ირინა მაკარიძე

მეოთხე თვეა, ქვეყანაში უწყვეტი პროტესტი მიმდინარეობს. სამოქალაქო პროტესტმა გაუძლო ზამთარს, დარბევებს, ჯარიმებს და მაინც გრძელდება. უპრეცედენტო მასშტაბისა და ხანგრძლივობის პროტესტის მიუხედავად, გაუძლო ივანიშვილის რეჟიმმაც, თუმცა შესაძლოა, ამას ვეღარ გაუძლოს ქვეყანამ.

უწყვეტ პროტესტზე, შექმნილ ჩიხურ მდგომარეობასა და გამოსავლის გზებზე „ქრონიკა+“-ს ესაუბრება სამოქალაქო აქტივისტი, მოძრაობა „12 სართულის“ ერთ-ერთი დამფუძნებელი, ვადო მაჭავარიანი:

_ ჩვენი პროტესტი რომ გრძელდება და გაგრძელდება გამარჯვებამდე, ამაში, მგონი, მსოფლიოს მასშტაბით, უკვე ყველა დარწმუნებულია. უმრავლესობაში ვართ ის ადამიანები, რომლებიც სამართლიანობის აღდგენას ვითხოვთ, ვითხოვთ 54 პოლიტპატიმრის გათავისუფლებას, ამ კრიზისის განმუხტვას, უკვე აღარანაირი მნიშვნელობა არ აქვს აღარანაირ პოლიტიკურ წიაღსვლას. ფაქტია, ქვეყანაში არის კრიზისი, ჩიხში ვართ ბევრი მხრიდან. არის პროტესტი, ადამიანები არ ვაპირებთ დანებებას. ჩვენ ვართ ამ პროტესტის მონაწილეები, თუმცა ახლა არის ჩიხი. ამ ჩიხიდან რომ გამოვიდეთ, აუცილებლად საჭიროა, რომ დაიწყოს ამაზე ლაპარაკი, დაიწყოს პოლიტიკური პროცესი და  საჭიროა, ხელისუფლება გონს მოეგოს. არ აქვს არავის იმედი, რომ ისინი გონს მოეგებიან, თუმცა  მგონია, რომ ეს ჩვენი ზეწოლა, ის ფაქტი, რომ მეოთხე თვეა იკეტება რუსთაველის პროსპექტი, ასევე ის, რომ ეს აისახება და კიდევ უფრო მეტად აისახება საერთაშორისო მხარდაჭერაზე, ამაზე გავლენას მოახდენს.

მიუხედავად ყველაფრისა, ჩვენ გარეთ ვართ და ვაჩვენებთ ყველას, რომ  არ ვაპირებთ გაჩერებას. ამ ნების დანახვება და ამ ნების ურყეობის გამოხატულება არის ჩვენთვის მნიშვნელოვანი. ჩვენ ეს შეგვიძლია. ვფიქრობ, რადგან უკვე გაზაფხული დადგა, თავისით მოვა ბევრი რამ, ჩვენც დავგეგმავთ ბევრ აქტივობას. სიახლე საჭიროა, პროცესს გადატვირთვა სჭირდება. რადგან ნოემბრიდან არის ეს უწყვეტი პროტესტი, ბევრი რამ გავიარეთ, მაგრამ მთავარია, გადაიარა ზამთარმა, მან ვერ შეგვაშინა, რუსთაველი იკეტებოდა.  გაზაფხულდა, არის უკეთესი ამინდები, თან მკვეთრი ცვლილებაა ტემპერატურის, რაც ძალიან კარგია და ბევრი რამ უნდა შეცვალოს უკეთესობისკენ. მგონი, კიდევ უფრო მეტნი ვიქნებით და ბევრი ჯგუფი არის, რომლებიც აძლიერებენ თავის ურყეობით ჩვენს პროტესტს. აღსანიშნავია მსახიობების პროტესტი, მათ მიერ ღამის გათენების პრეცედენტი. ასევე დასაფასებელია პატიმრების ოჯახის წევრები, რომლებიც თავის მხრივ ჩვენ გვაძლიერებენ და ჩვენც მათ გვერდით ვუდგავართ. ვფიქრობ, ეს უნდა გავაგრძელოთ და რუსთაველის გამზირიდან გამარჯვების გარეშე არავითარ შემთხვევაში არ უნდა გავიდეთ.

