მსოფლიო პატრიარქმა ბართლომემ უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესიის მეთაურ მიტროპოლიტ ეპიფანეს უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის შესახებ ტომოსი მიმდინარე წლის 6 იანვარს გადასცა. ჩვენი ეკლესია უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის საკითხზე განცხადების გაკეთებას არ ჩქარობს, ხელისუფლება კი მეგობარ სახელმწიფოს მნიშვნელოვან ისტორიულ მოვლენას არ ულოცავს.

რამდენად ადეკვატურია მსგავსი მიდგომა? რა შეიძლება მოჰყვეს საქართველოს მხრიდან უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის მხარდაჭერას? რას დაუპირისპირებს ბიძინა ივანიშვილის ფულად რესურსს ნინო ბურჯანაძე და როგორ ემზადება „დემოკრატიული მოძრაობა“ 2020 წლის არჩევნებისთვის?

„ქრონიკა+“ „დემოკრატიული მოძრაობა _ ერთიანი საქართველოს“ ლიდერს, ნინო ბურჯანაძეს ესაუბრა:

_ქ-ნო ნინო , თქვენ ბრიფინგზე განაცხადეთ, რომ საქართველოს ეკლესიის მიერ უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიის ცნობის შემთხვევაში რუსეთის საპატრიარქო ავტომატურად აღიარებს აფხაზეთის ეკლესიის დამოუკიდებლობას. რა გაძლევთ ამის ასე დარწმუნებით თქმის საფუძველს?
_ საუბარი უნდა დავიწყოთ იმით, რომ გავარკვიოთ, რა უნდა მივულოცოთ უკრაინის ეკლესიას იმიტომ, რომ რაც საუბარია უკრაინის ეკლესიის დამოუკიდებლობაზე, ეს არის, რეალურად, პიარი, რომელიც პოროშენკოსა და მის მომხრეებს წინასაარჩევნოდ სჭიდებოდათ. არანაირ რეალურ დამოუკიდებლობაზე ლაპარაკიც კი არ არის იმიტომ, რომ უკრაინის ეკლესიამ, ფაქტობრივად, ავტოკეფალია კი არ მიიღო, უკრაინის ეკლესიის ერთი ნაწილი, რომელიც გამოყოფილი იყო რუსეთის ეკლესიისგან, ახლა დაემორჩილა კონსტანტინოპოლის საპატრიარქოს. ანუ ეს არ არის არანაირი დამოუკიდებლობა. ის ტომოსი გაიწვიეს, რომელიც პოროშენკომ და ავტოკეფალიის მომხრეებმა ზარზეიმით მიიღეს. გაიწვიეს იმის გამო, რომ იმ პროცედურის დარღვევით მიიღეს, რომელიც თავად კონსტანტინოპოლში არის დაწესებული ტომოსს არ ჰქონდა იმ ადამიანების ხელმოწერები, რომლებიც, კონსტანტინოპოლის დაწესებული წესებით აუცილებლად უნდა აწერდნენ ხელს ასეთი ტიპის დოკუმენტს. სინამდვილეში, ეს არის ხალხის მოტყუება. არანაირ უკრაინის ეკლესიის დამოუკიდებლობის ცნობაზე ლაპარაკი არ არის. ეს არის პოლიტიკური გადაწყვეტილება, რომელიც მიიღო კონსტანტინოპოლის პატრიარქმა დასავლეთის, განსაკუთებით აშშ-ს ძალიან დიდი ძალისხმევის შედეგად, რადგან ამოცანაა, რადაც არ უნდა დაუჯდეთ, უკრაინასა და რუსეთს შორის სერიოზული განხეთქილება ჩამოვარდეს.
