ანა კობახიძე: „დასავლეთის ჩართულობით ჩვენ შევძლებთ სამართლიანი არჩევნების ჩატარებას“

ნაადრევად იზეიმა ხელისუფლებამ საკონსტიტუციო ცვლილების ჩაგდება და ნაადრევად დაუხურა ოპოზიციას კარი _ ამ თემაზე საუბარი დამთავრებულიაო. დიპლომატიური კორპუსის მოთხოვნით „ქართულმა ოცნებამ“ კეთილი ინება და ოპოზიციასთან მოლაპარაკებების მაგიდას მიუჯდა, თანაც ორჯერ.
დიპლომატები უკვე ღიად ამბობენ, რომ მათთვის მნიშვნელოვანია, საქართველოში სტაბილურობა იყოს და არჩევნები დემოკრატიულად ჩატარდეს, რაც მხოლოდ იმ შემთხვევაში მოხდება, თუ ხელისუფლება დათმობაზე წავა. „ქართული ოცნება“ ჯერ ისევ ჯიუტობს.
უმრავლესობასა და ოპოზიციას შორის შეხვედრა პირველად 30 ნოემბერს გაიმართა, მეორედ კი _ 8 დეკემბერს.

საქართველოში ამერიკის შეერთებული შტატების ელჩის მოვალეობის შემსრულებელი ელიზაბეთ რუდი იმედოვნებს, რომ ხელისუფლებისა და ოპოზიციის წარმომადგენლების შეხვედრა ამაო არ იქნება.
მისი თქმით, „მმართველი და ოპოზიციური პარტიები შეხვდნენ დიალოგის დასაწყებად, ნდობის აღდგენისა და საუკეთესო გზის განსაზღვრის მიზნით, რათა 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნები წინ გადადგმული ნაბიჯი გახდეს საქართველოს დემოკრატიისკენ მიმავალ გზაზე. აშშ მოხარულია, რომ მხარდამჭერ როლს ასრულებს და ვიმედოვნებ, ამ შეხვედრას გარკვეული პროგრესი ექნება“.
დიპლომატების ჩართვა რომ შედეგის მომტანი იქნება, ამაში ეჭვი არც „ახალი საქართველოს“ წევრ ანა კობახიძეს ეპარება.

რატომ მოუწევს ხელისუფლებას დათმობაზე წასვლა? რას ნიშნავს მოლაპარაკებების პროცესში დასავლეთელი პარტნიორების ჩართვა? რატომ აღარ ჭრის „სისხლიანი 9 წელის“ ყვირილი? როგორ შეინარჩუნა ოპოზიციამ ერთობა? _ ამ თემებზე „ქრონიკა+“-ს „ახალი საქართველოს“ წევრი, ანა კობახიძე ესაუბრება:

_ როდესაც „ქართულმა ოცნებამ“ პროპორციულ წესზე გადასვლის საკითხი ჩააგდო, დაიბარა, რომ ეს თემა დახურული იყო და ოპოზიციას შეეძლო, ქუჩაში დგომა გაეგრძელებინა. დიპლომატების მოთხოვნით უკვე მეორედ მიუსხდნენ მოლაპარაკებების მაგიდას და ტონიც აშკარად შეცვლილი აქვთ. ეს რას ნიშნავს?
_ მათი ტონი აშკარად შეცვლილია, ძველებური ქედმაღლობა აღარ იგრძნობა. არც კარების დახურვაზე საუბრობენ. მათი ასეთი სახეცვლილება დიპლომატიური კორპუსის დამსახურებაა.
ამ პროცესებს კარგად დაემთხვა საქართველოში ევროპარლამენტარების ვიზიტიც. „ქართულ ოცნებას“ ამის დიდი სურვილი არ ჰქონდა, მაგრამ მათ მოუწია ოპოზიციასთან ერთად ერთ მაგიდასთან დაჯდომა.
მოლაპარაკებებს დასთანხმდნენ, მაგრამ შეეცადნენ, რომ მას ცოტა ხალხი დასწრებოდა, ამიტომაც წამოაყენეს პირობები. ითხოვდნენ, რომ შეხვედრაში მხოლოდ პარლამენტის ყოფილ თავმჯდომარეებსა და საპარლამენტო ოპოზიციის წარმომადგენლებს მიეღოთ მონაწილეობა.
