საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ გაერთიანებული ოპოზიცია საარჩევნო სისტემაში ცვლილებებსა და ვადამდელ საპარლამენტო არჩევნებს ითხოვს. პარალელურად კი მმართველი გუნდის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ ოპოზიციის მოთხოვნები საფუძველს მოკლებულია.

რა ბერკეტები აქვს ოპოზიციას თავისი მოთხოვნების მისაღებად? დათმობს თუ არა ხელისუფლება მაჟორიტარულ საარჩევნო სისტემას? რამდენად დადებით როლს ასრულებს მიხეილ სააკაშვილი გაერთიანებული ოპოზიციისთვის? და რას უნდა ველოდოთ ცვალებადი ხასიათის მქონე ქალი პრეზიდენტისგან?

აღნიშნულ თემებთან დაკავშირებით „ქრონიკა+“ პოლიტოლოგ ნიკა ჩიტაძეს ესაუბრა:

_ არჩევნების შედეგების შემდეგ რა პოლიტიკური რეალობის წინაშე დავდექით, როგორც პოლიტიკოსები და ასევე როგორც საზოგადოება? რა კუთხით შეცვალა არჩევნებმა ქვეყნის პოლიტიკური ვითარება?
_ ჩემი აზრით, მეტად ნეგატიური გარემო შეიქმნა, რადგან წინასაარჩევნო პროცესი და არჩევნების მეორე ტურიც მიმდინარეობდა აშკარა დარღვევებით, რაც, რა თქმა უნდა, არ შეესაბამებოდა დემოკრატიულ სტანდარტებს. ხელისუფლება აცხადებდა, რომ ფონდი „ქართუ“ გაისტუმრებდა დაახლოებით 600 000 ადამიანის დავალიანებას 2000 ლარის ფარგლებში და ამ დავალიანების მოცულობა შეადგენს მილიარდ ნახევარ ლარს. თუ ფონდი „ქართუ“ ისტუმრებს აღნიშნულ დავალიანებას იურიდიულად, ეს კერძო ფონდია. ამ შემთხვევაში რატომ გააკეთა განცხადება პრემიერ-მინისტრმა?! მან შესაძლოა, საბიუჯეტო თანხებთან დაკავშირებით გააკეთოს განცხადება და არა კერძო ფონდის გადაწყვეტილების შესახებ. აქედან გამომდინარე, ეს იყო ამომრჩევლის მოსყიდვა, ასევე დაშინება, ადამიანებს აიძულებდნენ 48-ის შემოხაზვას და ამის დასამტკიცებლად სურათის გადაღებას. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ გაბათილდა 100 000-მდე ბიულეტენი, რომელშიც 48 იყო გადახაზული და ამის შემდეგ 5 იყო შემოხაზული, ანუ იმ ადამიანმა, რომელსაც აშინებდნენ, ჯერ შემოხაზა 48, გადაუღო სურათი, რის შემდეგაც გადახაზა და შემოხაზა 5. ძირითადად სწორედ ასეთი ბიულეტენები გააბათილეს. აქტიურად იყვნენ ჩართული ქურდული მენტალიტეტის მქონე ადამიანები, „კაი ბიჭები“. საზოგადოების პრობლემა თუნდაც ის არის, რომ რატომ უნდა ითვლებოდნენ კრიმინალური აზროვნების მქონე ადამიანები „კარგ ბიჭებად“ და ვინც სწავლობს, ისინი _ „ჩმორებად“? საზოგადოების გარკვეულ ნაწილს მრუდე წარმოდგენები აქვს ცხოვრებაზე და საქართველოში მიმდინარე პროცესებზე. ამ არჩევნების შედეგებით გამოჩნდა, რომ ქვეყანაში გვყავს მილიონზე მეტი ადამიანი, რომელსაც თავისი პირადი უფრო აინტერესებს, ვიდრე _ სახელმწიფო. რა თქმა უნდა, ყველას არ ვგულისხმობ, პატივს ვცემ იმ ადამიანების აზრს, რომლებსაც გულუბრყვილოდ სჯერათ, რომ სალომე ზურაბიშვილი საფრანგეთში დაბადებული, ევროპელი დიპლომატი, პოლიტიკური გამოცდილებით, შეძლებს ქვეყნის განვითარების პროცესში მნიშვნელოვანი როლის შესრულებას. ამ ამომრჩევლებს შორის იყვნენ ისეთები, რომლებმაც მხოლოდ სოლიდარობის ნიშნად მისცეს ხმა, რადგან სალომე ქალი კანდიდატი იყო. ეს მიდგომაც არასწორია. მე არ ვარ წინააღმდეგი, რომ ქალები პოლიტიკაში ჩაებან, ჩვენ ვამაყობთ გმირი ქალებით, თამარ მეფით, ქეთევან დედოფლით, მაია წყნეთელით. მე-17 საუკუნეში, სანამ ფემინისტური მიმართულებით მსგავსი იდეები გამოჩნდებოდა, მანამდე დიდი ხნით ადრე საქართველოში, ჯერ კიდევ, მე-12 საუკუნეში მუსირებდა აზრი, რომ „ლეკვი ლომისა სწორია, ძუ იყოს თუნდა ხვადია“. მე გლობალურ დონეზე მხარს ვუჭერ ქალების უფრო აქტიურად ჩართვას პოლიტიკაში, მათ შორის, საქართველოშიც. მით უმეტეს, თუ გავითვალისწინებთ იმ ფაქტს, რომ მსოფლიოში პარლამენტართა მხოლოდ 25%-ია ქალი და მეთაურის პოსტი მსოფლიო მასშტაბით, მხოლოდ და მხოლოდ, ქალთა 12%-ს უკავია, რაც ძალიან მცირეა. ამას ემატება ის ფაქტიც, რომ ქალები მამაკაცთა შემოსავლის 2/3-ს იღებენ, რაც ასევე მიუღებელია. ამ კუთხით თუ ვიმსჯელებთ, მნიშვნელოვანია ქალების ჩართულობა და შეიძლება სოლიდარობის გამოვლენის კუთხით გავამართლოთ ეს ადამიანები, თუმცა გენდერულ თანასწორობაზე საუბრისას უნდა დავუკვირდეთ იმას, ქალი თუ მამაკაცი პოლიტიკოსის საქმიანობა რამდენად სასარგებლო იქნება ქვეყნისთვის. ასეთი ამომრჩევლის მიმართ, ვინც სოლიდარობის ნიშნად ზურაბიშვილს მისცა ხმა, უფრო შეიძლება პატივისცემის გამოხატვა, ვიდრე იმათ მიმართ, ვინც 5 კილო კარტოფილი აიღო ან ფიქრობდა იმას, რომ 2000 ლარს გაუსტუმრებდნენ და ამიტომ უნდა მიეცათ ხმა ზურაბიშვილისთვის. ამ მხრივაც არასწორი მიდგომა და შერჩევითი სამართალი გახლდათ, სხვა პატიოსან გადამხდელს არ გაუნულეს და უქნარას უნულებენ, რომელმაც აიღო სესხი ზუსტად იმ პრინციპით, როგორც ხდება ჩვენთან: „მასესხე და ორ დღეში დაგიბრუნებ“ და ამის შემდეგ ქრებიან. სწორედ ასეთი კატეგორიაა და საბოლოოდ ჭარბობს იმ ადამიანების რიცხვი, რომლებსაც სურთ იაფი ფულის მიღება. ამაზე თავის დროზეც საუბრობდა ივანიშვილი. ამ მიდგომებმა გაჭრა, მაგრამ გააჩნია, ვის სასარგებლოდ. იმ ადამიანებს, რომლებმაც 5 კილო კარტოფილი აიღეს, ბუნებრივია, შემოსავალი არ გაეზრდებათ. ეს იყო ერთჯერადი აქტი. დავუშვათ, გაუნულეს იმ ადამიანებსაც კრედიტები, მერე რას შვრებიან?! ისინი ისევ შავ სიაში რჩებიან. შემდეგ ვეღარ აიღებენ კრედიტებს. თავად ამ ადამიანებისთვისაც არ არის სასარგებლო. ჩვენ როდესაც ვამბობთ, რომ რაღაც კონკრეტული ქმედება საქართველოსთვის არ არის სარგებლის მომტანი, ვგულისხმობთ ჩვენი ქვეყნის მოსახლეობას, რომელიც 3 მილიონ 700 000 არის და სამწუხაროდ კლებულობს, 2002 წლის მონაცემებით 4 მილიონ 400 000 იყო. ვფიქრობ, საქართველომ წააგო. ამ შემთხვევაში არ ვსაუბრობ იმაზე, რომ „ოცნებამ“ მოიგო თუ ვაშაძემ წააგო, პირველ რიგში, საქართველომ წააგო.