იმაზე არავინ ფიქრობს, რომ ამან შეიძლება უკრაინისთვის დამანგრეველი შედეგები გამოიწვიოს და, მათ შორის, სამოქალაქო დაპირისპირებამდე მივიდეს საქმე. აქედან გამომდინარეც, ჩვენ არ უნდა ვიჩქაროთ. გარდა ამისა, ჩვენ გვაქვს ჩვენი სახელმწიფოებრივი სპეციფიკური ინტერესი. რუსეთის საპატრიარქომ არ აღიარა აფხაზეთის ეკლესიის დამოუკიდებლობა, არც ე. წ. სამხრეთ ოსეთის ეკლესიის დამოუკიდებლობა. ეს ფაქტი პოზიტიურად უნდა შევაფასოთ და მივიჩნიოთ, რუსეთის როგორც სერიოზული ნაბიჯი არა მარტო საპატრიარქოს, არამედ ხელისუფლების მხრიდანაც, რადგან საპატრიარქო არ მიიღებდა ამ გადაწყვეტილებას, ძალიან დიდი ზეწოლა რომ ყოფილიყო კრემლის მხრიდან. მაგრამ დარწმუნებით შემიძლია გითხრათ, რომ თუ ჩვენ ისეთ სიბრიყვეს გამოვიჩენთ, რომ უკრაინის ამ გაუგებარ ავტოკეფალიას მხარს დავუჭერთ, რა თქმა უნდა, რუსეთი აუცილებლად აღიარებს აფხაზეთის ეკლესიის დამოუკიდებლობას და მისი გადმოსახედიდან ვერც გაამტყუნებ.
_ თქვენ აღნიშნეთ, რომ ეს ყველაფერი პოლიტიკური თემაა, ჩვენც პოლიტიკური კუთხით მივუდგეთ იმ პირობების გათვალისწინებით, როცა რუსეთს ჩვენი ქვეყნის 20% ოკუპირებული აქვს, უკრაინის მიმართ მხარდაჭერა, თუნდაც, ფორმალური ავტოკეფალიის შემთხვევაში პოლიტიკურად გამართლებული და პრინციპული იქნება…
_ ადამიანი პრინციპული არის მაშინ, როდესაც იმ გადაწყვეტილებას იცავს, რომელიც მას სწორად მიაჩნია. თუ გადაწყვეტილება შენი ქვეყნის ინტერესს ეხება, ჭკვიანი ადამიანი ამ შემთხვევაშიც კი პრინციპულობის საზღვრებსა და დოზებს განსაზღვრავს იმისთვის, რომ ქვეყანა არ დაზიანდეს. ამ შემთხვევაში კი არარსებული ავტოკეფალიის მხარდაჭერა არასწორიც არის და ჩვენი ქვეყნისთვისაც დამაზიანებელი. თუ ჩვენ რუსეთის ჯინაზე საკუთარი ქვეყანა უნდა დავაზიანოთ, მე ამას მხარს ვერ დავუჭერ.
_ მაშინ ასე გკითხავთ: ვთქვათ, საქართველომ მხარი დაუჭირა უკრაინის ეკლესიის ავტოკეფალიას და ამას რუსეთის მწვავე რეაქცია მოყვა, რის შემდეგაც ის აღიარებს აფხაზეთის ეკლესიის ავტოკეფალიას, ესეც ხომ ფორმალობა იქნება და ამით არც არაფერი შეიცვლება? მხოლოდ რუსეთის აღიარებით არაფერი წყდება და ვერც ვერაფერზე იმოქმედებს.
_ ჩვენ რაც არ უნდა ვთქვათ, რომ არავითარი მნიშვნელობა არ აქვს, რუსეთი აღიარებს თუ არა, ასევე რომელიღაც კუნძულები აღიარებენ თუ არა, ჩემთვის და თქვენთვის ამას მნიშვნელობა აქვს, რადგან სოხუმში ვერ ჩავდივართ.
_ ისედაც ხომ ვერ ჩავდივართ სოხუმში?
_ კიდევ უფრო დავამძიმოთ სიტუაცია? _ აუცილებლად, ერთმნიშვნელოვნად დამძიმდება და ამით კიდევ ერთ ფანჯარას დავხურავთ, რომელიც, ჯერ კიდევ, ოდნავ შეღებულია აფხაზეთისა და სამაჩაბლოს პრობლემის მოგვარებასთან დაკავშირებით. ჩვენ იმის მაგივრად, რომ გავხსნათ ამ პრობლემის მოგვარების სივრცეები, ვითომ პრინციპულობით და ვაიპატრიოტიზმით ამ სივრცეებს ვხურავთ და ამას, ჩვენი ჭკუით, რუსეთის ჯინაზე ვაკეთებთ.
