2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინ „ოცნება“ პირობას დებდა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ ხალხი ნდობას გამოუცხადებდა და ქვეყნის მართვის სადავეებს ჩააბარებდა, ჰესების მშენებლობას არათუ დააკონსერვებდა, არამედ ამ პროექტებზე საერთოდ უარს იტყოდა. მაშინ ხალხმა „ოცნებას“ დაუჯერა, მაგრამ დღევანდელი რეალობა აბსოლუტურად სხვაგვარია _ ხელისუფლება სვანეთში, პანკისსა თუ აჭარაში ჰესების აშენებას ცეცხლითა და მახვილით ცდილობს. შესაბამისად, საზოგადოებრივი პროტესტიც იზრდება _ ჰესების საწინააღმდეგო აქცია არაერთხელ გამართულა.

ისიც გვახსოვს, გასულ წელს სვანეთში სპეცრაზმს ფეხმძიმე ქალი რომ დაუწვა და ჰესის მშენებლობა ასე შეაჩერა. ახლა კი საქმე იქამდეც მივიდა, რომ ამ დღეებში ჰესების საწინააღმდეგო კამპანიას ეთნიკურად ქართველი მომღერალი, ბაიარ შაჰინიც (გუნდარიძე) შეუერთდა.
„ჩემო მაჭახლელებო, ახლა სტამბულში ვარ. გავიგე, რომ მდინარე მაჭახელაზე ჰესის აშენება უნდათ. ძალიან შევწუხდი და მოგმართავთ თქვენ. ჰესის აშენება-არაშენება ჯერ თქვენი გადასაწყვეტია, რადგან მანდ ცხოვრობთ თქვენ. ჯერ თქვენ უნდა დაგეკითხონ, გინდათ თუ არა. ჩვენ, აქაური მაჭახლელები, ვუერთდებით მოძრაობას, მაჭახელა ჩვენია, არა ჰესების მშენებლობას მაჭახლის ხეობაში. აბა, თქვენ იცით, ჩვენ თქვენთან ვართ!“ – დაწერა ბაიარ შაჰინმა „ფეისბუქის“ საკუთარ გვერდზე.
ამას გარდა, 7 თებერვალს საქართველოში ჰესების მასობრივი მშენებლობისა და ამ პროცესის დაფინანსების წინააღმდეგ, გამაფრთხილებელი აქცია სამოქალაქო აქტივისტებმა მთავრობის ადმინისტრაციის შენობასა და „ევროპის რეკონსტრუქციისა და განვითარების ბანკის“ კონფერენციის პარალალურად გამართეს.
რა ფარულ რუსულ მიზნებს ემსახურება ჰესების მშენებლობა და როგორ თეთრდება ფული მსგავსი პროექტებით?

ამ თემებზე „ქრონიკა+“-ს სკანდალური ინტერვიუ მისცა სამოქალაქო აქტივისტმა დავით გულბანმა, რომელიც ჰესების საწინააღმდეგო არაერთი საპროტესტო აქციის ორგანიზატორი და მონაწილეა:

_ ე. წ. ანტიჰესების მოძრაობა პერიოდულად რატომ აქტიურდება და, საერთოდ, ხელისუფლება მცირე ჰესებს რატომ ლობირებს?
_ სამწუხაროდ, ჰესების თემა არც დღეს დაწყებულა და არც _ გუშინ. ამას ცოტა უფრო დიდი წარსული აქვს, ანუ ჰესების მშენებლობაზე საუბარი კომუნისტების დროს, ენგურჰესის აშენებით დაიწყო. მართალია, ენგურჰესმა მაშინ ქვეყანას სიკეთე მოუტანა, მაგრამ სვანეთი ძალიან დააზარალა.
_ რას გულისხმობთ?
_ ყველაფერს თავი რომ დავანებოთ, კლიმატი ძალიან შეიცვალა, რაც საზოგადოებამ საკუთარ თავზე იწვნია და ჰესების საწინააღმდეგო პირველადი მუხტი სწორედ ამან გამოიწვია. ამასობაში, საბჭოთა კავშირი დაიშალა და ის პროექტები, რომელიც ძველ ტექნოლოგიაზე, ანუ კაშხლებზე იყო დაყრდნობილი, თაროებზე შემოიდო, თუმცა ახლა ეს პროექტები ისევ გაცოცხლდა.
