„ქართული ოცნების“ მმართველობის მეშვიდე წელს ხელისუფლებისთვის ერთ-ერთ მთავარ გამოწვევად დამოუკიდებელი სასამართლო რჩება. 2012 წელს, სამართლიანობის აღდგენისა და დამოუკიდებელი სასამართლოს შექმნის დაპირებით, ხელისუფლებაში მოსული „ოცნება“ თვალნათლივ გვაჩვენებს, რომ მურუსიძე-ჩინჩალაძის კლანური მმართველობის არათუ წინააღმდეგია, ხელსაც უწყობს ოდიოზური ფიგურების უვადოდ გამწესებას.

გახდა თუ არა „ოცნება“ „ნაციონალური მოძრაობის“ სამართალმემკვიდრე?
არ თუ ვერ ახორციელებს ძირეულ სასამართლო რეფორმებს?
აქვს თუ არა ივანიშვილსა და მმართველ გუნდს შეცდომის გამოსწორების პოტენციალი?
რა როლი აქვს დამოუკიდებელი სასამართლოს შექმნის პროცესში საზოგადოებას?

აღნიშნულ თემებთან დაკავშირებით „ქრონიკა+“ ესაუბრება იუსტიციის საბჭოს არამოსამართლე წევრ ანა დოლიძეს:

_ მოსამართლეების თემაზე განვითარებულმა მოვლენებმა საზოგადოების რაღაც ნაწილს განცდა გაუჩინა, რომ „ქართული ოცნება“ „ნაციონალური მოძრაობის“ სამართალმემკვიდრე გახდა. იზიარებთ თუ არა ამ მოსაზრებას?
_ დიახ, ვიზიარებ! თუმცა არ ვიტყოდი, რომ ეს პროცესი დღეს დაიწყო. როგორც კი 2012 წლის ოქტომბერში ხავერდოვანი რევოლუცია მოხდა, სიმართლის კომისიის იდეა წარვადგინე, რასაც შემდეგ დიდი გამოხმაურება მოყვა. დაიწერა კიდეც, იუსტიციის სამინისტრომ წარადგინა და სპეციალური პროცედურაც უნდა ჩატარებულიყო. სიმართლის კომისიის პროცესის არსი იქნებოდა, ხელისუფლების შეცვლისთანავე სამართლებრივად შეფასებულიყო „ნაციონალური მოძრაობის“ მემკვიდრეობა. „ოცნებამ“ თავიდანვე გადაწყვიტა, რომ ეს არ გააეკეთებინა და არც გააკეთა. შემდეგ ბოლო მოწვევის პარლამენტში ვანო ზარდიაშვილი იურიდიული კომიტეტის პირველ მოადგილედ დანიშნეს, ანუ საკანონმდებლო მთავარი კომიტეტის პირველ მოადგილედ დაინიშნა ზურაბ ადეიშვილის ყავის მომდუღებელი, ხელის ბიჭი. ოღონდ ვიღაცამ ეს დღეს აღმოაჩინა. ამ პარლამენტში, სულ მცირე, 8 ადამიანი ჰყავს „ქართულ ოცნებას“ „ნაციონალური მოძრაობიდან“ გადმოპორტირებული. ამასთანავე, „ოცნებამ“ ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ შერჩევით დაიწყო სამართლიანობის აღდგენა. პოლიტპატიმრებს რა უქნეს? _ ციხიდან გამოუშვეს, მაგრამ მათი უფლებები არ აღადგინეს, უთხრეს, რომ ყველა სათითაოდ უნდა წახვიდეთ სასამართლოში და თავი გაიმართლოთო. რაც მთავარია, მოსამართლეები ყველანი თავიანთ ადგილზე დატოვეს, არა მხოლოდ დატოვეს, უვადოდ გადანიშნეს. ის, ვინც ეს ყველაფერი ახლა დაინახა და ამას ვერ ხედავდა, მაშინ ის პოლიტიკურად გამოუცდელი უნდა იყოს. როცა კონსტიტუციური ცვლილებები მიიღეს და უვადოდ დანიშვნა შემოიღეს, ზოგიერთი ამას თავიდანვე არ ეთანხმებოდა. ის ჯგუფი, რომელიც ახლა სახეს იხოკავს, თურმე სამართლიანობა და სასამართლო მნიშვნელოვანია, უვადოდ დანიშვნები რა საშინელებააო, მეორეკლასელი ბავშვები რომ ყოფილიყვნენ და მოტყუებულიყვნენ, სხვა თემა იქნებოდა, თუმცა ვსაუბრობთ გამოცდილ პოლიტიკოსებზე. ამიტომ არ მჯერა, თითქოს მათ ახლა დაინახეს, რომ თურმე „ოცნება“ „ნაციონალური მოძრაობის“ გზას აგრძელებს.