_ქ-ნო ნინო, პოლიტიკურ პროცესებზე ვისაუბროთ: სალომე ზურაბიშვილმა განაცხადა, რომ ის პოლიტიკური ფიგურა არ არის. თქვენთვის, როგორც პოლიტიკოსისთვის, რაზე მეტყველებს მისი ეს განცხადება?
_ ეს მეტყველებს მის განწყობაზე, რომ მისი ამოცანა არ ყოფილა საქართველოს პრეზიდენტობა და ქვეყნის პრობლემების მოგვარება. ვისურვებდი, რომ ეს მცდარი შეფასება აღმოჩნდეს; ვისურვებდი ასევე, რომ ქალბატონი სალომე იყოს ნამდვილად საქართველოს პრეზიდენტი და შეძლოს ქვეყნის პოლიტიკური რეალობის შეცვლა. ამას ვისურვებდი იმის გამო, რომ ეს ჩემი ქვეყანაცაა და რეალურად მინდა, რომ ქვეყანაში რომელიმე ინსტიტუტი მაინც მუშაობდეს, მაგრამ, ამ ეტაპზე, მისი განცხადებები ოპტიმიზმის საფუძველს არ იძლევა. როდესაც პრეზიდენტი ამბობს, რომ ის არ არის პოლიტიკური ფიგურა, აქ რა კომენტარი უნდა გააკეთო?! მაშინ გამოდის, რომ ის მხოლოდ საკუთარი ინტერესებისთვის იბრძოდა და არა _ ქვეყნისთვის. თუ არ ხარ პოლიტიკური ფიგურა, მაშინ ვერაფერს გააკეთებ ნებისმიერ თანამდებობაზე. ვიფიქროთ, რომ ეს გაუგებრობა იყო მისი მხრიდან.
_ ბოლო პერიოდში აქტიურად დაიწყო საუბარი მმართველ გუნდში არსებულ კრიზისზე. თქვენი აზრით, რისი რესურსი აქვს ამ ეტაპზე „ქართულ ოცნებას“?
_ არანაირი რესურსი მმართველ გუნდს არ გააჩნია. ამ გუნდში უკვე 6 წელია, ლიდერი არ გამოჩნდა. გუნდი, რომელიც ლიდერებს ვერ წარმოშობს, ურესურსოა. გუნდს, რომელიც ამდენი ხანია, ხელისუფლებაში იყო და არ აღმოაჩნდა რესურსი, საპრეზიდენტო კანდიდატი თავისი რიგებიდან დაესახელებინა, რომელიც პირველ ტურს ენმ-ს არ დაუთმობდა, ესეც სერიოზულად მეტყველებს ამ გუნდის სისუსტეზე. ის, რაც „ოცნებაში“ ხდება, ბუნებრივია, პარლამენტზეც აისახება. რაც შეეხება თავად ივანიშვილს, ვფიქრობ, რომ მისი ავტორიტეტი აბსოლუტურ რღვევას განიცდის და, რეალურად, ის ძალაუფლებას ინარჩუნებს, მხოლოდ და მხოლოდ, დიდი ფინანსური რესურსებით.
_ ივანიშვილს მუდმივად ექნება ფინანსური რესურსი და ამ მიზეზით ყოველთვის ერთი ნაბიჯით წინ წავა. რას დაუპირისპირებს ოპოზიცია მის ამ რესურსს?