_ გაცოცხლების საბაბი რა გახდა?
_ არ ვიცი… უბრალოდ, ახალი ტექნოლოგიების გათვალისწინებით პროექტები ოდნავ შეიცვალა, _ წყალს არ ვაგუბებთო, მაგრამ, საერთო ჯამში, პრობლემა სხვა რამეა.
_ კონკრეტულად?
_ მსოფლიო წინ მიდის, ტექნოლოგიები იცვლება და ასპარეზზე ქარის, მზისა და ბიოთერმული წყლის ენერგიები გამოჩნდა. ამიტომ მთელი მსოფლიო ახალ ეტაპზე გადადის და ჰესების დემონტაჟი ხდება, რადგან ყველა მიხვდა, რომ კაცობრიობა გლობალური პრობლემების წინაშე დგას და აუცილებელია, რომ ბუნებას პირველადი სახე დაუბრუნდეს.
_ იმ მცირე ჰესებში, რომელიც საქართველოში უნდა აშენდეს, ინვესტიციებს უცხოელები დებენ. თუ მთელ მსოფლიოში ახალი ტექნოლოგიები ინერგება, მაშინ გაუგებარია, უცხოელები რატომ ცდილობენ, რომ საქართველოში ძველ ტექნოლოგიურ პროექტებში დააბანდონ ფული?
_ საქმე ისაა, რომ სახელმწიფო ინვესტორებს სასათბურე პირობებს უქმნის, ანუ, პრაქტიკულად, ყველა რისკს უზღვევს, მათ შორის, ბუნებრივი კატასტროფის რისკსაც. მაგალითისთვის ავიღოთ ნენსკრაჰესის ხელშეკრულება, რომელიც კაბალური იყო _ სახელმწიფოს უზარმაზარი პასუხისმგებლობა ეკისრებოდა, ანუ თუ, ვთქვათ, წყალი არ იქნებოდა, ამ ზარალს სახელმწიფო აანაზღაურებდა, ასევე კატასტროფის შემთხვევაში, ანაზღაურებას სახელმწიფო იღებდა საკუთარ თავზე. მეტიც, სახელმწიფოს ელექტროენერგია სჭირდებოდა თუ არა, შეთანხმება ფიქსირებულ თანხაზე არსებობდა, რომელიც მზარდი იყო და ბიუჯეტს აუცილებლად უნდა გადაეხადა. სხვათა შორის, ეს თანხა რუსეთიდან ან აზერბაიჯანიდან შემოტანილი ელექტროენერგიის საფასურს, დაახლოებით, 50 პროცენტით აღემატებოდა. ამასთან, ხელშეკრულებაში ეწერა, რომ სახელმწიფოს ნენსკრაჰესიდან ელექტროენერგია, უნდოდა თუ არა, 36 წლის განმავლობაში უნდა შეესყიდა. ყველაფერი ეს კი, რა თქმა უნდა, ჩვენს მოსახლეობასა და ეკონომიკას დააწვებოდა.
_ სახელმწიფო ასეთ გარიგებაზე რა მიზნით წავიდა და კაბალურ მდგომარეობაში რატომ ჩაიყენა თავი?
_ კითხვები სწორედ აქ ჩნდება და ამაზე რეაგირება, რა თქმა უნდა, შესაბამისმა სამსახურებმა უნდა მოახდინონ.
_ დავით, პირადად თქვენ, კონკრეტულად, რა კითხვები გიჩნდებათ?
_ მაგალითად, ვის მიერ და რატომ დაიდო ეს არასახელმწიფოებრივი ხელშეკრულება?
_ ეს კაბალური ხელშეკრულება კახა კალაძის ენერგეტიკის მინისტრობის დროს დაიდო, არა?
