ირინა მაკარიძე

ლევან ბერძენიშვილთან საუბარი უმაღლესი განათლების სფეროში „ოცნების“ პრემიერის მიერ დაანონსებული რეფორმით დავიწყეთ, რადგანაც პროფესორმა პოლიტიკის შესახებ საუბარზე თავდაპირველად უარი განაცხადა. როგორც მან აღნიშნა, პოლიტიკური პროცესების შეფასება აღარ უნდა, რადგანაც ვიდრე ხელისუფლებაში ბიძინა ივანიშვილია, ქვეყანაში სასიკეთო არაფერი მოხდება. მიუხედავად ამ განწყობისა, ინტერვიუ მაინც შედგა.

ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკური პროცესების შესახებ „ქრონიკა+“-ს ესაუბრება პროფესორი, „რესპუბლიკური პარტიის“ დამფუძნებელი, ლევან ბერძენიშვილი:  

_ ჩემი პასუხი ძალიან მოკლეა: _ ამ ხელისუფლების ხელში არც ერთ საკითხს, _ არც განათლებას, არც ჯანდაცვას, _ არ ეშველება. ამიტომ ლაპარაკი კონკრეტულ თემებზე უშედეგოა. ბიძინა ივანიშვილი, რომელმაც 33 ქართული ასო-ბგერა ვერ ისწავლა, ვიდრე ხელისუფლებაშია, იქ არაფერი სასიკეთო არ იქნება.

_ მინდა გკითხოთ პროტესტის შესახებ. როდესაც გესაუბრეთ პროტესტის დასაწყისში, თქვენ მითხარით, რომ ახლა იწყება „გმირების გამოჩენის დრო“. ეს მართლაც ასე მოხდა, უამრავი გმირი გაგვაცნო ამ მოვლენებმა. უკვე ას დღეზე მეტი გავიდა, რაც უწყვეტი პროტესტი მიმდინარეობს, ამ პროცესზე რას იტყვით?

_ გმირების გამოჩენის დრო ნამდვილად არის, ბევრი კარგი და საინტერესო ადამიანი გამოჩნდა, მაგრამ პოლიტიკურ პროცესს ხელმძღვანელობენ პოლიტიკოსები ხოლმე, ამიტომ ჩვენი პროტესტი, რომელიც ახლა მიმდინარეობს, როგორც ფესტივალი, სანამ არ გადაიზრდება პოლიტიკურ პროტესტში, ასე გაგრძელდება დიდხანს. ჩვენ მაგის ენერგია გვეყოფა, რა თქმა უნდა, მაგრამ მე ვგულშემატკივრობ იმას, რომ პოლიტიკური პროცესით მალე დამთავრდეს ბიძინა ივანიშვილის ხელისუფლება.

_ როგორც ყველაფერს აქვს ორი მხარე, ისე შეიძლება ითქვას ამ პროტესტზეც: ერთი მხრივ, აღსანიშნავია, რომ ამ პროტესტმა გაუძლო ზამთრის ყინვებს, ცივ ამინდებს, დარბევებს, ჯარიმებს, მაგრამ მეორე მხარე არის ის, რომ მიუხედავად ამ ბრძოლისა, რეჟიმმაც გაძლო და არ აპირებს უკან დახევას და მოთხოვნების შესრულებას, ამაზე რას იტყვით?

_ დიახ, საჭირო არის, რომ ეს ამბავი გახდეს არა მარტო ეფექტური, არამედ ეფექტიანიც _ ამ პროტესტმა უნდა მოიტანოს შედეგი, თორემ ჩვენ შეიძლება ასი კი არა, 500 დღეც გავძლოთ, მაგრამ ეს იმასაც ნიშნავს, რომ ბიძინამაც გაძლო 500 დღე. ამიტომ ჩვენ არ უნდა ვითვალოთ დღეები, გაზაფხული მოდის და უნდა გავაძლიეროთ პროტესტი, თუ ახლა გამოდის 20 ათასი კაცი, უნდა გამოვიდეს 200 ათასი და დავამთავროთ.