_ თქვენ თქვით, ჩიხში ვართო, რას გულისხმობთ და როგორ წარმოგიდგენიათ აქედან გამოსავალი?

_ ჩიხია იმიტომ, რომ ყველა უარს აცხადებს „ოცნებასთან“ საუბარზე. „ოცნება“ უარს აცხადებს ყველასთან საუბარზე. ოპოზიციაშიც არის რაღაც არეულობები, უთანხმოებები, რაც მე პირადად არ მომწონს. მოძრაობა „12 სართული“ ხშირად ვაფიქსირებთ პოზიციას, რომ ახლა საჭიროა საზოგადოების კონსოლიდაცია. ჩიხიდან რომ უნდა გამოვიდეთ, ამაზე ყველა თანხმდება, თუმცა ამის უნიკალური რეცეპტი არ არსებობს, თუმცა შეიძლება რამდენიმე გზის მოფიქრება. რა თქმა უნდა, პოლიტიკოსებმა და სამოქალაქო აქტივისტებმა, ვინც ვაქტიურობთ დიდი ხანია, ვიბრძვით არა რომელიმე პარტისთვის, არამედ ქვეყნის ნორმალური მომავლისთვის, ჩვენი თხოვნაც იქნება _ გავიგეთ, რომ „ქართული ოცნება“ გასულია ყველანაირი კონსტრუქციულობის ჩარჩოებიდან, მაგრამ აუცილებელია უკვე ამ ჩიხიდან გამოსვლაზე საუბრის დაწყება. სხვანაირად დაიღუპება ქვეყანა, ეს იზოლაციაც თავისას იზამს ძალიან მალე, ეკონომიკურად ძალიან ცუდი სიტუაცია იქნება. ამიტომ გარედანაც საჭიროა მეტი წნეხი, რომ მათ დათმობაზე წასვლა მოუწიოთ, ევროსაბჭოდან, მაგალითად, ვადა აქვთ მიცემული აპრილამდე, მაგრამ მეტია საჭირო, რომ დაიყოლიონ ჩვენმა დასავლელმა პარტნიორებმა, რომ დასხდნენ მოლაპარაკების მაგიდასთან. კრიზისიდან გამოსვლის გზა არის ასეთი: ახალი არჩევნები, ოღონდ ნორმალური ცესკოთი და კანონმდებლობით და რა თქმა უნდა, 54 სინდისის პატიმრის თავისუფლება. ეს ადამიანები ყველაზე რთულ ვითარებაში არიან, ისინი არიან გამოსახსნელი ტყვეობიდან. ამისთვის საჭიროა, რომ ჩვენ ბევრნი ვიყოთ რუსთაველზე და უფრო მეტი კოორდინებული მოქმედება იყოს დასავლეთთან ურთიერთობაშიც და არა ისე, რომ ოპოზიციამ იაროს უცხოეთში და ერთი და იგივე ილაპარაკოს. ქვეყანა რომ გადარჩეს, საჭიროა დიალოგი, „ქართულ ოცნებას“ კი უჭირს ეს, მაგრამ ვფიქრობ, არსებობს მექანიზმები _ ქვეყანაში რომ ეკონომიკური კრიზისი შეიქმნას, ეს „ქართული ოცნების“ პრობლემაც იქნება აუცილებლად, ეს მისი ამომრჩევლის პრობლემაც იქნება. ეს სასანქციო რეჟიმი რომ უფრო გამკაცრდეს „ქართული ოცნების“ წევრების მიმართ და არა ქვეყნის მიმართ, რადგან ეს დაგვანგრევს და დაგვაზიანებს, ვფიქრობ არის ზემოქმედების ერთ-ერთი მექანიზმი. „ქართული ოცნება“ კი ეძახის ამას შანტაჟს, მაგრამ თვითონ ვყავართ შანტაჟში ძალიან დიდი ხანია, ტყვეობაში ჰყავს ადამიანები, ეს არის შანტაჟი და არა ის, რომ ცივილიზებული სამყარო მათ ეუბნება, რომ წესები დაიცვან, არაკონსტიტუციური და უკანონო ქმედებები არ უნდა ჩაიდინონ და უნდა დაუბრუნდნენ ნორმალურ პროცესებს. ეს მგონია გამოსავალი _ უფრო მეტი საუბარი და დიალოგი. ქვეყანა რომ გადარჩეს, ახლა ეს აუცილებელია.

