ირაკლი როსტომაშვილი: „დარეგისტრირებული ფირმის უკან რა ეროვნების წარმომადგენელი დგას, ეგ ჩვენ არ ვიცით“

გარდა იმისა, რომ თბილისის სხვადასხვა უბანს სხვადასხვა მახასიათებელი, არსებობის პერიოდი და ისტორია აქვს, დღეს ნაკვეთებზე ფასებიც უბნების მიხედვით განსხვავდება. ნაკვეთების მიმართ მოთხოვნა ქართველებისა და უცხოელების შემთხვევაშიც სხვადასხვაგვარია.

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს ცნობით, 2016 წლის პირველი აგვისტოდან ამოქმედდა კანონი, რომელიც მიწის რეგისტრაციას ამარტივებს და მას მოქალაქეთათვის მაქსიმალურად ხელმისაწვდომს ხდის. საკანონმდებლო ცვლილებების მიზანი იმ სირთულეების აღმოფხვრაა, რომელთაც მიწის ნაკვეთების მფლობელები ქონების რეგისტრაციის პროცესში აწყდებოდნენ. კანონის თანახმად, მიწის ნაკვეთების რეგისტრაციის პროცედურა გამარტივდა; მოიხსნა ბარიერები, რომელიც მესაკუთრეს ექმნებოდა, ხოლო რეგისტრაციის პროცედურა წახალისდა. ახალი კანონი უძრავი ქონების რეგისტრაციის პროცედურების გამარტივებასა და მესაკუთრის უფლებების დაცვაზეა ორიენტირებული.