_ რატომ ვერ ახერხებს ეს პროცესი შედეგის დადებას?

_ იმიტომ, რომ გვეზარება. ჩვენ გვიხარია, რომ 100 დღე დავდივართ, ჯობია, 20 დღე ვიაროთ და ხუთასი ათასი გამოვიდეთ ყოველ დაძახილზე და დავამთავრებთ მაშინ რეჟიმს.

_ ოპოზიცია საუბრობს, რომ ხვდებიან სალომე ზურაბიშვილს, ამბობენ: გვაქვს საკოორდინაციო შეხვედრა, ეს შეხვედრა იყო ყველაზე შედეგიანი... რას იტყვით ამის შესახებ?

_ სერიოზულად არ განვიხილავ, რომ სალომე ზურაბიშვილი მიხედავს ამ საქმეს. სალომე ზურაბიშვილი უკვე არის ყოფილი პრეზიდენტი. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ არ ვცნობთ „ოცნების“ ხელისუფლებას, არალეგიტიმურად მივიჩნევთ მას, არ ვცნობთ ასევე სალომე ზურაბიშვილს. მე თუ მკითხავთ, ძალიან კარგად მახსოვს, ვინ სად და როგორ დასვა ის. ახლა ეს აფუჭებს პროცესს, თავისი ვითომ პოლიტიკური აქტივობით, რომ ვითომ რაღაცა ხდება. არაფერი არ მოხდება. ქ-ნი სალომეს იმედზე ვინც არის, იყოს... მე არ ვარ, მე ვარ სხვა ხალხის იმედზე.

_ ეს სხვა ხალხი ვინ არის?

_ ახალგაზრდები, რომლებიც ბევრი გამოდის, მაგრამ უნდა გამოვიდეს ყველა.

_ რას იტყვით სტუდენტების პროტესტზე და ცოტა ხნის წინათ თეატრალურ უნივერსიტეტში განვითარებულ პროცესებზე?

_ ჩემი კოლეგები, რომლებიც მუშაობენ თეატრალურ უნივერსიტეტში და არ უდგანან სტუდენტებს გვერდით, არიან გარეწრები და თვითონ არიან გასარიცხები. რას ჰქვია სტუდენტების გარიცხვა იმის გამო, რომ სტუდენტი არის პატრიოტი?! ეს ვინც გააკეთა, ის ადმინისტრაცია და ის სტუდენტები, რომლებიც სწავლას აგრძელებენ, ყველანი არიან გარეწრები და არაადამიანები. აქ ძალიან მარტივად არის საქმე. მე  გაკვირვებული ვარ, რომ მხოლოდ რამდენიმე ლექტორი დაუდგა  გვერდით სტუდენტებს. მე რომ ვყოფილიყავი მათი კოლეგა, კარგად მივმართავდი ყველას. ეს იმის შედეგია, რომ ჩვენ ხელს ვართმევთ ამ პირებს და ველაპარაკებით, ვითომ ისინი ადამიანები არიან და ვითომ მათი რექტორი ადამიანია და მეცნიერია. სინამდვილეში, ის არის ჩვეულებრივი გარეწარი და ვიგინდარა. ყველა, ვინც არ დადგება  სტუდენტის გვერდით ასეთ დროს, არის სამარცხვინო. ახალგაზრდების წინააღმდეგ ვინც იბრძვის, ის უნდა დამარცხდეს. ამიტომ ახალგაზრდებმა უნდა დაანებონ თავი ფესტივალს და გადავიდნენ საქმეზე. არ არის ახლა საჭირო სახლში დაჯდომა, არც სამსახურივით სიარული აქციაზე. უნდა გამოვიდეს ყველა, ეს უნდა იყოს საყოველთაო პროტესტი და შედეგი დადგება.

_ რამდენად არის ეს ლიდერის პრობლემა?