_ დიახ, კალაძის ენერგეტიკის მინისტრობის დროს მხოლოდ ეს კი არა, ძალიან ბევრი ხელშეკრულება გაფორმდა. ყველაზე მნიშვნელოვანი და სენსიტიური კი ის გახლავთ, რომ რიგ შემთხვევებში ეს ხელშეკრულებები გასაიდუმლოებულია, თუმცა არასამთავრობოებისა და უცხოელი პარტნიორების დახმარებით საზოგადოებისთვის ცნობილი მაინც გახდა.
_ ჩაგეკითხებით: ის უცხოელი პარტნიორები, რომლებთანაც გასაიდუმლოებული კაბალური ხელშეკრულებები გაფორმდა, სახელმწიფომ მოძებნა თუ ინვესტორები ქართულ მხარესთან კონტაქტზე თავად გამოვიდნენ?
_ იცი, რა ხდება? როცა ისეთი საინვესტიციო გარემო არსებობს, სადაც მინიმალური რისკებით ძალიან დიდი კაპიტალის უსაფრთხო დაბანდებაა შესაძლებელი, ინვესტორი ასეთ წინადადებაზე უარს არ ამბობს ხოლმე.
სხვათა შორის, იგივე ნენსკრაჰესის შემთხვევაში ცალკე კითხვები ჩნდება, ანუ 280-მეგავატიანი ელექტროსადგური მილიარდ 10 მილიონი უნდა დამჯდარიყო და ეს მაშინ, როცა დღეს არსებული მსოფლიო სტანდარტებით, ერთი მეგავატი სიმძლავრე მილიონი დოლარი ჯდება, ანუ ამ პროექტის თვითღირებულება, მაქსიმუმ, 300-350 მილიონი უნდა ყოფილიყო და საკითხავია, მილიარდ 100-მილიონიანი კაპიტალდაბანდება რისთვის იყო საჭირო? თან გაითვალისწინეთ, რომ აქედან ძირითადი ნაწილი სახელმწიფოსთვის ვალი გახლდათ.
_ ანუ ამ თანხის ნაწილი ჩვენს სახელმწიფოს ფინანსური ინსტიტუტებისთვის უკან უნდა დაებრუნებინა?
_ დიახ, თანხის ნაწილი სესხი გახლდათ.
_ საქართველომ ნენსკრაჰესისთვის რამდენი ისესხა?
_ ზუსტი ციფრი არ მახსოვს, მაგრამ იმის თქმა შემიძლია, რომ ერთი მეგავატი სიმძლავრე სამი მილიონ 300 ათასი გამოდიოდა. მსოფლიოში კი მსგავსი პროექტი არ არსებობს, ანუ ზემოხსენებული მილიარდ 10 მილიონი რეალობისგან აბსოლუტურად აცდენილია. სწორედ ამიტომ ჩნდება ეჭვი, რომ შესაძლოა, გარკვეული თანხის „გარეცხვა“ და „შავი ფულის“ „გათეთრება“ ხდება.
_ ფულს ინვესტორები ათეთრებენ თუ ქართველი მაღალჩინოსნები?
_ ალბათ, ერთობლივად. ყველაფერი რომ გაირკვეს, კითხვები სერიოზულმა და შესაბამისმა სამსახურებმა უნდა დასვან. ამასთან, თითოეული პროექტის შესწავლაც უნდა მოხდეს. საერთოდ, ნებისმიერ ცივილიზებულ ქვეყანაში ნებისმიერი პროექტის შესასწავლად, მინიმუმ, 10-წლიანი პერიოდი არსებობს და ამ ხნის განმავლობაში დეტალურად სწავლობენ, პროექტი რამდენად მომგებიანი და საჭიროა.
…80-იან წლებთან შედარებით, კაცობრიობამ ძალიან დიდი პროგრესი განიცადა. მაგალითად, შვეიცარიაში ძალიან ბევრი ჰესია, მაგრამ ყველა ჰესი იმ ეპოქისაა, როცა სხვა ალტერნატივა არ არსებობდა. ჩვენც ვამბობთ, რომ ელექტროენერგია არ გვყოფნის და ეს იმის ბრალია, რომ სახელმწიფოს არც მდგრადი ენერგოპოლიტიკა აქვს და არც _ სტრატეგია, თუ როგორ ვითარდება ჩვენი საზოგადოება და რა მოთხოვნები აქვს, ანუ კომუნისტების დროს უზარმაზარი ინდუსტრია არსებობდა და მაშინ არსებული ჰესებით ეს ინდუსტრია _ ფაბრიკა-ქარხნები _ ელექტროენერგიით სრულად კმაყოფილდებოდა.