_ ე. ი. ამბობთ, რომ ბესელიამ და მისმა თანამოაზრეებმა სასამართლოს თემა სათავისოდ გამოიყენეს?
_ დიახ, კონკრეტულად ბესელიას ვგულისხმობ. არ შეიძლება, მათ ამ საკითხზე გული შესტკიოდეთ, რადგან თუ გული შესტკიოდათ, სხვა ათასი შესაძლებლობა ჰქონდათ, მაგალითად, ვანო ზარდიაშვილთან ერთად კანონპროექტები არ ეწერათ.( უამრავი კანონპროექტი დაწერეს.) ირაკლი კობახიძის დაწერილი კონსტიტუციისა და კონსტიტუციური ცვლილებების ერთ-ერთი მთავარი აპოლოგეტი, მათ შორის, ბესელია იყო. ადამიანი, რომელსაც 2 წლის წინ დავუძახე შარიკოვი, ახლა აღმოჩნდა ბესელიასთვის შარიკოვი?! ამიტომაც არ მჯერა, რომ ვიღაცას სამართლიანობა ადარდებდეს. უფრო მგონია, რომ ეს პოლიტიკურად ხელმოსაკიდი თემაა. შეიძლება, ხვალ უცებ ზაზა სარალიძის საკითხი აღმოჩნდეს ხელჩასაჭიდი თემა და ათასი წელი რომ არაფერი უთქვამთ, უცებ თქვან. გულწრფელად არ მჯერა ასეთი პოლიტიკოსების.
_ სიმართლის კომისია ახსენეთ და თქვით, რომ მაშინ „ოცნებამ“ ამას მხარი არ დაუჭირა. რა გათვლა ჰქონდა „ოცნებას“? ერთია, როცა რაღაცას ვერ იაზრებ, მეორეა, როცა შეგნებულად მიდიხარ რისკზე. რომელი შემთხვევაა, როცა „ნაციონალური მოძრაობის“ მემკვიდრეობა არ შეაფასეს?
_ ბიძინა ივანიშვილი ხელისუფლებაში 2013 წელს მოვიდა. პრაგმატული პერსპექტივიდან უდავოა, რომ ბიძინა ივანიშვილი უცებ ვერ გაათავისუფლებდა სამსახურიდან სუს-ის ყველა თანამშრომელს და ყველა მოსამართლეს. ასეთ შემთხვევაში მოხდებოდა ის, რაც არგენტინაში განვითარდა, _ დაიწყებოდა კონტრრევოლუცია და სახლში გაუშვებდნენ. შესაბამისად, ამის გაკეთება შეუძლებელი იყო, მაგრამ წმენდები და სიმართლის პროცესი ნელ-ნელა უნდა დაეწყო, _ 2013 წელს, 2015 წელს ან ეტაპობრივად. სინამდვილეში, რა გააკეთეს? _ პირადი ცხოვრების კადრების თემა რომ განვიხილოთ, სად წაიღეს ეს კადრები, არ ვიცით. საერთოდ არ გამოიძიეს და არ აგვიხსნეს მთელი ამ კადრების წარმოების მექანიზმი. არავინ გაუშვეს სამსახურიდან. 30 000-ზე მეტი ფაილია შექმნილი, ანუ უამრავი ადამიანი იყო თვალთვალის ობიექტი, მათ შორის, შესაძლოა, ბევრი მოსამართლეც იყოს. ეს ამბავი ხელისუფლებამ არ მოგვიყვა. მოსამართლეები სახლში კი არ გაუშვეს, დააწინაურეს, ანუ სხვა ვერსიამდე მივდივართ. არა მგონია, რომ უცოდინარობით მოუვიდათ, ეს უფრო ვიღაცისთვის სასარგებლო მართვის მეთოდია. მოვიდნენ, დახვდათ ეს სისტემა და გადაიბარეს. სასამართლო, როგორც ჩარხი, ადეიშვილმა ააწყო, მოვიდნენ და გადაიბარეს.