ზემოაღნიშნულ საკითხებზე „ქრონიკა+“-ს ესაუბრა არქიტექტორი და ურბანისტი, ირაკლი როსტომაშვილი:
_ სხვადასხვა დანიშნულების მიწას სხვადასხვა ფასი აქვს. მიწის ტერიტორიას განსხვავებული მიზნებისთვის იყენებენ. ერთია, აშენდეს საკარმიდამო სახლი და სხვაა ნაკვეთი, რომელიც გამიზნულია დიდი სავაჭრო ცენტრის ასაშენებლად ან საწარმოს ასაშენებლად. დაყოფის ფუნქცია ძალიან სხვადასხვაგვარია, რაც ფართზე ფასების სხვადასხვაობას იწვევს. საცხოვრებელი მიზნებისთვის, რის შესახებაც გაყიდვების მაჩვენებლით უნდა ვიმსჯელოთ, ყველაზე დიდი მოთხოვნა საბურთალოს რაიონზე გახლავთ. რადგან ყველაზე მეტად მოთხოვნადი ბინები საბურთალოზეა, შესაბამისად, ყველაზე მეტად მოთხოვნადი სამშენებლო მიწა, რომელზედაც შეიძლება რაიმეს აშენება, არის საბურთალო.
_ დღევანდელი მდგომარეობით, მიწის ნაკვეთზე საზოგადოების მოთხოვნის მაჩვენებელი როგორია?
_ მგონია, რომ მოთხოვნა არის. უბრალოდ, აქ პრობლემაა ის, რომ თანმდევი პროცესები გაჭიანურებულია. მერიაში გარკვეული რეოგრანიზაციები შეფერხებებს იწვევს. ის, რომ შესაბამისი პროცესები გაჭიანურებულია, არ ნიშნავს, რომ მოთხოვნა არ არის. მაგალითად, ჩვენ გვაქვს ინტერესი კონკრეტული მიწის შეძენისა, გვაქვს მოლაპარაკება (მეტსაც გეტყვით _ გვაქვს თანხმობა) და ველოდებით, როდის მოხდება იმ ტერიტორიაზე გადაწყვეტილების მიღება, სადაც მერიამ მონიტორინგი გამოაცხადა. ეს რომ მომხდარიყო შედარებით ადრე, პირობითად, ჩვენი უცხოელი პარტნიორი მზად იყო, რომ დიდი რაოდენობის ინვესტიცია ჩაედო.
მიწის ყიდვა, ცხადია, დამოკიდებულია ან სესხის აღებაზე, ან რაიმე მსგავს პროცესებზე. როდესაც არ იცი, როდის იქნება შესაძლებელი ამ კონკრეტული მშენებლობის დაწყება, სესხს რომ აიღებ (და ბანკს შემდგომი მოვლენები არ აინტერესებს, ცხადია) და შემდეგ რაღაცებს აღმოაჩენ, ეს არის მიზეზი „უკმაყოფილებისა“, ანუ მოთხოვნა არ შემცირებულა.
_ შესაბამის პროცესებში როგორია ქართველი და უცხოელი მყიდველების ხვედრითი წილი?
_ როდესაც ფირმა დარეგისტრირებულია, ძირითადად, წარმომადგენელი ქართულ ენაზე მოლაპარაკეა. იმის უკან რა ეროვნების ადამიანი დგას, ეგ არ ვიცი. მოლაპარაკების დროს იურისტი და ხელისმომწერი, რაც მე ვიცი, ყოველთვის ქართულ ენაზე მოლაპარაკეა. დედაქალაქში უძრავი ქონების გაყიდვების მიხედვით, დაახლოებით, 12-15% ისეთი შემთხვევა, როდესაც უცხოელები ყიდულობენ. ამ უცხოელებში ყველაზე მეტ წილს შეადგენენ რუსეთის წარმომადგენლები, შემდეგ – უკრაინელები და ირანელები და სხვადასხვა ეროვნების წარმომადგენლები. ჩვენს ერთ-ერთ მშენებარე კომპლექსზე (სტატისტიკას ვაწარმოებთ), მაგალითად, ჯიქიაზე, გაყიდული ფართებიდან მხოლოდ 3% აქვს უცხოელებს ნაყიდი, მაგრამ გაქირავებული ფართები (ძალიან ბევრი ბინა იყიდება იმ მიზნით, რომ შემდგომ ის გაქირავდეს), დაახლოებით, 45% შემოსული არის უცხოელი _ თითქმის ნახევარი. ბინები რომ ქირავდება _ ნახევარია საქართველოს მოქალაქე და ნახევარი _ უცხო ქვეყნის მოქალაქე.
_ ფართზე ფასების ცვლილების გამომწვევი მიზეზები რა შეიძლება იყოს?
_ ფასის აწევა მექანიკური პროცესი ნამდვილად არ არის. უცხოელი რომ ჩამოდის ჩვენს ქვეყანაში, ეს, მაინცდამაინც, ხომ არ ნიშნავს, რომ მას ჩვენი ქვეყნის ისტორიისა და სიძველეების ნახვა სურს? ის ჩამოდის იმიტომ, რომ ჩვენთან უკეთეს პირობებს ეძებს. ემიგრაციის 90%-ის მიზეზები არის ის, რომ მის ქვეყანაზე უკეთეს ქვეყანაში წავიდეს. პირობითად, როდესაც ირანელი არჩევანს აკეთებს რომელიმე ქვეყანაზე, თუკი საქართველო და ბულგარეთი, ერთი და იმავე ტიპის უძრავ ქონებაზე, 100 000-სს აფასებს, ცხადია, არჩევანს ბულგარეთზე გააკეთებს იმიტომ, რომ ის ევროკავშირის წევრი ქვეყანაა და მისგან მეტი კეთილდღეობის მოლოდინი ექნება. სწორედ ეს ფინანსური პოლიტიკა აბალანსებს იმას, თუ რამდენად „ვაღებთ კარს“ ჩვენ. ჩვენ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ 10 000 000 ღირს რაღაც მიწა, მაგრამ აქ დამთავრდება _ ეს არავისთვის იქნება კარგის მომტანი.
მიგრაცია არის, ერთგვარი, ზიარჭურჭელი. წარმოიდგინეთ, 90-იან წლებში საქართველოში ბინები 500 დოლარად იყიდებოდა. ვინმე ემიგრანტი ჩამოდიოდა? არა, არ ჩამოდიოდა. ემიგრანტი ჩამოდის ჩვენს ქვეყანაში მაშინ, როდესაც იმ ქვეყანას საქართველო წინ გაასწრებს. როცა ჩვენი ქვეყანა მასზე უარესია, იქაური ჩვენთან არავითარ შემთხვევაში არ ჩამოვა. საქართველომ გაასწრო ირანს _ ჩვენს ქვეყანაში ირანელები გაჩნდნენ.
უნდა ვცდილობდეთ, რომ ჩვენი საცხოვრებელი პირობები გავაუმჯობესოთ და არა ფასი დავადოთ. თუ გვინდა, ჩვენი პროდუქცია ძვირად გავყიდოთ, ჯერ ხარისხიანი პროდუქტი უნდა შევთავაზოთ და ამის შემდეგ დავადოთ მაღალი ფასი. უნდა ღირდეს. მგონია, რომ ეს პროცესები საკმარისად გააზრებული არ არის. როდესაც საქართველოში ისეთი ეკონომიკური ვითარებაა, რომ დედამ შვილი რვაას დოლარად გაყიდა, ფიქტიურ ქორწინებას არ გააფორმებენ 200 დოლარად? ბინადრობის უფლების მინიჭებისთვის ყველაფერს არ შეეცდებიან? თუ ჩვენ რაიმე პროცესს გავართულებთ, ეს სხვა ფაზაში გადავა _ თუ მოთხოვნა იქნება. შესაბამისად, უნდა გავაძლიეროთ ეკონომიკა და უნდა გავატაროთ სწორი, შედეგის მომტანი პოლიტიკა.
რეგისტრირება ხდება საჯარო რეესტრში. უცხოელი ყიდულობს თუ ქართველი ყიდულობს, ეს აშკარა და ცალსახად ცხადი არ არის. რეესტრი აფიქსირებს იურიდიულ ფაქტს.
საქართველოს მსგავს ქვეყანაში 20 000-იანი ქარხანა რომ აშენდეს, რომელშიც 20 000 ადამიანი დასაქმდება, მიგრაციის პროცესის სიხშირე აბსოლუტურად შეიცვლება. საერთაშორისო დონეზე 20 000-იანი ქარხანა პატარა ქარხნად მიიჩნევა. მგონია, რომ ხელისუფლებასა და მერიას არ უნდა ჰქონდეს პოზიცია არჩევნებიდან არჩევნებამდე. არ შეიძლება, რომ წინა ხელისუფლების მიერ გაცემული დაპირებები და დაწყებული პროცესები მომავალმა ხელისუფლებამ არ დაასრულოს. უნდა დაასრულოს იმიტომ, რომ ის პირობა ხალხთან არის დადებული. იმ ხალხთან, ვინც ის აირჩია.