_ გასაგებია, რომ მთელი რიგი დარღვევებით ჩატარდა არჩევნები და სალომე ზურაბიშვილი გაიყვანეს, თუმცა რამდენად სწორად იმოქმედა ოპოზიციამ? 2 დეკემბრის აქციაზე ჰქონდათ თუ არა მოთხოვნები სწორად და მკაფიოდ გაჟღერებული?
_ მე პირადად ვმონაწილეობდი აღნიშნულ მიტინგში, ძალიან ბევრი ადამიანი დაესწრო და სათანადოდაც ორგანიზებული იყო. ბევრი მოთხოვნა სწორია, რასაც ოპოზიცია აჟღერებდა, თუნდაც ვადამდელი საპარლამენტო არჩევნების ჩატარება პროპორციული სისტემით. მე უფრო იმ იდეას ვუჭერ მხარს, რომ შესაძლოა, ვადამდელი არ ჩატარდეს, მაგრამ აუცილებელია 2020 წელს იყოს პროპორციული სისტემით ჩატარებული არჩევნები. მაჟორიტარული სისტემა 2025 წლიდან კი არ უნდა გაუქმდეს, არამედ 2020 წელს. სხვადასხვა ქვეყნაში სხვადასხვა საარჩევნო სისტემა არსებობს. სადაც კანონის უზენაესობაა, იქ შესაძლებელია წმინდა მაჟორიტარული სისტემის არსებობა. მაგალითად, დიდ ბრიტანეთსა და აშშ-ში სწორედ მაჟორიტარული სისტემით ტარდება არჩევნები, გერმანიაში კი შერეული სისტემა არსებობს, როგორც პროპორციული, ასევე მაჟორიტარული, რადგან იქ ორპალატიან პარლამენტს ირჩევენ. ბელგიაში, ისრაელსა და ევროპარლამენტში წმინდა პროპორციული სისტემა მოქმედებს. ყველგან, სადაც კანონი მოქმედებს, შესაბამისი სისტემა მისაღებია. ისევე, როგორც რიგ ქვეყნებში, მაგალითად, აშშ-ში არის საპრეზიდენტო მმართველობა, ნახევრად საპრეზიდენტო _ საფრანგეთში და საპარლამენტო _ გერმანიაში, ყველგან ამართლებს ესა თუ ის მმართველობის ფორმა, რადგან კანონის უზენაესობა არის ამოსავალი წერტილი და მთავარი წარმმართველი იმისა, რომ არსებობს დემოკრატიული რეჟიმი. საქართველოს შემთხვევაში კი სწორედ კანონის უზენაესობის არარსებობა არის პრობლემა: 2016 წელს ყველა მაჟორიტარულ 73 ოლქში „ქართულმა ოცნებამ“ „მოიგო“. ეს არის პარტია, რომელსაც რეალურად 25% უჭერს მხარს. 2016 წლის არჩევნებში მოსახლეობის, დაახლოებით, 50%-მა მიიღო მონაწილეობა და 48%-მა „ქართულ ოცნებას“ მისცა ხმა, ანუ ნახევრის ნახევრმა და ამ ხმებით პარტია საკონსტიტუციო უმრავლესობას ფლობს, რაც არ არის სწორი. ასე რომ, საქართველოში მაჟორიტარული სისტემა ნამდვილად პრობლემაა, თორემ შვედეთში სოციალ-დემოკრატიული პარტია ან იაპონიაში ლიბერალ-დემოკრატიული პარტია საკონსტიტუციო უმრავლესობას ფლობდა, მაგრამ იმ ქვეყნებში ეს დემოკრატიისთვის საფრთხეს არ წარმოადგენდა. საქართველოში კი პირიქითაა, „ქართული ოცნება“ საკონსტიტუციო უმრავლესობას რომ წარმოადგენდა, სწორედ ამიტომ ხდებოდა პრეზიდენტის ინსტიტუტის დაკნინება: საკონსტიტუციო ცვლილებები, უშიშროების საბჭოს გაუქმება და ა. შ. ქვეყანა ომის მდგომარეობაშია და კონსტიტუციის 99-ე მუხლის მიხედვით უშიშროების საბჭო არის მთავარი ორგანო, რომელიც არეგულირებს თავდაცვისა და უსაფრთხოების საკითხებს, მით უმეტეს, 98-ე მუხლის მიხედვით თავდაცვითი ომი საქართველოს სუვერენული უფლებაა. ამიტომაც ამ გადმოსახედიდან, როდესაც საქართველო რუსეთთან დღესაც ომის მდგომარეობაში იმყოფება, როგორ შეიძლება უშიშროების საბჭოს გაუქმება?! როგორც ვხედავთ, საკონსტიტუციო უმრავლესობას კონსტიტუციაში გარკვეული ცვლილებები მიაღებინეს.
_ რამდენად რეალურია ის, რომ „ქართული ოცნება“ დათანხმდება პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას? არის თუ არა ქვეყანაში ისეთი კრიტიკული მდგომარეობა, რომ „ოცნება“ ამ დათმობაზე წავიდეს? შესაძლოა თუ არა, ამ კონკრეტულ თემაზე ივანიშვილისა და „ოცნების“ ლიდერების პოზიციები ერთმანეთს დაუპირისპირდეს?
