორ ფიქრობთ, რუსეთი ოდესმე აგებს იმაზე პასუხს, რაც საქართველოში ჩაიდინა? უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ ამის იმედი გაჩნდა, მაგრამ ტრამპის ადმინისტრაციის პოზიციამ ეს იმედები ცოტა გააქარწყლა.

_ ჰააგაში გამოძიება დაწყებულია. გაცემულია სანქციები, რაც იმას ნიშნავს, რომ რუსეთის ქმედებებთან დაკავშირებით სამართლებრივი შეფასებები უკვე არის. საერთაშორისო სამართალში არსებობს ასეთი ტერმინი „საერთაშორისო სამართლის ძლიერი სუბიექტი“. რუსეთი დღეს, როგორც ამერიკა და ჩინეთი, არის ძლიერი სუბიექტი. ეს იმას ნიშნავს, რომ აღსრულებას შეიძლება შეექმნას პრობლემები.

_ ანუ რუსეთი დაუსჯელი დარჩება?

_ პრობლემები შეექმნება აღსრულებას. რუსეთი რომ ოკუპანტია და ადამიანის უფლებებს არღვევს, სჩადის ომის დანაშაულს, ამას სამართლებრივი შეფასებაც კი აღარ სჭირდება, ეს უკვე ყველასთვის ნათელია.

_ მაგრამ ამით რუსეთს ვერაფერს ვაკლებთ. მათ არავის აზრი არ აინტერესებთ.

_ მე ვერ ვიტყოდი, რომ რუსეთს ვერაფერს ვაკლებთ. რუსეთთან დაკავშირებით ძალიან სერიოზული სამართლებრივი შეფასებებია.

_ ეს საკმარისია?

_ სამართლებრივი შფასებები მართალია საკმარისი არ არის, მაგრამ არის გარკვეული სანქციებიც. მესმის, თქვენ რაზედაც საუბრობთ, მაგრამ რუსეთი რადგან ძლიერი სუბიექტია, აღსრულება რთულია.

_ ცოტა რუსეთის მიერ დროებით ოკუპირებულ აფხაზეთზეც ვისაუბროთ. ოკუპირებული სოხუმიდან რუსეთის მიმართულებით ავიამიმოსვლა დაიწყო. საქართველოს ხელისუფლებას არ შეეძლო, ამისთვის ხელი შეეშალა თუ არ შეუშალა?

_ ყოველგვარი დითირამბების გარეშე შემიძლია ვთქვა, რომ თქვენი გაზეთი არის ერთ-ერთი იშვიათთაგანი, რომელსაც აფხაზეთი აინტერესებს. დანარჩენს ეს არ აინტერესებს. ამ თემით რომ ინტერესდება „ქრონიკა+“, ამისთვის მადლობას გიხდით. დიდი მნიშვნელობა აქვს ოკუპირებულ ტერიტორიებზე წერას. ამას განსაკუთრებით მაშინ აქვს დიდი მნიშვნელობა, როცა ხელისუფლება საერთოდ არ ინტერესდება, აფხაზეთში რა ხდება. „ქართულ ოცნებას“ დღეს ასეთი პოზიცია აქვს, თითქოს ოკუპირებულ აფხაზეთში არაფერი ხდება. არადა, ბევრი რამე ხდება. იქ ძალიან ცუდი პროცესები მიმდინარეობს.

_ რა პროცესებს გულისხმობთ?

_ დაწყებულია აფხაზეთის ანექსია. ანექსიის ნაწილია სოხუმის აეროპორტის გახსნა, რუსეთთან ფრენების დაწყება და კიდევ ბევრი რამე. სოხუმსა და სოჭს შორის სარკინიგზო მიმოსვლაც დაიწყო. ეს ყველაფერი მიანიშნებს იმაზე, რომ რუსეთს უნდა, ინფრასტრუქტურულადაც კი ყველაფერი მიიერთოს. თუ ჩვენ ამ ყველაფერზე გავჩუმდებით, ანექსია კიდევ უფრო დაჩქარდება. თუ ჩვენ ხელი არ შევუშალეთ, რუსები უმტკივნეულოდ მიიერთებენ აფხაზეთს.

_ არის მექანიზმები იმისა, რომ რუსეთს ოკუპირებული აფხაზეთის ანექსიაში ხელი შევუშალოთ?

_ მექანიზმები როგორ არ არის! არის სამართლებრივი მექანიზმები. ამ მექანიზმების გამოყენება შეიძლება იგივე ფრენებთან დაკავშირებით.