_ დიალოგი რომ შედგეს, საჭიროა ორი მხარე, თუ ერთი მხრიდან იქნება „ქართული ოცნება“, ვინ უნდა წარმოადგენდეს დიალოგის მეორე მხარეს, _ პოლიტიკოსები, სამოქალაქო აქტივისტები? თუ არის ამაზე მსჯელობა?

_ რაღაც ნაბიჯები ამისკენ იდგმება, პოლიტიკოსებს აქვთ პასუხისმგებლობა, მათ გამოუცხადეს ნდობა მოქალაქეებმა, ძალიან დიდი პასუხისმგებლობა აქვს ასევე აღებული საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტ სალომე ზურაბიშვილს, რა თქმა უნდა, ჩვენ, სამოქალაქო საზოგადოებას, მათ შორის, პატიმრების ოჯახის წევრებს, ვის ზურგზეც გადადის რეალურად მთელი ეს პროტესტი და სიმძიმე. მე დამაჯარიმეს უკვე ორჯერ 5 ათასი ლარით, მაგრამ რა მოსატანია, როდესაც 17-ჯერ არის დაჯარიმებული, მაგალითად, ნიკა ნარსია და 5-წლიანი და მეტი პატიმრობა ელოდებათ ადამიანებს. ასე ვუყურებ მე _ საზოგადოებაა ერთ მხარეს, საქართველოა ერთ მხარეს და მეორე მხარეს არის „ოცნება“, ადამიანების მცირე ჯგუფი. აღარ აქვთ მათ საყრდენი, გარდა ძალადობისა და რეპრესიებისა.

ვფიქრობ, უნდა იყოს მეტი კონსოლიდაცია და პოლიტიკოსებმაც ამბიციებს არ უნდა გადააყოლონ ბევრი რამ და სამოქალაქო საზოგადოებასაც უნდა ჰქონდეს თავისი სიტყვა ამ დიალოგში, უხეშად რომ ვთქვათ, რომ არაფერი არ გაექცეთ. ძალიან მნიშვნელოვანია სალომე ზურაბიშვილის როლი ამ ყველაფერში.

_ სამოქალაქო საზოგადოება რას ელოდებით სალომე ზურაბიშვილისა და პოლიტიკოსების შეხვედრებისგან და რას ითხოვთ ამ პოლიტიკოსებისგან?