_ არ ვფიქრობ, რომ ამ თემაზე ივანიშვილი და მისი გუნდი ერთმანეთს მწვავედ დაუპირისპირდება, რადგან მმართველი ძალის წევრები ზედმეტად არიან დამოკიდებული ივანიშვილზე. მმართველი ძალა, როგორც ყოველთვის, საკუთარ ინტერესებზე ფიქრობს და არა _ ქვეყნის ინტერესებზე, ივანიშვილსაც, თავის მხრივ, ძალაუფლების შენარჩუნება სურს. ქვეყნის ინტერესებიდან გამომდინარე უფრო მრავალპარტიული პარლამენტის მიღება უკეთესი იქნება.
_ თუ ივანიშვილი ამ დათმობაზე წავა, ეს პოზიტიური იქნება საზოგადოების გადმოსახედიდანაც, გარკვეულწილად, დადებითად იმოქმედებს მოსახლეობის განწყობაზე. ამ კუთხით, რომ შევხედოთ, უფრო იზრდება შანსი იმისა, რომ ივანიშვილი ამ დათმობაზე წავიდეს…
_ საზოგადოების თვალში უფრო პოზიტიური იქნება, ვაშაძესაც რომ გაემარჯვა, რადგან პირველი პრეცედენტი იქნებოდა საქართველოში, როცა ოპოზიციონერი საპრეზიდენტო კანდიდატი გაიმარჯვებდა. ეს ნამდვილად დემოკრატიისთვის წინ გადადგმული ნაბიჯი აღმოჩნდებოდა. მიუხედავად იმისა, რომ პრეზიდენტის ინსტიტუტი არ იყო გადამწყვეტი და ზურაბიშვილის წაგების შემთხვევაში „ოცნება“ ძალაუფლებას არ დაკარგავდა, მაგრამ „ოცნებამ“ ყველაფერი გააკეთა იმისთვის, რომ თავისი კანდიდატი გაეყვანათ. ამით კი უნდოდათ ეჩვენებინათ, რომ მოსახლეობის უმრავლესობა ისევ მათ უჭერდა მხარს. მაგრამ მთავარი ის არის, რა კატეგორია უჭერს მათ მხარს. მე არ მინდა, ვინმეს შეურაცხყოფა მივაყენო, მხოლოდ მარკ ტვენის სიტყვებს გავიხსენებ: „რატომ აკეთებს არჩევანს უმრავლესობა, როდესაც ინტელექტის კონცენტრაცია, ძირითადად, უმცირესობაში შეინიშნება“. დიდი ხნის განმავლობაში არ მსურდა ამ თემაზე საუბარი, მაგრამ იძულებული ვარ, ახლა ვილაპარაკო. ამ შემთხვევაში ბევრ საკითხში საზოგადოებას ვადანაშაულებ.
_ პოლიტიკური რეალობის შექმნაში მნიშვნელოვნად მონაწილეობს საზოგადოება და ცხადია, მასაც დიდი პასუხისმგებლობა აქვს, მაგრამ კონკრეტულად რას გულისხმობთ, როდესაც საზოგადოებას ადანაშაულებთ?
_ ბევრი მათგანი ფიქრობს, რომ შესაძლოა, რუსეთმა ისარგებლოს ზურაბიშვილის გაპრეზიდენტებით. მხოლოდ ზურაბიშვილი კი არ აცხადებდა, რომ საქართველომ დაიწყო ომი, ამას ეთანხმება ქართველი ხალხიც, წინააღმდეგ შემთხვევაში, მას პრეზიდენტად არ აირჩევდნენ. ვინ დაამტკიცებს იმას, რომ ამომრჩევლის საკმაოდ დიდმა ნაწილმა 5 კილო კარტოფილზე მისცა ხმა?! ფაქტი ფაქტად რჩება. სწორედ აქედან გამომდინარე რუსეთს ექნება უფრო მეტი ბერკეტი, რომ წარადგინოს კონკრეტული დოკუმენტები და კიდევ ერთხელ ამუშაოს თავისი დიპლომატიური რესურსები, რათა სხვადასხვა ქვეყანამ აღიაროს აფხაზეთისა და ცხინვალის რეგიონის დამოუკიდებლობა. გამორიცხულია, რომ რომელიმე მსოფლიოს წამყვანმა სახელმწიფომ აღნიშნული რეგიონის დამოუკიდებლობა აღიაროს, მაგრამ მესამე სამყაროს ქვეყნებში რუსეთი შეეცდება, თავისას მიაღწიოს.
_ ბოლო პერიოდის განმავლობაში მუდმივად გვესმის, რომ აუცილებელია პროპორციულ სისტემაზე გადასვლა, მაგრამ როგორ უნდა მოხდეს ეს პროცესი ამაზე, რატომღაც, ძალიან ბუნდოვანი პასუხები აქვთ. რა მექანიზმებით და როგორ არის შესაძლებელი საარჩევნო სისტემის შეცვლა?
_ ვერ ვიტყვი, რომ ამ ცვლილებასთან ძალიან ახლოს ვართ, მაგრამ გამორიცხულიც არ არის. ჩერჩილს აქვს ნათქვამი: „მიზნის მისაღწევად მნიშვნელოვანი ძალისხმევაა საჭირო, მიუწვდომელი მიზნის მისაღწევად კი _ კიდევ უფრო მეტი ძალისხმევა“. საერთაშორისო საზოგადოების მხრიდან კრიტიკული დამოკიდებულება არსებობს ჩატარებული არჩევნების მიმართ, მათ შორის, აშშ-ს სახელმწიფო დეპარტამენტის განცხადება აღნიშნულის ერთ-ერთ მაგალითს წარმოადგენს. აუცილებელია დასავლეთის მხრიდან ზეწოლა, დასავლეთის შესაბამის სტრუქტურებში მუშაობა იმის შესახებ, რომ დასავლეთმა აწარმოოს მოლაპარაკებები საქართველოს ხელისუფლებასთან, თუმცა ჩვენ არ ვიცით, აღნიშნული ქმედება რამდენად მოიტანს შედეგს. ჩვენ გვახსოვს „რუსთავი 2-ის“ შემთხვევა, როცა დიპლომატიური უწყებები მუშაობდნენ, რომ ხელისუფლება დაერწმუნებინათ, თითქოს ,,რუსთავი 2-ის“ წინააღმდეგ ყოფნით ხელი შეეშლებოდა სიტყვის თავისუფლებას, თუმცა სასამართლომ სამივე ინსტანციით ხელისუფლებისთვის სასურველი გადაწყვეტილება მიიღო. ასე რომ, ვერ გეტყვით, რამდენად გაითვალისწინებს ხელისუფლება დასავლეთის შეფასებებს. ბრძოლა კი ნამდვილად საჭიროა.
_ მაშინ ასე გკითხავთ, ამ მიზნის მისაღწევად რა არის ყველაზე რეალური ვარიანტი?
_ ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ პროპორციულზე გადასვლის ვერანაირ საფუძველს ვერ ვხედავს და ოპოზიციას ამის მოთხოვნის ბერკეტი არ გააჩნიაო. თუმცა საკანონმდებლო ინიციატივის უფლება აქვს 200 000 ამომრჩეველს, მთელი საქართველოს მასშტაბით კი 200 000-ზე მეტი ხმის შეგროვება შეიძლება. იმ პირობებში, როცა 100 000 ხმა გაბათილდა, ამომრჩეველთა დიდი ნაწილი, ჩემი სტუდენტების ჩათვლით, ვერ მივიდა არჩევნებზე, ემიგრაციაში მყოფმა ამომრჩევლის დიდმა ნაწილმა ვერ შეძლო საკუთარი არჩევანის დაფიქსირება, ვაშაძეს 850 000-მა ადამიანმა მისცა ხმა, ასე რომ, შეიძლება მილიონამდე მხარდამჭერის მოგროვება, რომელიც ხელს მოაწერს საკანონმდებლო ინიციატივას პროპორციულ სისტემაზე გადასვლასთან დაკავშირებით. შესაბამისად, ეს ინიციატივა განსახილველად პარლამენტს წარედგინება. მოსახლეობა ხელისუფლებას დაანახებს, რომ მათი სურვილი პროპორციულზე გადასვლაა. ეს ყველაფერი კი იქნება კონსტიტუციის ფარგლებში. თუმცა პროპორციულზე გადასვლის შემთხვევაშიც აუცილებლად ბრძოლაა საჭირო, რომ მომავალში არჩევნები არ გაყალბდეს. საპრეზიდენტო არჩევნებით ძალიან ცუდი პრეცენდენტი შეიქმნა. ივანიშვილმა საკუთარი ძალა ისევ იგრძნო. ნებისმიერ დროს, კრიტიკულ სიტუაციაში, მას შეუძლია იყიდოს ამომრჩეველი. ეს კი საქართველოს იმიჯზე ძალიან უარყოფითად მოქმედებს. მართალია, „ოცნებაში“ ბევრს არ ანაღვლებს ეს საკითხი, მაგრამ ფაქტია, რომ 5 კილო კარტოფილზე გაიყიდა ამომრჩეველი და ამის გამო დაგვცინიან კიდეც.
_ როდესაც ადამიანი შიმშილით კვდება, მას ხომ ვერ მოვთხოვთ, რომ სახელმწიფოებრივი ხედვები ჰქონდეს და ქვეყნის ინტერესებზე იზრუნოს?
_ გასაგებია, რასაც ამბობთ. რიგ შემთხვევაში სწორედ იმიტომ შიათ, რომ მუშაობა არ უნდათ, არიან ისეთებიც, რომლებსაც უნდათ, მაგრამ ვერ საქმდებიან. მე ვიცი ისეთი ადამიანები, მაგალითად, რომლებიც ჩემს კურსზე სწავლობდნენ, ყველა საგანს „აწყობდნენ“, ხან მამების დახმარებით, ხან ბიძების, მათი მიზანი მხოლოდ დიპლომი იყო. შრომით ბაზარზე კი სხვა მოთხოვნებია და მხოლოდ დიპლომი არ „ჭრის“. არსებობენ ისეთი ადამიანებიც, რომლებიც ბევრს შრომობენ, სწავლობენ, მაგრამ იმის გამო, რომ არ ჰყავთ პროტეჟე, ვერ საქმდებიან. თუ ადამიანი არ მუშაობს, აპრიოირი არ ნიშნავს იმას, რომ ის უცოდინარია. უბრალოდ, ჩვენთან შრომითი რესურსები არასწორადაა გადანაწილებული. საჯარო სამსახურებში ვიცით, როგორი ადამიანებიც მუშაობენ, პრემია-დანამტებსაც იღებენ, ამ დროს კი ბევრი ნიჭიერი ადამიანი გარეთაა და მათი ცოდნის რეალიზება ვერ ხდება. პრობლემა, რა თქმა უნდა, არის, მაგრამ, მეტ-ნაკლებად, ყველას გვიჭირს. გასაგებია, რომ ადამიანებს შიათ, მაგრამ რაღაცნაირად უნდა გააანალიზონ, რომ 5 კილო კარტოფილი რამდენიმე დღეში აუცილებლად დაუმთავრდებათ. ამიტომ ცხოვრებაში ერთი დღით არ უნდა იცხოვრო ადამიანმა, წინააღმდეგ შემთხვევაში, უარეს მდგომარეობაში ჩავარდები. ამავდროულად, ბევრია კრიმინალური აზროვნების ადამიანი, რომელსაც არ სურს „ნაციონალების“ დაბრუნება.
_ სწორედ ასეთი ადამიანების აქტიურობამ შეასრულა დიდი როლი ზურაბიშვილის გამარჯვებაში, რევანშის შიშით ადამიანებმა ზურაბიშვილს მისცეს ხმა, ბევრს გაახსენდა გირგვლიანის საქმე და „ნაციონალების“ 9 წელი…
_ გირგვლიანის შემთხვევაში ვიცით, რომ 3 წელი ისხდნენ დამნაშავეები, განზრახ მკვლელობა არ დამტკიცდა, თორემ შესაბამისი მუხლით 15 წელს ან სამუდამოს მიუსჯიდნენ. ვიცით, რომ ცხონებულმა გირგვლიანმა პროვოცირება მოახდინა, ტყუილად არავინ შეეხებოდა.
_ რომ დავაზუსტოთ, თქვენ ამბობთ, რომ „ნაციონალების“ დროს ტყუილად არავინ არავის შეხებია?
_ შეიძლება რაღაცები მოხდა, მაგრამ მასობრივი ისტერიკის საფუძველი ნამდვილად არ გვაქვს. ამას წინათ ერთმა ქალმა მკითხა, რატომ მოგწონთ „ნაციონალებიო“? მე ვუპასუხე, პირველ რიგში, საქართველო მიყვარს-მეთქი. მიხაროდა, როცა „ნაციონალების“ დროს რაიმე კარგი კეთდებოდა. შევარდნაძის დროსაც კი, თუკი რამე კარგი ხდებოდა, ამას აუცილებლად აღვნიშნავდი. ბავშვობიდანვე ანტიკომუნისტი ვიყავი, მაგრამ თუ ჩვენი ქვეყნისთვის რამე კარგს აკეთებდნენ, ყოველთვის მიხაროდა. ამავე ქალმა მითხრა, რომ „ნაციონალებმა“ ჩემი დისშვილი დაღუპესო. როცა ვკითხე, _ რატომ-მეთქი? _ ძველი იარაღი ჰქონდა სახლში, უბნელებმა პოლიციას უთხრეს და ამას რეაგირება მოჰყვაო. იარაღის შენახვა სისხლის სამართლის დანაშაულია, თან ის არ დაუჭერიათ, საპროცესოთი გამოუშვეს. „ნაციონალებს“ კი არა, თვითონ დაუღუპავს თავი. დაერეგისტრირებინა იარაღი და არ შეექმნებოდა პრობლემები. ასევე იყო შემთხვევები, როცა ამბობდნენ, ჩემი შვილი დაღუპესო, ამ დროს, ყაჩაღობასა და ქურდობაზე იყვნენ ნასამართლევი. კონფუცის აქვს კარგად ნათქვამი: „პატარა ადამიანი პრეტენზიულია სხვის მიმართ, დიდი ადამიანი _ საკუთარი თავის მიმართ“. კრიმინალის მშობელი არასდროს იტყვის, რომ მისი შვილი დამნაშავეა.