_ უკაცრავად, მაგრამ ახალგაზრდებიც უნდა გაერკვნენ, რატომ არის დღეს ლიდერის პრობლემა. ლიდერის პრობლემა იმიტომ არის, რომ საქართველოს მთავარი ლიდერი ციხეში ზის. სანამ ამ საქმეში არ გაერკვევა ჩვენი ახალგაზრდობა, მანამდე ძალიან გაუჭირდებათ. 15 დღე რომ ზის და იმას რომ გულშემატკივრობ, ლიდერიაო და საქართველოს პრეზიდენტი რომ ზის და იმას არ გულშემატკივრობ, ეს შეცდომაა და უნდა გამოასწორონ.

_ მიხეილ სააკაშვილს ე. წ. პიჯაკების საქმეზე 9 წლით პატიმრობა შეუფარდა სასამართლომ...

_ ფული გაფლანგაო... სად გაგონილა, გაფლანგვაზე 9 წლით პატიმრობის მისჯა?! ეს საბჭოთა კავშირშიც კი არ ყოფილა. მოპარვა არის ცუდი, დღევანდელი ხელისუფლება კი არ ფლანგავს და უაზროდ კი არ ხარჯავს, პირდაპირ სახლში მიაქვს ჩემოდნებით და მუთაქებით. კაცმა (ივანიშვილი) შვილი გამოიყენა ფულის, „ქეშის“ გადასაცემად უცხო ქვეყანაში (იაპონიაში) და საქართველოს ელჩი ამაში მონაწილეობდა. ზღაპრებს გვიყვებიან, რომ კორუფცია ყოფილა ჩაის მირთმევა სხვა ქვეყნის ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვის და ვარდების მიტანა...

საერთოდ, მინდა გითხრათ, რომ საქართველოს მოსამართლეები ძალიან სერიოზულად ინანებენ იმას, რასაც დღეს აკეთებენ, ეს მურუსიძეები და ჩინჩალაძეები ყველანი წავლენ პროფესიიდან, ლუკმა პური მოენატრებათ... იმიტომ, რომ თქვენ არ იცით, რა არის შურისძიება. ბევრი არ უნდა ქნან, ბევრი არ უნდა დააშავონ. მიხეილ სააკაშვილისთვის 9 წლის მისჯა, თითო პიჯაკზე წელიწად-ნახევარის მისჯა, რა უბედურებაა?! და იცით, ვისი უბედურებაა? იმ ახალგაზრდების, რომლებიც მან გახადა სტუდენტებად. მე რომ განათლების საკითხები მებარა, ვაპირებდი 10 უნივერსიტეტი ყოფილიყო საქართველოში და არა 200, ყოფილიყო 2 პროცენტი სტუდენტი და არა 80. მიხეილ სააკაშვილის დამსახურებაა, სტუდენტები რომ არიან, მაგრამ მათ მიაჩნიათ, რომ ის უნდა იჯდეს და სანამ ასე მიაჩნიათ, ასე იქნება, „ფესტივალები“ გაგრძელდება და არც არაფერი მოხდება.

_ ცოტა გულდასაწყვეტი პროგნოზია...

_ რატომ? შეიცვალონ აზრი, მიიღონ გადაწყვეტილება და ყველაფერი იქნება კარგად. მე მათი იმედი მაქვს.

_ რაც შეხება პოლიტიკოსებს, ისინი აცხადებენ, რომ საერთო პროტესტის შედეგი არის ამ რეჟიმის არაღიარება. აცხადებენ, რომ დადიან უცხოეთში, რათა მოხდეს რეჟიმის სანქცირება. მიგაჩნიათ თუ არა, რომ ეს საკმარისია?