ოპოზიციამ ეს მოთხოვნა არ გაიზიარა და მოლაპარაკებებს გაცილებით ბევრი ოპოზიციური ძალის წარმომადგენელი დაესწრო.
„ოცნების“ მიერ ტონის შეცვლა შემთხვევითი არ არის, ეს იმას მოასწავებს, რომ მათ მაინც მოუწევთ დათმობებზე წასვლა.
_ ერთია ტონის შეცვლა და მოლაპარაკებების მაგიდასთან დაჯდომა და მეორეა დათმობა, რატომ გგონიათ, რომ „ოცნება“ დათმობაზე წამოვა?
_ დამიჯერეთ, ჩემი ოპტიმიზმი უსაფუძვლო არ არის. ჩვენ სახალხო დამცველის აპარატის მეშვეობით გავაგზავნეთ გერმანულ-ქართული მოდელი ეუთოში. ვფიქრობთ, რომ დასავლეთში მას ისეთივე შეფასება მიეცემა, რასაც ამ პროექტს ოპოზიცია და არასამთავრობო სექტორი აძლევს.
ძალიან ცნობილი და გამოცდილი კონსტიტუციონალისტია ავთანდილ დემეტრაშვილი. ისიც ამბობს, რომ ეს გერმანულ-ქრთული მოდელი შეესაბამება საქართველოს კონსტიტუციას. იგივეს ამბობს დათო ჯანდიერიც.
ოპოზიციისა და არსამთავრობოების მხრიდან ამ თემაზე განმარტებები გაკეთდა და მეც გავიმეორებ მათ ნათქვამს, რომ ყველამ გაიგოს: გერმანულ-ქართული მოდელი არ ეწინააღმდეგება ჩვენს კონსტიტუციას.
კონსტიტუციის მოქმედი რედაქციის მიხედვით, მომდევნო არჩევნებში პარლამენტი შედგება 77 პროპორციული და 73 მაჟორიტარული სისტემით არჩეული დეპუტატისგან.
კონსტიტუცია განსაზღვრავს მხოლოდ პროპორციული და მაჟორიტარული მანდატების რაოდენობას. იგი არ აკონკრეტებს, შერეული საარჩევნო სისტემის პროპორციული და მაჟორიტარული კომპონენტები პარალელურია თუ პროპორციული სიის განაწილება დამოკიდებულია მაჟორიტარულ ოლქებში დამდგარ შედეგებზე. ორივე კომპონენტში ადგილების განაწილების წესს განსაზღვრავს „საქართველოს საარჩევნო კოდექსი“, რომელიც, დღეს არსებული რედაქციით, პროპორციულ კომპონენტში ადგილების მაჟორიტარულისგან დამოუკიდებლად განაწილებას ითვალისწინებს.
აღნიშნული გარემოება საშუალებას იძლევა, „საარჩევნო კოდექსში“ ცვლილების შეტანით, საქართველოს პარლამენტის მომდევნო არჩევნებისთვის, ამოქმედდეს შერეული საარჩევნო სისტემის „გერმანული მოდელის“ მოდიფიცირებული ვარიანტი ისე, რომ არ შეიცვალოს პროპორციული და მაჟორიტარული ადგილების კონსტიტუციით განსაზღვრული თანაფარდობა პარლამენტის სრულ შემადგენლობაში.
შერეული საარჩევნო სისტემის „გერმანული მოდელი“ შერეული წევრობის პროპორციული საარჩევნო სისტემის ტიპს წარმოადგენს. იგი ამომრჩეველს საშუალებას აძლევს, აირჩიოს როგორც მაჟორიტარი დეპუტატი, ისე _ პარტიული სია. პარლამენტში კი პარტიებს/საარჩევნო ბლოკებს შორის ადგილების განაწილების განმსაზღვრელი არის პროპორციული სისტემის საფუძველზე მიღებული ხმები.