_ სალომე ზურაბიშვილი მნიშვნელოვან რამეს აკეთებს _ ცალკე გვხვდება სამოქალაქო საზოგადოებას, ცალკე ხვდება პოლიტიკოსებს და ცდილობს, მაკონსოლიდირებელი როლი მოირგოს. ეს ძალიან ლოგიკურია მისი მხრიდან. ვფიქრობ, ის ამას უნდა აკეთებდეს და აკეთებს კიდეც. ამ კონკრეტულ ვითარებაში, სალომე ზურაბიშვილია ის, ვისაც შეუძლია ეს ჯგუფები ერთად დასვას, რაც არის ძალიან მნიშვნელოვანი.  მგონია, რომ მას ეს გამოსდის.  ვფიქრობ, ამ მიმართულებით მეტი ნაბიჯები უნდა გადაიდგას, რომ მხარეებს უკეთ ესმოდეთ ერთმანეთის. პარტიებს ესმოდეთ ჩვენი, როგორც მოქალაქეების, ესმოდეთ ერთმანეთის, რომ არათანმიმდევრული ნაბიჯები არ გადაიდგას, რასაც ხშირად ვხედავთ ჩვენ, როგორც სამოქალაქო სექტორში, ისე ოპოზიციაში. ეს კი ნიჰილიზმსა და ბრაზს იწვევს ხალხში. ამიტომ ხალხის დაკვეთა უნდა შეასრულოს ყველამ, ჩვენ გარეშე არაფერს ხელი არ უნდა მოაწერონ. შარლ მიშელის შეთანხმების შედეგად რაც მივიღეთ, ვნახეთ, ამიტომ საზოგადოების აზრი უნდა იყოს გათვალისწინებული. ვფიქრობ, ბევრი წარმომადგენელი უნდა ჰყავდეს ამას, ზურაბიშვილი შეიძლება იყოს მაკოორდინირებელი და ეს უნდა იყოს მხარე, რომელიც ისაუბრებს ხალხის სახელით. ცოტა პრობლემურად მიმაჩნია გაურკვევლობის არსებობა, მაგალითად, ახალი არჩევნები როგორ ტარდება, რა წესზე ვთანხმდებით. ამაზე პოზიცია, ერთობლივი დოკუმენტი ჯერჯეროდით არ არსებობს, თუმცა მიდის მუშაობა. ამ საკითხებში უფრო მეტი სიცხადეა საჭირო. ის ერთობა, რასაც ჩვენ ვავლენთ ყოველდღე რუსთაველზე გამოსვლით, ყოველგვარი დაგეგმილის გარეშე გამოდის ხალხი, მგონი, უნდა დაინახოს და გაითვალისწინოს ყველამ, თუნდაც ოპიზიციურ სპექტრში.

_ გარდა იმისა, რომ ხალხმა გაუძლო ზამთარს, ზეწოლას, ჯარიმებს, დარბევებს და ყველაფრის მიუხედავად აგრძელებს პროტესტს, ფაქტია, რომ რეჟიმმაც გაუძლო ამას, _ აგროვებს პატიმრებს, რომლებითაც, როგორც სჩვევია, შემდეგ თავის გადასარჩენად „ივაჭრებს“, ამის შესახებ რას იტყვით? 

_ მე ამას ასე არ ვუყურებ, იქაც არის რყევები, თუმცა ჩვენგან მეტი ძალისხმევაა საჭირო, თუნდაც იმიტომ, რომ ეს ადამიანები, რომლებიც თქვენ ახსენეთ, მათ სავაჭროდ კი არ მივცეთ, არამედ გამოვიხსნათ. ჩვენთვის ეს ხალხი არის ყველაზე დიდი საგანძური.  როგორც აღმოჩნდა, ისეთი ადამიანები ჰყავთ დაკავებული, ერთიც კი ვერ გატეხეს. ჩვენ უნდა განვაიარაღოთ „ქართული ოცნება“. რა მეთოდები არ სცადეს ჩვენ წინააღმდეგ, მაგრამ არ ვტყდებით და არ ტყდება ის 54 ადამიანი, ვინც არის პატიმრობაში. ჩვენ რეალურად მათ ზურგზე ვდგავართ. სანამ ეს ადამიანები თავისუფლები არ იქნებიან, უკან დასახევი გზები არის ჩახერგილი, ამიტომ ბრძოლა არის ბოლომდე და გამარჯვებამდე.