_ ვერ ვეტყვი საყვედურს ვერც ერთ ოპოზოციურ ლიდერს, _ ისინი აკეთებენ იმდენს, რამდენიც შეუძლიათ, დანარჩენი ხალხის გასაკეთებელია. ანუ საჭიროა მასობრივი გამოსვლა, _ საქართველოში თუ არის მილიონი უკმაყოფილო, გამოვიდეს მილიონი უკმაყოფილო და იმ დღესვე დამთავრდება ყველაფერი. საყვედური ვუთხრა ახლა მე პოლიტიკოსს, რატომ დადიხარ უცხოეთში და რატომ მიგაჩნია არაღიარება წარმატებად-მეთქი, არ იქნება სწორი. სასწაულმოქმედი ვერავინ იქნება. საქართველოში ერთადერთი ლიდერი, რომელსაც რაიმეს გაკეთება შეეძლო, სამწუხაროდ, თავისუფალი არ არის.

_ 31 მარტისთვის, სალომე ზურაბიშვილის ინიციატივით,  ჩაინიშნა დიდი აქცია, რას იტყვით ამაზე?

_ კი, 31 მარტს ჩაინიშნა დიდი აქცია, 31-ის მერე დადგება პირველი რიცხვი, მეორე და ა.შ. არ არის საჭირო დიდი აქცია, საჭიროა უდიდესი აქცია. როდესაც თავს ძალიან მოგვაბეზრებს ივანიშვილი, ჩვენც რაღაცას მოვიფიქრებთ, არავინ არ გადავიხდით არც ერთ გადასახადს და დავამთავრებთ, მაგრამ ამას ორგანიზებას ვერ გაუკეთებს ის ხალხი, ვისაც მიაჩნია, რომ მოსამართლემ მიუსაჯა და ამიტომ  უნდა იჯდეს მიხეილ სააკაშვილი. ხალხი, რომელიც ამას აიტანს, რეჟიმს ვერ შეცვლის. 

_ ფინანსურ რეკეტსა და ამ კოლოსალურ ჯარიმებზე რას იტყვით, რომლითაც ცდილობს ივანიშვილი, წელში გადატეხოს პროტესტი?

_ პატრონი არ ჰყავთ და წერენ, რაც უნდათ. ვენეციის კომისია არ აინტერესებთ, ქართველი ხალხი არ აინტერესებთ... ასე გამოწერენ, სანამ არ იქნება ადეკვატური პასუხი. ამ პასუხს სჭირდება იმ პოლიტიკური ძალის გამოკვეთა, რომელიც გაუძღვება პოლიტიკურ პროცესს. გაუსაძლისი პირობები უნდა შევუქმნათ ყველანაირ მამუკას, ყველანაირ ბიძინას... ახლა სულ სხვა მოთხოვნები უნდა იყოს, პირველი მოთხოვნა უნდა იყოს, რომ მოშორდეს ბიძინა ივანიშვილი და მისი ხელისუფლება. „გადადექი, გა-და-დე-ქი“, _ ეს უნდა იყოს მოთხოვნა. ახლა ის ჯარიმას დაგაკისრებს, შენ ჯარიმას გადაიხდი, ეს არ უშველის საქმეს, არც ის უშველის, რომ ხალხმა ფული შეაგროვოს და შენი ჯარიმა გადაიხადოს, ბიძინა ივანიშვილს ფული უხადე ახლა კიდე... ამ საქმეს სჭირდება პოლიტიკური ლიდერშიფის გამოკვეთა. პოლიტიკური ლიდერები „შევიკრიბოთ და პარტია შევქმნათ“, _ ასე არ იქმნებიან, პოლიტიკური ლიდერი იბადება საქმეში, თუ ვინმეს აინტერესებს, ვინ არის ლიდერი, საქართველოს ჰყავს მსოფლიო ჩემპიონი ლიდერშიფში. თუ ვინმეს უხარია, რომ ის დაჩაგრულია, იცოდეთ, რამდენ წელსაც იჯდება ციხეში სააკაშვილი, იმდენ წელს იქნება ბიძინა ივანიშვილი. ეს არის აქსიომა.