_ რომ არ ყოფილიყო სააკაშვილი, როგორც საფრთხობელა, ივანიშვილი ფულითაც ვერ მოიგებდა ამ არჩევნებს. მან, რა თქმა უნდა, ფულით გარდატეხა შეიტანა, მაგრამ არ იყო მცირე იმ ადამიანების რიცხვი, რომელიც ხმას არ მისცემდა ზურაბიშვილს საპრეზიდენტო არჩევნებზე, რომ არა სააკაშვილის მობრუნების შიში. სააკაშვილის მობრუნების მითი უნდა დაინგრეს. ეს მითი ივანიშვილმა იმისთვის შეინარჩუნა, რომ რაც შეიძლება დიდხანს დარჩეს ხელისუფლებაში. ვფიქრობ, რომ საპარლამენტო არჩევნების დროს საზოგადოება უკვე გამოვა ამ ილუზიიდან და მკაფიოდ მიხვდებიან, რომ სააკაშვილს ხელისუფლებაში მობრუნების არანაირი შანსი არ გააჩნია. ოპოზიციის ამოცანაა, რომ საზოგადოებას სერიოზული ალტერნატივა შესთავაზოს და დაანახოს, რომ პრობლემების მოგვარება ნამდვილად შესაძლებელია. ოპოზიციამ ეს უნდა შეძლოს და საზოგადოებამ თავისი მყარი პოზიციით უნდა დაანგრიოს ამ ქვეყანაში ფულის კულტი. ერთი რამ, რაც უნდა ითქვას, სააკაშვილსა და ენმ-ს ნამდვილად ჰყავს თავისი მომხრეები, რომელიც, რა თქმა უნდა, არ არის არც 800 ათასი და არც მილიონი, მაგრამ სამასი-ოთხასი ათასი ნამდვილად აძლევს მათ ხმას.. გარდა ამისა, ენმ-მ ხელისუფლებაში ყოფნის დროს ცუდიც ისწავლა და _ კარგიც. მათ იციან გუნდური და პოლიტიკური მუშაობა, ჰყავთ მოტივირებული ადამიანები, მაგრამ გადამწყვეტი ფაქტორი არის ის, რომ მათ აქვთ უძლიერესი ტელევიზია, რომელიც მათ მხარეს მუშაობს, მათ აქვთ ასევე გარკვეული ფინანსური რესურსი; მათ აქვთ შენარჩუნებული ადგილებზე პარტიული ორგანიზაციები; ძალიან ბევრი მათი აქტივისტი დღესაც მუშაობს არა მარტო ადგილობრივ ხელისუფლებაში, არამედ ხელისუფლების უმაღლეს ორგანოებში… და მათ მთავარ ოპოზიციურ ძალად დატოვებას ბიძინა ივანიშვილმა შეუწყო ხელი. ჩვენი პარტია რომ ავიღოთ, ჩვენ არ გვაქვს ტელევიზია, ჩვენ არ გვყავს არც ერთი ადამიანი, რომელიც სადმე მუშაობს, რომელიმე სტრუქტურაში. თუ ვინმე გადაწყვეტს მუშაობას, მმართველი გუნდი (როგორც მაშინ ენმ) ეუბნება, რომ დატოვოს ბურჯანაძის პარტია. ჩვენ არ გვაქვს ფინანსური რესურსი. რაც გვქონდა, ივანიშვილმა წაგვართვა და „პატრიოტთა ალიანსში“ მყოფ გოჩა ჯოჯუას მისცა. იმ ვითარებში, როცა ჩვენ გვებრძვიან და ენმ-ს ვითომ ებრძვიან, რა თქმა უნდა, ძალიან რთულია გააქტიურება.
_ ქ-ნო ნინო, რამდენად რეალურია ვადამდელი საპარლამენტო არჩვენების ჩატარება?
_ ვადამდელი არჩევნები, პრაქტიკულად, შეუძლებელია, ჩატარდეს ასეთი პოლიტიკური კრიზისის პირობებში, როცა ვითარების განმუხტვის შესაძლებლობა მხოლოდ ვადამდელი არჩევნების ჩატარებაა. ახლა საქართველოსთვის და ჩემთვის ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება მომხიბლავი არაა.. უპირველეს ყოვლისა იმიტომ, რომ დღეს რომ ჩატარდეს არჩევნები, „ქართული ოცნება“ და ენმ, მეტ-ნაკლებად, მზადაა. მთავარი პრობლემა გახლავთ საარჩევნო გარემო, რომელიც უნდა შეიცვალოს. ამ პირობებით და ვითარებით არჩევნების ჩატარება აბსოლუტურად მიუღებელია, _ ის ივანიშვილს კვლავ მისცემს საშუალებას, ხალხის ხმებით იმანიპულიროს, ცენტრალური საარჩევნო კომისიის საშუალებით მთლიანად გააკონტროლოს არჩევნები და ჩვენ სამართლიან არჩევნებს ვერ მივიღებთ, მით უფრო, როცა საუბარია მაჟორიტარების შენარჩუნებაზე.
_ როგორია თქვენი პარტიის სამოქმედო გეგმა?