_ თავად „ნაციონალებიც“ კი აღიარებენ შეცდომებს, მათ შორის, 7 ნოემბრის დარბევას, მოსახლეობას ახსოვს გირგვლიანის საქმე, მშვიდობიანი აქციის მონაწილეების დარბევა და ა. შ., იგივე შემთხვევებს რას გაიხსნებთ „ოცნების“ მმართველობის პირობებში?
_ არ ვამბობ, რომ კარგი იყო 7 ნოემბრის დარბევა, თუმცა არც ოპოზიცია ყოფილა უცოდველი. პირდაპირ ხელისუფლების დამხობის მოწოდება იყო. ოპოზიციას პატარკაციშვილი აფინანსებდა და თავად რუსეთის თამაშს თამაშობდა. ლავროვმა ამ აქციამდე რამდენიმე ხნით ადრე განაცხადა, რომ საქართველო უკეთეს ხელისუფლებას იმსახურებდა. იგივე 26 მაისი სპეციალურად დაგეგმილი აქცია იყო, ბურჯანაძე მუდმივად რუსეთში დადიოდა და პუტინს ხვდებოდა. ისინი შეგნებულად დარჩნენ რუსთაველზე, იცოდნენ, რომ ხელისუფლება გამოიყენებდა ძალას და ამით საქართველოს იმიჯი შეილახებოდა. ხალხი მოკლესო, ამბობდნენ, დენმა დაარტყა ადამიანს და არავინ იცის, რა ვითარებაში დაიღუპა. ამ დროს კი კადრები არსებობს, როგორ გაიტანა ბურჯანის ესკორტმა პოლიციელი. ამაზე რატომ არაფერს ამბობენ?! რობაქიძის შემთხვევაში გაუფრთხილებელ გასროლას ჰქონდა ადგილი, პრეზიდენტი რეკავდა რობაქიძის საქმეზე? რა თქმა უნდა, _ არა. გავიხსენოთ რაფალიანცის საქმე, ქვევრიდან ამოიყვანეს ბავშვი, კამერები მიაბჯინეს და მეორე დღეს გაავრცელეს ხმები და „ნაციონალებს“ დააბრალეს. კორცხელის ინციდენტის დროს კამერების წინ ურტყამდნენ ადამიანებს და ეს მოძალადეები შემდეგ დააჯილდოვეს. ახლახან თავდასხმა მოხდა თაკო ჩარკვიანსა და მის მეუღლეზე, ამ თავდასხმაში მონაწილე ერთ-ერთ პირს კი კალაძე კამერების წინ ჩაეხუტა და პატიოსანი ადამიანი უწოდა. სწორედ ეს არის სისტემური დანაშაული. ახლა ებრძვის სისტემა ადამიანებს. მე არ ვამბობ, რომ „ნაციონალური მოძრაობის“ მმართველობისას წმინდა დემოკრატია იყო, მაგრამ ახლა უფრო რთული ვითარებაა. „ნაციონალების“ დროს შესაძლებელია, ცალკეული ძალოვნების მხრიდან ძალაუფლების გადამეტების გარკვეული ფაქტები არსებობდა, მაგრამ დღევანდელ დღეს ადამიანი ნაკლებად დაცულია და ძალაუფლების გადამეტების უფრო მეტი შემთხვევა ფიქსირდება.
_ კონკრეტულად რომ გვითხრათ ამ შემთხვევების შესახებ, რას გულისხმობთ?
_ 2012-2013 წლებში 53 გამგეობაში მოსახლეობა შეიჭრა. ევროპის საბჭოს მხრიდანაც იყო ამაზე განცხადება, ივანიშვილმა (მაშინ პრემიერი იყო) განმარტა, რომ საზოგადოებას ეგონა, რადგან საპარლამენტო არჩევნები იყო და ხელისუფლების ცვლილება მოხდა, მუნიციპალიტეტებშიც უნდა შეცვლილიყო ხელმძღვანელობაო. რას ნიშნავს მისი ეს განცხადება? პოლიციას არ ჰქონდა ინფორმაცია, რომ სახელმწიფო უწყებები დაეცვათ? თავად პოლიციამ შეუშვა ეს ადამიანები. ამ ფაქტის გარდა კორცხელის ინციდენტი, სადაც ხალხს ურტყამდნენ კამერების წინ და ამაზე არანაირი რეაგირება არ ყოფილა, მეტიც _ მოძალადეები დააწინაურეს. ამ ფაქტთან დაკავშირებით თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე ირაკლი სესიაშვილმა განაცხადა, რომ „ნაციონალურ მოძრაობას“ კარგად მოხვდაო, ანუ ადამიანი, რომელიც პასუხისმგებელია თავდაცვასა და უსაფრთხოებაზე, მსგავს აბსურდს აცხადებს, რაც წარმოუდგენელია. რაფალიანცის შემთხვევა, სადაც კამერებით იყვნენ და შესაძლოა, იცოდნენ, რომ ბავშვი ქვევრში იყო და შეიძლება, გადაერჩინათ კიდეც, თუმცა ეს ყველაფერი გადაიღეს და მეორე დღეს „ნაციონალებს“ დააბრალეს. გამოიძიეს ეს საქმეები? ჰქონდათ შესაბამისი რეაგირება? _ არა! მე პირადად რამდენჯერმე მქონია შემთხვევა, როცა ქუჩაში მოძველბიჭოებისგან ჩემი მისამართით მსმენია: აი, მიშას ექსპერტიო. ვიღაც არარაობები ცდილობენ სიტყვიერად შეურაცხყოფის მოყენებას. როგორც ნიცშე იტყოდა: „არსებობს ორი საზოგადოება: ადამიანები და ადამიანებამდე ჯერ კიდევ არ მისული არსებები“. ჩემი შემთხვევის გარდა გვახსოვს, როგორ მიაყენეს შეურაცხყოფა ჭიაბერაშვილს, ნიკა გვარამიას, რომელსაც „გრჩეხას“ შვილი მიეპარა. ბევრი მკვლელობა მოხდა, ქუთაისში პოლიციელმა 21 წლის ბიჭს გაუხსნა ცეცხლი და ახალგაზრდა ბიჭი მოკლა, ნუცუბიძეზეც ცეცხლი გაუხსნეს ადამიანს და მოკლეს. ამ შემთხვევების გათვალისწინებით ახლა ბევრად უარეს მდგომარეობაში ვართ. როგორც ცნობილია, 2018 წელს კრიმინალმა 30%-ს გადააჭარბა. სისხლის სამართლის დანაშაულის შემთხვევებიც რამდენიმე ერთეულით გაიზარდა. ამ ყველაფრიდან გამომდინარე კი, ვფიქრობ, რომ ახლა ბევრად უფრო მძიმე ვითარებაა, ვიდრე „ნაციონალების“ მმართველობისას.
