ხათუნა ლაგაზიძე: „ამ პროცესებში ოპოზიციამ დასავლეთის მხარდაჭერა ვერ მოიპოვა“

20 ივნისიდან მოყოლებული ქვეყანაში დიდი პოლიტიკური ორომტრიალია _ ჯერ იყო და ხელისუფლებამ ჯგუფური ძალადობისა და სახელმწიფო გადატრიალების მცდელობის საბაბით ანტისაოკუპაციო აქციის მონაწილეები დაიჭირა; მერე სტრასბურგმა „რუსთავი 2-ზე“ გადაწყვეტილება გამოიტანა და სიმძიმის ცენტრმაც ამ ტელევიზიისკენ გადაინაცვლა, რასაც ნიკა გვარამიასთვის ბრალის წაყენება და 40-ათასიანი გირაოს შეფარდება მოყვა, თუმცა „რუსთავი 2-ის“ ყოფილი გენერალური დირექტორი გირაოს გადახდას არ აპირებს, რაც იმის საფუძველს იძლევა, რომ სექტემბერში, როცა ამ თანხის გადახდის ვადა ამოიწურება, ვითარება კიდევ უფრო დრამატული გახდება და საქმე შესაძლოა, გვარამიას დაპატიმრებამდეც მივიდეს.

ამასობაში, ანაკლიის პორტის გარშემოც უცნაური მოვლენები ვითარდება, ანუ კონსორციუმის დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ ამერიკელი სქოული დაინიშნა. ზოგმა მიიჩნია, რომ ამით ანაკლიის პორტის რუსიფიკაცია შეჩერდა, თუმცა ხელისუფლება ამერიკელებს დაემუქრა, ვადას 15 ოქტომბრამდე გაძლევთ და თუ ანაკლიასთან მიმართებით პირობებს არ შეასრულებთ, ხელახალ ტენდერს გამოვაცხადებო.
აქვე არ უნდა დაგვავიწყდეს მამუკა ხაზარაძის ქეისიც, რომელმაც ბრალის წაყენებამდე პოლიტიკაში შემოსვლა დააანონსა.
ანალიტიკოსი ხათუნა ლაგაზიძე „ქრონიკა+“-თან ხაზგასმით ამბობს, რომ მთელი ამ პოლიტიკური ბაკქანალიის „ხერხემალი“ სწორედ ხაზარაძეა, ანუ, შესაძლოა, ისე მოხდეს, რომ ამერიკის შეერთებულმა შტატებმა მთელი ოპოზიციის კონსოლიდირება მის გარშემო მოახდინოს და ხაზარაძე ჩვენებური პოლიტიკის მთავარ გამწევ ფიგურად აქციოს. თუმცა ანალიტიკოსი არც იმას გამორიცხავს, რომ ხაზარაძის მხრიდან პოლიტიკური გააქტიურების შესახებ გაკეთებული განცხადება, უბრალოდ, თავდაცვითი რეაქცია იყო და მეტი არაფერი.
მოკლედ, როგორი პოლიტიკური შემოდგომა გვექნება და რა კომბინაციის გათამაშებას აპირებს ივანიშვილი? _ „ქრონიკა+“ გთავაზობთ ინტერვიუს ხათუნა ლაგაზიძესთან:

_ ქალბატონო ხათუნა, წლევანდელი ზაფხული პოლიტიკურად ძალიან ცხელი აღმოჩნდა _ „გავრილოვის ღამეს“, როგორც ამბობენ, რეპრესიები და თავისუფალ სიტყვაზე შეტევა მოყვა. ნიკა გვარამიას საქმე ყველაფერ ამის გაგრძელებაა?
_ ობიექტური მსჯელობა რომ შევძლოთ, ყველაფერი საერთო კონტექსტში უნდა განვიხილოთ. თქვენს კითხვაზე პასუხს ის დრო და სივრცე გვკარნახობს, რომელშიც ეს პროცესები ვითარდება. გვარამიას ქეისის კონტექსტიდან ამოგლეჯილად განხილვა კი ობიექტურ სურათს ვერ შექმნის. მოკლედ, პროცესს ერთიან ჯაჭვში ვუყურებ.