_ საზოგადოების როლს როგორ ხედავთ ამ პროცესში? მაშინ, როცა წინა რეჟიმის მთავარი შემოქმედები უვადოდ გაამწესეს, საზოგადოებას არ ჰქონდა სათანადო რეაქცია?
_ როდესაც ბიძინა ივანიშვილმა მურუსიძეს ხელი ჩამოართვა და თქვა, რომ ეს კაცი მსხვერპლია, მას აქვს არაჩვეულებრივი ხედვები და იუსტიციის საბჭოს მდივნად დანიშნა, მაშინ ჯერ კიდევ ჰქონდა ძალიან დიდი ნდობის მანდატი. ის რეიტინგის ზენიტში იყო. მას კრედიტი აღებული ჰქონდა და მიიჩნეოდა, რომ ამ კაცმა იცოდა, რასაც აკეთებდა, მიუხედავად იმისა, რომ ეს უკმაყოფილებას იწვევდა! საზოგადოებაც ფიქრობდა, რომ ამათ სახლში ნელ-ნელა მაინც გაუშვებდა. შემდეგ კი ხალხს მოლოდინი ყველა მიმართულებით გაუცრუვდა. 2001 წელს, როგორც თანაშემწეს, ანაზღაურება 300 დოლარი მქონდა, იგივე ანაზღაურება აქვს დღესაც ხალხს, ანუ ჩვენი ეკონომიკა საერთოდ არ წასულა წინ. ვიმეორებ: ამ ხელისუფლებამ იმედგაცრუება ყველა ფლანგში გამოიწვია. განათლების კუთხით გამოცდები გააუქმეს, _ ეს ნორმალურია?! იმის ნაცვლად, რომ გამოცდები შემოეღოთ, გააუქმეს! ქართველებს კიდევ ეგ უნდათ, რომ გამოცდა ჩასაბარებელი არ ჰქონდეთ?! რაც შეეხება ეკონომიკას, სიღარიბეა, ხალხი შიმშილობს. ინფრასტრუქტურაში ძვრები არ არის, მაგალითად: კრწანისის ქუჩა, რომელიც ცენტრალურია, სადაც ბრიტანეთის საელჩოა, ასევე ტურისტული რაიონია, რას ჰგავს იქ გზა?! _ ორმო ორმოზეა. ამ ყველაფრის შემდეგ დაისვა კითხვა, _ შეიძლება, ამ ხელისუფლებამ საერთოდ არ იცის, რას აკეთებს. აქედან გამომდინარე, გამოფხიზლების პროცესი დაიწყო. კითხვები სასამართლო ხელისუფლების მიმართაც ამიტომ გაჩნდა. ჩვენ ამ ადამიანს ნდობის მანდატი მივეცით, ვითომ იცოდა, რასაც აკეთებდა, მაგრამ აღმოჩნდა, რომ შედეგი არაფერში გვაქვს. ეს უკვე ცუდი ლიდერობაა, მათ შორის, სასამართლოსთან მიმართებით.
_ მურუსიძე-ჩინჩალაძის თემა რომ განვიხილოთ, ხომ არის შესაძლებელი, ეს მოსამართლეები იმ სისტემიდან გამომდინარე სხვანაირად ვერ მოიქცეოდნენ და ამიტომაც გამოჩნდნენ ოდიოზურ ფიგურებად? მურუსიძემ თქვა კიდეც, რომ მაშინ კანონები სხვა შესაძლებლობას არ აძლევდა. თუ ამ მიმართულებით ვიმსჯელებთ, კობახიძის სიტყვები მართლდება, რომ ეს ადამიანები ადრე ცუდ საქმეებს აკეთებდნენ და ახლა _ კარგს. ამ შემთხვევაში როგორია თქვენი პოზიცია?