_ დავუბრუნდეთ პოლიტიკურ პროცესებს: იმ შემთხვევაში, თუ გაერთიანებული ოპოზიცია კიდევ უფრო ფართოდ იქნება წარმოდგენილი საპარლამენტო არჩვენებისთვის, მიშას ფაქტორი შეუშლის თუ არა ხელს ამომრჩევლის გაზრდაში? გასაგებია, რომ საპრეზიდენტო არჩევნებში მიშამ დადებითი როლი შეასრულა თავისი აქტიურობით, თუმცა ნეიტრალურ ამომრჩეველზე უარყოფითად მოქმედებს მისი პერსონა, შესაბამისად, ჩნდება ლოგიკური კითხვა: მიშა „გასვრის“ თუ არა სხვა პოლიტიკურ პარტიებსაც?
_ შეიძლება, სულაც არ გამოიწვიოს „გასვრა“. მგონია, ყველა გაგებით მოეკიდება. მაგალითად, „ლეიბორისტული პარტიის“ წარმომადგენილი იფიქრებს, რომ ქვეყანას ასე სჭირდება და მერე რა, რომ მიშაა. ყველა ის პარტია, რომელიც გაერთიანებულ ოპოზიციას უჭერს მხარს, დღევანდელ ეტაპზე, ხელიუფლების მიმართ ოპოზიციურად არის განწყობილი. შესაბამისად, დღეს მიხეილ სააკაშვილი მათ თამაშს თამაშობს, იგი მათთვის მისაღებია. ამ შემთხვევაში შეიძლება პოლიტიკურ პარტიებს განსხვავებული იდეოლოგია ჰქონდეს, მომხრეებიც ერთმანეთის პოზიციებს არ ეთანხმებოდნენ, თუმცა საერთო ინტერესის ირგვლივ არიან შეკრებილი. სააკაშვილს რაც შეეხება, ჯობს აქაურმა ლიდერებმა საკუთარ თავზე აიღონ განცხადებების გაკეთება, თუმცა ხანდახან საჭიროა სააკაშვილის ჩართულობაც, რადგან მოსახლეობის გარკვეული ნაწილი „ნაციონალურ მოძრაობას“ სწორედ მის გამო უჭერს მხარს. მისი მოწოდებები აუცილებელია. მეორე მხრივ, რიგ შემთხვევაში, აქაურმა ლიდერებმა სააკაშვილის მოწოდება არ გაითვალისწინეს, აქედან კი ჩანს, რომ გაერთიანებული ოპოზიცია უფრო დემოკრატიულად მოქმედებს. „ქართული ოცნების“ შემთხვევაში კი მათი უმრავლესობა ბრმად არის დამოკიდებული ივანიშვილსა და მის ინტერესებზე.
_ მიშა ხომ პარტიის უპირობო ლიდერია, ყოველ შემთხვევაში, ასე ითვლებოდა. ბოლო პერიოდმა კი დაგვანახა, რომ მის განცხადებებს მისივე გუნდის წევრები ემიჯნებიან, მეტიც: სალომე სამადაშვილი, „ნაციონალური მოძრაობის“ პოლიტსაბჭოს წევრი, აცხადებს, რომ არ დაესწრება აქციებს, სადაც ვაშაძეს, როგორც პრეზიდენტს, ისე მიესალმებიან. ეს მიუთითებს იმაზე, რომ მიშა, როგორც ლიდერი, ნელ-ნელა ქვეითდება?
_ არ ვფიქრობ, რომ მიშა, როგორც ლიდერი, ქვეითდება იმიტომ, რომ გაერთიანებულ ოპოზიციას მიშას ქარიზმა სჭირდება. რიგ შემთხვევაში შეიძლება მის განცხადებებს ემიჯნებიან, თუმცა ისინი ერთი გუნდის წევრები არიან. დღეს გაერთიანებული ოპოზიციის წევრები ნაკლებად რადიკალურები არიან და ეს გასაგებიც არის. რადიკალურ ქმედებებსა და რადიკალურ შეხედულებებს შორის რაღაც განსხვავება არსებობს. ყველა შემთხვევაში კონსტიტუციის ფარგლებში უნდა იმოქმედო. ჩემი აზრით, ამ კონკრეტულ სიტუაციაში უფრო მისაღებია, რომ ამომრჩევლების ორიენტაცია აღებული იყოს შესაბამის დასავლეთის სტრუქტურებთან მუშაობისკენ. ოპოზიციამ მაქსიმალურად უნდა იმუშაოს დასავლეთთან, მათ უნდა დაარწმუნონ „ოცნება“, რომ ქვეყანა პროპორციულ საარჩევნო სისტემაზე გადავიდეს. საჭიროა ასევე ხელმოწერების შეგროვება, ოპოზიციამ ხელისუფლებას უნდა აჩვენოს, რომ მილიონზე მეტი ადამიანი უჭერს მხარს პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას და რომ ისინი არ შეეგუებიან უფლებამოსილების გადამეტებას. უნდა ითქვას ისიც, რომ „ქართული ოცნების“ მიმართ ძალიან ბევრი უარყოფითად განწყობილი და უკმაყოფილო ადამიანი იქნება. იგივე 600 000 მოქალაქის ვალის გასტუმრებასთან დაკავშირებით, შესაძლოა, პატიოსანმა გადამხდელმა გამოთქვას პრეტენზია, რატომ ვერ მოხდვდა ის ამ პროგრამაში? შეიძლება „ოცნებამ“ ვალების განულებით ბევრი ადამიანის გული მოიგო, თუმცა უფრო მეტი გაანაწყენა. ივანიშვილის განცხადებაც ყველას ახსოვს: ერთი წელი მომეცით დროო. თუ ამ ერთ წელში ვერაფერიც ვერ გაკეთდა, მაშინ კიდევ უფრო მეტი საფუძველი ექნება საზოგადოებას, რომ ის გააკრიტიკოს. სამწუხაროდ, გარკვეული ფინანსური ბერკეტები მაინც უფრო ხელისუფლებას აქვს. სომხეთში ხელისუფლებას არ ჰქონდა ეს ფინანსური ბერკეტები და ზუსტად ამან გამოიწვია ცვლილება, იგივე „ვარდების რევოლუციის“ დროს შევარდნაძესაც არ ჰქონდა ის თანხა, რაც სჭირდებოდა ძალაუფლების შენარჩუნებას, ამიტომ შეიცვალა ხელისუფლება.
_ გაერთიანებული ოპოზიციისგან განსხვავებული ხედვა აქვს „ევროპული საქართველოს“.როგორ ფიქრობთ, რომლის მიდგომა უფრო სწორია? „ევროპული საქართველო“ შეძლებს თუ არა სათანადო რესურსის მოძიებას საპარლამენტო არჩევნებისთვის თუ ის მაინც „ნაციონალების“ ნაშთად მიიჩნევა?