_ ამ ჯაჭვის სათავე 20 ივნისია?
_ იცით, როგორ არის? _ ანაკლია, თავისი ხაზარაძით, „რუსთავი 2-ისა“ და ტვ „პირველის“ გარშემო განვითარებული მოვლენებით, ამ ჯაჭვის რგოლებია. ყველაფერი ეს უნდა განვიხილოთ _ ერთი მხრივ, საგარეო და, მეორე მხრივ, შიდა პოლიტიკურ, ანუ, უშუალოდ, 2020-ისთვის საარჩევნო ფონის მომზადების პარალელურ კონტექსტში.
რაც შეეხება გვარამიას, ბოლო წლების განმავლობაში ის ოპოზიციის არაფორმალური ლიდერია. ზოგადად, ბოლო დროს საქართველო არაფორმალური ლიდერებით გამოირჩევა. მოკლედ, გვარამია ოპოზიციური ველის კონსტრუირებას მის ხელთ არსებული იარაღით, ანუ „რუსთავი 2-ით“ ახდენდა. ყოველ შემთხვევაში, პოლიტიკურ ველზე ფიგურებს ალაგებდა და მის გარეშე საპროტესტო მუხტიც არ არსებობდა, ამიტომ გვარამიას „რუსთავი 2-ის“ გარეშე განხილვა არასწორი პრიზმა იქნება. მოკლედ, ოპოზიციას ორი ლიდერი ჰყავდა: ერთი ქვეყნის გარეთ, სააკაშვილის სახით, რომელიც ქვეყნის შიგნით არსებულ პოლიტიკურ ვითარებას ზუსტად ვერ ფლობდა და მეორე _ ქვეყნის შიგნით, გვარამიას სახით, რომელიც პოლიტიკურ მაჯისცემას გაცილებით უკეთ გრძნობდა და შესაბამის ნაბიჯებსაც დგამდა. გვარამიას მიერ ახალი ტელევიზიის შექმნის დაანონსება ხელისუფლებისთვის ახალი გამოწვევაა და ეს არჩევნების პროპორციულ სისტემაზე გადასვლის კონტექსტში უნდა განვიხილოთ. ზოგადად, მგონია, რომ ეს ნაბიჯი _ პროპორციული არჩევნების გამოცხადება _ ხელისუფლებამ, თავის დროზე, ვითარების განმუხტვის მიზნით გადადგა, რასაც ახლა ნანობს. ზოგადად, ხელისუფლება ძალიან მძაფრ საპორტესტო მუხტს ელოდა და სწორედ ამიტომ გადმოაგდო პროპორციული არჩევნები, რაც აფექტის შედეგი იყო. ორი დღე რომ გაეძლო და მიტინგის მართვის სადავეები ხელში აეღო, ხელისუფლება პროპორციულ არჩევნებზე აღარ წავიდოდა. „ოცნება“ ხვდება, რომ პროპორციული არჩევნები ის მახეა, რომელიც, ერთი მხრივ, ოპოზიციამ და, მეორე მხრივ, საკუთარმა აფექტურობამ დაუგო. იმასაც ხვდება, რომ არსებული ვითარებიდან გამომდინარე, პროპორციული არჩევნები მისთვის ძალიან სერიოზული გამოწვევა იქნება და ამიტომაც ცდილობს, პოლიტიკური ველის კონსტრუირება ისე მოახდინოს, რომ 2020-ში ფონს რაც შეიძლება ნაკლები დანაკარგით გავიდეს.