_ ე. ი., კობახიძე პატრიარქის როლს ითავსებს? _ კობახიძემ თუ ივანიშვილმა აღსარება მიიღეს და მოსამართლეებს მიუტევეს? ვისი სახელით მიუტევა _ ქართველი ხალხის თუ ამ ოჯახების სახელთ?! შეუნდო ამ მოსამართლეებს, რაც ქედმაღლური პოზიციაა. ამ მოსამართლეებს კობახიძე არ დაუზარალებიათ. როცა მათ ოჯახები დაღუპეს, მაგ პერიოდში კობახიძე იჯდა და მშვენივრად მეცადინეობდა თუ მუშაობდა. მაინტერესებს, ვისი სახელით შეუნდო ლევან მურუსიძეს ირაკლი კობახიძემ ან ბიძინა ივანიშვილმა? მოსამართლეები ჩადიოდნენ ცუდ რაღაცებს, შემდეგ ჩააბარეს აღსარება, ვიღაცასთან მეტანიები გააკეთეს და მოინანიეს. ვისთან გააკეთეს ეს მეტანიები? ჩემთან, ხალხთან არ გაუკეთებიათ. ბოდიშიც არავის მოუხდია. ამის შემდეგ კი ვიღაცამ ხალხისა და ათასობით გაუბედურებული ადამიანის სახელით მათ მიუტევა. სად მოხდა ეს პროცესი? ხელი რომ ჩამოართვა ბიძინა ივანიშვილმა, მაშინ ჩააბარა მურუსიძემ აღსარება? თუ ეს ყველაფერი ასეა, მაშინ ბიძინა ივანიშვილსა და ირაკლი კობახიძეს რა პრობლემა აქვთ მიხეილ სააკაშვილთან? იგივე ლოგიკაა _ „ნაციონალებიც“ სჩადიოდნენ ამ დანაშაულებებს, ოღონდ თვითონ კი არ ახრჩობდნენ ვინმეს, არამედ მოსამართლეების მეშვეობით. როცა ხალხი ციხეში კვდებოდა, მოსამართლეები ადებდნენ ხელბორკილებს, რომელიმე ნაციონალი“ კი არა. ანუ „ნაციონალებიც“ ადრე ცუდ რაღაცებს აკეთებდნენ და ახლა კარგს გააკეთებენ?! _ ასე არ ხდება. როგორც მესმის, ამ ტიპის გარდაქმნებს ადამიანები გადიან რაღაც სერიოზული პროცესის შემდეგ. მონანიება, ბოდიში და ა. შ., პირველ რიგში, საჭიროა მსხვერპლთან, რაც არ გვინახავს.
ლევან მურუსიძე ზის და უტეხად ამბობს, მართალი ვიყავი, როდესაც გირგვლიანის საქმე არ განვიხილეო.
_ რა შემთხვევაში შეიძლებოდა ყოფილიყო გამართლებული ბიძინა ივანიშვილის მხრიდან მურუსიძისთვის ხელის ჩამორთმევა და შემდეგ მისი უვადოდ გამწესება? თუ გვაქვს პრეცედენტი, როცა მურუსიძის მსგავსი ოდიოზური ფიგურა რჩება უვადო მოსამართლედ?
_ მხოლოდ და მხოლოდ გარდამავალ პერიოდში, რადგან ივანიშვილი ერთდროულად ვერ დაეტაკებოდა ყველას. 300 მოსამართლიდან 20 თუ უნდა გაუშვა, მათი ალტერნატივა ხომ უნდა მოძებნო, _ პატიოსანი, კომპეტენტური. ვიმეორებ: ამას დრო სჭირდებოდა. შეიძლებოდა, ამ გეგმის 5 წლით გაწერა და ამ ხალხის სახლში ნელ-ნელა გაშვება, როგორც გაუშვეს კოტე კუბლაშვილი, ასევე წავიდა უზენაესის მოსამართლე ზაზა მეიშვილი. დღეს გირგვლიანის საქმის სააპელაციოსა და უზენაესის ყველა მოსამართლე სახლშია, ლევან მურუსიძის გარდა. ყოვლად გაუმართლებელია, რომ ასეთი საქმეების რომელიმე მოსამართლე თანამდებობაზე დარჩეს და თან დაწინაურდეს. თუ ადამიანებმა შეცდომებზე ვერ ისწავლეს, რომ ისინი სჩადიოდნენ დანაშაულებებს და დაისაჯნენ, ეს მომავალში დანაშაულის ჩადენაზე მწვანე შუქს ნიშნავს. რატომ არის პრობლემა გეგეშიძე და ფარცხალაძე? _ იმიტომ, რომ ასეთ შემთხვევაში ქუჩაში მოსიარულე ნებისმიერ ადამიანს უჩნდება განცდა, რომ თუ დავაშავებ და პატრონი მყავს, არ დავისჯები. თვითონ გეგეშიძე კი არ არის პრობლემა, გეგეშიძის პრეცედენტია პრობლემა. პატრონიანი ტიპი დღისით, მზისით ვიღაცას მიუვარდა, დაასისხლიანა და რეაგირება არ ყოფილა.