_ მე და ჩემი თანაგუნდელები. ყველაფერს გავაკეთებთ იმისთვის, რომ ადამიანები, რომლებიც ჩვენს პოზიციას იზიარებენ და ჩვენი მომხრეები არიან, გავააქტიუროთ და არჩევნებისთვის მოვამზადოთ. ერთ-ერთი მიმართულება იქნება ის, რომ ხელისუფლება ვაიძულოთ, შეცვალოს საარჩევნო გარემო. გარდა ამისა, მოვამზადებთ ადამიანებს, რომლებიც ჩვენს ხმებს დაიცავენ. ხელისუფლებას განცდა უნდა ჰქონდეს, რომ მას აღარ გაუვა არჩევნების გაყალბება. გულისტკივილით მინდა გითხრათ, რომ პროგრამა, რომელიც 2013 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებზე მქონდა და ყველა ექსპერტი თანხმდებოდა, რომ ზუსტად იყო მორგებული საქართველოს მოთხოვნებზე, მისგან, პრაქტიკულად, არაფერი შეუსრულებია ჩვენს ხელისუფლებას. ეს პროგრამა ძირითადი ხაზი იქნება, რადგან პრობლემები აბსოლუტურად იგივეა, თუმცა ეს არ ნიშნავს, რომ ჩვენ ამ პროგრამას გადმოვწერთ.
_ საარჩევნო პროგრამა ახსენეთ, რასაც არჩევნების წინ არავინ აქცევს ყურადღებას, ძირითადად, პირად დაპირისპირებაზე გადადიან და საზოგადოებასაც ეს უფრო აინტერესებს. სად არის პრობლემა?
_ რაც ერი, ის ბერი. ჩვენ, პოლიტიკოსებიც, ადამიანები ვართ, ამ ქვეყნის ნაწილი. ის, რაც საზოგადოებაში მოთხოვნას ჰპოვებს, პოლიტიკურ ცხოვრებზეც აისახება. საზოგადოება პოლიტიკურ ძალას მკაცრ არას რომ ეუბნებოდეს, რომელიც უკადრებელს იკადრებს, მაშინ ამას პოლიტიკოსები არ გააკეთებდნენ. ისინი ხედავენ, რომ თავიანთი ეს მოქმედება გარკვეულად პასუხს ჰპოვებს ხალხში და მასზე მოქმედებს. ბუნებრივია, ისინი ამ მეთოდს იყენებენ. თუმცა ძირითადი პასუხისმგებლობა პოლიტიკოსებზეა. შენ თუ პოლიტიკოსობის პრეტენზია გაქვს, რომ ქვეყანას განვითარების გეგმა უნდა შესთავზო, მაშინ საკუთარ თავზე გაცილებით მეტი პასუხისმგებლობა უნდა აიღო, ვიდრე საზოგადოების რიგითმა წევრებმა, რომლებსაც პოლიტიკური დღის წესრიგის შექმნის პრეტენზია არ გააჩნიათ. მე მხოლოდ ამ მექანიზმს ვიყენებდი და გამოვიყენებ.
_ ამ პროცესში მედიის როლზე რომ ვისაუბროთ, მედიის პასუხი ასეთია: „რა დაკვეთასაც გვაძლევს საზოგადოება, იმას ვასრულებთ“. თქვენ როგორ ხედავთ მედიის როლს?
_ მედიასაც იგივე ვალდებულება აქვს, რაც _ პოლიტიკოსებს. მედიამ პოლიტიკოსების შექმნილი რეალობა უნდა ასახოს, მაგრამ, ამავდროულად, მნიშვნელოვანი წინსვლისთვის აუცილებელია პოლიტიკოსების ნათქვამი სისულელეების სერიოზული ანალიზი. გარწმუნებთ, ასე პოლიტიკოსები ფრთხილად იქნებიან მედიასთან საუბრისას, საქციელს მოზომავენ, ურთიერთობის დონე ამაღლდება. რა თქმა უნდა, როცა ჩვენ არ გველაპარაკებიან აფხაზეთსა და სამაჩაბლოზე, როდესაც აფხაზეთში 800 სირიელი დევნილი ჩაასახლეს, ჩემ გარდა არავის ჩაუტარებია ბრიფინგი. საერთოდ არ მიუქცევია ყურადღება მედიას. მათ რომ ამ თემაზე ამბავი აეტეხათ, პოლიტიკოსები იძულებული იქნებოდნენ, ამაზე რეაგირება ჰქონოდათ. ეს არის პრობლემა.

ნენე ინჯგია