ისე, გვარამიასთან დაკავშირებით ხელისუფლების სითამამე იმითაც არის გამოწვეული, რომ ფიქრობს, საზოგადოებაში მისი მხარდაჭერის მუხტი ძლიერი არ არის, განსაკუთრებით, ღვინოსთან დაკავშირებით მისი ფრაზების მერე, რაც კახეთისთვის ძალიან შეურაცხმყოფელი იყო. ჩემმა მეგობარმა ისტორიკოსმა მითხრა, მუსლიმანები შემოსევების დროს პირველად სწორედ ღვინოს ბილწავდნენო. ერთი სიტყვით, საზოგადოების ნაწილისთვის პროტესტის ის ფორმა, რომელსაც გვარამია იყენებდა, მიუღებელი იყო. ამასთან, იმ ხალხს, ვისაც „ნაციონალების“ რეინკარნაციის ეშინია, გაუმძაფრდა შიში, აი, თუ ესენი დაბრუნდნენ, შურისძიების ობიექტი გავხდებიო.
_ არ დავმალავ და გვარამიას ტონი ჩემთვისაც მიუღებელი იყო, რადგან მიმაჩნია, რომ ის, რასაც ღია ეთერში აკეთებდა, ჟუნალისტიკა არ არის.
_ გასაგებია, რომ ეს ეპატაჟი იყო, მაგრამ, ჯერ ერთი, ამით იმის სრულიად საწინააღმდეგო შედეგს იღებდა, რაც უნდოდა: საზოგადოების ნაწილი გვარამიას მარტო ხელისუფლების კი არა, საკუთარ თავზე დაკიდებულ მახვილად აღიქვამდა. აქედან გამომდინარე, ხელისუფლება ფიქრობს, რომ გვარამიას ქეისთან დაკავშირებით საზოგადოების ნაწილის განწყობა ხელისუფლების მხარესაა. თუმცა როცა საქმე მედიის თავისუფლებას ეხება, ჩემთვის ეს ისეთი ფასეულობაა, რომელზედაც დგას ამ ქვეყნის დამოუკიდებლობა. ამიტომ არჩევნების წინ არსებული მედიების თავისუფლების შეზღუდვა ან ახალი მედიასაშუალებების გახსნისთვის ხელის შეშლა ვიწრო პოლიტიკური ბრძოლის მიღმა სწორედ საქართველოს დამოუკიდებლობისთვის მიყენებულ დარტყმად უნდა შევაფასოთ.
ერთი სიტყვით, ზესაინტერესო დროში ვცხოვრობთ. ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, „ოცნებამ“ 20 ივნისს ხელისუფლების დაკარგვის საფრთხეს თვალებში პირველად ჩახედა. ზოგადად, იმ ადამიანების რიცხვს არ მივეკუთვნები, რომლებიც ამბობენ, რა მოხდა, თუ ოპოზიცია პარლამენტში შევიდოდა, ეს სახელმწიფო გადატრიალება არ იქნებოდაო, მაგრამ შემიძლია, გადაჭრით გითხრათ, რომ ამას ხელისუფლების ჩამოშლა აუცილებლად მოჰყვებოდა!
_ რატომ?
_ „ოცნება“ დაშლილი პოლიტიკური ძალაა, რომელსაც გუნდსაც ვერ ვუწოდებ და რომელშიც დიდი რაოდენობით ყოფილი „ნაციონალია“. ამას გარდა, ძალოვანი სტრუქტურებიდან ისეთი ინფორმაციები ჟონავს, რაც მიანიშნებს, რომ ძალოვანი სტრუქტურებიც დემორალიზებულია და ამ მხრივ ხელისუფლებას საქმე კარგად ვერ აქვს. მოკლედ, პარლამენტიდან ხალხის გამოყვანა იმ მეთოდებით ვერ მოხდებოდა, რა მეთოდებითაც თუნდაც 20 ივნისის მიტინგის დარბევა მოხდა და შედეგიც გაცილებით მძიმე იქნებოდა. ასე რომ, პარლამენტში შესვლა რეალურად „ოცნების“ ხელისუფლების შეცვლის დასაწყისი იქნებოდა, რასაც სულ რამდენიმე დღე დასჭირდებოდა.