კლასიკური „გერმანული მოდელი“ ასევე ითვალისწინებს მაჟორიტარულ კომპონენტში გამოვლენილი ხმებისა და მანდატების დისპროპორციის კომპენსირებას პროპორციული სიებით, რისთვისაც გამოიყენება საკომპენსაციო მანდატები და არ არის განსაზღვრული საკანონმდებლო ორგანოს სრული შემადგენლობა. საქართველოში კონსტიტუცია განსაზღვრავს პარლამენტის შემადგენლობას 150 დეპუტატით. თუმცა მაჟორიტარულ კომპონენტში გამოვლენილი მანდატების არაპროპორციულობის დაბალანსება შესაძლებელია მანდატების ფიქსირებული ჯამური რაოდენობის პირობებშიც. შესაძლოა, ამ ფაქტორმა გაართულოს მანდატების იდეალური პროპორციით განაწილება, თუმცა ნებისმიერ შემთხვევაში „გერმანული მოდელით“ განაწილებული მანდატები უფრო მეტად პროპორციულ და სამართლიან თანაფარდობას მოგვცემს, ვიდრე საქართველოში დღეს მოქმედი საარჩევნო სისტემა.
შექმნილი ვითარების გათვალისწინებით, მოქმედი საარჩევნო სისტემის „გერმანული მოდელის“ მოდიფიცირებული ვერსიით ჩანაცვლება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს საარჩევნო გარემოს და 2020 წლის არჩევნების შედეგად შესაძლებელს გახდის საპარლამენტო მანდატების უფრო სამართლიან გადანაწილებას.
ამ ცვლილების მიღებას საკონსტიტუციო უმრავლესობა არ სჭირდება. 76 ხმაც საკმარისია საარჩევნო კოდექსში ამ ცვლილების შესატანად.
ახლა ჩვენ ყველანი ეუთო/ოდირის დასკვნას ველოდებით და დარწმუნებული ვარ, იქაც იმავეს იტყვიან, რასაც საქართველოში ამბობენ ოპოზიცია და კონსტიტუციონალისტები.
ისე აქვს „ქართულ ოცნებას“ ტონი შეცვლილი, რომ შეიძლება, დასკვნას დაასწრონ და უფრო ადრე დაიწყონ იმ მოდელზე მუშაობა, რომელსაც მათ ჩვენ ვთავაზობთ.
_ კახა კალაძე აქამდე ამბობდა, თემა მთლიანად დახურულიაო. ახლა ამბობს, რომ შერეულ მოდელზე ისაუბრებენ, რადგანაც იქ მართლაც არის ცვლილებები შესატანი.
_ ძალიან კარგი, თუ შერეულ მოდელზე აპირებენ საუბარს. ჩვენ მიერ შეთავაზებული გერმანულ-ქართული მოდელი სწორედ რომ შერეული სისტემაა, იქ მხოლოდ პროპორციული წესით არჩევნების ჩატარებაზე არ არის საუბარი.
_ ოპოზიცია სრულად არის შეთანხმებული ამ მოდელზე? ხომ არ არის იმის ალბათობა, რომ ხვალ რომელიმე პარტიამ შეიძლება ეს მოდელი დაიწუნოს.
_ ეს მოდელი, რაზედაც ახლა ჩვენ ვსაუბრობთ, ყველა ოპოზიციურ პარტიასთან არის შეთანხმებული, მათ შორის, „პატრიოტთა ალიანსთანაც“. 28 პარტიას აქვს ხელი მოწერილი ამ შეთანხმებაზე.
არ ვიცი, სამომავლოდ როგორ განვთარდება მოვლენები და ვიღაცამ შეიძლება დაიწუნოს ეს მოდელი, მაგრამ ამ ეტაპზე ყველა ოპოზიციური პარტია მას მხარს უჭერს. ყველას მიაჩნია, რომ არსებული ვითარებიდან გამოსვლა მხოლოდ ამ მოდელის მიღებით შეიძლება.
_ ოპოზიციური ერთობა, რომელიც დღეს არსებობს, საკმაოდ ჭრელია. ხელისუფლება და მისი მომხრეები ხშირად გამუნათებენ, რომ პროდასავლურები პრორუსულების გვერდით რატომ ხართო.
_ მეც ვერ წარმოვიდგენდი, რომ ოდესმე პრორუსული იდეოლოგიის პარტიებთან ერთად დავდგებოდი სადმე, მაგრამ დღეს ქვეყანას ასე სჭირდება. ხელისუფლების დამსახურებაა, ასე რომ მოხდა. სხვების დამუნათებას ურჩევნიათ, საკუთარ თავს მოსთხოვონ პასუხი.
ეს ერთობა, რომელიც ახლა შედგა, ჩემი აზრით, ზეპარტიული გაერთიანებაა. პროპორციული არჩევნები არის ის, რაც ჩვენ გვაერთიანებს.