_ თუ არის, ხელს რატომ არ ვუშლით?

_ ვერ გეტყვით, ეს ხელისუფლებას უნდა ვკითხოთ. პირადად მე ამ საკითხთან დაკავშირებით სრულიად უიმედოდ ვარ განწყობილი.

_ ფიქრობთ, რომ რუსეთი მოახერხებს აფხაზეთის სრულ ანექსიას?

_ მე ვხედავ იმას, რომ ხელისუფლებას ოკუპირებულ რეგიონებთან დაკავშირებით არანაირი დღის წესრიგი არ გააჩნია. ასე ჩუმად თუ იქნება ხელისუფლება, რუსეთი, რა თქმა უნდა, მიიერთებს აფხაზეთს. ამაში ვინ შეუშლის ხელს? _ არავინ.

_ ჩვენი ხელისუფლებისგან განსხვავებით, აფხაზეთის ანექსიაში რუსებს თავად აფხაზები უშლიან ხელს. ძალიან აქტიურობს ოპოზიცია და ადგილობრივი მედია. რუსებმა რამდენიმე აფხაზი ჟურნალისტი აგენტადაც კი გამოაცხადეს. ამის გამო აფხაზებმა მათი ე. წ. საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი შამბას გადადგომა მოითხოვეს.

_ აფხაზეთის ასეთი წინააღმდეგობა სრულიად გასაგებია. ისინი ძალიან კარგად ხვდებიან, რომ რეალობა ისეთი არ აღმოჩნდა, როგორიც მათ წარმოედგინათ. აფხაზებს ჰქონდათ ილუზია, რომ ისინი დამოუკიდებელ სახელმწიფოში ცხოვრობდნენ. ბევრს დღემდე ჰგონია, რომ აფხაზეთი დამოუკიდებელია. ფიქრობენ, რომ რანგით რუსეთთან არიან და ათასი სისულელეები წარმოუდგენიათ კიდევ. ახლა ნახეს, რომ არავინ არ არიან და რუსეთი მათ არაფერს ეკითხება.

_ ეს რომ ნახეს, დაიწყეს კიდევაც პროტესტის გამოხატვა.

_ აზრი ამ პროტესტის? არ დაემორჩილებიან რუსებს? შეუწყვეტენ ელექტროენერგიის მიწოდებას და დატოვებენ უდენოდ. არ გააკეთებენ იმას, რასაც მოსკოვი მოსთხოვს? _ დაფინანსებას შეუწყვეტენ. აფხაზეთი დღეს მთლიანად რუსეთზეა ფინანსურად დამოკიდებული და ამათ ჰგონიათ, რომ დამოუკიდებლები არიან. უამრავი ბერკეტი აქვთ რუსებს იმისთვის, რომ აფხაზები დაიმორჩილონ. იმორჩილებენ კიდევაც.

_ ამის მიუხედავად, მაინც აგრძელებენ წინააღმდეგობის გაწევას, როგორც შეუძლიათ, ისე ეწინააღმდეგებიან.

_ ეწინააღმდეგებიან, თუ ამას წინააღმდეგობა ჰქვია. ამ ხალხს აქამდე ეგონა, რომ დამოუკიდებელი სახელმწიფოს მოქალაქეები იყვნენ და ახლა არ სიამოვნებთ, რომ რუსეთის ქვეშევრდომები არიან. აქედან გამომდიონარე არ წყდება მათი პროტესტი, მაგრამ ეს უშედეგოა.

_ შეიძლება, მათი პროტესტი უშედეგოა, სასაცილოა, მაგრამ აფხაზები ცხინვალელი ოსების ფონზე ბევრად ღირსეულად გამოიყურებიან. ოკუპირებული ცხინვალის მოსახლეობა და პოლიტიკოსები რუსებს ეხვეწებიან, თქვენ ნაწილად გვაქციეთო. აფხაზები კი ამას არც კი განიხილავენ.

_ ცხინვალელ ოსებსა და აფხაზებს შორის დიდი განსხვავებაა. არც ის დაგვავიწყდეს, რომ ცხინვალელი ოსები არიან ერთი ქორწილის ხალხი. იქ სულ 8000 მცხოვრებია. ამომრჩეველია სულ რაღაც 4000. ჩვენთან თამადას ირჩევს 4000 კაცი სუფრაზე. ოსებს სხვა რა გზა აქვთ? ბუნებრივია, რომ რუსეთთან შეერთება უნდათ.