ისე, „ოცნების“ მმართველობას თუ მისი ორი წინამორბედის მმართველობას შევადარებთ, ძალიან საინტერესო რამეს მივიღებთ: შევარდნაძე ქვეყანას რბილი ძალით მართავდა, განსაკუთრებით მას შემდეგ, რაც ზვიადის მიმდევრების პროტესტი ჩაახშო _ თავისუფალ მედიას არაფერი ემუქრებოდა და სასამართლოც ისეთი თავისუფალი იყო, როგორც მას მერე არ ყოფილა. სწორედ მართვის ამ რბილი ძალის გამო შევარდნაძე ხელისუფლებაში ორ ვადაზე ცოტა მეტი ხნით დარჩა და ამ მართვის სტილმა თავისი რესურსი ამოწურა. სააკაშვილმა კი სრულიად განსხვავებული ხელწერა აირჩია, ანუ ძალისმიერი და შემდეგ უკვე ავტორიტარული მართვის სტილი, რომლითაც ხელისუფლებაში ყოფნა 9 წელი შეძლო.
რაც შეეხება „ოცნებას“, თავიდან მანაც რბილი ძალით მართვას მიჰყო ხელი და დღემდე ასე მოვიდა, თუმცა 20 ივნისს დაინახა, რომ მართვის ამ ფორმით ხელისუფლებას ვეღარ შეინარჩუნებს. ამიტომაც მიიხედ-მოიხედა და ძალისმიერ მართვაზე გადავიდა.
ისე, პროპორციული სისტემით არჩევნები პირველ ან 10 ივლისს რომ ჩატარებულიყო, როცა დაკავებული არავინ იყო და დღის წესრიგში არც „რუსთავი 2-ის“ თემა იდგა, პარლამენტში „ნაციონალური მოძრაობა“ და „ქართული ოცნება“ თითქმის თანაბარი რაოდენობით გავიდოდა. სხვა წვრილ-წვრილი პარტია კი, რომელიც ვერტიკალის გარშემო დაჯგუფდებოდა, ეს მხოლოდ ღმერთმა უწყოდა. ამიტომაც „ოცნებამ“ ჩათვალა, რომ პროპორციულ არჩევნებს ან წააგებდა, ან „ნაციონალებთან“ თანაბარი პროცენტი ექნებოდა. სწორედ ამის შეეშინდა. პარლამენტში თანაბარი რაოდენობით გასული „ნაციონალები“ და „ოცნება“ კი, დიდი ალბათობით, იმას ნიშნავდა, რომ საზოგადოება „ნაციონალებთან“ კავშირების დამყარებას შეეცდებოდა, რადგან თავიდან მათი რისხვა თუ რევანში აერიდებინა. ყველაფერ ამის გათვალისწინებით, „ოცნება“ მიხვდა, რომ ხელისუფლების შესანარჩუნებლად მხოლოდ ძალისმიერი მეთოდები რჩება. ამასთან, „ოცნება“ ფიქრობს, რომ ყველაფერ ამით ხელისუფლებიდან წასვლას, მინიმუმ, 2024 წლამდე გადაავადებს და პოლიტიკური ველის მოსუფთავება სწორედ ამ ტაქტიკის გამოძახილია.
_ სიმართლე რომ ვთქვათ, თავისუფალ სიტყვაზე შეტევისთვის „ოცნებას“ პასი სტრასბურგმა ჩააწოდა, ანუ ევროსასამართლოს ის გადაწყვეტილება რომ არ გამოეტანა, დღეს, ალბათ, სხვა მოცემულობა იქნებოდა.
_ კი ბატონო, გეთანხმებით, თუმცა წეღან პარალელებზე ვსაუბრობდით და „ოცნებას“ კიდევ ერთი მაგალითი აქვს _ 2007 წლის 7 ნოემბერი, რომლის შემდეგაც „ნაციონალები“ ხელისუფლებაში კიდევ ერთი ვადით დარჩნენ. შესაბამისად, ესეც „ოცნებაში“ ჩაბუდებული ქორებისთვის არგუმენტია და მათ წისქვილზე ასხამს წყალს.