_ არ ვფიქრობ, რომ „ევროპული საქართველო“ „ნაციონალური მოძრაობის“ ნაშთად მიიჩნევა. ყოველთვის ვემიჯნებოდი იმ ადამიანებს, რომლებიც ფიქრობდნენ, რომ „ევროპული საქართველოს“ წევრები ბიძინას მიეყიდნენ და მათ „ევროქოცებსაც“ კი ეძახდნენ. საპრეზიდენტო არჩევნებამდე იმაზეც საუბრობდნენ, რომ ბიძინა არათუ ზურაბიშვილს, არამედ ბაქრაძეს უჭერდა მხარს, რაც სრული აბსურდია. რაც შეეხება ამ ორი პარტიის ტაქტიკას, ვფიქრობ, რომ ერთმანეთი უნდა შეავსონ. რეალურად, ორივეს აქვს რესურსი. დაახლოებით 150 000 ხმა მიიღო დავით ბაქრაძემ, რაც 10 %-ზე მეტია. ასევე „ევროპულ საქართველოს“ ძლიერი ინტელექტუალური კადრები ჰყავს. აქედან გამომდინარე, კოორდინებული მოქმედებაა საჭირო. ამ ორ პარტიას შორის კონფლიქტი აბსოლუტურად მიუღებელია.
_ ერთმანეთის შევსებაში რას გულისხმობთ „ევროპული საქართველო“ უნდა დადგეს იქ, სადაც „ნაციონალური მოძრაობა“ დგას?
_ რაც შეეხება ხელმოწერებს საკანონმდებლო ინიციატივაზე, რომლითაც მოითხოვენ პროპორციულ სისტემაზე გადასვლას, ამ თემაზე „ევროპული საქართველო“ უფრო იმუშავებს, ოფისებსა და დასავლეთ დიპლომატებთან. „ნაციონალურმა მოძრაობამაც“ ამავე მიმართულებით უნდა იმუშაოს და პარალელურად თვეში ერთხელ მიტინგიც გამართოს. მიტინგის გამართვა აუცილებელია, რადგან ხელისუფლებას თავისი ძალა უნდა აჩვენოს. ჩვენს ქვეყანაში არსებობს შეკრების თავისუფლება და საკანონმდებლო ინიციატივის უფლება. ეს ორი რამ მთავარი ბერკეტი უნდა იყოს. ივანიშვილი კი თავის ბევრ მხარდამჭერს დაკარგავს, საპრეზიდენტო არჩევნებზე ამომრჩეველთან მან ერთჯერადი გარიგება დადო.
_ საპრეზიდენტო არჩევნების შემდეგ საპროტესტო მუხტი იყო, საზოგადოების დიდ ნაწილს რაღაცის შეცვლის განცდა და იმედი გაუჩნდა, თითქოს მეტს ელოდა ამომრჩეველი და იმედგაცრუებული დარჩა. რა მოხდა?
_ ოპოზიციას არც უთქვამს, რომ დემონსტრაციის გზით ხელისუფლებას შეცვლიდა. ყოფილი ხელისუფლების ოპოზიცია კარვების ქალაქის დროს აცხადებდა, რომ ყველაფერი სააკაშვილის გადადგომით დასრულდებოდა, მსგავსი მოწოდებები ნამდვილად არ ყოფილა გაერთიანებული ოპოზიციის აქციაზე. თვეში ერთხელ შესაძლებელია აქციების ჩატარება, ოპოზიციამ ხელისუფლება უნდა აჩვენოს, რომ ბევრი მხარდამჭერი ჰყავს და მართლაც ჰყავს მხარდამჭერების დიდი რაოდენობა. არის სტაბილური ელექტორატი, რომელიც „ნაციონალურ მოძრაობას“ უჭერს მხარს და არის გარკვეული ნაწილი, რომელიც ხელისუფლების მიმართ ოპოზიციურად არის განწყობილი.
_ ჩვენ ვხედავთ, რომ მიუხედავად წარსულის შეცდომებისა, „ნაციონალურ მოძრაობას“ ძალები აღდგენილი აქვს. რის ხარჯზე შეძლო ამ პარტიამ რეაბილიტაცია? ეს მხოლოდ „ოცნების“ შეცდომების წყალობით მოახერხა თუ თქვენ სხვა დამატებით ფაქტორებსაც გამოყოფთ?
_ 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ საერთაშორის რესპუბლიკური ინსტიტუტის მიერ პირველი სოციოლოგიური გამოკიტხვა ჩატარდა. დაახლოებით 63%-მდე იყო „ოცნების“ რეიტინგი, „ნაციონალური მოძრაობის“ კი 13%-მდე შემცირდა. ხოლო 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში ბაქრაძემ 300 000-მდე ხმა მიიღო, 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ 500000-მდე ხმა მიიღო. 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პირველ ტურში 608 000, ხოლო მეორე ტურში 850 000 ხმა მიიღო, ანუ „ნაციონალური მოძრაობის“ რეიტინგი მაღლა იწევს, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ოპოიზციის ერთიანობა აუცილებელია. რეიტინგის აწევა ნაწილობრივ „ოცნების“ შეცდომებმაც განაპირობა. ხალხის უმრავლესობა „ნაციონალური მოძრაობის“ დროს ფიქრობდა, რომ რაღაც შეცდომები იყო, მაგრამ, საერთო ჯამში, ბევრი გაკეთდა და უკეთესი ქვეყანაც შეიქმნა. გირგვლიანი კი იყო, მაგრამ შევარდნაძის დროს მსგავსი 300-მდე შემთხვევა იყო. გირგვლიანი ცალკე გამონაკლისი აღმოჩნდა და ამიტომაც ვიცით ყველამ. „ნაციონალების“ დროს მოსახლეობის ნაწილი ფიქრობდა, რომ შუქი და გაზი კი ჰქონდა, მაგრამ ივანიშვილის მოსვლის შემთხვევაში ბევრი ფული ექნებოდა. მას შემდეგ, რაც დაინახეს, რომ კრიმინალი გაიზარდა და ქვეყანაში რთული ვითარება შეიქმნა, სხვანაირად შეაფასეს ყველაფერი. ბევრი რამ მოენატრათ კიდეც, ამასობაში დაიწყეს საუბარი იმაზე, რომ „ნაციონალები“ ბევრ რამეს აკეთებდნენ. საიდან აქვს „ოცნებას“ მორალური უპირატესობა, როცა „ნაციონალების“ მმართველობის პერიოდში ბიზნესის წართმევაზე საუბრობს? ამ დროს უნდა შევახსენოთ „რუსთავი2-ის“ შემთხვევა. ასევე „შავი ზღვის უნივერსიტეტთანაც“ ჰქონდათ რაღაც მცდელობები, თუმცა არ გამოუვიდათ. ერთ დღეში იქმნება კომპანიები და ტენდერებს იგებენ, რომელ თავისუფალ გარემოზეა საუბარი?!
_ ეს ყველაფერი გასაგებია და ამას ხალხი ხედავს, თუმცა ივანიშვილი ყოველთვის თავისი ფინანსური რესურსიდან გამომდინარე ერთი ნაბიჯით წინ იქნება, ამის საპირწონედ რა აქვს ოპოზიციას?