შეიძლება, არსებული ჰესების რეაბილიტაცია-განახლება და მათი ეფექტიანი გამოყენება მოხდეს, მაგრამ ამ გზით არ მიდიან და მაინცდამაინც ახალ პროექტებს იწყებენ.
_ ჰესების მშენებლობა დღის წესრიგში 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების, ე. ი., ხელისუფლებაში „ოცნების“ მოსვლის შემდეგ გააქტიურდა…
_ მანამდეც აქტიური იყო, მაგრამ ასეთი შტურმი 2012 წლის არჩევნების შემდეგ დაიწყო.
_ არადა, საარჩევნო კამპანიის დროს, როგორც მახსოვს, „ოცნება“ პირობას დებდა, რომ მცირე ჰესები არ აშენდებოდა.
_ რა თქმა უნდა, ასე იყო. მეტიც, ბიძინა ივანიშვილი სვანეთში ავიდა, ადგილობრივ მოსახლეობას შეხვდა და ამ შეხვედრაზე მკაფიოდ განაცხადა, _ ისეთი პროექტების განხილვა, რომელიც საზოგადოებისთვის საზიანო იქნება, ხალხის ჩართულობის გარეშე არ მოხდებაო. ამავე შეხვედრაზე ისიც ითქვა, რომ „ოცნების“ ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ არც ატომური სადგურები აშენდებოდა.
_ „ოცნებამ“ დაპირება არც ამ კუთხით შეასრულა, არა?
_ დიახ.
ყველა ამ კითხვის გარდა, რისკებიც არსებობს, რაც შემდეგში გამოიხატება: დავით თევზაძემ ხუდონჰესი სამხედრო-სტრატეგიულ ჭრილში შეისწავლა. ასევე შეისწავლა ჩვენი „კეთილი“ მეზობლის სამხედრო-სტრატეგიული ხედვები.
_ „კეთილ მეზობელში“ რუსეთს გულისხმობთ?
_ დიახ, ლაპარაკი რუსეთზეა… თუ ჩვენს მთიან ზოლს გადავხედავთ, ვნახავთ, რომ რუსეთთან სასაზღვრო ზოლი დემარკირებული არ გვაქვს. ამასთან, საქართველოს მთიანეთი მოსახლეობისგან, პრაქტიკულად, დაცლილია. ერთადერთი მჭიდრო დასახლება სვანეთია, რომელიც კონფლიქტურ რეგიონს ესაზღვრება.
მოკლედ, არსებობს მოსაზრება, რომ მსგავსი პროექტების შედეგად ადგილობრივი მოსახლეობის დიდი მასა აიყრება, რაც ამ რეგიონს დაასუსტებს. ამას მოჰყვება პრეცედენტი _ შეიქმნება ბუფერული ზონა, ანუ ენგურჰესის კაშხალი ჩვენს მხარესაა, ენერგეტიკული წერტილები კი _ ოკუპირებულ აფხაზეთში. ჰოდა, რუსეთს რა დაუშლის, რომ ბუფერული ზონა წყლით დაგუბებული ზონისკენ გადმოწიოს და ამით საქართველოს ზიანი მიაყენოს?
_ ცხადია, კრემლს თავში რა მოუვა, არავინ იცის. იგივე რისკი არსებობს ნენსკრაჰესთან დაკავშირებითაც?
_ დიახ, ნენსკრაჰესიც ასევე სტრატეგიულ ხეობაში შენდება _ ნენსკრას ხეობა რომ არ ყოფილიყო და აფხაზეთის ომის დროს მოსახლეობა აფხაზეთიდან ჭუბერით რომ არ გადმოსულიყო, ანუ ამ ტერიტორიაზე წყალი რომ ყოფილიყო, მსხვერპლი კიდევ უფრო დიდი იქნებოდა.