ისე, სანამ „ოცნების“ ძლიერი ხელი დისკომფორტს საქართველოს თითოეულ მოქალაქეს არ შეუქმნის, „ოცნებას“ საზოგადოებასთან ურთიერთობაში პრობლემები არ ექნება. „ნაციონალების“ დროსაც ასე იყო _ უკმაყოფილებამ მასობირვი სახე მას შემდეგ მიიღო, რაც ტერორი რიგით მოქალაქეებამდე დავიდა, თორემ მანამდე შევარდნაძის მაღალჩინოსნების დაკავების ყურებაზე ამომრჩეველი სიამოვნებისგან პირს იტკბარუნებდა.
სხვათა შორის, პარალელების გავლება კორუფციის კუთხითაც შეიძლება: შევარდნაძის დროს ყველგან კორუფცია იყო, „ნაციონალების“ დროს კი ამ კორუფციას რიგითი ადამიანები ვერ ხედავდნენ და ახლაც ასეა _ კორუფცია ტენდერებშია ჩაბუდებული და ბიზნესმენებს აწევს ტვირთად. ბიზნესი კი ისეთი რამეა, რომ ხელისუფლებასთან დაპირისპირებას ურჩევნია, გაჩუმდეს და პრობლემები სხვაგვარად მოაგვაროს.
რაც შეეხება თქვენს წეღანდელ კითხვას, რომელიც სტრასბურგის, ასე ვთქვათ, ალიბს შეეხებოდა, კი ბატონო, ამ გადაწყვეტილებამ ხელისუფლების ქმედებებს მწვანე აუნთო და ამავე კონტექსტში აშშ-ის ელჩის მოვალეობის შემსრულებლის შეფასებასაც განვიხილავ, როცა 20 ივნისის მოვლენებზე საუბრისას ხელისუფლების, ასევე ოპოზიციის როლი სკრუპულოზურად აწონა და მიანიშნა, რომ კანონისმიღმა ქმედებები, პრაქტიკულად, ორივე მხრიდან იყო.
მოკლედ, იმის თქმა მინდა, რომ ამ პროცესებში ოპოზიციამ დასავლეთის მხარდაჭერა ვერ მოიპოვა. ზოგადად, ევროპაზე არაფერს ვამბობ, რადგან საქართველოს მიმართ პასიურია, მაგრამ რაც შეეხება აშშ-ს, ის საქართველოში მისთვის მისაღებ პოლიტიკურ კომბინაციას ვერ ხედავს ან 20 ივნისისთვის ვერ ხედავდა, ამიტომაც, ოპოზიციის მხარდაჭერა არც უფიქრია. საერთო ჯამში, დასავლეთი რევოლუციურ ცვლილებებზე არ თუ ვერ მიდის და ამიტომაც ის რეალობა გვაქვს, რომელიც გვაქვს.
ამავდროულად, ძალიან საინტერესოა მაიკლ სქოულის ქეისი, ანუ ანაკლიის კონსორციუმის დირექტორთა საბჭოს თავმჯდომარედ საქართველოში აშშ-ის საელჩოს პალატის ხელმძღვანელის დანიშვნა, რომლის ბიოგრაფიიდანაც ჩემთვის ყველაზე მეტყველი ისაა, რომ შევარდნაძის მრჩეველი ეპოქალური პროექტების _ ბაქო-თბილისისა და ბაქო-ჯეიჰანის განხორციელების დროს იყო. ცოტა უფრო ღრმად თუ ჩავიხედავთ, ეს კაცი შეიძლება, გაცილებით მძიმეწონოსანია, ვიდრე _ აშშ-ის ნებისმიერი ელჩი, რომელსაც აქ მოავლენენ.
ისე, თუ ანაკლიის პორტი აშშ-სთვის ასეთი მნიშვნელოვანია, მაშინ გარკვეულ მოლაპარაკებას მარტო საქართველოს ხელისუფლებასთან კი არა, რუსეთთანაც უნდა აწარმოებდეს.