_ ერთი ქორწილის ხალხი ეძახეთ ამ ოსებს და უკრაინაში ისინი ბევრად მეტია დახოცილი, ვიდრე აფხაზები. აფხაზები არ იბრძვიან რუსებისთვის თავგამოდებით, თუ რისი ბრალია ეს?

_ პირდაპირ გეტყვით: აფხაზები არ არიან სერიოზული მებრძოლი ხალხი. ეს უკრაინაშიც კარგად გამოჩნდა. არ უყვარს ამ ხალხს ბრძოლა. სხვისი ხელით უყვართ სქმის გაკეთება. მოკლედ რომ ვთქვათ, ბაქიბუქა ხალხია. 1992-1993 წლებშიც არ უბრძოლიათ აფხაზებს სერიოზულად. მოიერიშე ჯგუფები რუსებისგან და ყაბარდოელებისგან იყო დაკომპლექტებული. ესენი სადღაც იყვნენ. აფხაზეთში მიმდინარე ომს სამამულო ომი უწოდეს, თავი გმირებად გამოაცხადეს. დღემდე ბაქიბუქობენ ამ ომით. ამ ბაქიბუქის გამო მაგათ ყაბარდოელები და ჩეჩნები ძალიან დასცინიან.

თავი გმირებად წარმოიდგინეს, რომლებმაც ქვეყანა საქართველოს ოკუპაციისგან დაიხსნეს. ეგონათ, რომ დამოუკიდებელ ქვეყანაში ცხოვრობდნენ. არანაირი დამოუკიდებლი ქვეყანა არ არიან. ერთ კრიმინალურ დაჯგუფებას წარმოადგენენ, რომელიც აკონტროლებს ტერიტორიას და ამ ტერიტორიაზე რაღაც 20 კაპიკს აკეთებს თავისი მაიმუნობით.

_ ზემოთ სინანული გამოთქვით, რომ აფხაზეთი ხელისუფლებასა და მედიას აღარ აინტერესებსო. ვაღიაროთ, რომ ხალხსაც აღარ აინტერესებს ოკუპირებული რეგიონები და არც ოპოზიცია იღებს ხმას ამ თემაზე.

_ ხალხის ბრალი არ არის, რომ ოკუპირებული ტერიტორიების თემამ უკანა პლანზე გადაიწია. დღის წესრიგს მედია ქმნის პოლიტიკოსებთან ერთად. პოლიტიკოსებსა და მედიის დიდ ნაწილს აფხაზეთი და ცხინვალი დიდად აღარ აინტერესებს. პოლიტიკური დღის წესრიგი ოკუპირებული ტერიტორიებით არ იქმნება. მედიისთვის მთავარია, ვინ ვის აგინა და ვინ ვის გაარტყა. ხალხიც ამას უყურებს სულ და ეს აინტერესებს.

დღეს მე რომ გამოვიდე რომელიმე ტელევიზიით აფხაზეთის თემის შესახებ, არავინ ეთერს არ დამითმობს. ცოტა ხანი შეიძლება დამითმონ, მაგრამ საათი და საათ-ნახევარი არ მალაპარაკებენ. იმათ რომც მალაპარაკონ, საზოგადოება აღარ მოუსმენს ამას ბოლომდე. სამაგიეროდ, მე რომ ვილაპარაკო, ვინ ვის აგინებს საქართველოში და ვინ ვისზე რა თქვა კულუარებში, სამი საათი მექნება ეთერი.

_ ნახვებიც ბევრი ექნება.

_ რა თქმა უნდა, ბევრი მაყურებელი ეყოლება. სამაგიეროდ, არავინ მომისმენს, თუ იმაზე ვილაპარაკებ, რა საფრთხეებია ოკუპირებულ აფხაზეთში და როგორ ცდილობს რუსეთი ოკუპირებული რეგიონების მიერთებას. მართალია, ხალხს ხელისუფლებამ დაავიწყა აფხაზეთი და ცხინვალი, მაგრამ თავად საზოგადოებაც არის დამნაშავე. მათ მედიისა და პოლიტიკოსების გარეშეც შეუძლიათ ამ საკითხით დაინტერესება. ასეთი დამოკიდებულება ჯამურად ქმნის იმ სურათს, რაც დღეს არის. რუსეთი ახორციელებს აფხაზეთის ანექსიას.