2016 წლის 18 მარტს ქალაქ თბილისის საკრებულოს თავმჯდომარე გიორგი ალიბეგაშვილმა გამოაქვეყნა ქალაქ თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს დადგენილება „დედაქალაქის ტერიტორიაზე მიწის ნორმატიული ფასის დადგენის შესახებ“. ამ დადგენილების თანახმად: „საქართველოს ორგანული კანონის „ადგილობრივი თვითმმართველობის კოდექსის“ 24-ე მუხლის „ე.გ“ ქვეპუნქტისა და 61-ე მუხლის მე-2 პუნქტის; „სახელმწიფო ქონების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-19 მუხლის მე-6 პუნქტის; „სახელმწიფო და ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნორმატიული დაფის განსაზღვრის წესის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2013 წლის 8 ოქტომბრის #784 ბრძანებულებით დამტკიცებული წესის პირველი მუხლის მე-2 პუნქტისა და „ნორმატიული აქტების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-20 და 25-ე მუხლების საფუძველზე, ქ. თბილისის მუნიციპალიტეტის საკრებულო ადგენს:
• დედაქალაქის ტერიტორიაზე სახელმწიფო და ქ. თბილისის თვითმმართველი ერთეულის საკუთრებაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების ნორმატიული ფასი შემდეგი მონაცემების შესაბამისად:
ზონა _ ნორმატიული ფასი 1 კვ. მ. ლარში:
განაპირა დიღომი – 23;
ვაშლიჯვარი – 46;
ლისის ტბა – 16;
ჯიქია _ 68;
ვაჟა-ფშაველას კვარტლები – 170;
შანხაი – 170;
ბახტრიონი – 128;
ბაგების დასახლება – 77;
კუს ტბა – 255;
ზემო ვაკე – 255;
სოლოლაკი – 340;
ორთაჭალა – 170;
წყნეთი – 92;
ახალდაბა – 43;
ავჭალა – 26;
გლდანულა – 20. და ა. შ.
ზოგიერთ უბნებს შორის ნორმატიული ფასის სხვაობა რამდენიმე ასეულსაც კი აღწევს. მეტიც: კოტე მარჯანიშვილის ქუჩისა და დავით აღმაშენებლის გამზირი _ მარჯანიშვილის მოედნიდან თამარ მეფის გამზირამდე ტერიტორიის ნორმატიული ფასი (1 კვ. მ. ლარში) გახლავთ 1998. გარეუბნებში ბევრად ნაკლებია შესაბამისი მაჩვენებელი.
ცხადია, ქვეყანაში მიმდინარე ნებისმიერი პროცესი, საბოლოოდ, საერთაშორისო დონეზე ქვეყნის ეკონომიკურ მონაცემებში აისახება. რაც უფრო მაღალია შეთავაზებული პროდუქციის ხარისხი, მით მეტად წარმატებულია კონკრეტული ფირმა და, ცხადია, ქვეყანა.

მარიამ ტიელიძე