_ თქვენ თქვით, რომ მოსამართლეებს ერთდროულად ვერ გაუშვებდნენ. აქვს თუ არა „ოცნებას“ იმის რესურსი, რომ ეს შანსი გამოიყენოს და ნაბიჯები წინ გადადგას? ხედავთ ამის ნებას?
_ დეკემბერშიც ვთქვი, რომ ივანიშვილს აქვს შანსი, მძიმე გასვლა ჩაატაროს. ეს ყველაფერი ისეა გაკეთებული, რომ ბოლო მომენტში შეიძლება, ირაკლი კობახიძეს დაბრალდეს იმიტომ, რომ ის მოლაპარაკე თავია. თვითონ ივანიშვილი ამ თემებზე არ ისაუბრებს. 2013 წელს, როცა მურუსიძის გვერდით იყო, მიხვდა, რომ დააშავა და ახლა აღარაფერს ამბობს. როგორც ვიცი, ივანიშვილი გამოკითხვებსაც ატარებს, კვლევებს უყურებს და დარწმუნებული ვარ, ძალიან კარგად იცის, ამ მოსამართლეებს ხალხში ნეგატიური, კატასტროფული იმიჯი აქვთ. შანსი, რომ მურუსიძე-ჩინჩალაძე ერთბაშად „მოხვეტოს“ და კობახიძეც მიაყოლოს, ჩემი აზრით, არსებობს. თუ ეს ასე არ მოხდა, სხვა შემთხვევაში, ბიძინა ივანიშვილი ისტორიაში ასოცირებული იქნება (მეც ძალიან მეწყინება) მურუსიძე-ჩინჩალაძესთან.
_ „ქართულ ოცნებაზე“ საუბრისას ხშირად ამბობენ, რომ უნიათო ხელისუფლება გვყავს. შესაძლოა, ივანიშვილმა სასამართლო ხელისუფლებაში წმენდა ჩაატაროს, თუმცა შემდეგ რამდენად ეყოფათ რესურსი, რომ რეფორმები განახორციელონ?
_ „ქართულ ოცნებას“ აღმშენებლობის პოტენციალი არ გააჩნია. 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების დაპირებები რომ გავიხსენოთ, ბოდიშებს იხდიდნენ: გვაპატიეთ, გაწყენინეთ, ყველაფერს გამოვასწორებთო. იმის შემდეგ მესამე თვე მიდის და არაფერი შეცვლილა. შეიძლება, საამართლოში გაჩერებული პროცესები ვიხილოთ, არ ჩააბეტონონ ეს მოსამართლეები, შესაძლოა, პროცესი შეჩერდეს, მაგრამ არავითარი იმედი არ მაქვს, რომ ახლა ეს ქვეყანა, როგორც კვირიკაშვილი ამბობდა, აგუგუნდება. მამუკა მდინარაძე, არჩილ თალაკვაძე და მისთანები ვერაფერს ააგუგუნებენ. სხვა ამგუგუნებლები ვინ ჰყავთ?!
ისტორიული პერსპექტივიდან ივანიშვილის ფიგურას შემდეგნაირად ვუყურებ: მისი ისტორიული ფუნქცია იყო საქართველოს მიშა სააკაშვილის რეჟიმისგან განთავისუფლება. მაშინ ისეთი დონის რეპრესია იყო, ძალიან დიდი რესურსი გჭირდებოდა ამის შესაჩერებლად. შემდეგ კი გარდამავალ პერიოდში ვცხოვრობდით, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, აგუგუნებისთვის სხვა ხელისუფლება გვჭირდება. პლურალიზმი და დემოკრატია ნამდვილად არის, სასამართლოში ტელევიზიები არ იყო, კადრებს ვერ გადაიღებდი, ახლა _ არის. ვინც ამ ქვეყანას „ლეგოსავით“ ააწყობს, ეს, ალბათ, სხვა ხელისუფლება იქნება.