ჩვენ ერთ ბლოკად რომ გავერთიანებულიყავით, რა თქმა უნდა, არ მომეწონებოდა, რომ ბლოკში პრორუსული ძალა ყოფილიყო, მაგრამ ეს არ არის არც პარტია და არც საარჩევნო ბლოკი. ჩვენ მხოლოდ სამართლიანი არჩევნების ჩატარების სურვილი გვაერთიანებს. ამ სურვილის მიმართ ხალხიც სოლიდარულია.
_ ისე, უხერხულობას არ გიქმნით, რომ რუსეთს ოკუპანტად თვლით და ამ დროს მოლაპარაკებების მაგიდასთან მჯდომი ერთ-ერთი პერსონა მოსკოვში მიდის? ნინო ბურჯანაძეს ვგულისხმობ.
_ ნინო ბურჯანაძე მოსკოვში რომ მიდის მოლაპარაკებების გასამართავად, ეს მე არანაირ უხერხულობას არ მიქმნის. მას თავისი შეხედულებები აქვს და სად წავა ვიზიტით, ეს მხოლოდ მისი და მისი პარტიის გადასაწყვეტია.
ჩემი პარტიის რომელიმე წევრი და განსაკუთრებით მისი ლიდერი მოსკოვში რომ წასულიყო, ძალიან მძაფრი და მწვავე რეაქცია მექნებოდა, სრული სერიოზულობით გეუბნებით, რომ რადიკალურ გადაწყვეტილებას მივიღებდი, მაგრამ ახლა რა გავაპროტესტო? რა ჩემი საქმეა, რას გააკეთებს სხვა პარტიის ლიდერი.
ნინო ბურჯანაძე სულ სხვა პარტიას წარმოადგენს და ის არასდროს მალავდა, რომ რუსეთთან სურს დიალოგი. ის აქამდეც დადიოდა რუსეთში და როცა ეს ამბები ჩაივლის, მოსკოვში მერეც წავა.
ამ ვითარებაში ცოტა გაუგებარია „ქართული ოცნების“ მცდელობა, რომ მთელი ოპოზიცია ერთნაირად პრორუსულად გამოგვაცხადოს.
_ ისე, ბურჯანაძის მოსკოვში წასვლაზე მართლა უცნაური ისტერიკა მოაწყვეს, თითქოს თავად არ ჰყავდათ გავრილოვი ჩამოყვანილი და თავად არ ჩასვეს აფხაზეთისა და ცხინვალის დამოუკიდებლობის ამღიარებელი საქართველოს პარლამენტის სპიკერის სავარძელში.
_ ამის გახსენება, რატომღაც, არ უნდათ. არადა, სწორედ ამ გავრილოვის ვიზიტს მოყვა ის პროცესები, რაც დღეს საქართველოში მიმდინარეობს.
გავრილოვის ჩამოსვლის გასაპროტესტებლად ქუჩაში გამოსულ ხალხს ხელისუფლებამ თვალები დასთხარა. ამას საზოგადოების მხრიდან უმწვავესი პროტესტი მოყვა. ხელისუფლება იძულებული გახდა, ხალხი დაემშვიდებინა. ივანიშვილი თავად გამოვიდა და თქვა, რომ „ოცნება“ მზად იყო საარჩევნო სისტემა შეეცვალა და სრულად პროპორციულ მოდელზე გადასულიყო.
ამის პირობა „ოცნების“ ლიდერმა ქართველი ხალხის გარდა საერთაშორისო თანამეგობრობასაც მისცა. მერე ყველა ერთად გადაგვაგდო. არც დასავლეთი და არც ქართველი ხალხი ამას არ მოითმენს.
გავრილოვის ამბავი ყველას გვახსოვს და კარგი იქნება, თუ „ოცნება“ სხვას პრორუსულ იარლიყს არ მიაკერებს. ვიმეორებ: ნინო ბურჯანაძე წარმოადგენს კონკრეტულ პარტიას და მოსკოვში მიდის, როგორც ამ ძალის ლიდერი და არა როგორც გაერთიანებული ოპოზიციის წარმომადგენელი.
დღეისთვის არსებული ოპოზიციური გაერთიანება არის ზეპარტიული ერთობა, რომელსაც ძალიან კარგი საქმის გაკეთება შეუძლია საქარველოსთვის. ამას ხალხიც გრძნობს და ამიტომაც დგას საზოგადოება ჩვენ გვერდით.