_ დათო, მცირე ჰესების აშენებას ხელისუფლება პანკისის ხეობაშიც ცდილობს. აქაც გადამწყვეტი რუსული ფაქტორია?
_ ეს არ ვიცი. ფაქტი ერთია: ხალხს მცირე ჰესების აშენება არ უნდა და სახელმწიფო ვალდებულია, მოსახლეობის მოთხოვნა შეასრულოს! საერთოდ, მოსახლეობას ნდობა რომ არ აქვს, ეს არსებული პროექტების შედეგია _ სხვადასხვა ხეობაში არაერთი კატასტროფა მოხდა, რომელსაც ადამიანების სიცოცხლე შეეწირა, მაგრამ ამაზე პასუხი არავის უგია. აჭარაში ხალხს საცხოვრებელი პირობები აღარ აქვს _ ზოგ მდინარეში წყალი დაშრა, ზოგან კი, პირიქით, წყალმა გადმოხეთქა. ერთგან გვირაბიც ჩამოინგრა.
ერთი სიტყვით, ბუნება დანგრეულია. სწორედ ამან გააჩინა უნდობლობის ფაქტორი და ხალხს არ უნდა, რომ ვიღაცამ ნებისმიერი პროექტის სარჩულით, იძულებული გახადოს, თავისი სამოსახლო დატოვოს!
წეღანდელი თქმისა არ იყოს, მთელი მსოფლიო იქითკენ მიდის, რომ ველური ბუნება ხელუხლებელი დატოვოს, რადგან იგი ასე უფრო პროდუქტიულია და ტურისტებისთვისაც _ მეტად მიმზიდველი. სხვათა შორის, ნებისმიერი ჰესის ექსპლუატაცია 50-100 წელზეა გათვლილი, ველური ბუნება კი საუკუნეების განმავლობაში გაგყვება. თუ არ მეშლება, ევროპაში ხელუხლებელი ტყეები მხოლოდ ორ რეგიონშია შერჩენილი და აქედან ერთ-ერთია საქართველო, მაგალითად, თუშეთი.
_ ყველაფერი ეს გასაგებია, მაგრამ ჰესების აშენების სანაცვლოდ, ხელისუფლება ადგილობრივ მოსახლეობას კომპენსაციას სთავაზობს?
_ აქ მეორე ფაქტორიც არსებობს.
_ კერძოდ?
_ ჩვენ გარშემო სიტუაცია ისედაც დაძაბულია და უმჯობესია, საზოგადოებაში მეტი სიმშვიდე იყოს, მაგრამ ამის ნაცვლად მოსახლეობას ერთმანეთის წინააღმდეგ აქეზებენ _ მაგალითად, სვანეთში ამ ჰესების გამო ბიძაშვილი ბიძაშვილს გადაეკიდა.
_ რატომ?
_ ვიღაცას ჰპირდებიან, რომ მისგან მიწას იყიდიან, ვიღაცას დასაქმებას სთავაზობენ. ის ადამიანი კი, რომელიც რაციონალურად აზროვნებს, ყველასთვის მიუღებელი ხდება. ამიტომ ძალიან ხშირია კონფლიქტი. სახელმწიფო მსგავს კონფლიქტებს კი არ უნდა აჩაღებდეს, არამედ აქრობდეს და ერთი-ორი ინვესტორის ინტერესების გამო ასეთი პრობლემების პროვოცირება არ უნდა ხდებოდეს.
_ გეთანხმებით, მაგრამ თუ გავყვებით ვერსიას, რომ სახელმწიფო და ინვესტორები „შავ ფულს“ ერთად „ათეთრებენ“, მაშინ გასაგებია, რომ ჩინოვნიკები საკუთარ მოსახლეობაზე მაღლა ინვესტორებს რატომაც აყენებენ.
_ დიახ, თუ ამ ხაზით წავალთ, ასე გამოდის.