_ სასამართლო რეფორმებზე რომ ვისაუბროთ, ამ მოცემულობაში რა ნაბიჯები უნდა გადაიდგას? ჩვენ სხვადასხვა ქვეყნის გამოცდილება ვიცით, მათ შორის, აღმოსავლეთ გერმანიის. რომელი მიდგომა იქნება ჩვენი ქვეყნისთვის ოპტიმალური ისე, რომ დროშიც მოვიგოთ და შედეგიც მივიღოთ?
_ ტენდენციაა, რომ მაგიდაზე დაიდოს უზენაესის დანიშვნების ორი ვერსია: კობახიძისა და ბესელიასი. სინამდვილეში, ეს არის „ქართული ოცნების“ ორი ვერსია. მთავარია, ახლა გავაღოთ ფანჯარა და მაქსიმალურად ბევრი იდეა დაიდოს. კონსტიტუციური უმრავლესობის მთავარი პრობლემა სწორედ ის იყო, რომ ამ კონსტიტუციურმა უმრავლესობამ ყველაფერი ჩაკეტა. პარლამენტში ყველანაირი აზრის მონოპოლია ჰქონდა და ალტერნატიული აზრი ჩაკლეს. დღეს კი ბევრი რეფორმატორული იდეა გვჭირდება. როგორც საზოგადოებამ, უნდა ვიმსჯელოთ, რა სჯობს, შემდეგ ვიღაცამ უნდა მოკიდოს ამ ყველაფერს ხელი და განახორციელოს. მე რომ საშუალება მქონდეს, უვადოდ დანიშნულ მოსამართლეებს არ დავტოვებ. არ შეიძლება, რომ მოსამართლეები, რომლებიც მახინჯად დაინიშნენ სისტემაში და რომელთა ირგვლივაც ბევრი კითხვის ნიშანი იყო, ისევ უვადოდ დარჩნენ. დარწმუნებული ვარ, ვიღაც ამას მიხედავს. არ მინდა მხოლოდ „ოცნების“ ორი ვერსია, მეტი დავდოთ. უზენაესის დანიშვნების ათასგვარი ვერსია არსებობს, მათ შორის, „ევროპული საქართველოს“ და „თავისუფალი დემოკრატების“. მე და ნაზი ჯანეზაშვილსაც გვაქვს, მაგრამ არ არის აუცილებელი, ჩვენი იყოს. მთავარია, მრავალი ვერსია შეიქმნას, რომ უკეთეს ვარიანტზე შევჯერდეთ.
_ ვთქვათ, განხორციელდა რეფორმები და ყველაფერს ეტაპობრივად მივყევით, რა ბერკეტი არსებობს იმისთვის, რომ მომდევნო ხელისუფლებას სასამართლო ხელისუფლებაზე გავლენის ცდუნება არ გაუჩნდება? ჩვენი ქვეყნისა და სხვა ქვეყნების გამოცდილებიდანაც ვიცით, რომ ხელისუფლებას სასამართლოზე ყოველთვის ჰქონდა გავლენა.
_ „ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლის დროს არ იყო იმის საშუალება, როგორც ხდება ხოლმე, ხელისუფლებისთვის წინასწარ მოგვეთხოვა ხედვა. მაშინ ფორსმაჟორი იყო, _ ოღონდ ვინმეს სააკაშვილი მოეცილებინა და არავინ კითხულობდა, რას ფიქრობდნენ სასამართლოზე, ეკონომიკაზე, განათლებასა და ა. შ. გამოწვევის წინაშე ვიდექით, ვინ გადაგვარჩენდა. ღმერთმა დაგვიფაროს, რომ იგივე სიტუაციაში აღმოვჩნდეთ, ვინმემ „ქართული ოცნება“ მოგვაშოროსო, რადგან ასეთი განწყობა განაპირობებს იმას, რომ დაპირებას ვერავის მოვთხოვთ. თუ მშვიდ და დემოკრატიულ ატმოსფეროშია საუბარი, მაშინ ყველა ხელისუფლებას წინასწარ შეიძლება ათქმევინო, რას აპირებს.