_ სქოულის დანიშვნით ოპოზიციას იმის თქმის საშუალება მოესპო, აი, „ოცნება“ ანაკლიის პორტს კრემლის საამებლად სძირავსო.
_ კი ბატონო, მაგრამ ხელისუფლების ერთ-ერთმა სპიკერმა განაცხადა, რომ 15 ოქტომბერია ბოლო ვადა, რომელსაც ხელისუფლება ანაკლიის პორტს თავისი ვალდებულებების შესასრულებლად აძლევს. სხვა შემთხვევაში, ტენდერს ხელახლა გამოვაცხადებთო. ეს ძალიან სერიოზული მესიჯია, რომელიც აქამდე არ მოგვისმენია.
არ გამოვრიცხავ კი არა, დარწმუნებული ვარ, რომ ამ შემთხვევაში ხელისუფლება ორმაგი ზეწოლის ქვეშაა _ ერთი მხრივ, რუსეთისგან და, მეორე მხრივ, აშშ-სგან.
_ ანუ?
_ ადრე ამაზე საუბარს ვერიდებოდით, მაგრამ ახლა ყველაფრიდან ჩანს, რომ ანაკლიის პორტი მხოლოდ ეკონომიკური კი არა, უფრო მეტად სამხედრო-პოლიტიკური პროექტია. აქედან გამომდინარე, რუსეთის წინააღმდეგობა გასაგებია _ არ უნდა, რომ შავ ზღვაზე ამერიკული სამხედრო კონტინგენტი იხილოს. აშშ-ს კი ის არ უნდა, რომ შავ ზღვაზე ჩინეთმა პორტი გაიკეთოს ან რუსეთის კონტროლი კიდევ უფრო გაძლიერდეს. შესაბამისად, მისთვის ეს პორტი ძალიან მნიშვნელოვანია. ყოველ შემთხვევაში, ჩვენი გადმოსახედიდან ასე ჩანს, რაზედაც, თავის დროზე, პომპეოს განცხადება, ახლა კი სქოულის დანიშვნაც მიანიშნებს. ამიტომ აშშ-მ, თუნდაც ეკონომიკური თვალსაზრისით ყველაფერი უნდა გააკეთოს, რომ ამ პროექტმა იცოცხლოს და ის ინვესტიციები ჩადოს, რომლის ვალდებულებაც ამ კონსორციუმს აქვს, თორემ ფეხი მარტო საქართველოს ხელისუფლებას რომ დააჭიროს და ულტიმატუმი წაუყენოს, სხვა ღრმაწყლოვან პორტს არ ააშენებ, ასევე თუ ამ პორტს ტვირთბრუნვა არ ექნება, რისკებს დააზღვევო, არ შეიძლება. თუ ეს პორტი აშშ-სთვისაც ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც _ საქართველოსთვის, ამიტომაც რისკები საკუთარ თავზე მანაც უნდა აიღოს.
დღეს იმისგან სრულიად განსხვავებული პოლიტიკური რეალობაა, როცა შევარდნაძემ სტრატეგიული მნიშვნელობის ნავთობსადენი და გაზსადენი გაიყვანა საქართველოში. ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, მაშინ რუსეთის სათავეში ჯერ კიდევ ელცინი იყო, შემდეგ კი ახალგაზრდა პუტინი მოვიდა, რომელიც საკუთარი ძალაუფლების გამყარებას ცდილობდა. დღეს კი ძლიერების პიკში მყოფ პუტინთან გვაქვს საქმე, ასე რომ, ახლა საქართველოს ხელისუფლებას სხვა ფორმის მხარდაჭერა სჭირდება.
_ ქალბატონო ხათუნა, ჩვენი საუბრის ერთგვარი რეზიუმე რომ გავაკეთოთ, დღეს მომგებიან პოზიციაში ხელისუფლება უფროა თუ ოპოზიცია?
_ გააჩნია, რა კუთხით.
_ ვთქვათ, საერთაშორისო თვალსაზრისით.