სხვათა შორის, საქართველოში ერთ-ერთი უცხოური არასამთავრობო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი ჩამოვიდა, რომელიც ხუდონჰესის აქციას დაესწრო და მახსოვს, თქვა, ჩინეთმა ჰესების, მათ შორის, ყველაზე დიდი ელექტროსადგურის დემონტაჟი დაიწყო, რადგან ეკოლოგიური პრობლემების პროვოცირება მოახდინა და, საერთო ჯამში, 22 მილიარდის ზარალი მოიტანა. ამიტომ მთელი ჩინეთი მზის პანელებზე გადადის და ეს თავისუფალი კაპიტალი თავის გზას ეძებსო. ჩინელი ინვესტორები, როგორც ვიცი, რუსეთშიც შედიან და არსებობს დიდი ალბათობა, რომ ეს კაპიტალი საქართველოს მიმართულებითაც წამოვიდეს.
კი ბატონო, საქართველოში ბევრი წყალი გვაქვს, მაგრამ მოდით, ეს წყალი უფრო რაციონალურად გამოვიყენოთ. ისე, ჩვენ გეოთერმული წყლების მიმართულებითაც ძალიან დიდი პოტენციალი გვაქვს. მზის ენერგიის კუთხითაც დიდი რესურსის მიღება შეიძლება. აღარაფერს ვამბობ ქარის ელექტროსადგურებზე _ აგერ, გორში დადგმულმა ქარის სადგურებმა ჰესებზე უკეთესი შედეგი დადო.
_ ქარის სადგურები სახელმწიფოს ინიციატივით დაიდგა, ანუ ხელისუფლება ორ ფრონტზე თამაშობს _ თანამედროვეობასაც უწყობს ფეხს და ფულსაც შოულობს?
_ არა.
_ აბა?
_ ქარის სადგურების დადგმა ევროპასთან აღებული ვალდებულებაა და ეს ერთგვარი „სინდისის ქენჯნა“ იყო, ანუ ევროკავშირს აჩვენეს, აი, რაღაცებს ჩვენც ვიწყებთო, მაგრამ საქმე ისაა, რომ მსგავსი პროექტების მასშტაბირება არ ხდება. ყოველ შემთხვევაში, ვიცი, რომ იგივე მზის პანელურ და ქარის სადგურებზე არაერთი შემოთავაზება არსებობდა, მაგრამ ყველაფერი ეს უგულებელყვეს და პრიორიტეტი ისევ ჰიდროსადგურებს მიენიჭა. ხომ შეიძლება, საკითხს უფრო მეტი რაციონალიზმით მივუდგეთ და კაპიტალი იმაში დავაბანდოთ, რაც გრძელვადიან პერსპექტივაში უფრო მომგებიანი იქნება!
_ დათო, შეიძლება, გულუბრყვილოდ მოგეჩვენოთ, მაგრამ მაინც გკითხავთ: ხელისუფლება ხალხისა და არასამთავრობო სექტორის მოთხოვნას რატომ არ იზიარებს და ჰესების მშენებლობას ჯიუტად რატომ აგრძელებს?
_ როგორც ჩანს, ამ პროექტებს გარკვეული ვიწრო ჯგუფი ლობირებს.
_ ეს რომელი ჯგუფია, ეჭვი ვისზეა?
_ ხელაღებით ვერაფერს ვიტყვი, მაგრამ კითხვები მასზეც ჩნდება, ვინც ენერგეტიკის მინისტრი იყო.
_ ენერგეტიკის მინისტრი ბევრი იყო. თქვენ კალაძეს გულისხმობთ?
_ მათ შორის… ყველაფერი ეს ვარაუდის დონეზეა და შესაბამისმა სამსახურებმა უნდა შეისწავლონ.
_ შესაბამისი სამსახურებისთვის გამოძიების დაწყების ან, სულაც, შესწავლის მიზნით მიგიმართავთ?
_ სავალუტო ფონდმა და მსოფლიო ბანკმა ნენსკრაჰესზე დასკვნები დადეს, _ კაბალური ხელშეკრულებაა გაფორმებულიო. ეს საკმარისი არგუმენტი იყო, რომ შესაბამის სამსახურებს რეაგირება ჰქონოდათ, მაგრამ, სამწუხაროდ, ასე არ მოხდა.