ბიძინა ივანიშვილმა ერთადერთი კარგი რაც გააკეთა ის იყო, რომ ოპოზიცია სრულად გააერთიანა. ასეთი ერთობა შესაძლებელი თუ იყო, ალბათ, ვერავინ წარმოიდგენდა.
ჩვენს ასეთ ერთობას ხედავს როგორც დიპლომატიური კორპუსი, ასევე ევროპარლამენტარები, ვენეციის კომისიაც და ეუთოც. ეს უკანასკნელი მალე გამოაგზავნის დასკვნას ჩვენ მიერ მოდიფიცირებულ მოდელზე.
ასეთი ერთიანობა რომ არა, არც დასავლეთი დაინტერესდებოდა ჩვენი ამბით და „ქართული ოცნება“ მართლა მჭიდროდ მიიკეტავდა კარს და არავის არაფერზე არ დაელაპარაკებოდა.
პროტესტის წყალობით მათ მაინც ვაიძულებდით კარის გაღებას, მაგრამ დიპლომატების ჩართვამ ეს პროცესი ძალიან დააჩქარა.
_ „ოცნებას“ მოლაპარაკებებისთვის კარის გაღება რომ მოუწია, ამაზე სამოქალაქო აქტივისტმა გიორგი მღებრიშვილმა ასეთი რამე თქვა: ისე მოაჯახუნა „ოცნებამ“ კარი, რომ მეორე მხარეს გაიღოო. მგონი, მართლა ასე მოუვიდათ.
_ ასეა. ძალიან მაგრად მოუწიათ კარის მიჯახუნება და აღარ უფიქრიათ, თუ რა მოყვებოდა ამას.
„ოცნების“ ეს მდგომარეობა ერთ ცნობილ ამბავს მაგონებს: პარლამენტის გარშემო რკინის ღობეები რომ აღმართეს, ხომ გახსოვთ? იქ ერთმა ქალბატონმა რომ გამოანგრია ეს ბარიკადები, ამას მაგონებს დიალოგისთვის დახურული კარის გაღება. ამ შემთხვევაში იმ ქალის როლში დიპლომატები არიან, მათ შეუნგრიეს დახურული კარი „ქართულ ოცნებას“.
ძალიან კარგია, დასავლეთი რომ ასე ჩაერთო ამ პროცესებში. როდესაც ეს ბარიკადები აღგვიმართეს, ვამბობდი, რომ მსოფლიოს ყველა ქვეყანაში აქვთ თითო-თითო საარჩევნო მოდელი, _ ან ისეთი ან ასეთი. ჩვენთან კი ორი მოდელია. ბარიკადებს მიღმაა შერჩეული სისტემა, საქართველოში კი ორი სისტემაა.
ერთი სისტემაა ოლიგარქის, რომლითაც ის ძალაუფლების შენარჩუნებას ცდილობს და მეორე სისტემაა, რასაც ხალხი და ოპოზიცია ითხოვს.
სრულად პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა ნიშნავს კოალიციურ მთავრობას, ნორმალურ სასამართლოს და არც ერთი კაცის მმართველობას. ამ ერთი კაცის მმართველობამ მიიყვანა ეს ქვეყანა დანგრევის პირას.
_ ამბობთ, ჩვენთან ერთად არიან მოქალაქეებიო. ხელისუფლება ამ მოქალაქეებს ისევ სისხლიანი 9 წლით და „ნაციონალების“ დაბრუნებით აშინებს. ეს არ გიქმნით დისკომფორტს? _ ყველას, ვინც იქ დგახართ, „ნაციონალებს“ გეძახიან.
_ თემის მარგინალიზება „ქართულმა ოცებამ“ მოახდინა _ პრორუს ნინო ბურჯანაძესაც და პრორუს ირმა ინაშვილსაც „ნაციონალურ მოძრაობას“ ეძახიან. ეს ხომ სასაცილოა, მაგრამ ამაზე არ შეჩერდნენ და კიდევ უფრო „საინტერესო“ რამე თქვეს.
ბიძინა ივანიშვილმა თავის ინტერვიუში ისეთი გავლენიანი ორგანიზაციები, როგორებიცაა „ენდიაი“ და „აირაი“ „ნაციონალური მოძრაობის“ ფილიალად გამოაცხადა ლამის. ასეთი შეფასებების მერე ეს ხალხი სერიოზულად ვინ უნდა აღიქვას?