სააკაშვილიც ასეთ ტალღაზე მოვიდა _ სასწრაფოდ უნდა გაეშვა შევარდნაძე. რამდენიმე სკეპტიკოსი მაშინ ამბობდა, რომ ამათი ნდობა არ შეიძლება, უცნაური ხალხიაო, მაგრამ ისეთი განწყობა იყო, ყველას სურდა კორუმპირებული რეჟიმიდან განთავისუფლება. მთავარია, ამ ძალებს წინასწარ და ფხიზლად სიმშვიდეში დავაკვირდეთ, ამის შესაძლებლობა თვითონ ივანიშვილმაც უნდა შექმნას, რადგან ზეწოლისა და რეპრესიების პირობებში არავის ექნება ამის თავი, დაპირებებზე ილაპარაკოს. მშვიდ ატმოსფეროში კი ზუსტად გამოვლინდება, ვის რა ტენდენციები და ავტორიტარული მისწრაფებები აქვს.
_ ხალხს, რომელიც სიღარიბის ზღვარს ქვემოთაა და შვილისთვის საკვები არ გააჩნია, ვერ მოსთხოვ, რომ დამოუკიდებელი სასამართლოს მოთხოვნით ქუჩაში გამოვიდეს. „ნაციონალური მოძრაობის“ დროსაც სასამართლო ხელისუფლების მიმართ პროტესტი გირგვლიანის საქმემ განაპირობა, ბოლო პერიოდში კი საზოგადოება თითქოს გამოფხიზლდა და სხვა კუთხით დაინახა დამოუკიდებელი სასამართლოს არსებობის აუცილებლობა. რამდენად გაზრდილია საზოგადოების თვითშეგნება?
_ არ ვფიქრობ, რომ ეს სამოქალაქო თვითშეგნების გაზრდის საკითხია, არამედ ბუნებრივი თემაა, „მასლოუს პირამიდაა“: ადამიანს ჯერ შია, სცივა და ამ მოთხოვნების დაკმაყოფილებაა აუცილებელი. სამართლიანობა და მორალი ყველაზე ზემოთ დგას, პირველ რიგში მნიშვნელოვანია ის, რომ ბავშვი იყოს ნაჭამი, მშვიდად ეძინოს და არ უნდა სციოდეს, გაზი ჰქონდეს სახლში, ეს ჩემთვის სრულიად გასაგებია. საპროტესტო ამბავს რაც შეეხება, საერთოდ არ არის აუცილებელი, რომ საპროტესტო მუხტი იყოს სასამართლოსთან მიმართებაში. გავიხსენოთ, როგორ დაიწყო არაბული გაზაფხული: ჩვეულებრივმა ქუჩის გამყიდველმა, პატარა ბიჭმა, თავი დაიწვა და ხალხი გამოვარდა… რამდენიმე ქვეყანაში ხელისუფლება დაამხეს. ვინ მართავს ამ ქვეყანას? როცა ვუყურებ, ვფიქრობ, რომ ამათ ხელში კიდევ კარგად ვართ. ვგულისხმობ მამუკა მდინარაძესა და არჩილ თალაკვაძეს, მათ ხომ წარმოდგენაც არ აქვთ, რა ხდება საქართველოში. როცა მე მშია, არ მაინტერესებს ლევან მურუსიძე, მაგრამ როცა მე მშია, ისეთი გაბრაზებული ვარ, მურუსიძე იქნება თუ სხვა თემა, ნებისმიერმა რაღაცამ შეიძლება, გადამწყვეტი როლი ითამაშოს. როცა ზაზა სარალიძის მხარდასაჭერად ხალხი გამოვიდა, ეს იყო ერთი კაცის მიმართ თანაგრძნობა. ეს არც შიმშილი იყო და არც უფულობის თემა. ამიტომ არავინ უნდა იყოს წყნარად, თითქოს სასამართლოს თემა ხალხს არ აინტერესებს. ქვეყანაში უკიდურესი გაჭირვებაა, _ ჯართის მოსაგროვებლად წასული ბავშვი გარდაიცვალა! ასეთ სიტუაციაში იმ ადამიანებს, რომლებიც ძვირადღირებული მანქანებით დადიან, ეს არ ესმით. ხალხს პატარა ბიძგი სჭირდება, რომ სულ თმებით გამოათრიონ არჩილ თალაკვაძე და „ძმანი მისნი“.