_ იმ აქტივისტებზე, რომლებიც ჰესების მშენებლობას აპროტესტებთ, ზეწოლა ხომ არ არის?
_ ვერ ვიტყვი, რომ ასე არ არის. გარკვეული ზეწოლა, რა თქმა უნდა, ხდება, მაგრამ, ჯერჯერობით, ვახერხებთ, რომ ამ წნეხს გავუძლოთ!
_ იმედი გაქვთ, რომ ეს ბრძოლა ხალხის გამარჯვებით დამთავრდება?
_ საზოგადოება უფრო ინფორმირებული გავხადეთ. ყოველ შემთხვევაში, ბევრი კითხვა გაჩნდა, თუნდაც ის, რომ საზოგადოებას აინტერესებს, ჰესების მშენებლობას რატომ ვეწინააღმდეგებით. ჭორიც გაგვივრცელეს, რომ ჩვენ თითქოს გარკვეული დაფინანსება გვქონდა და პოლიტიკური ჯგუფებისგან ვიმართებოდით, მაგრამ მსგავსი არაფერი არსებობს და საზოგადოება იმაში მაინც დარწმუნდა, რომ სახელმწიფოს რაციონალიზმისკენ მოვუწოდებთ, რათა ის რეალური ფასეულობები გადავარჩინოთ, რომელიც ყველასია, მათ შორის, იმათიც, რომლებიც საკუთარ კერძო ინტერესებს მთელი ქვეყნის მომავალსა და ჩვენი ქვეყნის ბუნებას სწირავენ.
_ საზოგადოების ინფორმირებულობა ერთია, მაგრამ ნათქვამია, ქრთამი ჯოჯოხეთსაც ანათებსო. ამიტომაც საზოგადოებრივი აზრის შეცვლას ჩინოვნიკები ადვილად მოახერხებენ.
_ ის ვიწრო ჯგუფი, რომელსაც ძალიან დიდი ძალაუფლება აქვს, დიახ, მაქსიმალურად შეეცდება, რომ თავისი პროექტები გაიტანოს, მაგრამ ის, რასაც ვაკეთებთ, ჩვენთვის ძალიან პრინციპულია და შევეცდებით, წინააღმდეგობა ბოლომდე გავუწიოთ.
_ დახმარებისთვის საერთაშორისო ორგანიზაციებისთვის არ მიგიმართავთ?
_ ადგილობრივ არასამთავრობოებთან, მათ შორის, „მწვანე ალტერნატივასთან“, რომელსაც ბევრ რამეს აბრალებენ, აქტიურად ვთანამშრომლობთ. „მწვანე ალტერნატივა“ ბუნების დაცვას პირნათლად ემსახურება და მისთვის ერთ-ერთი პრიორიტეტული ჰესების მიმართულებაა. „მწვანე ალტერნატივას“ მჭიდრო კავშირი აქვს სხვადასხვა საერთაშორისო ორგანიზაციასთან. სწორედ მათი აქტიური ჩართულობითა და მხარდაჭერით მოხდა ნენსკრაჰესის პროექტის განხილვა და გასულ წელს მწვანე პრობლემათა შორის ნომერ პირველი ნენსკრაჰესი იყო.
ასე რომ, აქაური აქტიურობით ვახერხებთ, რომ საერთაშორისო ინსტიტუტები საქმის კურსში ჩავაყენოთ. სხვათა შორის, ამ დღეებში აქცია „იბიარდის“ პროექტის განხილვის გამო გავმართეთ, ანუ ეს საერთაშორისო ფინანსური ინსტიტუტები ამბობენ, რომ საზოგადოების ინტერესს ყოველთვის ითვალისწინებენ. ამიტომ უნდა იცოდნენ, რომ პროექტებს, რომლებშიც საკუთარი გარკვეული ფინანსების ჩადებას აპირებენ, წინააღმდეგობა ახლავს. ვფიქრობ, ეს წინააღმდეგობა კი არ შემცირდება, პირიქით, გაიზრდება.