ადრე რომელიმე პარტია მართლა მოერიდებოდა „ნაციონალების“ გვერდით დადგომას, შეეშინდებოდა, რომ მათთვის „სისხლიანი ნაციონალის“ იარლიყი არ მიეწებებინათ, ახლა კი „ოცნებამ“ თემა ისე გაამარგინალა, რომ „ნაციონალობის“ დაბრალება უკვე სასაცილოა.
ასევე აღარც „სისხლიან 9 წელზე“ საუბარი ჭრის. ხალხი ამაზე უკვე არ რეაგირებს. ხალხს სიმშვიდე და ქვეყნის განვითარება სურს, ესენი კი გამუდმებით წარსულზე საუბრობენ.
_ იმ ადამიანებზე რას გვეტყვით, ვინც ქუჩაში გამოდის და დემიშიზაციის პროცესს ითხოვს?
_ ეს ადამიანები არ გამოხატავენ ქართველი ხალხის აზრს. ყველამ იცის, რომ ისინი ხელისუფლების მიერ იმართებიან. არ ვამბობ, რომ ვინმეს, თუნდაც ამ ადამიანებს, არ აქვთ სააკაშვილის ან „ნაციონალების“ კრიტიკის უფლება, მაგრამ ისინი საკუთარ აზრს არ გამოხატავენ. ამ რადიკალი ტიპების უკან „ქართული ოცნება“ დგას.
მმართველი პარტია ჩიხშია და ასეთი აგრესიული ქმედებებით ცდილობს სურათის შეცვლას. მათ რომ მოვლენების მშვიდობიანი განვითარება სდომოდათ, პროპორციულ წესზე გადასვლის საკითხს არ ჩააგდებდნენ.
მათ არაერთი შიდა კვლევა ჩაატარეს, საიდანაც დაასკვნეს, რომ ამომრჩევლის მხარდაჭერა აღარ აქვთ. დათვალეს და დაინახეს, რომ პარლამენტში არათუ საკონსტიტუციო, არამედ ჩვეულებრივ უმრავლესობასაც ვერ მიიღებდნენ. ასეთ შემთხვევაში მთავრობის დასაკომპლექტებლად ოპოზიციურ პარტიებთან დასჭირდებოდათ ალიანსი.
ბევრი ეძებეს, მაგრამ ოპოზიციაშიც ვერ მონახეს ისეთი ძალა, რომელთან ერთადაც კოალიციურ მთავრობას შექმნიდნენ. ამიტომ გადაწყვიტეს, რომ საუკეთესო გამოსავლი იქნებოდა პროპორციულ წესზე გადასვლის საკითხის ჩაგდება. იმდენი ვერ გათვალეს, რომ ეს მათაც ჩიხში შეიყვანდა და _ ქვეყანასაც.
სისხლიან „ნაციონალებზე“ ძახილით ამ ჩიხიდან ვერ გამოვლენ. არც იმის შანსი აქვთ, რომ ამ შეძახილებით ოპოზიციურ ერთობას დაშლიან. მათი მცდელობის მიუხედავად, ჩვენ ერთმანეთთან, ამ ეტაპზე, კინკლაობას არ ვაპირებთ.
რაც შეეხება „სისხლიან 9 წელს“, ქუჩაში დგანან ახალგაზრდები, რომლებიც იმ 9-წლიან პერიოდში ძალიან პატარები იყვნენ და ვერანაირ დანაშაულს ვერ ჩაიდენდნენ. ცოტა უხერხულია მათთვის „სისხლიანის“ დაძახება. ამით საკუთარ თავს ვნებენ მხოლოდ.
არც მე და არც სხვები არ ვამბობთ, რომ მაშინ ყველაფერი კარგად იყო, მაგრამ ამისთვის დაისაჯა „ნაციონალური მოძრაობა“ _ ხალხმა ის არჩევნების გზით გაუშვა.
იმაზე საუბარი, რომ ამ პარტიის წარმომადგენლები უნდა დაისაჯონ, ისევ „ოცნებას“ აგდებს უხერხულ მდგომარეობაში. მჯერა, რომ დასავლეთის ჩართულობით შევძლებთ სამართლიანი არჩევნების ჩატარებას.
ოპოზიციის წინააღმდეგ კონტრაქციების მოწყობა მხოლოდ ერთ რამეზე მიუთითებს, ხელისუფლება გედის სიმღერას მღერის.

შორენა მარსაგიშვილი