_ არა, ვერ ვიტყვი, რომ ხელისუფლება მომგებიან პოზიციაშია. ერთადერთი, მომგებიან პოზიციაში შეიძლება, იმის გამო იყოს, რომ მისი ალტერნატივა ჯერ კიდევ გამოკვეთილად არ ჩანს. ყოველ შემთხვევაში, დასავლეთი ისეთ პოლიტიკურ კომბინაციას, რომელიც, ერთი მხირვ, „ოცნების“ ჩაანაცვლებას და, მეორე მხრივ, ქვეყანაში სტაბილურობის შენარჩუნებას შეძლებს, ვერ ხედავს. ამიტომაც, მოსწონდა თუ არა, „ოცნებას“ ხელს არ უშლიდა.
_ ამბობთ, დასავლეთი ისეთ პოლიტიკურ კომბინაციას, რომელიც „ოცნებას“ ჩაანაცვლებდა, ვერ ხედავდაო, ანუ იმის თქმა გინდათ, რომ ასეთი კომბინაცია უკვე გამოიკვეთა?
_ სანამ ამაზე გიპასუხებთ, პირადად ჩემთვის ბოლომდე გაურკვეველია, დღესდღეობით აშშ-ს საქართველო რამდენად და რად უღირს, ანუ საქართველოსთვის რა ფასის გადახდას აპირებს?
ამ კონტექსტში ძალიან მნიშვნელოვანია, ანაკლიის გარშემო მიმდინარე პერიპეტიები რით დამთავრდება. სქოულის დანიშვნა, თავისთავად, ინდულგენცია არ არის, მით უმეტეს, სქოულის დანიშვნიდან მეორე-მესამე დღეს ხელისუფლების მხირდან ის განცხადება მოვისმინეთ, რომელზეც წეღან გესაუბრეთ.
ერთი სიტყვით, საქართველოს ტერიტორიაზე ეს აშშ-სა და რუსეთის მორიგი შერკინებაა ანაკლიის პორტის სახით. აქვე, ცხადია, ხაზარაძის ფაქტორზეც უნდა ვისაუბროთ, ანუ ძალიან მნიშვნელოვანია ვიცოდეთ, ხაზარაძის პოლიტიკური ინიციატივა თავდაცვითი რეაქციაა თუ მისი პოლიტიკაში შემოსვლის განცხადების უკან ამერიკული ინტერესი უნდა წავიკითხოთ, რათა ქართული პოლიტიკური სივრცის კონსტრუირება ახლებურად მოახდინოს _ „ოცნება“ ჩაანაცვლოს ან მომავალ პარლამენტში, მინიმუმ, შეავიწროოს.
დღეს ხაზარაძე ის მთავარი თუ არა, ერთადერთი ფიგურაა, რომელზეც შესაძლოა, ახალი პოლიტიკური კომბინაციები აიგოს. ყოველ შემთხვევაში, ახლა ასე ჩანს, მაგრამ მაქსიმუმ, ოქტომბეში გვეცოდინება, ყველაფერი ეს ხაზარაძის თავდაცვითი რეაქციაა თუ რეალური პოლიტიკური ამბიცია.
ასეა თუ ისე, ანაკლიის კონსორციუმმა თავისი ვალდებულებები უნდა შეასრულოს და ამიტომაც ვამბობ, რომ აშშ-მ ჯიბეზე ხელი უნდა გაიკრას და ამ ვალდებულებების შესრულებაში მონაწილეობა მიიღოს!
კიდევ ერთი, რაც ივანიშვილის მართვის სტილზე მეტყველებს: ის საქართველოს მართვაში დარჩენას, პრაქტიკულად, მესამე რვაწლიანი ვადით აპირებს.
_ „ოცნება“ ხელისუფლებაში სულ შვიდი წელია და, ქალბატონო ხათუნა, რომელ მესამე რვაწლიან ვადაზე საუბრობთ?