_ დათო, ჰესებზე უარის თქმის მიუხედავად, ფული სახელმწიფომ ქარისა და მზის სადგურებზეც ხომ უნდა დახარჯოს, ანუ თუ ვინმე მოინდომებს, აქაც მოითბობს ხელს, არა? ამასაც თავი რომ დავანებოთ, ზოგი ამბობს, ჰესები ენერგოდამოუკიდებლობის გარანტიაა, საქართველოს ენერგოდამოუკიდებლობა კი რუსეთს არ აწყობსო. ამაზე რა პასუხი გაქვთ?
_ დიახ, იყო მოსაზრება, რომ ჩვენ თითქოს რუსეთის აგენტები ვიყავით და სახელმწიფოს განვითარებას, ანუ მის ენერგეტიკულ დამოუკიდებლობას ამიტომ ვეწინააღმდეგებოდით. სახელმწიფოს, რა თქმა უნდა, განვითარება და დამატებითი სიმძლავრეები სჭირდება. ჩვენც სწორედ ამას ვამბობთ, რომ ის ოქროს შუალედი მოინახოს, სადაც თანამედროვე ტექნოლოგიები თავისუფალ კონკურენციაში იქნება. ამასთან, სახელმწიფო ფასეულობებს სწორად განსაზღვრავს და საკუთარი მომავალი 50 წლის მერეც უნდა დაინახოს. თავისი ნეგატივი ქარისა და მზის სისტემებსაც აქვს. ამიტომ საჭიროა კონსენსუსი და პოლიტიკის სწორად დაგეგმვა, რადგან, საბოლოო ჯამში, ის რეალური ფასეულობები არ გავანადგუროთ, რაც ფასს გრძელვადიან პერსპექტივაში არ დაკარგავს! 15 წელიწადში ენერგეტიკა შესაძლოა, ისეთი ხელმისაწვდომი გახდეს, რომ ყველა ოჯახს ენერგიის საკუთარი წყარო ჰქონდეს, მაგრამ თუ მანამდე იმ ბუნებას გავანადგურებთ, რომლითაც მომავალმა თაობამ უნდა ისაზრდოოს, მაშინ მხოლოდ ბეტონის მახინჯი ნაგებობებიღა დაგვრჩება, რომელთაც ღირებულება არ ექნებათ! ამიტომ სახელმწიფომ იმ ადამიანებს, რომლებსაც გარკვეული კითხვები გვაქვს, ძალის გამოყენებით კი არ უნდა გველაპარაკოს, არამედ, მოლაპარაკების მაგიდასთან დასხდომა შემოგვთავაზოს. თუ არჩევნების დროს ჩვენს ხმებს ითვლიან, ახლაც მოგვისმინონ! იქნებ, ჩვენ ვტყუივართ და ისინი მართლები არიან, მაგრამ ჯერჯერობით ამის არგუმენტაცია არ ხდება და მხოლოდ მორევაზე არიან!
_ რეზიუმე რომ გავაკეთოთ, ხელისუფლების შეცვლის შემდეგ მცირე ჰესების მშენებლობა აქტუალობას დაკარგავს?
_ ამის თქმა რთულია.
_ რატომ?
_ თუ საზოგადოება თავის სიმაღლეზე არ იქნება, ვიღაც ყოველთვის შეეცდება, რომ მარტივად მოითბოს ხელი! ენერგეტიკული პროექტების უკან, როგორც ჩანს, მხოლოდ ფინანსური ინტერესები კი არა, გამორიცხული არ არის, რუსეთის შეფარული სტრატეგიული მიზნებიც იდგეს, რომ საქართველოს მთიანეთის ექსპანსია მოახდინოს!
არ მინდა, შეთქმულებასავით გამომივიდეს, მაგრამ მაშინ, როცა ხუდონჰესზე იბრძოდნენ, ამის უკან პირდაპირ „რაო-ეესი“ იდგა, რომელიც ოფშორული კომპანიის სახით შემოდიოდა.

გიორგი აბაშიძე