_ მგონია, რომ ხალხი ივანიშვილმა ერთჯერადად იყიდა. კრედიტების გასტუმრების ბერკეტი სხვა დროს აღარ ექნება, ან მეორე ვარიანტია: თუ ერთხელ გაუსტუმრეს, ადამიანები იფიქრებენ, რომ ისევ დაუფარავენ დავალიანებას. კრედიტების თემას რაც შეეხება, ისედაც ხანდაზმული სესხები ჩამოაჭრეს, რომელსაც ქონებრივი უზრუნველყოფა არ ჰქონდა. ესეც შეიძლება ოპოზიციამ სათავისო ბერკეტად გამოიყენოს, რადგან წინასაარჩევნო აფერა იყო. ერთ-ერთი მთავარი ბერკეტი მაინც ხალხის თვითშეგნება მგონია. მათ ნახეს, რომ ხალხი რამდენჯერმე მოტყუვდა და შესაბამისი რეაგირებაც უნდა იქონიონ. ჯეფერსონს აქვს კარგად ნათქვამი: „შესაძლებელია, მოატყუო მთელი მოსახლეობა გარკვეული დროის განმავლობაში ან მოატყუო მოსახლეობის ნაწილი მუდმივად, მაგრამ მშეუძლებელია მოატყუო მთელი მოსახლეობა მუდმივად“.
_ ბევრს საუბრობენ ზურაბიშვილის ხასიათზე. ჩვენ ვნახეთ, რომ ის თავის პოზიციებს რამდენჯერმეც კი ცვლის, მისი ხასიათის შესახებ ცნობილი იქნებოდა ივანიშვილისთვისაც, თუმცა მაინც არჩევანი მასზე გააკეთა. როგორ ფიქრობთ, რატომ?
_ შესაძლოა, ივანიშვილს დასავლელმა პარტნიორებმა ურჩიეს, რომ ჰყოლოდა დამოუკიდებელი და არა პარტიული კანდიდატი. ჩვენ ვიცით ასევე, რომ მას მოლაპარაკებები ჰქონდა ზურაბ აბაშიძესთან და სხვა პირებთან, თუმცა მაინც ზურაბიშვილზე შეაჩერა არჩევანი. ივანიშვილმა მიიჩნია, რომ ზურაბიშვილი იქნებოდა თან დამოუკიდებელი, მაგრამ „ოცნებისადმი“ ყველაზე ლოიალურად განწყობილი პრეზიდენტი. ასევე ივანიშვილს სჭირდება საფრანგეთთან კავშირები და ამისთვის ზურაბიშვილი გამოადგებოდა. რაც შეეხება ხასიათს, ზურაბიშვილს ხასიათი ნამდვილად ქამელეონივით ეცვლება.
_ ჩვენ გარდა მის ამ სახეცვლილებებას თვალყურს ადევნებს საერთაშორისო საზოგადოებაც, სხვა ქვეყნებიც. რა კუთხით აისახება უარყოფითად ჩვენი ქვეყნის იმიჯზე პრეზიდენტის ცვალებადი ხასიათი?
_ 2009 წელს ოპოზიციის მიტინგის დროს, როცა სააკაშვილის გადადგომას ითხოვდნენ და ეს ვერ მოახერხეს. სააკაშვილმა ერთხელ განაცხადა: ამდენს რომ გვაკრიტიკებენ, თვითონ მოვიდნენ და მართონ ქვეყანაო, სააკაშვილმა ოპოზიციის წევრებს მინისტრების პირველი მოადგილეების პოსტი შესთავაზა. მეორე დღესვე კი ზურაბიშვილმა განაცხადა: „მე მზად ვარ, დავიკავო შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველი მოადგილის თანამდებობა“. მეორე დღესვე გაიყიდა, ასეთი კატეგორიაა. ეს არის პოლიტიკოსი გადაჭარბებული ამბიციებით. მას საქმის კეთება არ სურს, უბრალოდ, თანამდებობებზე ყოფნა მოსწონს. 2008 წელს თუ გაჩეჩილაძე გაიმარჯვებდა, ზურაბიშვილი პრემიერ-მინისტრობის კანდიდატი უნდა ყოფილიყო და ერთხელ მაშინდელმა პრემიერმა ლადო გურგენიძემ დებატებში ჰკითხა: რამდენია საქართველოს ბიუჯეტიო? რაზეც უპასუხა: არ ვიცი და არც მაინტერესებსო. ამ კონკრეტული ფაქტიდან ჩანს, რომ ის ამბიციებით სავსე ქალია, რომელსაც სჭირდება სკამი.
_ რამდენად არის იმის ალბათობა, რომ ის ივანიშვილის მოთხოვნებსა და სურვილებს არ დაემორჩილება?
_ შესაძლებელია, ზურაბიშვილი ივანიშვილს დაუპირისპირდეს. მან უკვე გაინაღდა პრეზიდენტობა და განაცხადა, რომ ხალხის მიერ არის არჩეული, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა, ივანიშვილს არ დაემორჩილოს. თავის დროზე სააკაშვილსა და ჟვანიას არ ემორჩილებოდა. საგარეო საქმეთა მინისტრობის პერიოდში ჟვანიას რამდენჯერმეც კი ეჩხუბა. ვენაში ეუთოში მნიშვნელოვანი მოლაპრაკება იყო და ზურაბიშვილი ამ დროს ალპებში სასრიალოდ წასულა. ამ ფაქტებიდან გამომდინარე სრულიად შესაძლებელია, რომ ივანიშვილის წინააღმდეგ წავიდეს. მეორე ვარიანტია, რომ დატკბეს თავისი თანამდებობით და ივანიშვილისადმი ლოიალურად განწყობილი იქნება. მას წარმომადგენლობითი ფუნქცია ექნება, როგორც ასეთი.
_ ახლა აქტიურად საუბრობენ იმაზე, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ გაზაფხულიდან განაახლებს პროტესტს. რას ფიქრობთ, რამდენად ექნება ამ პროტესტს ძალა?
_ თუ მიტინგსა და აქციებს გეგმავენ, ეს არის კონსტიტუციური უფლება, რისი გამოყენების საშუალებაც მოსახლეობას აქვს. არეულობა კი სხვა რამეა, როცა კონკრეტული დემონსტრაცია კონსტიტუციური ფარგლებიდან გადადის. ამავე კონსტიტუციის თანახმად ხელისუფლებას უფლება აქვს, ძალა გამოიყენოს იმ შემთხვევაში, თუ მიტინგმა კანონსაწინააღმდეგო ხასიათი მიიღო. მგონია, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ კონსტიტუციური ფარგლებიდან არ გადავა, განსხვავებით ბურჯანაძისგან. წინა ხელისუფლების დროს ჩვენ გაცილებით უფრო უპასუხისმგებლო ოპოზიცია გვყავდა. მგონია, რომ ოპოზიციის როლში „ნაციონალური მოძრაობა“ უფრო რაციონალურია.

ნენე ინჯგია