_ თანდათან ვიგებთ, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ დროს ივანიშვილის გავლენა ძალიან ძლიერი იყო _ მართალია, ქვეყანას არ მართავდა, მაგრამ ძალოვან სტრუქტურებსა თუ სხვა სახელმწიფო პროექტებს აფინანსებდა, ანუ „ნაციონალების“ პირველი ვადისას ქვეყანას ამ ფორმით მართავდა, მაგრამ ამ ფორმამ თავისი თავი ამოწურა და ამიტომ გადაწყვიტა, სახელმწიფო სხვა ფორმით ემართა და საკუთარი პოლიტიკური ძალა შექმნა. მნიშვნელობა არ აქვს, ხელისუფლებაში ფორმალურად არის თუ არაფორმალურად, ფაქტია: შვიდი წელია, ქვეყანას ახალი ფორმატით მართავს. ისე, პირველ შემთხვევაშიც და ახლაც ხელისუფლებაში არაფორმალურადაა, ანუ როგორც მაშინ, დღესაც პოლიტიკური ძალების უკან დგას, თუმცა უკვე მესამე კომბინაციაზე გადადის.
_ და ეს მესამე კომბინაცია რა შეიძლება იყოს?
_ კოალიციური მთავრობა, ე. ი., ქვეყნის მართვა რამდენიმე ძალის მეშვეობით. ამ კომბინაციით ივანიშვილი ხელისუფლებაში უკვე მესამე რვაწლიანი ვადით აპირებს დარჩენას.
იცით, ეს კომბინაცია მომგებიანი რით იქნება?
_ რით?
_ პასუხისმგებლობა სხვადასხვა პოლიტიკურ ძალაზე გადანაწილდება და მთავარი დარტყმის ობიექტი ივანიშვილი აღარ იქნება, რადგან წინა პლანზე კოალიციაში შემავალი პოლიტიკური ძალები წამოიწევენ და, შესაბამისად, ნებისმიერ პროცესზე პასუხისმგებლობის აღებაც მათ მოუწევთ! ეს ივანიშვილის სიმშვიდისა და სტაბილურობის გარანტი იქნება. ამიტომაც ხდება ის პროცესები, რასაც ახლა ვუყურებთ!
_ ქალბატონო ხათუნა, ყველაფერ აქედან გამომდინარე, შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ პოლიტიკური შემოდგომა ზაფხულზე ცხელი იქნება?
_ თუ ოპოზიცია ლიდერების გარეშე დარჩება, მაშინ შემოდგომა პოლიტიკურად ცხელი არ იქნება. ყოველ შემთხვევაში, ოქრუაშვილი, რომელსაც საპროტესტო მუხტის ქუჩაში „გადმოთარგმნა“ შეეძლო, ციხეშია. „რუსთავი 2“ საპროტესტო ტალღის გამაღვივებელი ვეღარ იქნება და ამ ფუნქციას საკუთარ თავზე, ვფიქრობ, ტვ „პირველი“ არ აიღებს, ანუ ოპოზიციურ და ობიექტურ ტელევიზიად დარჩება, მაგრამ რევოლუციის მხარდამჭერი არ იქნება.
ამიტომ ვერ ვამბობ, სექტემბერ-ოქტომბერი როგორი იქნება, თუმცა 2020 წლის პარლამენტის შემადგენლობას ხაზარაძე და ანაკლიის თემა განსაზღვრავს, ანუ თუ ანაკლიის პორტი აშშ-ისთვის მნიშვნელოვანია, ყველაფერს გააკეთებს, რომ ოპოზიციური ძალების კონსტრუირება ხაზარაძის გარშემო მოახდინოს და ის გამწევ ფიგურად აქციოს, თუმცა ამის გაკეთება რთული იქნება, რადგან ხაზარაძეს ხელისუფლების მხრიდან ბევრი გამოწვევა ელოდება _ ის წინასაარჩევნო ბრძოლაში დარტყმის მთავარი იბიექტი იქნება როგორც ხელისუფლების, ასევე _ მთავარი ოპოზიციური ძალის _ „ნაციონალური მოძრაობის“ მხრიდან.

გიორგი აბაშიძე