_ სარალიძის შემთხვევაში სახლში დარჩენა და აქციაზე მიუსვლელობა წარმოუდგენელი იყო, მაგრამ როცა საქმე ეხება დამოუკიდებელი სასამართლოს საკითხს, ასეთ დროს საზოგადოება ნაკლებად აქტიურია…
_ ამასთან დაკავშირებით ერთ მაგალითს მოგიყვანთ: რატომ აღადგინეს თამაზ ახობაძე იუსტიციის სამინისტროში მაშინვე? წლებია, ეს ბიჭი დადის და სამსახურში აღდგენას ითხოვს, ერთი დღე დადგა თუ არა ქუჩაში საშიმშილოდ, იმწამსვე აღადგინეს. მანამდე არ შეეძლოთ?! ვიღაც მიხვდა, რაც მოჰყვებოდა ერთი ადამიანის პროტესტს _ დღეს ერთი ბიჭი იქნებოდა, ხვალ 3 კაცი მიუსხდებოდა, ზეგ _ 30 და მალევე დააკმაყოფილეს მისი მოთხოვნა. მეც ვაპირებდი მისვლას და სოლიდარობის გამოცხადებას. დარწმუნებული ვარ, სხვებიც მივიდოდნენ და ამბავი აიწეოდა. სარალიძის თემა, მეტროსა და ბასიანის გაფიცვა, ეს ყველაფერი დროებით ჩააქრეს. შესაძლოა, არ იყოს მურუსიძე-ჩინჩლაძის თემა, მაგრამ აუცილებლად იქნება ისეთი თემა, რომელიც სამართლიანობას ეხება. აბსოლოტურად ყველგან არის მგრძნობელობა, რომ ამ ქვეყანაში საქმე კარგად არ მიდის. უბრალოდ, ეს მესიჯი მმართველ გუნდს არ ესმის და არც მაქვს იმედი, რომ გაიგებს. როგორც ვიცი, ბიძინა ივანიშვილი უამრავ კვლევას ატარებს, შესაბამისად, ის ამას შესაძლოა, მიხვდეს. ივანიშვილის ხელწერა ვნახე და ამიტომ იმედი არ მაქვს, რომ მის ხელში ქვეყანა აგუგუნდება, ანუ ჩვენს ქვეყანაში რომ ეკონომიკური კეთილდღეობა იქნება, ამის არ მწამს. ასეთ პროცესებს სხვა ტიპის ლიდერი სჭირდება, სულ მცირე, ადამიანი, რომელიც მუდმივად ჩაერთვება პროცესებში და მხოლოდ კრიზისის დროს არ შემოიხედავს. იმედი მაქვს, ამ მოცემულობაში მიხვდება, თამაზ ახობაძის მსგავსი ფეთქებადი სიტუაციაა და დროებით დაწყნარებას ეცდება, ეს მისი სტილია და ამის პოტენციალს ვხედავ. როგორ უნდა გაიყვანოს ირაკლი კობახიძემ მოსამართლეების ახალი კანდიდატურები ჩვენს ხელში, არ ვიცი, ამის პოტენციალს ვერ ვხედავ. კობახიძეს თავზე დაემხობა ეს პროცესი და შესაძლოა, გადააყოლონ კიდეც. პროტესტის შემთხვევაში _ კობახიძეს შოთაძის ბარტყივით გადმოაგდებენ.
ვიმეორებ: ეს ივანიშვილის ხელწერაა, მაგრამ გრძელვადიან აღმშენებლობას სულ სხვა ხედვები, სულ სხვა ხალხი სჭირდება. ესენი ცოდვილობენ. საიდან უნდა მოიტანონ ხედვა?! რაღაც ხომ უნდა ჰქონდეთ წაკითხული, რაღაც ხომ უნდა ჰქონდეთ ნანახი?! ცოდნის თვალსაზრისით ან სადოქტორო ხომ უნდა ჰქონდეთ დაცული. კომპეტენტურ ხალხს იმიტომ არ უშვებენ, რომ დაკომპლექსებულები არიან, ფიქრობენ, ვიღაცამ მათზე კარგად როგორ უნდა იცოდეს! ამიტომ ვართ ჭაობში. 2020 წლამდე როგორ მივბობღდებით, არ ვიცი…

ნენე ინჯგია